Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1938

[p. 669]

Vergadering van 28 September 1938

Waren aanwezig: de heeren Fr. Van Cauwelaert, bestuurder; L. Goemans, bestendig secretaris;

de heeren: Fr. Lateur, L. Van Puyvelde, A. Vermeylen, A.J.J. Vande Velde, J. Salsmans, J. Muls, F.V. Toussaint van Boelaere, A. Carnoy, J. Van Mierlo, J. Cuvelier, F. Timmermans, Em. De Bom, Fl. Prims, L. Grootaers, L. Monteyne, J. Eeckhout en Ern. Claes, werkende leden;

de heeren: E. Blancquaert, Fr. Baur, W. Van Eeghem, J. Lindemans en F. De Backer, briefwisselende leden.

Hadden zich laten verontschuldigen de heeren: A.H. Cornette, onderbestuurder, C. Huysmans, Fr. Daels, R. Verdeyen, L. Baekelmans, H. De Man, werkende leden;

de heeren: J. Grauls, E. Blancquaert, F. de Pillecijn, G. Walschap, briefwisselende leden.

_**_*

De Bestendige Secretaris geeft lezing van het verslag der Augustus-vergadering. Het wordt goedgekeurd.

_**_*

Afsterven van Dr. Leonard Willems, werkend lid der Academie. - Op 26 September overleed onverwachts, in den ouderdom van 74 jaar, de heer Leonard Willems, sedert 1919 werkend lid der Academie. Enkele dagen te voren had hij zich nog laten inschrijven om op de algemeene

[p. 670]

vergadering van 28 September, het woord te voeren over ‘Het probleem van Erasmus' geboorte’, en op den morgen van zijn overlijdensdag was hij nog op de universiteitsbibliotheek geweest om zijn documenteering dienaangaande aan te vullen.

De Bestendige Secretaris bracht een bezoek aan Mevrouw L. Willems en bood haar, uit naam van de heeren Bestuurder, Onderbestuurder en Leden, de innigste deelneming aan in haar zoo plotseling en pijnlijk verlies.

De nationale vlag werd van 26 tot 29 September op het Academiegebouw halfstok geheschen.

Bij den aanvang van de plenaire zitting van 28 September nam de heer voorzitter Fr. Van Cauwelaert voor de rechtstaande vergadering het woord om een roerende hulde te wijden aan den afgestorven Collega, een der ijverigste en meest vooraanstaande leden van de Academie. Hij stelde voor de zitting na de administratieve mededeelingen ten teeken van rouw op te heffen.

Tevens zou, uit hoofde der omstandigheden, de Plechtige Openbare Zitting, welke op 2 October was vastgesteld, tot later verdaagd worden, wat met algemeene instemming werd aangenomen.

Aangeboden boeken

Door de Regeering:

- La Vente des Biens nationaux dans le Département de Jemappes, par Ivan Delatte;

Door de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden:

- Littérature hollandaise, par Joh. Tielroy.

Door de Technische Hoogeschool te Delft:

- Programma der Lessen in het Studiejaar 1938-1939.

[p. 671]

Door de Regeering van Argentina:

- Le Paysage et l'Ame Argentins.

Door de Universiteit te Keulen:

- Das Schriftum der zur Zeit der Universiteit Köln wirkenden Dozenten;

- Festschrift zur Erinnerung an die Gründung der alten Universität Köln im Jahre 1388;

- Die neue Universität Köln mit ihren Instituten und Seminaren.

Door de HH. Leden der Academie:

- Geschiedenis van Antwerpen - VII. Onder de eerste Habsburgers (1477-1555), 1^e Boek - De politische Orde. Zestiende Boek der Reeks, door kan. Fl. Prims;

- Geschiedenis van het Kiel, door denzelfde;

- De Wording van het Nationaal Bewustzijn in onze Gewesten, door denzelfde;

- De Fanfare St-Jansvrienden, door Ern. Claes;

- Sichemsche Novellen, door denzelfde;

- Uit het Seminarie van Vlaamse Dialectologie van de Universiteit te Gent, door E. Blancquaert.

Mededeelingen door den Bestendigen Secretaris.

1. Woordenboek der Nederlandsche Taal. - De Academie ontving een brief, gedagteekend van 11 Augustus, waarbij de heer Dr. J.P. Fockema Andreae, Voorzitter van de Rijkscommissie van Bijstand voor het Woordenboek der Nederlandsche Taal, zijn leedwezen uitdrukt over het afsterven van den heer Kanunnik Jacobs en goede nota neemt van de aanwijzing van Prof. Dr. Grootaers als dezes opvolger in de hoedanigheid van afgevaardigde der Academie om de onderhandelingen aangaande het Woordenboek met Prof. Dr. Kloeke voort te zetten.

[p. 672]

2. Zuivere uitspraak der Nederlandsche taal. - Ingevolge de wenschen door de Academie aan den heer Minister van Openbaar Onderwijs i.d. 4 Augustus ll. onderworpen, aangaande de maatregelen welke zich opdringen om den toestand inzake de uitspraak der moedertaal te verbeteren, ontving de Bestendige Secretaris op 8 September een antwoord: de voorstellen der Academie zullen door de diensten van onderwijs onderzocht worden.

3. Hulst. - Onthulling van een Reinaert-Gedenkteeken. - Op 12 dezer werd te Hulst een Reinaert-gedenkteeken door den heer Commissaris der Koningin in de Provincie Zeeland plechtig onthuld. De heer L. Willems voerde, als afgevaardigde van onze Academie, op de zitting ten stadhuize aldaar, het woord. Ook onze Collega's, de heeren Lateur en De Bom, woonden de plechtigheden bij. Van de hand van dezen laatste verscheen een omstandig relaas der feesten in het Laatste Nieuws van 20 September.

Mededeelingen namens de commissies

I. - Bestendige Commissie voor Geschiedenis, Bio- en Bibliographie. - Ter vervanging van Kan. Fl. Prims, secretaris, afwezig, legt Prof. Van Mierlo verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de heeren Van Mierlo, Toussaint Van Boelaere (voorz.), Vermeylen, Salsmans (onderv.), en als hospiteerende leden de heeren Muls, Claes en Baur.

Op de dagorde staat:

Nog een schandaleus spel (vóór 1550). - Lezing door den hr. W. Van Eeghem, briefwisselend lid.

[p. 673]

De heer W. Van Eeghem bespreekt een bundel van den Antwerpschen rederijker Adr. Wils c.a. 1600 waarin hij de aanwezigheid vermoedde van verdachte of ‘schandeleuze’ literatuur. Er komt daar inderdaad een tot tweemaal toe veroordeeld gedicht in voor, wat leidde tot de ontdekking van een spel, dat op de zwarte lijst van 1558 staat en dat hij aan Corn. Everaert toeschrijft. Daarnaast ontdekte hij nog twee andere spelen, die ook waarschijnlijk op den Index figureeren, nl. onder een algemeenen titel en die, zooniet, ruimschoots zouden verdienen er een bescheiden plaatsje op in te nemen.

II. - Bestendige Commissie voor Onderwijs en Nederlandsche Lexicographie. - Prof. Dr. L. Grootaers, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de heeren Goemans, Vande Velde, Muls (onderv.) en Carnoy.

Op de dagorde staat:

Over Volksopleiding. - Lezing door den hr. Prof. Dr. A.J.J. Vande Velde, werkend lid.

Spreker teekent vooreerst protest aan tegen het misbruik van zekere sport, nadeelig zoowel voor de gezondheid als voor de geestesvorming der jeugd.

Hij somt dan de talrijke middelen tot volksopleiding op.

In de eerste plaats noemt hij de volksbibliotheken, musea voor kunst, folklore, enz.; ook het aanleggen van eigen verzamelingen van planten, schelpen en postzegels, het kweeken van huisdieren; vervolgens zou het onderwijs in de geschiedenis een andere richting moeten krijgen: grooter belang zou moeten gehecht worden aan de cultuurgeschiedenis.

Het allerbelangrijkste onderdeel der volksopleiding is echter het populariseeren van de begrippen over hygiëne. Zorgvuldig moet de zoogenaamde ‘populaire’ geneeskunde vermeden worden: de geneeskunde moet den arts voorbehouden blijven.

[p. 674]

Spreker somt dan de verschillende maatregelen op die door de regeering zijn genomen geworden op het gebied van volkshygiëne.

Ten slotte noemt hij nog enkele middelen, waardoor de eenvoudige man zijn intellectueele vorming kan uitbreiden, als populaire weer- en sterrenkunde, folklore en toerisme.

Na een levendige bespreking wordt voorgesteld de lezing van Prof. Van de Velde in de Verslagen en Mededeelingen op te nemen.