Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1936

[p. 13]

Analytische bibliographie van en over F.V. Toussaint van Boelaere
Door Dr. Rob. Roemans
met een verantwoording van F.V. Toussaint van Boelaere

Verantwoording

Dat er eenmaal, over een aantal decenniën, een student in de philologie - cet âge est sans pitié - zich over mijn werk zou hebben ontfermd en daar dan een flinke, door de een of andere academie te bekronen studie (liefst niet al te uitvoerig) zou hebben aan gewijd: ik beken dat ik er tot nog toe nooit had aan gedacht. Onlangs echter heb ik er mijn gedachten eens moeten laten over gaan. En na een paar catalogen van antiquarisch te verkrijgen werken over de Nederlandsche letterkunde te hebben ingekeken heb ik er mij rekenschap van gegeven dat die late belangstelling in mijn werk geen vreemd, integendeel een alleszins normaal verschijnsel moest worden genoemd. Zonder mijn bescheidenheid te kort te doen, ben ik mij overtuigd gaan houden, dat over een eeuw of zoo, mij de eer zou worden bewezen, dat een doctorandus mij, met komieken ernst, tot object zou maken van een geleerde verhandeling: ‘Een Onbekend Schrijver uit de XX^e Eeuw.’ Want zoo is de gewone gang van zaken, waarbij eeneIk zich neêrleggen moet.

Dat echter, in tegenstelling daarmeê, dit posthuum eerbewijs mij nog vóór mijn dood zou te beurt vallen; dat inderdaad een nauwkeurige lijst van wat ik binst mijn leven heb geschreven

[p. 14]

zou worden opgemaakt, juister en vollediger dan ik ze ooit zou kunnen opmaken, (en ze zou wenschen) - want hoeveel verrassingen heeft Dr. Roemans' arbeid mijzelf bezorgd! - en dat iemand dagen aan dagen zou besteden om niet enkel al dat geschrijf van mij, maar ook al het ernstige en dwaze dat over mijn werk het verduldige licht heeft gezien, te lezen en te resumeeren: daar sta ik waarlijk stom en ja onthutst van!

Laat ik alevel mogen bekennen, eenigszins te mijner verontschuldiging voor de medewerking die ik, à mon corps défendant, Dr. Roemans, den verschrikkelijken navorscher en uitpluizer, af en toe wel heb moeten verleenen, dat ik het handschrift van deze publicatie niet zonder eenige bitterheid en niet zonder heel wat ironie heb doorbladerd. Nooit is mij, met meer scherpte de inaniteit van elken menschelijken trots niet alleen, maar ook van elke actie en elke geste gebleken: niets van wat ik heb willen bereiken heb ik eigenlijk bereikt; weinig van wat ik heb geschreven werd recht begrepen. Zoodat zich de indruk van mij meester heeft gemaakt, dat schrijven en wrijven ons, onder den druk onzer Europeesche beschaving, onbewust wordt opgedrongen opdat wij over den ondragelijken last van ons leêge en doellooze leven zonder al te nijpende smart zouden kunnen heênstappen.

Maar de levenskracht van Dr. Rob. Roemans, die stuk voor stuk dit bibliographisch monument heeft opgericht, verdient intusschen te worden bewonderd. En ik voor mij houd het er voor, dat latere geschiedschrijvers van de Nederlandsche literatuur nog gretig naar zijn Bibliografie, waarin zoovele namen worden vernoemd, zullen grijpen, wanneer niemand meer 't stof van den niet-vergulden kop van een mijner werken zal wegblazen om er even, achteloos, een paar regels uit te lezen, ter staving van zijn en anderer oordeel over

F.V. Toussaint van Boelaere.

[p. 15]

Algemeene indeeling

Eerste deel. Analytische Bibliographie van F.V. Toussaint van Boelaere.

Eerste Hoofdstuk. Gebundeld Werk: A. Poëzie. B. Proza. C. Critisch Werk. D. Vertalingen. E. Inleiding tot Werk van andere Schrijvers. F. Medewerking aan Feestuitgaven, Albums, enz.

Tweede Hoofdstuk. Medewerking aan Tijdschriften. 1. In alphabetische Volgorde. A. Poëzie. 1. Vlaamsche Tijdschriften. 2. Hollandsche Tijdschriften. B. Proza. 1. Vlaamsche Tijdschriften. 2. Hollandsche Tijdschriften. C. Critische Bijdragen. I. Algemeene Bijdragen. 1. Vlaamsche Tijdschriften. 2. Hollandsche Tijdschriften. 3. Fransche Tijdschriften. II. Boekbeoordeelingen. 1. Vlaamsche Tijdschriften. 2. Fransche Tijdschriften. D. Varia. 1. Vlaamsche Tijdschriften. 2. Hollandsche Tijdschriften. 2. In chronologische Volgorde. Derde Hoofdstuk. F.V. Toussaint van Boelaere in Vertaling.

[p. 16]

Vierde Hoofdstuk. Aanteekeningen met betrekking tot den Schrijver en tot het Werk. Vijfde Hoofdstuk. Iconographie. Zesde Hoofdstuk. Bondige bibliographische Opgave van de Tijdschriften waaraan F.V. Toussaint van Boelaere heeft medegewerkt.

Tweede deel. Analytische Bibliographie over F.V. Toussaint van Boelaere.

Eerste Hoofdstuk. Algemeene Studies.

Tweede Hoofdstuk. Beoordeelingen over elk afzonderlijk Werk: 1. Landelijk Minnespel. 2. De Bloeiende Verwachting. 3. Petrusken's Einde. 4. Het Gesprek in Tractoria. 5. De Zilveren Vruchtenschaal. 6. De Peruviaansche Reis. 7. Barceloneesche Reisindrukken. 8. Zurkel en Blauwe Lavendel. 9. Anthea. 10. Heroondas' Mimiamben. 11. Turren.

Registers. I. Alphabetische Lijst der Persoonsnamen. II. Alphabetische Lijst der Tijdschriften en Bladen. III. Alphabetische Lijst der Uitgevers van F.V. Toussaint van Boelaere's Werk. IV. Zakenregister.

[p. 17]

Eerste hoofdstuk
Gebundeld werk

A. PoËzie

1900

1. Metter Sonnewende. Sonnetten van Jeannette Nijhuis; Victor de Meyere; Herman Teirlinck; Fernand Toussaint; Jan Van Overeyde; met voorrede van Willem Kloos, een antwoord daarop van Prosper Van Langendonck en ornamentaties en stafletters van Jacobijne Nijhof. Geeraardsbergen, Van Hauwermeiren, z.j. Zonder pagineering, 21 × 16,5 cm.

Van Fernand Toussaint verschenen aldaar de volgende sonnetten:

October.

‘Het weer is guur en kil’.

De Heide, I.

‘Oneindig ver, oneindig breed en wijd’.

De Heide, II.

‘Nu voel ik dat ik U sinds lang verbeidde’.

Wederzien, III.

‘Wanneer dan, beu van het gewoel der steden’.

Laure, I.

‘Gij zijt de vrouw die 'k mij zelf mocht beloven’.

Laure, II.

‘Uw teergeliefde wezen lacht me tegen’.

Laure, III.

‘Nu voel ik uwen zoen, den lang verbeiden’.

Laure - Onbeweeglijkheid.

‘Uw oogen immer zijn ze op mij gericht’.

Laure.

‘De lucht is een doorklare helderheid’.

Laure.

‘Ik zie steeds dichter uw geliefd gelaat’.

Laure.

I. ‘O vrouw uit verren tijd en andere streken’.
II. ‘Ik ben de welbeminde God van Morgen’.

[p. 18]

1909

2. Latere Bekentenis. Een Gedicht. Brussel, De Vlaamsche Boekhandel, Mei 1909. Zonder pagineering, 16 × 12,5 cm. Met boekversieringen van Armand Rels ‘uitdrukkelijk en uitsluitend voor deze eenige uitgave geteekend.’

Door den Vlaamschen Boekhandel te Brussel gedrukt in 25 exemplaren op Keizerlijk Japansch papier voor den auteur. Uitsluitend ingenaaide exemplaren; omslag met vignet; een schutblad met nummering; de titel met hetzelfde vignet als het omslag; zestien dubbele bladzijden; bladzijde met slotvignet en een laatste bladzijde met justificatie.

B. Proza

1910

1. Landelijk Minnespel. Het Verhaal van een Dag te Lande. Met Voorhang en Aanhang. Te Halle bij Brussel, Toussaint Crick, 1910. 115 bldz., 19 × 13 cm.

Colophon: ‘Van dit boekje werden opgelegd 71 exemplaren op Hollandsch papier en 6 genummerde exemplaren op Keizerlijk Japansch papier.’

In 1912 verscheen de definitieve druk te Bussum bij C.A.J. Van Dishoeck. 113 bldz., 20 × 13,5 cm.

Colophon: ‘Van dezen eersten definitieven druk werden opgelegd 30 exemplaren op Oud-Hollandsch papier van Pannekoek, niet in den handel.’ Ingenaaide exemplaren en exemplaren met stempelband.

1911

2. Eene Legende van Onze Lieve Vrouw van Halle. Gent, Plantijn, Flandria's Novellenbibliotheek, November 1911. Nummer 133. 42 bldz., 18,5 × 12,5 cm.

Enkele exemplaren werden opgelegd voor den schrijver op Archespapier non coupé en voorzien van het merk Toussaint Crick (Halle).

1912

Eerste definitieve druk van ‘Landelijk Minnespel’ (cfr. 1910).

[p. 19]

1913

3. De Bloeiende Verwachting. Bussum, C.A.J. Van Dishoeck, 1913. 266 bldz., 21 × 16 cm.

Bevat:

Fragment uit een Dagboek.		Blz. 1-48
Kerk-Avond.		49-68
	Drie Prozagedichten:
I.	In het Schuine Zonnelicht.	69-73
II.	De Oude Fuksia.	75-83
III.	Witte Morgen.	85-95
Spiritisme.		97-140
	Kinderen.
I.	De Rit.	141-147
II.	De Zieke Pop.	149-157
III.	De Les.	159-170
Tommy's Uitvaart.		171-204
Een Episode.		205-230
Een Legende van O.L.V. van Halle		231-266

Colophon: ‘Van dit boek, gezet uit de Hollandsche Mediaeval van S.H. De Roos, werden 15 genummerde en geteekende exemplaren gedrukt op speciaal Hollandsch geschept papier van Pannekoek.’ Ingenaaide exemplaren en exemplaren met stempelband.

1917

4. Petrusken's Einde. Een Spel van luttel Gebeuren. Brussel, ‘De Nieuwe Boekhandel’, 1917. 64 bldz., 16,5 × 11,5 cm. Van blz. 61 tot blz. 64 wordt een studie van Maurits Sabbe over het werk van F.V. Toussaint van Boelaere afgedrukt. Een reproductie van een zwartkrijtteekening van F.V. Toussaint van Boelaere door F. Schirren luistert de uitgave op.

Colophon: ‘Van dit boeksken, het eerste der Beiaard-Serie, werden 20 exemplaren op Chineesch papier en 20 exemplaren op Keizerlijk Japansch papier gedrukt.’ Ingenaaide exemplaren.

In 1918 verscheen een tweede, herziene druk te Brussel ‘De

[p. 20]

Nieuwe Boekhandel’ - C.A.J. Van Dishoeck. 1918. 70 bldz., 16,5 × 11,5 cm.

Studie en reproductie zooals in de eerste uitgave. ‘Van de tweede uitgave van het eerste boekje der Beiaard-serie, werden 5 exemplaren gedrukt op Chineesch papier.’

1918

Tweede herziene druk van ‘Petrusken's Einde.’ (cfr. 1917).

1923

5. Het Gesprek in Tractoria. Antwerpen - Santfoort, ‘De Sikkel’ - C.A. Mees, 1923. 87 bldz., 20 × 12,5 cm. Met houtsneden van Henri Van Straten.

Colophon: ‘Van dit werkje werden door de Sinte Katharina Drukkerij te Brugge gedrukt 7 exemplaren op Japansch papier, genummerd I tot VII; 10 exemplaren op Engelsch handpapier genummerd VIII tot XVII en 300 exemplaren op Velijn genummerd 18 tot 317.’ Ingenaaide exemplaren en exemplaren met stempelband.

1924

6. De Zilveren Vruchtenschaal. Bussum, C.A.J. Van Dishoeck, 1924. 190 bldz., 21,5 × 16 cm.

Bevat:

Meisje met Bloemen - Ter Inleiding.	Bldz. 1-7
De Dubbele Fetisj - Een Sinterklaasvertelling.	9-48
Karnaval - Avontuur.	49-70
Petrusken's Einde. Een Spel van luttel Gebeuren.	71-126
Een Late Idylle.	127-148
Jeugd.	149-190

Colophon: ‘Van dit boek werden opgelegd tien exemplaren op geschept papier van Pannekoek.’ Ingenaaide exemplaren en exemplaren met perkamentenband.

1925

7. De Peruviaansche Reis. Antwerpen, ‘De Sikkel’, 1925. 61 bldz., 28,5 × 21,5 cm. Met een portret van den schrijver en illustraties door Karel Maes.

[p. 21]

Colophon: ‘Van dit boek werden, op de persen van J.E. Buschmann te Antwerpen, gedrukt op Hollandsch papier Van Gelder Zonen 360 exemplaren, genummerd van I tot XX en van 21 tot 360. Er werden bovendien drie exemplaren opgelegd, geheel op Keizerlijk Japansch papier, genummerd A, B en C.’

1930

8. Barceloneesche Reisindrukken. Antwerpen, Uitgeversfirma Lumière, 1930. 101 + (II) bldz., 22 × 17,5 cm. Geïllustreerd met titelplaat en lettrines, in hout gesneden door Henri van Straten.

Colophon: ‘Van dit werk, gedrukt op de persen van de I.A.C.J. te Antwerpen, in de maand December 1930, werden slechts tweehonderd en zeven exemplaren getrokken, te weten:
één exemplaar op Japansch Papier, nr. 1, bevattende de uit de hand gekleurde houtsneden, de reeks houtsneden in 't zwart en de oorspronkelijke teekeningen door den kunstenaar onderteekend, benevens een bladzijde uit het handschrift van den schrijver,
zes en dertig exemplaren op Hollandsch papier, waarvan zes exemplaren niet in den handel (gemerkt A tot F) en dertig exemplaren genummerd 2 tot 31, bevattende de uit de hand gekleurde houtsneden, benevens de reeks houtsneden, in 't zwart, door den kunstenaar onderteekend, honderd zeventig exemplaren op Engelsch Featherweight papier, genummerd 32 tot 201.

1935

9. Turren. Kartons voor een Tapijtwerk. Antwerpen, ‘De Sikkel’, z.j. (1935). 84 + (IV) bldz., 20 × 14,5 cm. Met een penteekening van F. Schirren.

Colophon: ‘Van dit boek werden 200 exemplaren gedrukt op Pannekoek, genummerd 1 tot 200, en twee exemplaren op Japansch (niet in den handel), genummerd A en B.’ Ingenaaide exemplaren.

C. Critisch werk

1911

1. Reimond Stijns herdacht. Een Voordracht. Halle, Toussaint Crick, 1911. 20 bldz., 20 × 14 cm.

Uitsluitend ingenaaide exemplaren; tevens zes exemplaren op Arches, insgelijks ingenaaid.

[p. 22]

Reimond Stijns' opleiding: een bandeloos-romantisch levensinzicht, zonder de geringste bekommernis om gedachtenontwikkeling- of uitbeelding, eenerzijds, een gebrek aan grondige kennis der Nederlandsche taal, anderzijds, ten slotte een frissche en gulle belangstelling in het streven der jongeren en de produkten der nieuwere literatuur. Zoo ontstond ‘Hard Labeur’, een werk dat, niettegenstaande ernstige tekortkomingen, ‘van blijvende schoonheid’ is. Met de bepaling van de beteekenis van Reimond Stijns in onze Vlaamsche letterkunde en met een profiel van den mensch Stijns in den dagelijkschen wandel eindigt deze uiteenzetting.

1926

2. Zurkel en Blauwe Lavendel. Studies en Kritieken. Brussel, L.J. Kryn, 1926. 186 bldz., 25 × 19 cm.

Colophon: ‘De eerste en oorspronkelijke uitgave van dit werk werd gedrukt in 212 exemplaren, waarvan 12 op Madagascar papier van de papierfabrieken Navarre, genummerd I tot XII, en 200 exemplaren op wit velijn papier genummerd 1 tot 200.’ Ingenaaide exemplaren.
Bevat:

Ter Inleiding. Bldz. 1-7.

‘In dezen bundel zijn saêmgebracht enkele opstellen, aan den persoon en het werk van Vlaamsche schrijvers, die ik heb gekend of nog ken, één uitzondering: Hendrik Conscience. Maar die leeft zoo in ons bloed dat het precies is of wij hem sedert altijd hadden gekend.’ (blz. 6).

I. Jeugdherinneringen aan Boeken. Bldz. 9-22.

Waardevol essay voor de kennis van den kunstenaar Toussaint van Boelaere: het bevat tal van bijzonderheden over zijn vroegste lectuur, gegevens over zijn werkwijze, een omlijning van zijn opvatting van de kunst en een bepaling van zijn eigen werk.

II. Bij het Eeuwfeest van Hendrik Conscience. Bldz. 23-32.

Over de beteekenis van Hendrik Conscience voor de Vlaamsche letterkunde en de Vlaamsche gemeenschap.

III. Hard Labeur door Reimond Stijns. Bldz. 33-45.

Een grondige ontleding van dit werk, waarvan schr. getuigt: ‘Ik ken geen roman, in de Vlaamsche literatuur zoo breed en zoo sterk aangelegd, als massa zoo hoog bedoeld, als Hard Labeur’ (blz. 42),

[p. 23]

en verder: ‘Want stevig van materiaal en bouw, is het schoon (werk) vooral door de waarheid die het als geheel doorwarmt en opvoert tot een echt kunstwerk’ (blz. 45). Daarenboven worden de tekortkomingen aangetoond en toegelicht.

IV. Reimond Stijns herdacht. Bldz. 47-60.

Cfr. 1921, n^r 1.

V. Herman Teirlinck: De Doolage. Bldz. 61-80.

De opvatting, de uitwerking, de psychologische ontwikkeling en de stijl van elk stuk uit dezen bundel worden breedvoerig ontleed.

VI. Maurits Sabbe: De Filosoof van 't Sashuis. Bldz. 81-92.

Aangetoond wordt hoe in weerwil van twee hoofdzakelijke fouten - een fout van conceptie en een fout van voorstelling of uitvoering - dit verhaal een voortreffelijk werkje blijft.

VII. Over Hugo Verriest. Bldz. 93-99.

In Hugo Verriest begroet schrijver ‘de Schoone ziel van Vlaanderen’ en beschouwt de twee uitzichten van Verriest's wezen: den strijder en den kunstenaar.

VIII. V.A. dela Montagne. Bldz. 101-106.

Een beeld van den bescheiden mensch en liefdevollen kunstenaar die Victor-Alexis dela Montagne is geweest.

IX. In Margine van Karel van de Woestijne's Werk. Bldz. 107-121.

Over het kenschetsende van Van de Woestijne's karakter en diens jeugd (later uitgewerkt in ‘Van de Woestijne vóór de Van Nu en Straks-periode’ cfr. Dietsche Warande en Belfort); over de twee in zijn volledig oeuvre aanwezige elementen: mysticisme en sensualisme en hun onderlinge verhouding (later uitgewerkt in ‘Van de Woestijne asceet’ (Vandaag) en ‘Bij van de Woestijne's overlijden’ (De Vlaamsche Gids); over de ondergane invloeden en zijn beteekenis in onze Vlaamsche letteren. Een der grondigste studies over Van de Woestijne.

X. Dagboekaanteekeningen over Prosper van Langendonck. Bldz. 122-148.

Niet zoozeer het werk van Van Langendonck dat hier slechts terloops aangehaald wordt als de ontleding van den mensch Van Lan-

[p. 24]

gendonck is het onderwerp van deze ‘dagboekaanteekeningen’, die, wegens het zelf beleefde, een mijlpaal in de Van Langendonck-studie beteekenen.

XI. Het Stadsleven in de Nieuwere Vlaamsche Prozakunst. Bldz. 149-186.

Ontleding van stijl en vizie van enkelen onder onze Vlaamsche schrijvers wier werk een uitzicht gunt op het moderne stadsleven: Lode Baekelmans, Maurits Sabbe, André de Ridder, Willem Elsschot, Herman Teirlinck en Karel van de Woestijne.
Synthetizeerend besluit schrijver: ‘Bij Baekelmans het typische volksleven in de groote havenstad; bij Sabbe de zachte poëzie van Bruges la Morte; bij André de Ridder het overspannen dandy-zich-wanen; bij Willem Elsschot, een lucht van cosmopolitisme; bij Herman Teirlinck de fijne en vernuftige fantaisie van den voornamen stedeling; bij Karel van de Woestijne de complexe groote stadsgeest, die alle denken en voelen doordrenkt’ (Blz. 185).
Naast de opstellen over Van de Woestijne en Van Langendonck stellig het diepstgaande essay uit dezen bundel ‘Studies en Kritieken’.

3. Anthea. Keurverzameling van Sonnetten bijeengebracht en ingeleid door F.V. Toussaint van Boelaere. Brussel, L.J. Kryn, 1926. XXVII + 240 bldz., 26 × 10 cm.

Colophon: ‘Van dit werk werden opgelegd 5 prachtexemplaren op Japansch papier, genummerd 1 tot 5; 25 prachtexemplaren op Madagascarpapier, genummerd 6 tot 30.’

Bevat:

Inhoud.		Bldz. IV-X
Ter Inleiding.		XI-XXV
	cfr. Over het Nederlandsche Sonnet. Europa, 1909.
Aan de Sonnetten. (Jacques Perk).		Bldz. XXVII
Keurverzameling.		Bldz. 1-240

‘Anthea’ is zoowel het werk van een minnaar van het schoone woord en de klankrijke expressie als van een bibliophiel wiens zuiverste genot het is te verwijlen in oude boeken en zeldzaam geworden uitgaven.
Aestheet en historicus vinden beide hun aandeel in deze verzameling die des te merkwaardiger is, wijl er in onze taal nooit een keuze werd gedaan van een bijzonder poëtisch genre waarvan de ontwikkeling al-

[p. 25]

dus levendig getypeerd wordt; alleen is de samenwerking tusschen aestheet en historicus niet steeds een harmonische.
De kommer om volledigheid, naar het oordeel van den verzamelaar zelf, schaadt af en toe het zuivere schoonheidsgenot. Met 1908 eindigt het overzicht.

1932

Zurkel en Blauwe Lavendel. Studies en Kritieken. Goedkoope uitgave. Brussel, L.J. Kryn, 1932. 186 bldz., 25 × 19 cm.

Zelfde colophon en schikking als deze van de uitgave van 1926, waarvan er geen afwijkingen aan te stippen zijn.

1933

Anthea. Keurverzameling van Sonnetten bijeengebracht en ingeleid door F.V. Toussaint van Boelaere. Brussel, L.J. Kryn, 1933. XXVII + 301 bldz., 26 × 10 cm.

Vergeleken met de eerste uitgave van 1926 verschilt deze nieuwe druk 1^e) door de weglating van 's schrijvers' studie over het Nederlandsch sonnet en 2^e) door een vervollediging van de keuze: van de jonge en jongere dichters (van 1909 tot en met 1932) uit Noord en Zuid zijn hier kenschetsende sonnetten opgenomen.
Aan de bloemlezing van 1926 werd niets gewijzigd. Met leze ‘Een Woord vooraf’ (bldz. XXIII-XXIV).

D. Vertalingen

1935

Heroondas' Mimiamben. Uit het Grieksch vertaald door F.V. Toussaint van Boelaere. Brussel, Uitgaven L.J. Kryn, 1935. 119 bldz., 9 × 12,5 cm. Boekversiering van Jan De Lantsheer.

Bevat:

Een Woord vooraf.		Bldz. 11-26
	cfr. ‘Inleiding tot Heroondas' Mimiamben.’ Nieuw Leven. 1910, III^e Jrg., Bldz. 122-129.
De Bemiddelaarster of de Koppelaarster.		27-39
De Hoerenwaard.		41-51

[p. 26]

De Schoolmeester.	53-64
Offerende Vrouwen.	65-73
De Jaloersche.	75-84
De Vriendinnen.	85-96
De Schoenmaker.	97-108
De Droom.	109-114
Fragmenten.	115-119

Colophon: ‘Van deze uitgave van “Heroondas' Mimiamben” werden twee honderd en zes exemplaren opgelegd: zes op Vidalon papier, genummerd A tot F, twee honderd op wit velijn papier, genummerd 1 tot 200.’ Ingenaaide exemplaren en exemplaren met stempelband.

E. Inleiding tot werk van andere schrijvers

1918

1. Felix Timmermans (van blz. 49 tot blz. 53)

in:

De zeer schoone Uren van Juffrouw Symforosa, Begijntjen. Brussel-Bussum, ‘Den Nieuwen Boekhandel’ - C.A.J. Van Dishoeck, 1918. 53 bldz., 17 × 12 cm.

Een vluchtig overzicht van de verrassende hoedanigheden van ‘Pallieter’ en ‘Het Kindeken Jezus in Vlaanderen’ die ‘men haast even gaaf terug vindt in het kortere stukje ‘De zeer schoone Uren van Juffrouw Symforosa, Begijntjen.’

1934

2. Ter Inleiding (Bldz. 1-2)

tot:

Analytische Bibliographie van en over Prof. Dr. Aug. Vermeylen door Dr. Rob. Roemans. Gent, N.V.v.h. Vanderpoorten, 1934. 193 bldz., 22,2 × 14 cm. (cfr. Nota).⁺

+ Nota: D^r Arthur Cornette, in het Juli-nummer van den Gids (1935, 99^e Jrg., Deel II, Blz. 118) wijst op de meesterlijke typeering van Aug. Vermeylen in deze inleidin 5 door F.V. Toussaint van Boelaere bezorgd.

[p. 27]

‘De uitzonderlijke eerlijkheid van Prof. Dr. Aug. Vermeylen heeft de vruchten van zijn geestesarbeid geadeld tot een monumentum aere perennius - tot een onuitputtelijken schat voor de Vlaamsche cultuur. Van dezen schat geeft Roemans' bibliographie een omstandige inventaris. Hiermede heeft ook hij de Vlaamsche cultuurbeweging gediend.’

F. Medewerking aan verzamelwerken, feestuitgaven, enz.

1920

1. La Prose Flamande Comtemporaine (van blz. 47 tot blz. 63)

in:

La Pensée et l'Ame Belges. Bruxelles, Le Musée du Livre, 1920. Fascicule 50, 30 × 22 cm.

Over de geleidelijke verruiming van het Vlaamsche proza van Hendrik Conscience af tot ‘Van Nu en Straks’.

1929

2. Herman Teirlinck (van blz. 33 tot blz. 41)

in:

Herman Teirlinck Gedenkboek 1879-1929 ter gelegenheid van des schrijvers vijftigsten verjaardag uitgegeven door ‘De Sikkel’ te Antwerpen. 124 bldz., 27,5 × 19 cm.

Schr., met den mensch en den kunstenaar Teirlinck vertrouwd door een vijf en dertigjarige lange vriendschap, dank zij dewelke hij de genesis van diens werk kon medeleven en over wiens ontwikkelingsgang hij met recht oordeelen kan, synthetizeert zijn rijke bevindingen in dit essay dat voortaan plaats neemt in de Herman Teirlinck-literatuur.

1930

3. Les Poètes (van blz. 690 tot blz. 695)

in:

1830-1930. Livre d'Or du Centenaire de l'Indépendance Belge sous le Haut Patronage de S.M. le Roi Albert. Bruxelles-Anvers, Leclercq, De Ridder et De Haas, 1930. 722 bldz., 16 × 12 cm.

Een overzicht van onze Vlaamsche poëzie.

[p. 28]

4. Het mooie Boek (van blz. 31 tot blz. 33)

Een warme verdediging van het ‘mooie’ boek, mooi door de harmonie van inhoud en vorm.

5. Wat allemaal aan Schrijvers overkomt. Een Herinnering. (van blz. 56 tot blz. 57).

Een herinnering uit den tijd van ‘Landelijk Minnespel.’
beide in:

Het Boek in Vlaanderen. Jaarboek van de Vereeniging van Letterkundigen en de Vereeniging ter bevordering van het Vlaamsche Boekwezen. Gent, Erasmus-drukkerij, 1930. 184 bldz., 23 × 15,5 cm.

1931

6. Herinneringen aan het P.E.N.-club Congres te 's Gravenhage. Van blz. 14 tot blz. 17.

Over het nagestreefd doel door den P.E.N. club en over de werkzaamheden van het P.E.N. club Congres te 's Gravenhage.

in:

Het Boek in Vlaanderen, (cfr. boven). 1931, 180 bldz., 23 × 15,5 cm.

1932

7. Het vijf en twintigjarig Bestaan van de Vereeniging van Letterkundigen. Van blz. 3 tot blz. 5.

Over de afgelegde werkzaamheid gedurende dit tijdsbestek.

Victor Alexis dela Montagne. Van blz. 10 tot blz. 12.

Een levensbeeld: fijnheid van geest, adel van het gemoed, eenvoud des harten, gevoeligheid die nooit tot overgevoeligheid oversloeg, ironie zonder gal, groote kieschheid en diep innerlijk leed.

in:

Het Boek in Vlaanderen (cfr. boven). 1932. 180 bdlz., 23 × 15,5 cm.

1933

8. Charles Dehoy. Van blz. 10 tot blz. 11.

Bezield is Dehoy met een sterke, doch zacht-ironische levenslust; zijn werk treft door samengedrongen constructie-kracht, subtiele kleu-

[p. 29]

renresonnantie, stijlvolle poëtische weergave en behoort tot het merkwaardigste van onzen tijd.

Tegenover Laermans. Van blz. 41 tot blz. 42.

Over de levenstragiek in het werk van Laermans en hoe deze levenstragiek vertolkt wordt.

Ferdinand Schirren. Van blz. 50 tot blz. 51.

Een beeld van den mensch - innerlijke distinctie en boeiend vertellerstalent zijn de onmiddellijk treffende gaven - gevolgd door een beeld van den kunstenaar en zijn werk dat vooral bekoort door ‘een doordringende zielssensualiteit’ en ‘iets vluchtigs en onverklaarbaars dat heelemaal in de diepte ligt.’

in:

Het Boek in Vlaanderen. (cfr. boven) 1933, 180 bldz., 23 × 15,5 cm.

1934

9. Geeraardsbergen in Vlaanderen. Van blz. 24 tot blz. 26.

Een opwekking.
in:

Het Boek in Vlaanderen. (cfr. boven). 1934, 180 bldz., 23 × 15,5 cm.

10. Impressions de Pologne (blz. 22)

in:

Encyclopaedia Antverpiensis. Pologne. Anvers, Publication du Journal Neptune, 1930. 92 bldz., 37 × 26,5 cm.

Een opwekking.

1931

11. Een Beeld van Isidoor Teirlinck. Van blz. 17 tot blz. 19

in:

Isidoor Teirlinck-Album. Verzamelde Opstellen opgedragen aan Isidoor Teirlinck ter gelegenheid van zijn tachtigsten verjaardag, 2 Januari 1931. Leuven, De Vlaamsche Drukkerij, N.V., 1931. 386 + (II) bldz., 25,5 × 18,5 cm.

[p. 30]

De mensch Isidoor Teirlinck wordt door een onwrikbare eerlijkheid en een rustige goedheid gekenmerkt; de scheppende kunstenaar Teirlinck heeft den opbloei van de moderne literatuur mogelijk gemaakt; zijn veelzijdig wetenschappelijk werk behoort ‘tot het waardevolste bezit van ons volk.’

12. Toespraak namens de Vereeniging van Vlaamsche Letterkundigen. Van blz. 11 tot blz. 13

in:

Huldebetoon ter eere van Isidoor Teirlinck. Brussel, den 22 Februari 1931. Uitvoerig Verslag met volledige Lijst der Inschrijvers op het Isidoor Teirlinck-Album. Zoutleeuw, Drukkerij Ch. Peeters, 1931. 31 bldz., 23 × 15,6 cm.

Een toelichting van Isidoor Teirlinck's werk en diens beteekenis voor de Vlaamsche gemeenschap.

1932

13. De Figuur van Vermeylen⁽¹⁾. Van blz. 13 tot blz. 17

in:

Gedenkboek A. Vermeylen. Gedrukt door de Sinte Katharina Drukkerij te Brugge, 1932. 559 + (V) bldz., 25,5 × 19 cm.

Een omlijning van Vermeylen's persoonlijkheid doorspekt met enkele weinig gekende details die de behandelde figuur des te heller toelichten.

14. Kort Overzicht van de Vlaamsche Literatuur. Van blz. 17 tot en met blz. 21⁽²⁾

in:

Exposition du Livre Belge à Praha. - Tentoonstelling van het Belgisch Boek te Praha. 3-15 September 1932.

Een gelegenheidsbijdrage, tot kennismaking van onze Vlaamsche letteren, met het oog op het buitenland, geschreven.

(1) Overgenomen in: Ministerie van Kunsten en Wetenschappen. Radio-Uitzendingen voor de Scholen. Mededeelingen. Mei 1932, Bldz. 177-179.

(2) Deze bijdrage is in hetzelfde boekje door de vertaling in het Tsjechisch gevolgd (bldz. 22-25).

[p. 31]

1933

15. Over Prosper Van Langendonck (van blz. 56 tot blz. 60)

in:

Geschenk 1933. Herinneringen aan Nederlandsche Schrijfsters en Schrijvers bijeengebracht ter gelegenheid van de Nederlandsche Boekenweek 29 April - 6 Mei 1933. Uitgegeven van wege de Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels. 175 bldz., 21,2 × 15,5 cm.

Een bijdrage die haar belang heeft door de intieme typeering van Van Langendonck's gevoel, karakter, leven en einde. De eerste ontmoeting van Toussaint met Van Langendonck en diens optreden en streven in ‘De Distel’ worden tevens beschreven.

Tweede hoofdstuk
Medewerking aan tijdschriften

1. In Alphabetische Volgorde.

A. Poëzie

1. Vlaamsche Tijdschriften.

Medewerking aan	Alvoorder.
	Dietsche Warande en Belfort.
	De Jonge Kater.
	De Jonge Vlaming.
	Gentsche Studentenalmanak, uitgegeven door het Taalminnend Studenten-Genootschap ‘'t Zal wel Gaan.’
	Jong Vlaanderen.
	Het Boek.

[p. 32]

Letterkundige Bundel uitgegeven door den Leerlingenkring ‘Help U Zelf.’

Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle.

Nieuw Leven.

Van Nu en Straks (Tweede Reeks).

Vlaamsche Arbeid.

Vlaanderen.

Alvoorder.

1901. Winterimpressie. 1901, I Jrg., blz. 89, 4 v. × 2 str. + 6 v.

‘Mijn ziel is zwaar als lood.’

Sonnet. id. id., blz. 90.

‘Mijn lief, zacht over mij thans neergebogen.’

Dietsche Warande en Belfort.

1935. Enkele Verzen. 1935, XXXV^e Jrg., Bldz. 534-536.

De Jonge Kater.

1899. October. Nummer 4, 17 December 1899, 4 v. × 2 str. + 2 v. × 3 str.

‘Het weer is guur en kil.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1)].

De Heide. id. id., Sonnet.

‘Oneindig ver, oneindig breed en wijd.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1)].

Oud Aria. Nummer 5, 24 December 1899, 7 v. × 5 str.

‘Een meisje spinde.’

1900. Middagstemming. Nummer 7, 7 Januari 1900.

‘De middagzonne weegt op mij zoo zwaar.’

Schippers Minnelied. Nummer 11, 4 Februari 1900, 6 v. × 5 str.

‘Een schilder wilde varen gaan.’

Meiliedeken. Nummer 12, 11 Februari 1900, 8 v. × 4 str.

‘Nu zingen overal.’

Sonnet. id. id.,

‘Ik ben de welbeminde God van Morgen.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1)].

[p. 33]

Onbeweeglijkheid. Nummer 15, 4 Maart 1900, Sonnet.

‘Uw oogen, immer zijn ze op mij gericht.’

De Mei. Nummer 17, 18 Maart 1900, Sonnet.

‘Ik voel, aan 't luider kloppen van mijn hart.’

Albumblad. Nummer 21, 15 April 1900, 6 v. × 3 str.

‘O, di nachtegale’.

De Heide. Nummer 22, 22 April 1900, Sonnet.

‘Nu voel ik dat ik u sinds lang verbeidde.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A nr. 1).]

Sonnet (Quasi una fantasia). Nummer 24, 6 Mei 1900.

‘Gij zelf, o Lief, zult nevens mij passeeren.’

Nachtlied. Nummer 25, 13 Mei 1900, Sonnet.

‘Geen enkel ver gerucht.’

Eene Bron in de Verte. id., id., Sonnet.

‘De lucht is één doorklare helderheid.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

Winter. id. id., Sonnet.

‘Mijn hart is zwaar als lood.’

De Zoen. Nummer 27, 27 Mei 1900, Sonnet.

‘Nu voel ik uwen zoen, den lang verbeiden.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

De Heide. Nummer 29, 10 Juni, Sonnet.

‘Wanneer dan, beu van het gewoel der steden.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

Sonnet. Nummer 30, 17 Juni 1900.

‘Uw teergeliefde wezen lacht me tegen.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

Sonnet. Nummer 33, 8 Juli 1900.

‘Ik zie steeds dichter uw geliefd gelaat.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

Sonnet. Nummer 34, 15 Juli 1900.

‘Vrouw uit verren tijd en andre streken.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

Sonnet. Nummer 35, 22 Juli 1900.

‘Gij zijt de vrouw die 'k mijzelf mocht beloven.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

[p. 34]

Van eene Bloem. Albumblad. Nummer 50, 4 November 1900, 4 v. × 4 str.

‘De bloem door u geschonken.’

De Jonge Vlaming.

A. Onder den deknaam Skald Liederik.

1894. Dat aerdigh Meisje. Nummer 1, 1 April 1894, 4 v. × 7 str.

‘Deur bloeiende ende groene widen.’

Vergeet-mij-niet! Nummer 2, 15 April 1894, 4 v. × 6 str.

‘Men zegt dat schoone maagden.’

Rondeelken. Nummer 7, 1 Juli 1894, 4 v. × 2 str. + 5 v.

‘Daar zal ik nog al eens om boeten.’

Van de Sterren. Nummer 11, 1 September 1894, 4 v. × 3 str.

‘Ik vroeg mij af, reeds vele jaren.’

De Schimmen. Nummer 14, 15 October 1894, 28 verzen.

‘De zon was neergedaald ter rooden westerkimme.’

B. Onder 's schrijvers eigen naam.

De Roos. Nummer 3, 1^en Mei 1894, 2 v. + 8 v. + 2 v. + 1 v. + 6 v. + 1 v. + 6 v.

‘Dus had de Almacht Eva bezield.’

Wereld en Dichters (Symbolisch Klinkdicht). Nummer 8, 15^en Juli 1894.

‘Steil is de weg die leidt naar 't eeuwig Niet.’

Gentsche Studenten-Almanak, uitgegeven door het Taalminnend Studenten-Genootschap ‘'t Zal Wel Gaan.’

1899. De Mei. 1899, 39^e Jrg., Blz. 51, Sonnet.

‘Ik voel, aan 't luider kloppen van mijn hart.’

Schippers-Minnelied. id. id., Bldz. 65-66, 6 v. × 5 str.

‘Een schipper wilde varen gaan.’

[p. 35]

Sonnet. id., id. Blz. 72.

‘Ik zie steeds dichter uw geliefd gelaat.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

Jong Vlaanderen.

1894. Gedichten. Kerstnummer 1894.

I.	‘En de aarde spoog een zoelen walm van harmonie.’ Blz. 2, 8 v. + 3 v. × 2 str.
II.	‘Gelijk Adonis die, zich spieg'lend in de bronne.’ Blz. 3, 8 v. + 6 v.

Het Boek.

1909. Ter Nagedachtenis van Dichter Emanuel Hiel. 1909, IV^e Jrg. Nieuwe Reeks, Bldz. 12-14, 42 verzen.

‘Ik hoor den klaren Dender weenen.’

Letterkundige Bundel uitgegeven door den Leerlingenkring ‘Help U Zelf.’

1894. De treurige Ballade van den jongen Menestrele. Bldz. 10-12, 4 v. × 13 str.

‘Een jonge menestrele
Beminde in hou en trouw.’

Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle.

1896-1897. Berg-op. 1896-1897, 19^e Jrg., Bldz. 109-110, 46 verzen.

‘O die wondre glorie.’

Nieuw Leven.

1909. Gedicht. 1909, II^e Jrg, Bldz. 250-251, 4 v. × 7 str.

‘Is 't weer de wind.’

Op den vijftigsten Geboortedag van Willem Kloos. id. id., Blz. 340, 15 verzen.

‘Roept triomf om dit leven, gansch gewijd
Der Muze, en Hollands roem.’

[p. 36]

Van Nu en Straks (Tweede Reeks).

1897. Sonnet. 1897, II^e Jrg., Blz. 54.

‘Waarom weerstaan den drift der twintig jaren?’

Nachtlied. id., id. Blz. 324, Sonnet.

‘Geen enkel ver-gerucht.’

Verwantschap. id. id., Blz. 325, Sonnet.

‘Het is een vreemd en zoet genucht.’

1898. Weemoed. 1898, III^e Jrg., Blz. 187, Sonnet.

‘Een zucht van diepen weemoed komt gestegen.’

De Heide. id. id., Blz. 188, Sonnet.

‘Nu voel ik dat ik u sinds lang verbeidde.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

De Heide. id. id.

I.	‘Oneindig ver, oneindig breed en wijd.’ Sonnet, Blz. 294.
II.	‘Wanneer dan, beu van het gewoel der steden.’ Sonnet, Blz. 295
	[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

Sonnet. id. id., Blz. 296.

‘O vrouw uit verren tijd en andre streken.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

Eene Bron in de Verte. id. id., Blz. 297, Sonnet.

‘De lucht is een doorklare helderheid.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

Quasi una fantasia. id. id., Blz. 298, Sonnet.

‘Gij zelf, o lief, zult nevens mij passeeren.’

October. id. id., Blz. 299, 4 v. × 2 str. + 2 v. × 3 str.

‘Het weer is guur en kil.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

Vlaamsche Arbeid.

1908. Aan den Heer H.J. Boeken, bij wijze van bedanking voor de opdracht aan mij van zijn sonnet tot de

Nike van Samothrake. 1908, IV^e Jrg., Blz. 231, 4 v. × 3 str. + 2 v.

‘Voorbode niet, maar dóór het schoon geluid.’

Fluit-spelend Geraamte. id. id., Blz. 297, Sonnet.

‘Het waadloos Rif, preusch op een paal zijns weegs gezeten.’

[p. 37]

1910. Simpel Lied. 1910, VI^e Jrg., Blz. 220, 5 v. × 4 str.

‘Ga en ik zal volgen.’

1912. Aan Tullia. 1912, VII^e Jrg., Blz. 24, 4 v. × 5 str.

‘Tullia, wij zijn twee boomen.’

Vlaanderen.

1903. Troostliedeken. 1903, I^e Jrg., Bldz. 371-372, 6 v. × 6 str.

‘Wees nu eens vroom en zoet.’

1905. Herfstaandoening. 1905, III^e Jrg., Blz. 93, 5 v. × 3 str.

‘Evenwijdig om den stam.’

2. Hollandsche Tijdschriften.

Medewerking aan:	De Arbeid.
	Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift.

De Arbeid.

1904. De Heide. I. 1904, IV^e Jrg., Blz. 513, Sonnet.

‘Oneindig ver, oneindig breed en wijd.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

De Heide. II. id. id., Blz. 513, Sonnet.

‘Nu voel ik dat ik u sinds lang verbeidde.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

De Heide. III. id. id., Blz. 514, Sonnet.

‘Wanneer dan, beu van het gewoel der steden.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

Eene Bron in de Verte. id. id., Blz. 514, Sonnet.

‘De lucht is één doorklare helderheid.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

October. id. id., Blz. 515, Sonnet.

‘Het weer is guur en kil.’
[Opgenomen in ‘Metter Sonnewende’ (cfr. A. nr. 1).]

Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift.

1908. Onder de Hooge Boomen. 1908, 18^e Jrg., Bldz. 41-43, 92 verzen.

[p. 38]

 

‘Onder de hooge boomen.’

1910. Scherzando. 1910, 20^e Jrg., Bldz. 401-405.

I. De Schaduw. Blz. 401, 8 v. × 3 str.

‘Wij minnen: want in den spiegel.’

II. De Zoen. Bldz. 402-403, 8 v. × 6 str.

‘Van uwen mond den eersten zoen.’

III. Lamento. Bldz. 404-405, 6 v. × 8 str.

‘Keer mijwaarts, lief, gesust.’

B. Proza

1. Vlaamsche Tijdschriften.

Medewerking aan:	Almanak van Halle en den Omtrek voor 1914.
	Carolus. Het Weekblad van de Vlamingen.
	Dietsche Warande en Belfort.
	De Lelie.
	De Vlaamsche Gids.
	Nieuw Leven.
	Ontwikkeling en Uitspanning.
	Vlaamsche Arbeid.
	Vlaanderen.
	Vooruit.

Almanak van Halle en den Omtrek voor 1914.

1914. Kinderen. I. De Rit.

II. De Zieke Pop. Bldz. 71-78.

[Overgenomen uit ‘De Bloeiende Verwachting’ (cfr. B. nr. 3).]

Carolus. Het Weekblad van de Vlamingen.

1911. Kerk-Avond. 1911, I^e Jrg., Nummers 17 en 18, 27 April 1911 en 4 Mei 1911.

[Opgenomen in ‘De Bloeiende Verwachting’ (cfr. B. nr. 3).]

[p. 39]

Dietsche Warande en Belfort.

1911. Kinderen. Twee Prozagedichten.	I.	De Zieke Pop.
	II.	De Les.

1911, XII^e Jrg., Bldz. 490-494, 495-499.

[Opgenomen in ‘De Bloeiende Verwachting’ (cfr. B. nr. 3).]

1912. Kinderen. I. De Rit. 1912, XIII^e Jrg., Bldz. 59-61.

[Opgenomen in ‘De Bloeiende Verwachting’ (cfr. B. nr. 3).]

1926. Etsen in Proza. 1926, XXVI^e Jrg.,

I.	Voorhaven te Scheveningen. Blz. 81.
II.	Katwijk. Blz. 82.
III.	Boot te Katwijk. Blz. 83.
IV.	Wolken over de Beneden Schelde. Blz. 84.
V.	Rust aan Zee. De Panne. Bldz. 85-86.

1931. Een Nacht op Expeditie. 1931, XXXI^e Jrg., Bldz. 426-440.

1934. München zonder Münchener. 1934, XXXIV^e Jrg., Bldz. 597-606.

De Lelie.

1912-1913. Witte Morgen. 1912-1913, IV^e Jrg., Bldz. 310-312.

[Opgenomen in ‘De Bloeiende Verwachting’ (cfr. B. nr. 3).]

De Vlaamsche Gids.

1922-1923. Een Dubbele Fetisj. Een Sinterklaasvertelling. 1922-1923, XI^e Jrg., Bldz. 193-212.

[Opgenomen in ‘De Zilveren Vruchtenschaal’ (cfr. B. nr. 6).]

Nieuw Leven.

1910. Heroondas' Mimiamben. 1910, III^e Jrg., Bldz. 160-174.

I.	De Bemiddelaarster of de Koppelaarster. Bldz. 160-165.
II.	De Hoerenwaard. Bldz. 166-169.
III.	De Schoolmeester. Bldz. 170-174.
	[Opgenomen in ‘Heroondas' Mimiamben’ (cfr. D).]

Ontwikkeling en Uitspanning. Maandblad van de Centrale voor Arbeidersopvoeding.

[p. 40]

1921. De Rit. 1921, II^e Jrg., Bldz. 23-24.

[Overgenomen uit ‘De Bloeiende Verwachting’ (cfr. B. nr. 3).]

1922. Meisje met Bloemen. 1922, III^e Jrg., Blz. 50.

[Opgenomen in ‘De Zilveren Vruchtenschaal’ (cfr. B. nr. 6).]

Vlaamsche Arbeid.

1923. In het Schildersatelier. 1923, XVIII^e Jrg., Bldz. 41-47.

Een Late Idylle. id. id., Bldz. 161-169.

[Opgenomen in ‘De Zilveren Vruchtenschaal’ (cfr. B. nr. 6).]

Vlaanderen.

1906. In het schuine Zonnelicht. 1906, IV^e Jrg., Bldz. 551-552.

[Opgenomen in ‘De Bloeiende Verwachting’ (cfr. B. nr. 3).]

1907. De Oude Fuksia. 1907, V^e Jrg., Bldz. 26-29.

[Opgenomen in ‘De Bloeiende Verwachting’ (cfr. B. nr. 3).]

Kerk-Avond. id. id., Bldz. 359-369.

[Opgenomen in ‘De Bloeiende Verwachting’ (cfr. B. nr. 3).]

Vooruit.

1932. Zoo maar op Reis... Nummers van den 15ⁿ, 16ⁿ, 17ⁿ, 18ⁿ, 20ⁿ, 21ⁿ, 22ⁿ, 24ⁿ, 26ⁿ, 29ⁿ September en 4ⁿ en 5ⁿ October 1932.

2. Hollandsche Tijdschriften.

Medewerking aan:	Algemeen Handelsblad.
	De Gids.
	De Nieuwe Gids.
	De Stem.
	De Wereld.
	Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift.
	Van onzen Tijd.

[p. 41]

Algemeen Handelsblad.

1915. Op Politiedienst. Nummer van den 19ⁿ Maart 1915.

Een Dienst in Sinte Gudula-Kerk. Nummer van den 27ⁿ April 1915.

Oude Gevechtsterreinen. Nummers van den 30ⁿ September, den 13ⁿ October, den 28ⁿ October, den 3ⁿ November 1915.

Allerzielen. Nummer van den 8^e November 1915.

Brussel in den Herfst. Nummer van den 3ⁿ December 1915.

Kerstdag. Nummer van den 30ⁿ December 1915.

1916. De Tuin der Minnekoozerijen. Moorsche Kacida's uit de X^e Eeuw. (Nederlandsche Tekst van F.V. Toussaint van Boelaere). Nummers van den 6ⁿ en 9ⁿ November 1916.

In een inleidend woordje wordt de oorsprong van deze kacida's toegelicht, die Baron Franz Toussaint uit het Arabisch in het Fransch vertaalde, waaruit F.V. Toussaint van Boelaere volgende keuze deed:

Meditatie.

Naoema.

Het Noodlot.

De Reukenventer.

De Regen op de Rozen.

De Fontein der Gazellen.

Vers.

De Droom.

De Tuilen.

De Afwezige.

De Eenzaamheid.

Mijn Paard.

De Toovenaars.

De Zang der Krijgslien.

Het Vaarwel.

Op het Zwijgen.

Op het Verlangen.

Onze Bank.

Niets heb ik laten merken.

De Jakhals en het Stekelvarken.

Cheila.

Haar Hart.

Nedje.

De Standaard.

De Glimlach der Dooden.

Haar Naam.

De Nacht.

[p. 42]

1917. Petrusken's Einde. Een Spel van luttel Gebeuren. Nummers van den 20ⁿ, 21ⁿ en 22ⁿ November 1917.

[Eerst afzonderlijk verschenen (cfr. B. nr. 4); later opgenomen in ‘De Zilveren Vruchtenschaal’ (cfr. B. nr. 6).]

1918. Een late Idylle. Nummers van den 2ⁿ en 3ⁿ Februari 1918

[Opgenomen in ‘De Zilveren Vruchtenschaal’ (cfr. B. nr. 6).]

Een dubbele Fetisj. Een Sinterklaasvertelling. Nummers van den 4ⁿ, 5ⁿ, 6ⁿ en 7ⁿ September 1918.

[Opgenomen in ‘De Zilveren Vruchtenschaal’ (cfr. B. nr. 6).]

1924. Enkele Dagen aan Zee. Nummers van den 5ⁿ, 8ⁿ, 12ⁿ en 23ⁿ September 1924.

1927. Karnaval te Binche. Rumoerige Feestdrukte. Nummer van den 5ⁿ Maart 1927.

De Gids.

1925. De Peruviaansche Reis. 1925, 89^e Jrg., Deel I, Bldz. 176-195.

[Afzonderlijk verschenen (cfr. B. nr. 8).]

De Nieuwe Gids.

1912. Tommy's Uitvaart. 1912, XXXVII^e Jrg., Bldz. 50-67.

[Opgenomen in ‘De Bloeiende Verwachting’ (cfr. B. nr. 3).]

De Stem.

1921. Jeugd. 1921, I^e Jrg., Bldz. 675-700.

[Opgenomen in ‘De Zilveren Vruchtenschaal’ (cfr. B. nr. 3).]

1935. Turren. Kartons voor een Tapijtwerk. 1935, XV^e Jrg., Bldz. 157-168, 225-237, 380-389.

[Afzonderlijk verschenen (cfr. B. nr. 9).]

De Wereld. Democratisch-Staatkundig en Algemeen Weekblad.

1913. Karnaval-Avontuur. 1913, III^e Jrg., Nummers 74 en 75, 7ⁿ en 14ⁿ Maart 1913.

[Opgenomen in ‘De Zilveren Vruchtenschaal’ (cfr. B. nr. 6).]

[p. 43]

Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift.

1909. Hoe 't Aankwam en Verloopen zal. Eerste Fragment uit een Dagboek. 1909, XIX^e Jrg., Bldz. 195-207.

[Opgenomen in ‘De Bloeiende Verwachting’ (cfr. B. nr. 3).]

1912. Spiritisme. 1912, XXII^e Jrg., Bldz. 157-170.

[Opgenomen in ‘De Bloeiende Verwachting’ (cfr. B. nr. 3).]

1935. Zoo de Vader zoo de Zoon. 1935, 45^e Jrg., Bldz. 249-264.

Van Onzen Tijd.

1910-1911. Een Legende van Onze Lieve Vrouw van Halle. XI^e Jrg., Nummers 50, 51, 52; 24ⁿ September, 1ⁿ October en 8ⁿ October 1911; Bldz. 395-397, 404-406, 411-412.

[Eerst afzonderlijk verschenen (cfr. B. nr. 2); later opgenomen in ‘De Bloeiende Verwachting’ (cfr. B. nr. 3).]

C. Critische Bijdragen

I. Algemeene Bijdragen

1. Vlaamsche Tijdschriften.

Medewerking aan:	De Boekenkast.
	De Boomgaard.
	Carolus.
	Dietsche Warande en Belfort.
	Groeiende Kracht.
	Het Laatste Nieuws.
	Mededeelingen van het Karel van de Woestijne-Genootschap.
	Nieuw Leven.
	P.E.N. Nieuws.
	Plantijn.
	Het Roode Zeil.
	De Standaard.
	Tooneelgids.
	Vandaag.

[p. 44]

Verslagen en Mededeelingen van de Koninklijke Vlaamsche Academie.

Vlaamsche Arbeid.

De Vlaamsche Gids.

Vlaanderen.

De Boekenkast.

1929. Bij Teirlinck's vijftigsten Verjaardag. 1929, I^e Jrg., Nummer 2, 15ⁿ November 1929.

Een profiel van den verscheiden en complexen Herman Teirlinck, mensch en kunstenaar omvattend.

De Boomgaard.

1909-1910. In Margine van Karel van de Woestijne's Werk. 1909-1910. I^e Jrg., Bldz. 757-768.

[Opgenomen in ‘Zurkel en Blauwe Lavendel’ (cfr. C. nr. 4).]

1911. Reimond Stijns herdacht. 1911, II^e Jrg., Bldz. 44-59.

[Daarna afzonderlijk verschenen cfr. C. nr. 1; later opgenomen in ‘Zurkel en Blauwe Lavendel’ cfr. C. nr. 4.]

Cyriel Buysse. id. id., Bldz. 190-191.

Een huldebladzijde ter eere van ‘den weergaloozen verteller’ Cyriel Buysse.

Carolus.

1912. Conscience te Halle. II^e Jrg., Nr. 34, 22ⁿ Augustus 1912.

Bijzonderheden over Hendrik Conscience's levenswijze, zijn omgang met het volk en zijn geliefkoosde lectuur.

Dietsche Warande en Belfort.

1928. Karel van de Woestijne vóór de Van Nu en Straks-Periode. 1928, XXVIII^e Jrg., Bldz. 99-103.

Naast tal van merkwaardige bijzonderheden over de geestelijke vorming van den zeventienjarigen Van de Woestijne toont schrijver aan dat we in diens vroegste gedichten de twee elementen terugvinden die zijn gansche oeuvre doortrekken: het symbolisch zuivere en het menschelijk zinnelijke, ‘die bij van de Woestijne sedert zijn jeugd nooit

[p. 45]

hebben samengevloeid of nooit ineen zijn gesmolten, maar steeds parallel hebben geloopen.’
De gedichten met mystischen aanleg werden door Beaat uten Hove onderteekend; diegene met zinnelijken grondslag door Erik Monck en deze schuilnaam hield ‘bewust of onbewust Karel van de Woestijne voor zijn beter ik.’

1928. Ter eere van Jules Persijn. 1928, XXVIII^e Jrg., Bldz. 294-296.

Een feestgroet ter eere van den vijftigjarigen ‘Europeeër in Vlaanderen's dienst.’

Groeiende Kracht.

1932. Conscience te Halle. 1931-1932, I^e Jrg., Bldz. 54-56.

[Overgenomen uit ‘Carolus’ 1912.]

Het Laatste Nieuws.

1935. Van Spanje en Catalonië. Nummers van den 12ⁿ, 13ⁿ en 14ⁿ Juni 1935.

Indrukken en bevindingen; beschrijving van de toestanden in Catalonië; schildering van Barcelona onder Castiliaansch bewind.

Het Congres van de Penclub te Barcelona. Nummer van den 20ⁿ Juni 1935.

Over het op het congres te Barcelona behandeld probleem van de vrijheid van den auteur; mededeeling van 's schrijvers persoonlijke opvatting.

Voor de kleine Taalgemeenschappen. Nummer van den 27ⁿ Juni 1935.

Toelichting van het Vlaamsch voorstel op het congres van de Penclub te Barcelona gedaan: uitgave van vertalingen van het beste werk in kleine landen verschenen.

Het derde Eeuwfeest van de Académie Française. Nummers van den 3ⁿ en den 9ⁿ Juli 1935.

Na een brokje geschiedenis, een toelichting van het wereldaanzien van de ‘Académie Française’ en een relaas van de plechtige herdenkingsvergadering.

[p. 46]

De Vlaamsche Academie. Nummer van den 4ⁿ Augustus 1935.

Over de wenschelijkheid de zetel van de Koninklijke Vlaamsche Academie van Gent naar Brussel over te plaatsen.

Mededeelingen van het Karel van de Woestijne-Genootschap.

1934. Van de Woestijne's Jeugdwerk. 1934, II^e Jrg., Bldz. 51-67.

Het vroegste werk van van de Woestijne verscheen in ‘Land en Volk’ 1892 en 1893, onder het pseudoniem Carlo en verraadt invloed van de Gezusters Loveling en Pol de Mont. De gedichten uit 1893 in ‘Eigen Haard’ door E. Rika gepubliceerd ademen de atmosfeer van den tijd. Daar vindt men 's schrijvers eerste proza. Uit 1893 en 1894 dagteekent van de Woestijne's medewerking als Beaat uut den Hove en Erik Monck aan ‘Vlaamsch en Vrij’; uit 1894 deze aan het ‘Nederlandsch Museum’ met zijn ‘Gothiekbeeltjes’ die een oorspronkelijken klank laten hooren. Uit het zelfde jaar 1894 dateert zijn vers uit den ‘letterkundigen bundel’ van ‘Help U zelf’. Worden nog aangegeven en gecommenteerd van de Woestijne's werk uit ‘den Jongen Vlaming’ (1894 en 1895) dat de sporen vertoont van zijn kennismaking met de poëzie van Prosper van Langendonck en Willem Kloos, datgene uit ‘De Toekomst’ (1895), waaronder het verhaal ‘Mank’ bijzonder wordt geloofd, datgene uit ‘Ontwaking’, den letterkundigen bundel der ‘Heremanszonen’ en de ‘Almanakken van 't Zal wel gaan’ (1898-1901).

Bij een nagelaten Gedicht van Karel van de Woestijne. id. id., Blz. 100.

Bedoeld gedicht werd gepubliceerd in denzelfden jaargang, bldz. 49-50 en werd voltooid den 30ⁿ Maart 1929. Een eerste lezing ervan verscheen in het tijdschrift ‘Vlaanderen’, 1905, blz. 560. Deze eerste versie wordt insgelijks afgedrukt, blz. 101.

Nieuw Leven.

1900. Inleiding tot Heroondas' Mimiamben. 1910, III^e Jrg., Bldz. 122-129.

a) Door de opheldering van de genesis dezer vertaling licht deze inleiding een weinig gekende bladzijde uit de geschiedenis van ons Vlaamsch tooneel in Brussel toe en onderstreept de liefde van Herman Teirlinck voor het tooneel, dat buiten een paar sonnetten, de eerste kunst was door dezen schrijver beoefend. Voor de studie van Herman Teirlinck's werk een waardevolle aanwijzing.

[p. 47]

b) Mededeeling van de schaarsche nog gekende levensbijzonderheden van Heroondas; karakterontleding der personages en beteekenisomlijning dezer Mimiamben.
[Opgenomen in ‘Heroondas' Mimiamben.’ (cfr. D).]

P.E.N. Nieuws.

1932. Toespraak bij de Ontvangst van den Nederlandschen Dichter J.C. Bloem. Nummer 1, Maart 1932.^(1).

Iemand ‘waarop de toekomst der Nederlandsche poëzie wordt gebouwd.’

1933. Toespraak bij de Ontvangst van Paul Valéry. N^r 2, Januari 1933.

In het oeuvre van Paul Valéry verheerlijkt spr. het Fransch genie.

(1). Deze toespraak verscheen tevens in ‘Den Gulden Winckel.’ 1932, 31^e Jrg., Bldz. 21-22.

Plantijn.

1912. Karel van de Woestijne. 1912, II^e Jrg., Nr. 5 (Juli 1912), Bldz. 3-5.

‘Het treffendste bij van de Woestijne is zijn intellectueele menschelijkheid; deze zingt hij uit in heel haren rijkdom, in al hare schakeeringen, in hare lagere verlangens en in de begeerten die hooger opvoeren moeten.’

Het Roode Zeil.

1920. V.A. dela Montagne. 1920, I^e Jrg., Bldz. 216-219.

[Opgenomen in ‘Zurkel en Blauwe Lavendel’ cfr. C. nr. 4.]

Het Stadsleven in de nieuwere Vlaamsche Prozakunst. id. id., Bldz. 267-284, 316-332.

[Opgenomen in ‘Zurkel en Blauwe Lavendel.’ cfr. C. nr. 4.]

De Standaard.

1932. De Beteekenis van Hendrik Conscience voor ons herwordend Volk. Een Getuigenis en een Verheerlijking namens de Vlaamsche Schrijvers. Nummer van den 25ⁿ September 1932.

[p. 48]

Door een historische tijdsopwekking, een ontleding van Hendrik Conscience's werk en een omlijning van diens beteekenis voor het Vlaamsche volk wordt aangetoond dat Conscience ‘het Vlaamsche Wonder’ is.

Tooneelgids.

1924. Verslag van de Jury voor den driejaarlijkschen Prijs voor Tooneelletterkunde. (Secretaris-Verslaggever: F.V. Toussaint van Boelaere). 1924, X^e Jrg., Bldz. 27-30.

In dit verslag worden volgende stukken beoordeeld: Willem Putman: ‘Het Oordeel van Olga’, ‘Vijf Eenakters’, ‘Het Stille Huis’; Alfred Bogaerd: ‘Het Meisje van den Werkbaas’; Lode Baekelmans: ‘Europa Hotel’; Alf. Lambrecht: ‘De Voorlooper’; Ernest W. Schmidt: ‘Een wonderlijke Gast’, ‘Tilly's Tribulaties’, ‘Ninon de l'Enclos’, ‘De Klapperbeentjes’, ‘De Antechrist’; Constant Eeckels: ‘Onze Hooge Oomes’; Jef Horemans: ‘Slangetje’; Gaston Martens: ‘Sint Pieters' nacht’, ‘Leentje uit het Hemelrijk’, ‘Prochievrijers’, ‘Derby’. Aan dit laatste werk werd de driejaarlijksche prijs toegekend.

Vandaag.

1929. Henryk Berlewi. 1929, I^e Jrg., Nrs. 8-9, 15ⁿ Mei-1ⁿ Juni, Blz. 152.

Een synthetische beoordeeling van de teekeningen van den Poolschen schilder Berlewi.

Cyriel Buysse. id. id., Nummer 15, 15ⁿ September 1929, Blz. 328.

Als verteller ‘een der grootsten onder de Vlaamsche schrijvers, in één trek te noemen met den onvergetelijken Conscience.’

Karel van de Woestijne Asceet. id. id., Nr. 17, 20ⁿ October 1929, Blz. 372.

Wie van de Woestijne's oeuvre, in chronologische volgorde leest, zal ervaren dat de dichter ‘eerst zwaar van zinnelijk leven, langs een innerlijken zuiveringsweg, zich heeft verinnigd tot den dichter der pure onwezenlijke menschelijkheid. Tevens zal het hem duidelijk worden dat de mensch van de Woestijne zijn leven door heeft gezocht naar den weg die, over vreugd en smart heen, buiten alle bijkomstigheid en toevalligheid, naar de berusting leidt. Uit de diepere beteekenis van het vers, uit het koel-diamanten licht dat het verspreidt, zal in schoonheids-overgave blijken, dat wie men den Florentijnschen dichter heeft genoemd, eigenlijk was een Asceet.’

[p. 49]

Een Toost op Herman Teirlinck. id. id., Nr. 20, 5ⁿ December 1929, Bldz. 429-432.

Naast tal van persoonlijke herinneringen een subtiele karakterizeering van Herman Teirlinck's kunst.

Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie.

1922. Letterkundige Mededeeling. 1922, Bldz. 625-627.

Over Rapports et Documents d'Enquête: Tome I. Rapport sur les Mesures prises par les Allemands à l'égard de l'Industrie Belge pendant l'Occupation; Tome II. Id. Annexes et Planches hors texte.

Letterkundige Mededeeling. id., Bldz. 832-833.

Over Het Belgisch Gemeenterecht. Samenstelling, Inrichting en Bevoegdheid der Gemeentebesturen; Belgische Grondwet. Reglement van de Kamer van Volksvertegenwoordigers door Karel Brants.

1928. Over Ronsard. 1928, Bldz. 763-781.

Noch een onderzoek van de talrijke problemen die zich met betrekking tot de Ronsard-studie hebben gesteld, noch een wetenschappelijk betoog over diens leven en werk, alleen een aesthetisch verwijlen bij diens onvergankelijke verzen.

1931. Over Johan de Meester. 1931, Bldz. 973-982.

Ontleding van diens belletristisch werk waaronder ‘Geertje’ en ‘Eva’ hun schrijver ‘onvergankelijken roem’ verzekeren; omlijning van Johan de Meester's beteekenis in onze Nederlandsche literatuur; weergave van diens stijlevolutie; bepaling van diens kritisch-journalistische arbeid; herdenking van de vriendschappelijke liefde van de Meester voor onze Vlaamsche letteren.

1935. Hulde aan Omer Wattez bij zijn afsterven. 1935. Bldz. 274-276.⁽¹⁾

Over den scheppenden kunstenaar, den zoeker naar kennis, den geest-

(1) Een gedeelte van deze Hulde aan Omer Wattez verscheen in Het Boek in Vlaanderen.... (cfr boven, 175 bldz.) 1935, van blz. 9 tot en met blz. 10.

[p. 50]

driftigen mensch, den onvermoeibaren werker, den Vlaamschen strijder en het lid der Koninklijke Vlaamsche Academie.

Hulde aan Prof. Dr. L. Scharpé bij zijn afsterven. id., Bldz. 442-443.

Over de ‘verrassende’ verscheidenheid en veelzijdigheid van Prof. Scharpé's kennis en belangstelling, ‘de schoone geestdrift van zijn menschelijkheid’ en zijn ‘ingeboren zuiver idealisme.’

Albert Giraud-Hulde te Leuven. id., Bldz. 485-488.

Over het samengaan in Giraud, - in wien schrijver meer een erfgenaam van de Renaissancisten dan een Parnassiaan ziet, - van de eeuwige schoonheid van de traditie en de diepe geestesbelevenis van den eigen tijd.

Tony Bergmann-Hulde te Lier. Rede. id., Bldz. 579-585.⁽¹⁾

a) Tony Bergmann's geslacht: beeld en werk van zijn grootvader en zijn vader;
b) Opleiding van Tony Bergmann; schets van zijn ontwikkelingsgang;
c) Tony Bergmann's plaats en invloed in de letterkunde en de historiographie; zijn beteekenis (‘Hij is een mensch geweest, die in zich meêdroeg een beeld van de wereld’).⁽²⁾

(1) Overdrukken van de academische Lezingen van F.V. Toussaint van Boelaere: 1^e Over Ronsard. Gent ‘Samenwerkende Maatschappij Volksdrukkerij’, 1928. 21 bldz., 21,5 × 13,8 cm. 2^e Over Johan De Meester. Gent, N.V. Drukkerij Erasmus, 1931. 14 bldz., 21,2 × 13,8 cm. 3^e Tonny Bergmann-Hulde (Lier, 30 Juni 1935). Redevoeringen uitgesproken uit naam der Koninklijke Vlaamsche Academie door F.V. Toussaint van Boelaere, Bestuurder en Felix Timmermans, Werkend Lid. Gent, N.V. Drukkerij Erasmus, 1935. 15 bldz., 21,2 × 13,9 cm.

(2) De Augustus-Aflevering 1935 van de ‘Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie’ is de laatste die in aanmerking kwam voor onderhavig werk.

Vlaamsche Arbeid.

1913. Hugo Verriest. 1913, VIII^e Jrg., Bldz. 287-288.

[Opgenomen in ‘Zurkel en Blauwe Lavendel’ cfr. C. nr. 4.]

[p. 51]

1922. Stijn Streuvels. 1922, XVIII^e Jrg., Blz. 41.

Een eeregroet aan den vijftigjarigen Streuvels met een hulde aan diens gezonde vruchtbaarheid.

1930. Snaggel. 1930, XXV^e Jrg., Bldz. 475-478.

Gedachten over poëzie, proza, kunst, kunstenaar, kritiek, novelle, lectuur, waarheid.

De Vlaamsche Gids.

1929. Bij Karel van de Woestijne's Overlijden. 1929-1930, XVIII^e Jrg., Bldz. 18-21.

Ontleding van den innerlijken strijd waarin van de Woestijne van den vroegsten aanvang af tot het einde toe heeft gestaan, ‘den strijd van zijn geest en van zijn zinnen tegen het leven, dat hem was beschoren en den tijd waarin hij had te leven.’

Vlaanderen.

1905. Hard Labeur door Reimond Stijns. 1905, III^e Jrg., Bldz. 471-479.

[Opgenomen in ‘Zurkel en Blauwe Lavendel.’ cfr. C. nr. 4.]

1906. De Doolage door Herman Teirlinck. 1906, IV^e Jrg., Bldz. 227-241.

[Opgenomen in ‘Zurkel en Blauwe Lavendel.’ cfr. C. nr. 4.]

Maurits Sabbe. De Filosoof van 't Sashuis. id. id., Bldz. 569-575.

[Opgenomen in ‘Zurkel en Blauwe Lavendel.’ cfr. C. nr. 4.]

2. Hollandsche Tijdschriften en Bladen.

Medewerking aan:	Algemeen Handelsblad.
	Europa.
	De Nieuwe Gids.
	Van onzen Tijd.
	De Vrije Tribune.
	De XX^e Eeuw.

[p. 52]

Algemeen Handelsblad⁽¹⁾.

1913. Een Voordracht van Verriest. Gent, 28ⁿ Juli 1913. Nummer van den 30ⁿ Juli 1913.

a) Het eerste gedeelte van deze voordracht over Guido Gezelle, beantwoordde de vraag: ‘Wie waren de meesters van Gezelle?’ ‘Hij kende, ik weet niet hoeveel talen; alle groote schrijvers had hij gelezen, genut en verteerd; maar uit den mond van 't volk vooral ontving hij toch den rijkdom van zijn taal en de rythmen van zijn vers. In de Vlaamsche spraak, in 't onbewuste zielsleven van het Vlaamsche volk, in zijn vreugd en smartuitingen heeft Gezelle de stof en den geest voor zijn verzen gevonden. Ook aan de natuur rond zich ontleende hij zijn gaven’, en verder ‘In 't Vlaamsche hart, in 't Vlaamsche leven, in 't Vlaamsche geloof en bijgeloof, heeft Guido Gezelle zijn poëzie gezocht en gevonden; door de Vlaamsche natuur is zij in hem gesterkt en verfijnd en veredeld geworden.’
b) In het tweede gedeelte wekte Hugo Verriest de Vlamingen tot ontwikkeling van het eigen Vlaamsch wezen op.

Les Indépendants. Nummer van den 9ⁿ October 1913.

Fijn en luchtig zijn de etsen van Charles Dehoy, knap werk levert Anne De Weert, van durf getuigen de doeken van Modest Huys, van talent deze van Albert Servaes, van kleur en strakke lijn deze van Constant Permeke en de mooie innigheid en het subtiel lichtspel behooren tot het kenmerkende van Ferdinand Schirren, ‘een onzer beste teekenaars.’

(1) Ophelderende Nota: Van de artikels die F.V. Toussaint van Boelaere van April 1913 af in de Amsterdamsche courant, het ‘Algemeen Handelsblad’, heeft geplaatst worden hier, op enkele uitzonderingen na, alleen die genoemd die over onderwerpen in verband met kunst of literatuur handelen.
De zeer vele die aan Belgische politieke aangelegenheden zijn gewijd, werden van kant gelaten.
Anderzijds blijkt uit een mededeeling van den schrijver dat de hieronder gedrukte lijst niet onvoorwaardelijk volledig is. De auteur meent zich te herinneren dat hij aan nog andere kunstenaars en kunstaangelegenheden aandacht heeft geschonken dan uit onze opgave blijkt, doch hij zelf weet niet meer op welk tijdstip dit dan gebeurd is en een afschrift van die stukken bezit hij niet. Daar ik zelf geen compleet exemplaar van het ‘Algemeen Handelsblad’ uit die jaren heb kunnen raadplegen, zullen dus, zeer tot mijne spijt, hier enkele titels ontbreken. Maar vele zullen het wel niet zijn, naar ik hoop.

[p. 53]

1914. Willem Paerels. Nummer van den 19ⁿ Januari 1914.

Analyse van Willem Paerels als portret-schilder, schilder van marines en havenzichten, van interieurs en stillevens. Schr. looft vooral diens eerlijk moderne opvatting en diens onctueuze kleur als ‘een zang van lichtende levensblijheid en van hoogere geestesweelde.’

L'Estampe. Nummer van den 28ⁿ Januari 1914.

Onder het hier tentoongestelde treffen vooral het prentwerk van Corot om de diepe poëzie en de luchtige uitvoering; de teekeningen van Ramah om de fijne en lenige lijn en de sobere en bekoorlijke kleur; ‘het buitengewoon origineeie werk’ van Jules de Bruycker om de krachtige verbeelding die zich vooral in het fantastische vermeit en de grootsche waarnemingskracht van het leven met een acuut pessimistischen kijk.

Pour l'Art. Nummer van den 3ⁿ Februari 1914.

Naast werk van Eug. Laermans, Auguste Oleffe, Isidoor Opsomer, Valerius de Saedeleer en Alfred Verhaeren zijn de grootste openbaring van deze tentoonstelling de portretten van Gustave van de Woestijne, waarmede hij de eereplaats inneemt onder de jonge Belgische schilders. ‘Niemand anders, onder hen, heeft in hoogere mate vereenigd en inniger verbonden de verscheidene gaven van hart en geest die den grooten kunstenaar kenmerken. Daarbij kent hij zijn vak als weinigen. De toekomst behoort hem.’

Hugo Verriest en August Vermeylen over het Vlaamsche Amendement. Nummer van den 11ⁿ Februari 1914.

Toelichting en aanhaling van enkele karakteristieke uittreksels uit beider voordracht te Brussel gehouden.

Jakob Smits. Nummer van den 13ⁿ Februari 1914.

Een breed-ontwikkeld parallel tusschen het werk uit de eerste en datgene uit de laatste periode van Jakob Smits. Het vroeger oeuvre weerspiegelt den hartstochtelijken zoeker, den onrustigen visionair met een sterk uitgesproken voorliefde voor de donkere kleuren-tonen en de weergave van ‘de bewogen doorschijnendheid der schaduw.’
Het jongere werk getuigt van een kalme, innig-diepe stemming en een frisch en eenvoudig koloriet. Wat deze schilder ook op het doek weergeve - portret, landschap of godsdienstig tafereel - steeds is dit ‘van een zeldzame, diep-bezonken, natuurlijke en intellectueele schoonheid.’

[p. 54]

Een Koningsschot of Brusselsche Geest. Nummer van den 24ⁿ Februari 1914.

Naar aanleiding van de opvoering door ‘de Morgenstar’ van ‘Het Koningsschot’, het leuke vaudeville van Hendrik Coopman Thzn. en Désiré Claeys, wordt het wezen van den Brusselschen geest in deze bijdrage geschetst.

La Libre Esthétique. Nummer van den 13ⁿ Maart 1914.

Over het werk van Gustave van de Woestijne wiens klare kleurentonen en gevoelig licht- en schaduwspel vooral ontleed worden.

1915. Ramah en Navez. Nummer van den 29ⁿ September 1915.

Kracht en distinctie naast een zeldzaam fijn-genuanceerde kleurensymphonie stralen uit het werk van Navez; door de preciesheid, de nauwkeurige teekening en de sterke lijn treft het doek van Ramah. Bij den eersten leidt het instinct, bij den tweeden de berekening.

Binard's Tentoonstelling. Nummer van den 16ⁿ October 1915.

Vaak bereikt Binard ‘die innig-rustige, gedegen schoonheid, boven tijd en gelegenheid verheven’ naast ‘aldoor meer eenvoud in de middelen en aldoor fijnere, klaardere, luchtere frischheid in het weergeven der impressie.’

1916. Les Indépendants. Nummer van den 31ⁿ Maart 1916.

Bondige bespreking van het tentoongestelde werk van Roger Parent, Cocky, Charles Dehoy, Jehan Frison, Henri Leroux, O. Petyt en Ferdinand Schirren.

Ramah. Nummer van den 27ⁿ December 1916.

Vooraf wijst schr. op het eigenaardige feit dat de oorlog geen vernieuwing noch bij de ouderen noch bij de jongeren heeft verwekt, waarna hij het werk van Ramah ontleedt en hiervan vooral diens decoratieve portretten, met hun kleur-verfijning en hun streng-gehouden lijn toelicht.

1917. Herman Broeckaert. Nummer van den 2ⁿ Februari 1917.

Aangetoond wordt dat Herman Broeckaert was ‘een waar en echt volksdichter en tevens een reeds waardevol schilder.’ Wat hij als schilder gepresteerd had vervulde de Vlaamsche kunst met hoop: een inluider eener nieuwe vizie noch een oerkracht was hij, doch ‘talent

[p. 55]

had hij te over, gediend door een zeer fijnen zin voor de heerlijkheden van vaste lijn en gedegen kleur. Het leven borrelde in hem: ook roerde er de kunstenaarswil; tot volle rijpheid is hij helaas niet gekomen.’ Als dichter staat Herman Broeckaert midden in het volksvernuft en den volkshumor en blijft er in. ‘Naar mijn smaak’ - aldus schr. - ‘zijn vele zijner volksliederen mooier in den volkstoon, komen zij echter met het warme volksgemoed overeen, dan de zoo hoog gewaardeerde liedjes van René De Clercq. Vaak doét René De Clercq volksch, maar is het slechts oppervlakkig; en in den grond is hij dan futloos in vers en rythme; bij Herman Broeckaert gebeurt dat nooit.’

De Boerenschilder Marten Melsen. Nummer van den 7ⁿ April 1917.

Een schets van Melsen's evolutie in zienswijze en opvatting; gevolgd door een ontleding van diens techniek en koloriet.

Alfred N. Delaunois. Nummer van den 2ⁿ Mei 1917.

Over de evolutie van den harmonieuzen bouwvorm en van ‘de schoone kracht van het kleurvertoon’ bij Alfred N. Delaunois.

Ferdinand Schirren. Nummer van den 2ⁿ Juli 1917.

In den beginne kenmerkt zich het werk van Ferdinand Schirren door Fransche hoedanigheden (soberheid en volupteit); later vertoont het, naast Oosterschen gloed, nauwe verwantschap, wat vorm en licht betreft, met het neo-impressionisme en nog meer met het expressionisme. ‘Een opmerkelijke kunstenaar’ en ‘een gansch aparte figuur in de Brusselsche kunstenaars-wereld.’

1920. Prosper van Langendonck. Nummer van den 8ⁿ November 1920.

Van Langendonck munt onder de Vlaamsche schrijvers uit ‘door zijn diep gevoel, zijn rustige ruimte van geest en zijn buitengewone intuïtie.’

De Begrafenis van Prosper van Langendonck. Nummer van den 11ⁿ November 1920.

Aanhaling van enkele der meest treffende passages uit de toespraken van Aug. Vermeylen en Maurice Roelants.

[p. 56]

1921. Vlaamsch Tooneel te Brussel: Derby; Vondel. Nummer van den 3ⁿ Maart 1921.

a)	In ‘Derby’ van Gaston Martens treffen het vlugge spel, de vlotte dialoog, het rake van vele karakter-opmerkingen en volksgezegden; ‘het kinematographische der tooneelopvolging.’
b)	In de opvoering van ‘Jozef in Dothan’ door Dr. J.O. De Gruyter hinderde het te drukke spel en de te schril realistisch opgevatte weergave die niet passen bij ‘de breede menschelijkheid en het klankrijke, volle vers van Vondel.’

Tooneel te Brussel. Stoops fecit. Nummer van den 19ⁿ April 1921.

‘Uit deze inderdaad zeer interessante vertooning is gebleken dat Stoops fecit door Des. Claeys en Hendrik Coopman Thzn., als Vlaamsche tooneelspelers het gewetensvol willen opvoeren, een der beste werken is van het Vlaamsche repertorium.’

Auguste Donnay. Nummer van den 26ⁿ Juli 1921.

Eenvoud en eenvoudige schoonheid zijn de blijvende charmes van het werk van Auguste Donnay.

Anne de Kat in de Centaure-zaal. Nummer van den 18ⁿ November 1921.

Over den overgang van Anne de Kat's kunst van het impressionisme naar het expressionisme.

Fernand Khnopff. Nummer van den 19ⁿ November 1921.

Over de beteekenis van Fernand Khnopff als schilder en dichter. Het besluit: ‘Met Khnopff heeft de Belgische kunst een zwaar verlies ondergaan, al heeft hij de Vlaamsche traditie slechts ten deele gevolgd in het begin, toen hij nog niet onder den invloed der praerafaëlieten stond. Toen heeft hij zijn beste werk gemaakt: fijn en subtiel, krachtig van vorm en kleur: een modernistische gothieker soms.’

De Salon der Aquarellisten. Nummer van den 8ⁿ December 1921.

‘Op een tien of vijftiental doeken na is alles wat hier hangt oubollig, saai of slecht.’ Het geldt hier werk van Cassiers, Alexander Marcette,

[p. 57]

Louis Titz, Van Zevenberghen, Amédée Lynen, Albert Geudens, Alfred Delaunois, Richard Baeseleer en Auguste Oleffe.

1922. Tooneel te Brussel. Europa Hotel. Nummer van den 4ⁿ Januari 1922.

‘Er valt veel te waardeeren, ook de opzet van het spel. Al het materiaal is deugdelijk. Maar 't gebouw zelf laat onbevredigd, is niet opgetrokken tot een stevig, schoon geheel’: aldus 's schrijvers oordeel over Lode Baekelmans' stuk.

Jakob Smits bij Giroux. Nummer van den 9ⁿ Februari 1922.

Een profiel van den innerlijken mensch en een vergelijking tusschen het vroeger en het huidig werk waarvan de indruk over het algemeen vager en onbestemder is, ook mist het de zonnigheid van voorheen. ‘Doch het mysterieuze... zeker, daarvan ook kan men genieten.’

De Schilder Saverys. Nummer van den 21ⁿ Februari 1922.

De vizie bij Saverys is ‘niet diep-grootsch, maar decor-grootsch’; zijn vizioenaire kracht is bij ons zelden overtroffen; alleen zijn hartstocht is niet in evenwicht met de opwekking.

Vier Schilders. Nummer van den 9ⁿ Maart 1922.

Over Frans Leempoels, wiens doeken ‘droog en banaal’ aandoen; over Albert Geudens die ‘sober en eerlijk’ werk levert; over R. Strebelle, wiens grootste kenmerk de distinctie is naast een rijke en weelderige kleur; over Léon de Smet, bij wien schr. de uitzonderlijk rijke kleurencombinaties bewondert, al lijken ze vaak overdadig.

De Vertraagde Film. Nummer van den 13ⁿ Maart 1922.

Dit stuk van Herman Teirlinck is ‘een verrassende aardigheid’. Boeien doet het niet, noch door zijn wijsgeerigheid, noch door het gebeurende noch door de psychologie. Alleen ondergaat men den invloed van Teirlinck's mooi geluid en rijk genuanceerde taal; ook de stille weemoed van het gansche tweede bedrijf grijpt aan. Door het aanwenden van allerlei effecten is het knap, doch ook soms zorgloos. ‘Het doet aan als een scherpe belofte, als een cerebrale belofte - als iets dat buitenissig schoon doch niet perfect is.’

[p. 58]

Theo van Rysselberghe en Ramah. Nummer van den 24ⁿ Maart 1922.

Over de ondergane invloeden en de beteekenis van Van Rijsselberghe's volledig oeuvre. In zijn geheel is dit werk ‘droog, vaak leeg, emotieloos, doch getuigend van een verbazende knapheid.’ Ramah is technisch onderlegd en ervaren maar koel en berekend.

Rik Wouters bij Giroux. Nummer van den 27ⁿ April 1922.

‘Van het eerste werk tot het allerlaatste: één prachtige, zekere, bewuste evolutie naar innigheid, naar rustige schoonheid in blijde levensbeschouwing.’

Nederlandsche Schilders te Brussel. Nummer van den 4ⁿ Juni 1922.

Deze tentoonstelling is een mislukking, want zij gunt geen volledig beeld van den ontwikkelingsgang van de Hollandsche schilderkunst uit den jongsten tijd.

Hugo Verriest. Nummer van den 30ⁿ October 1922.

Een beeld van Verriest als dichter, als prozaschrijver, als causeur. Het besluit: ‘Hugo Verriest is het beeld van ons aller schoone waarheid, van onze liefde, van onze hoop.’

1923. Ik Dien. Nummer van den 9ⁿ April 1923.

Noch ultra-moderne kunst - ‘daarvan is geen sprake’ - noch gemeenschapskunst - ‘slechts allerindividueelste kunst.’ De middeleeuwsche diep menschelijke ondergrond is door loutere cerebraliteit vervangen - ‘keurige bedachtheid in scherpe en wrange realistische tafereelen neergelegd.’ ‘Ik Dien’ van Herman Teirlinck ‘is een poging om de verstandelijke tooneel-kunst onzer rederijkers haast geniaal te moderniseeren met de schoonheids-elementen, vernuftig uit alle tijden bijeengegaard: loutere mozaïk-kunst.’ Na gewezen te hebben op de overeenkomst tusschen ‘De Vertraagde Film’ en ‘Ik Dien’, bespreekt schr. uitvoerig den inhoud en concludeert: ‘verbijzondering’ in plaats van ‘gemeenschap’ omdat hier ‘de eenige echte grond, waarop gemeenschapskunst kan worden gebouwd: het menschelijk gevoel’ ontbreekt; ‘alles verstandelijkheid, prachtige vernuftige verstandelijkheid en met die gave heeft Teirlinck een precies, heel eigenaardig, buitengewoon interessant stuk gebouwd, niet van natuurlijke schoonheid, maar van bedachte schoonheid.’

[p. 59]

De derde Salon voor Religieuze Kunst. Nummer van den 23ⁿ October 1923.

Veel nutteloos en onbenullig werk bederft dit salon waar men den indruk ontvangt van veel ‘picturalen rommel’ en veel schilderijen die met godsdienstige kunst geen uitstaans hebben. Besproken wordt het tentoongestelde werk van Felix Timmermans, Pieter Braecke, Emile Thysebaert, Léon Frederick, Alfred N. Delaunois, Jakob Smits en Gustave van de Woestijne.

De Salon der Aquarellisten. Nummer van den 12ⁿ November 1923.

Hoe netjes, handig en secuur ook geschilderd, het werk van Henri Cassiers is dor; hetzelfde geldt voor datgene van Ketty Gilsoul-Hoppe; hooge hoedanigheden vertoonen de doeken van Maurice Guilbert; de bloemstukken van Marcel Jefferys, niettegenstaande hun ‘ongehoorde kleurenweelde’ missen en verdieping en verfijning; de typen van Eug. Laermans imponeeren door hun grootsche vizie; de akwarellen van Eug. Van Mieghem zijn bijzonder te waardeeren; James Ensor vertoont zich, als steeds, ‘de meester’.

1924. De Schilder Albert Saverys. Nummer van den 7ⁿ Mei 1924.

‘Ik voor mij houd Saverys voor een der merkwaardigste, en zeker voor den meest belovende onder de jonge Vlaamsche schilders; voor een schilder met afzonderlijke gaven, waarbij ik hoop dat het leven er ééne zal willen voegen: gemoedsinnigheid, welke, bij den schoonheidsgevoelige, veelal een vrucht is der levenservaring, van verfijnd levensgevoel.’

Vlaamsch Tooneel te Brussel. Nummer van den 25ⁿ September 1924.

Beschouwingen en historische inlichtingen over de in Brussel bestaande Vlaamsche schouwburgen.

Tooneel te Brussel. Het Vlaamsche Volkstooneel en Marieken van Nymegen. Nummer van den 2ⁿ October 1924.

Over het doel en de strekking van ‘het Vlaamsche Volkstooneel’ gevolgd door een commentaar over de nagestreefde modernizeering door dit kunstgenootschap en over het spel van elk acteur in het bijzonder.

[p. 60]

Tooneelkunst te Brussel. Pirandello. Nummer van den 1ⁿ November 1924.

De opvoering door het ‘Théâtre du Marais’ van Pirandello's ‘Chacun sa Vérité’ is voor schr. een gelegenheid een grondige omschrijving te geven van het werk van dezen kunstenaar.

De Vlaamsche Hulde aan Van Deyssel. Nummer van den 11ⁿ November 1924.

In het relaas van deze hulde zijn merkwaardige gedeelten uit de toespraken van Herman Teirlinck en Aug. Vermeylen ingelascht.

Tooneel te Brussel. Marie ou la Manière douce. Nummer van den 26ⁿ November 1924.

Een beoordeeling van het tooneelwerk van Claude Roger Marx en van de opvoering door het ‘Théâtre du Marais’ bezorgd waarin Jules Delacre uitblonk.

Tooneel te Brussel. De Nacht. Nummer van den 2ⁿ December 1924.

Dat van ‘De Nacht’, ‘het echt Duitsch brutaal stuk’ ‘zonder eenigen groei’, van Helmuth Unger, het Vlaamsche Volkstooneel een ensemble heeft kunnen verwezenlijken van groote en stijlvolle voornaamheid getuigt van de kracht van dat genootschap. Daartoe droegen vooral bij ‘de aangrijpend, sobere decors - door Gerard Rutten ontworpen - “zonder deze suggestieve” decors zou het stuk als een baksteen hier zijn gevallen’ - de expressieve vertolking van Staf Bruggen en de grootsche prestatie van Johan de Meester als de Dood.

De Man zonder Lijf. Nummer van den 14ⁿ December 1924.

‘Naar mijn overtuiging is “De Man zonder Lijf” het schoonste werk, dat Herman Teirlinck aan zijn Nederlandsche taalgenooten heeft geschonken. Het is een spel van overweldigende fantasie, van een hooge geestelijke schoonheid. Een fantasie die soms bijzonder broos is, soms bijzonder precieus, maar vaak ook van een Shakespeariaansche kracht.’

Tooneel te Brussel. Strindberg's Advent. Nummer van den 30ⁿ December 1924.

Als keuze was het stuk ongelukkig: de ‘Advent’ staat beneden alles wat Strindberg geschreven heeft; de opvoering echter was voortreffelijk.

[p. 61]

1925. Wit en Zwart. Nummer van den 9ⁿ Januari 1925.

Een vluchtig overzicht van een ‘aardige’ tentoonstelling van ‘blanc et noir’ door den Antwerpschen kunstkring ‘Lumière’ gehouden. Ontleed wordt o.m. het werk van Lodewijk Schelfhout, Focco Mees, Joris Minne, Henri van Straten, Charles Counhaye en Jan-Frans Cantré.

La Nouvelle Cendrillon. Nummer van den 12ⁿ Januari 1925.

Onder uitstekende voorwaarden vertolkte het ‘Théâtre du Marais’ de Engelsche vertelling in drie bedrijven en vijf tafereelen van J.M. Barrie, in het Fransch bewerkt door Jules Delacre en door hem geënsceneerd.

In ‘l'Oiseau Bleu.’ Nummer van den 15ⁿ Januari 1925.

Een bespreking van een tentoonstelling in ‘L'Oiseau Bleu’ gehouden van etswerk van François Maréchal: ‘zeker geen nieuwlichter! Maar toch, een fijn kunstenaar.’

Tooneel te Brussel. De gecroonde Leerse. Nummer van den 15^e Februari 1925.

Ontleding van Michiel de Swaen's ‘Gecroonde Leerse’ wien ‘een eereplaats verzekerd is in ons literair Pantheon, zoolang men Nederlandsch spreken zal’ en een bespreking van de voortreffelijke vertolking, waarin Johan de Meester Jr. en Renaat Verheyen uitblonken.

Karel Van de Woestijne gehuldigd. Nummer van den 20ⁿ Februari 1925.

Verslag van de viering, door ‘Le Carillon’ ingericht, vóór het vertrek van van de Woestijne uit Oostende.

Kunst te Brussel. Nummer van den 22ⁿ Maart 1925.

‘Een machtige personaliteit is Mevrouw Van Humbeeck-Piron niet, doch uit haar werk spreekt een bijzonder eerlijk kunnen en komt zuiver tot uiting een religieus-gestemde ziel.’

Tooneel te Brussel. Nummer van den 13ⁿ Mei 1925.

Beschouwingen over tooneeltoestanden te Brussel en over de activiteit van het Vlaamsche Volkstooneel, gevolgd door een overzicht van de opvoering van ‘Het Groote Schouwtooneel der Wereld’, het sacramentsspel van Calderon.

[p. 62]

Tentoonstelling der Aquarellisten. Nummer van den 10ⁿ November 1925.

Bespreking van het tentoongestelde werk van Alfred N. Delaunois, Albert Geudens en Alfred van Neste, werk dat van geen nieuwe inzichten getuigt.

Tooneel te Brussel. ‘Looping the Loop’ van Willem Putman. Nummer van den 15ⁿ November 1925.

‘Onbewust neemt Putman mee wat hem van nut kan zijn. Maar 't moet gezegd, op uitstekende wijze verwerkt hij 't geleende goed.’ Hooge hoedanigheden vertoont het stuk, doch het tot een werk van blijvende waarde verheffen heeft de schr. niet gekund.

Vlaamsche Vereeniging van Letterkundigen. Huldiging Johan de Meester. Nummer van den 25ⁿ November 1925.

Een relaas van de schitterend geslaagde huldiging Johan de Meester, den man die ‘Vlaanderen nader tot Holland heeft gebracht en ook nader tot de universeele schoonheid.’

Gustave van de Woestijne. Nummer van den 11ⁿ December 1925.

‘Gustave van de Woestijne is zoowat de Anatole France onder de Belgische schilders’: beide ontleenen hun goed waar ze het vinden doch bij beide vergeet men die ‘emprunts’ om te genieten van ‘de waarlijk imponeerende opbouwende kracht, die in zoo'n schilderij van van de Woestijne tot uiting komt.’
Het meest oorspronkelijk en het diepst vindt schr. Gustave van de Woestijne in zijn portretten en in zijn bloemstukken en deze bewering schraagt hij op zwaar bewijsmateriaal.

1926. Tooneel te Brussel. Molière's Tartuffe. Nummer van den 29ⁿ Maart 1926.

Deze vertolking door het ‘Théâtre du Marais’ was een gewaagd en tevens uiterst belangwekkend experiment, wat hier aangetoond wordt.

De Hugo Verriest-huldiging. Nummer van den 11ⁿ Augustus 1926.

Een relaas van de plechtigheid op het graf van Hugo Verriest.

Inhuldigingsfeest ‘Studio de Saedeleer.’ Nummer van den 15ⁿ September 1926.

[p. 63]

Een geestig verhaal van het leuke naar Breugheliaanschen trant opgevatte inhuldigingsfeest ‘Studio de Saedeleer.’

De Gala-Vertooning van de Groupe Libre. Nummer van den 9ⁿ October 1926.

‘Tam-tam’ à l'Instar de Paris’ is een bijzonder onbenullig ding, al kan men op een paar aardige uitdrukkingen en zelfs op een paar vermakelijke passages wijzen.

Prosper van Langendonck. Herdenking te Brussel. Nummer van den 9ⁿ November 1926.

Een relaas.

Tooneel te Brussel. Een nieuwe Uilenspiegel in den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg. Nummer van den 11ⁿ December 1926.

In verband met de aanstaande herdenking van Charles de Coster, een stuk, dat door den Engelschen schrijver Ashley Dukes naar Tijl Uilenspiegel, de Coster's meesterwerk is geschreven en uit het Engelsch in Nederlandsch proza vertaald door Van den Berghe onder den titel: ‘Slaet opten trommele.’ Het stuk heeft weinig zaaks en de vertooning was ‘lijzig en lamlendig.’

Theo Van Rysselberghe. Nummer van den 19ⁿ December 1926.

Een ‘In Memoriam’ of een beeld van de ontwikkeling van het oeuvre van den onwrikbaren aanhanger van het pointillisme.

1927. Tooneel te Brussel. Jacob van Artevelde. Nummer van den 25ⁿ April 1927.

‘'t Werk van Cyriel Verschaeve ligt niet in de lijn der spelers van 't Vlaamsche Volkstooneel. “Jacob van Artevelde” kon beter worden opgevoerd door ietwat ouderwetsche amateurs (van goeden huize), voor een publiek dat Vlaamsch voelt.’

Emile Verhaeren herdacht. Inwijding van het Grafmonument. Nummer van den 10ⁿ October 1927.

Een relaas. Belangrijk zijn mede enkele aanhalingen uit de rede van Minister Camille Huysmans.

1928. Kunst te Brussel. Albert Saverys en Ernest Wynants. Nummer van den 7ⁿ Februari 1928.

[p. 64]

Een analyse van Albert Saverys' ontwikkelingsgang, waarin vooral nadruk gelegd wordt op het steeds sterker wordend persoonlijk accent: geleidelijk ontdoet deze schilder zich van vreemden invloed en geeft thans landschappen, vischstukken en marines weer naar eigen opvatting en eigen uitbouw. Het wisselend kleurelement wordt bijzonder bestudeerd. Zooals Saverys heeft ook Wynants de invloeden onderdrukt en is thans ‘waarlijk zich zelf, innerlijk vol eigen kracht; uiterlijk vol vrijgevige weelde.’ Onder de schilders zal Saverys eenmaal tot ‘de groote meesters’ behooren; onder de beeldhouwers moet Wynants, ‘een meester in het vak’, ‘onder de allerbeste’ gerekend worden.

Jakob Smits. Nummer van den 19ⁿ Februari 1928.

Een keurig getypeerd beeld van den mensch en een doordringende studie van de rijk gevulde carrière van den schilder. Als besluit: ‘Maar het beste dat Smits heeft nagelaten behoort tot het allerschoonste dat zijn schildersgeslacht heeft voortgebracht. Want Smits is en zal blijven de meester der Kempische landschappen: sterk geschilderd, door eigen wil en naar eigen vooropgezet inzicht geënsceneerd boerenleven of Bijbelsche geschiedenis. Grootsch opgevat, uit diepe ontroering verbeeld, met een geheimzinnig licht overstraald, werk van een zeldzame, een diep-bezonken, natuurlijke en intellectueele schoonheid - steeds hoog en edel, vaak visionair.’

Karel van de Woestijne. Vlaanderen's grootste Dichter 50 jaar. Nummer van den 9ⁿ Maart 1928.

Een huldebladzijde die een diep doorzicht gunt in het werk van den gevierde. Van de Woestijne als mensch: ‘met zijn gedwee zoeken naar kennis, zijn vroegrijpheid, zijn deemoedig luisteren naar de lokstem van 's werelds primaire geneuchten, zijn vroege verzadiging waarboven echter in vollen glans de fakkel blijft gloeien van den schoonen werklust; met den strijd in hem tusschen de Godsidee en wat ons, ook tegen wil en dank aan deze aarde hecht; met ook zijn wankelmoedigheden tegenover het leven; - en elks zwakheden ten dienste van 't eigen goed bestaan.’
Van de Woestijne's generatie: afgebroken heeft zij met de provinciale liefhebberij in kunst, wijdopen zette zij ‘de vensters der Vlaamsche woning voor zon en lucht uit alle werelddeelen.’ Het geslacht van ‘Van Nu en Straks.’
Van de Woesiijne's beteekenis in onze Vlaamsche literatuur: ‘Van de Woestijne is de grootste.
In hem en in zijn werk leeft de geest schoon en breed en niet zonder zekeren adel. Niet de eenvoudige stadsgeest: die van het vlugge volk

[p. 65]

of van den bedaarden burger, doch de complexe geest, soms vol tegenstrijdigheden, van den hoog ontwikkelde die, van vele markten thuisgekomen, op zijn internationale ervaring thans teert en boogt, en grootsch mag zijn in zijn opzet, omdat hij weet dat niets in deze wereld eenige waarde heeft buiten het schoone. Buiten het schoone bestaat er haast niets in de wereld voor Karel van de Woestijne. Nooit heb ik in hem een andere rijpende neiging bemerkt, dan den wil, de Eenige Schoonheid te dienen. Hij is het die Vlaanderen's tafelen voorziet van de gouden vruchten uit den tuin der Hesperiden.’

Teirlinck over Tooneel. Nieuwe Opvattingen en een nieuw Stuk. Nummer van den 14ⁿ Maart 1928.

De inhoud heeft slechts in zeer ondergeschikte mate waarde en beteekenis, beweging en spel zijn hoofdzaak: aldus luidde het Teirlincksche tooneelcredo naar aanleiding van den Vertraagden Film, Beatrijs en den Man zonder Lijf. Thans betuigt Teirlinck dat hoofdzaak in het tooneel de tekst is - het zuiver literaire element - en dat de innerlijke kracht van het vertoonde door middel van het decoratieve en het spel naar buiten moet uitstralen. Daarenboven moeten tekst en regie het werk van éénzelfden persoon zijn, want ‘al is de tekst hoofdzaak, toch is die tekst slechts een element bij het opbouwen van het architectonisch geheel, dat een vertooning is.’ Wat Teirlinck thans wil is ‘monumentaal tooneel’ en daarvan zal ‘Ave’ de belichaming zijn.

Teirlinck's nieuwe Stuk: de Première van ‘Ave’. Nummer van den 17ⁿ Maart 1928.

Na een uitvoerige ontleding van den inhoud en de vertolking besluit schr.: ‘zoo was deze opvoering ten slotte een verheugenis voor het oog en voor het oor. Monumentaal kan ik de uitbeelding wel is waar niet noemen, een dimensie ontbreekt: diepte. De vertooning stond echter als ik het zoo zeggen mag, in het teeken der muziek. Ja, een oratorium. Teirlinck heeft gelijk. Veel zuiverder werk dan het vorige. Ten andere, een groote stap vooruit. In het kort, naar mijn smaak: een betooverende zinsbegoocheling, een onvergetelijke fata morgana, op een avond van zonsondergang aanschouwd...’

Vondel in Vlaanderen. Nummer van den 28ⁿ September 1928.

Over de première van ‘Adam in Ballingschap’ door het Vlaamsche Volkstooneel onder de regie van Johan de Meester Jr. ‘Een eigenaardig experiment. Voortreffelijke oogenblikken. Zonderlinge momenten. Afwisselend zoo. Toch voelde men overal den invloed van een vasten evenwichtigen wil. En toch voelde men tevens de dualiteit, de niet te

[p. 66]

overbruggen kloof tusschen het kloeke, gelijkmatige, volgehouden, sereen-schallende vers en de hyper-moderne, schelle, klaterende uitbeelding.’

1929. Karel van de Woestijne. Bij den Dood van den Dichter. Nummer van den 27ⁿ Augustus 1929.

Over van de Woestijne als mensch, als dichter en als prozaschrijver. Ten besluite: ‘Voor Vlaanderen en voor gansch Nederland is zijn dood een onherstelbaar verlies, want de grootste Vlaamsche dichter van dezen tijd, een der grootsten uit de Europeesche literatuur, is van de Woestijne geweest.’

Cyriel Buysse gehuldigd. Een Feest van Zuid- en Noord-Nederlanders te Brussel. Nummer van den 29ⁿ October 1929.

‘Een feest van hartelijke waardeering, die niet enkel den schrijver maar ook den mensch gold.’

1930. De Boer die sterft. Teirlinck's gedramatiseerde Weergave van het Proza van Karel van de Woestijne. Nummer van den 1ⁿ April 1930.

‘Ik meende te begrijpen dat Teirlinck's opvatting - die naar mijn oordeel niet geheel overeenstemt met van de Woestijne's kunst in dit bij uitstek Vlaamsche verhaal - en Teirlinck's niet Vlaamsche verbeelding van dat werk, een prestatie was van groote beteekenis op tooneeltechnisch gebied. Een prestatie echter, die voor verbetering en vooral verinniging vatbaar was. Maar ook een echt Teirlincksche prestatie!’

Tooneel te Brussel. Een Onnoozel Hart in de Wereld. Nummer van den 30ⁿ April 1930.

Een ontleding van het stuk van Michel de Ghelderode en een bespreking van de opvoering door het Vlaamsche Volkstooneel onder de regie van Renaat Verheyen.

Tooneel te Brussel. Het Vlaamsche Volkstooneel: ‘Oceaanvlucht’ van Michel de Ghelderode. - Gezelle's ‘Hiawatha’ voor Spreekkoor. - Dokter tegen Wil en Dank. Nummer van den 24ⁿ December 1930.

‘Een melodrama, geschreven en gespeeld met het oogmerk, de zenuwen van de toeschouwers te schokken en sensatie te verwekken louter door de brutaliteit van het gebeurde. Waar de schrijver hekelt is zijn woord niet eens scherp en nieuw. Maar voortreffelijk werd

[p. 67]

het stuk door het Volkstooneel opgevoerd. En aan het voortreffelijke spel was te danken, dat af en toe, toch spanning heerschte.’
Onder de regie van Lode Geysen waagde het Volkstooneel zich aan een spreekkoor, bestaande uit fragmenten van Guido Gezelle's vertaling van Hiawatha: kleurig en vaak bekoorlijk spel, rythmisch en plastisch, waarin het woord al te zeer verloren gaat.
Door het gewild aandikken van den zin voor het comische bracht de vertooning van Molière's ‘Dokter tegen Wil en Dank’, - vertooning waarvan regie en spel voortreffelijk waren - geen onvermengd genot.

1931. Tooneel te Brussel. Koninklijke Vlaamsche Schouwburg. ‘De Man die zijn Vrouw verkocht’ door Daan Boens. Nummer van den 30ⁿ Maart 1931.

Na een kritische bespreking van den inhoud onderstreept schr. de literaire hoedanigheden van dit stuk: kleurigheid en kracht, - al ontstemt af en toe het triviale, - en originaliteit en interesse.

Vlaamsch Tooneel. ‘Elckerlyc’ in het Koninklijk Paleis te Laken. Nummer van den 16ⁿ Juli 1931.⁽¹⁾

‘Alles bij elkaar genomen, was de opvoering van “Elckerlyc” - in Teirlinck's trant - een experiment van bizondere beteekenis. Al die kleurigheid, die verfijnde fantasie bij costumeering en lichteffect doet u aan als een vreemde plant, als een bloem uit zonderlinge streken.’

Tooneel te Brussel. Hasenclever's ‘Antigone’ bij het Vlaamsche Volkstooneel. Nummer van den 21ⁿ September 1931.

Waarom deze opvoering een zeer ongunstigen indruk nagelaten heeft.

1932. De Beeldhouwer Oscar De Clerck. Nummer van den 23ⁿ Februari 1932.

Decoratief is in de eerste plaats het beeldhouwwerk van Oscar De Clerck - ‘hij wenscht inderdaad de sculptuur te zien beschouwen als een kunst die innig verband houdt met de architectuur -; het verraadt een drang naar uiterste simplificatie, die zelfs een deformatie van zekere lichaamsdeelen niet uitsluit; in de koele abstractie-atmosfeer wekt het het leven op.’

(1) Groote gedeelten uit deze bijdrage werden in nota (blz. XXVI) overgenomen in Den Spyeghel der Salicheyt van Elckerlyk, door Dr. H.J.E. Endepols bij J.B. Wolters (Derde druk, 1932) uitgegeven (Lyceum-Herdrukken, IX).

[p. 68]

‘Zoowel uit het beeldhouwwerk als uit die teekeningen spreekt een krachtige persoonlijkheid; niet van een enthousiast levende, wel van een sereen bespiegelende menschelijkheid. Van dien hoek uit bezien is Oscar de Clerck inderdaad constructief.’

De Portretten van Tijtgat. Nummer van den 7ⁿ Maart 1932.

Van ‘de charmante naïefheid’ die niet zonder eentonigheid is - ‘want de naïefheid vertoont weinig of geen variatie’ - waarop de factuur van Tijtgat's schilderwerk gesteund is, treft men geen spoor aan in diens portretten. Deze verrassen door hun direktheid - ‘zij zijn levende realiteit’ - en door kleurensoberheid, waardoor de psychologische diepte verscherpt wordt.
Als portretschilder heeft Tijtgat zich tot een schilder ontpopt met ongewone subtiliteit begaafd - ‘een meester, zonder eenige tegenspraak.’

De Schilder Saverys. Nummer van den 17ⁿ Maart 1932.

‘Thans reeds is Saverys een merkwaardig schilder van het Leyelandschap; - misschien, in een andere, betere richting dan Emile Claus, de merkwaardigste. Vooral als zijn hartstocht een dieperen vorm weet te geven aan het visionair beeld, - een dieperen levensvorm aan zijn verbeelding, die thans reeds zoo typisch is; en haast eenig onder de Vlaamsche schilders.’

Kunst te Brussel. Retrospectieve Auguste Oleffe. Nummer van den 15ⁿ November 1932.

Elk schilderij van Auguste Oleffe draagt een persoonlijken stempel, ‘zijn eigenaardigen greep’; decoratief is het in hooge mate en steeds bijzonder fijn van kleur - de evolutie van het kleurengamma wordt door schr. getypeerd. ‘Uit deze retrospectieve blijkt ontegensprekelijk, welk groot en bijzonder kunstenaar Auguste Oleffe is geweest. Niet boven den tijd is, wel is waar, zijn werk verheven, doch gelijkwaardig wellicht, is het aan het beste uit zijn tijd.’

Kunst te Brussel. Valerius de Saedeleer. Nummer van den 10ⁿ November 1932.

Toelichting van den inhoud van De Saedeleer's werk en van de schilderkunstige vertolking ervan.

Kunst te Brussel. De Groep ‘Vlaanderen’. Nummer van den 9ⁿ December 1932.

De merkwaardigste indruk dien men van deze tentoonstelling ont-

[p. 69]

vangt is de constatatie dat, ondanks de verschillende richtingen van de hier exposeerende kunstenaars, zij allen toch bij mekaar behooren en ten slotte één groep vormen, te recht ‘Vlaanderen’ geheeten. ‘En terecht kon Teirlinck in zijn inleiding tot den catalogus verzekeren dat “Vlaanderen” boven de verscheidenheid van alle individueele uitingen, de bestendigheid vaststelt, de onafgebroken samenhang en de homogeniteit van een Vlaamsche, oorspronkelijke, eeuwenoude en goddank levendige kunst: de kunst van één grond, van één lucht, van één volk.’
Daarop wordt het ingezonden werk beoordeeld van Jules Boulez, Albert Claeys, Hippolyte Daeye, Jules De Bruycker, Joseph De Coene, Valerius De Saedeleer, Léon de Smet, Gustave de Smet, Jules de Sutter, Paul Haesaerts, Hubert Malfait, Frans Masereel, Constant Permeke, Albert Saverys, Albert Servaes, Fritz van den Berghe, Gustave van de Woestijne, Jozef Cantré en George Minne.

1933. Een merkwaardige Vlaamsche Figuur. Nummer van den 14ⁿ Januari 1933.

Aan de hand van Dr. G. Meir's studie over Pol de Mont, zijn Leven en zijn Werk ontwerpt schrijver een beeld van de Mont's tijd en werk. De Mont's tijd: ‘een merkwaardige tijd’, vol gistend en geestdriftig Vlaamsch leven; de Mont's werk: ‘niet een eersterangsdichter, niet een eersterangs folklorist, niet een eersterangs historicus: maar toch een pracht-Vlaming, die, naar de mate van zijn beste krachten, zijn volk heeft gediend’; dr. Meir's studie: ‘eerlijk werk, waaraan men wat heeft, waarin men vertrouwen kan. Een daad van rechtvaardigheid.’

Maurits Sabbe zestig Jaar. Een voortreffelijk Vlaamsch Verteller en Historicus. Nummer van den 4ⁿ Februari 1933.

Een beeld van Maurits Sabbe's veelvuldige werkzaamheid.

De Taal der Vlamingen. Nummer van den 19ⁿ Februari 1933.

Over de deerlijke taalkennis in de Vlaamsche ambtenaarswereld.

Schilderkunst te Brussel. Waar Van Overstraeten bij Manteau. Nummer van den 22ⁿ Mei 1933.

Merkwaardig werk: ‘sober, zonder eenige pathos, van een fijne, klare kleurigheid, en diep van intellectueele schoonheid.’

[p. 70]

Fransch-Belgische Literatuur. Flament et Champagne. Ecrivains belges d'aujourd'hui. Nummer van den 29 Juli 1933.

Over het wezen van de Fransch-Belgische literatuur en hare voornaamste vertegenwoordigers.

Hendrik Conscience. Vijftig Jaar na zijn Dood nog altijd Vlaanderen's meest geliefde Schrijver. Nummer van den 9ⁿ September 1933.

Over Conscience's tijd en literair debuut; over de uitzichten van zijn werk: hoedanigheden en tekortkomingen; over zijn onvergankelijke verdienste: ‘Conscience is nog steeds, vijftig jaar na zijn dood, voor zijn volk de “onovertroffen” schrijver, de levenwekker, de instandhouder, de vader en Vlaanderen's heraut.’

Vlaamsche Poëzie. Nummer van den 7 October 1933.

I. Fons van de Maele. Verzekens voor mijn Volk.

Verdienen belangstelling niet omdat zij ‘door eenige poëtische kwaliteit zouden uitmunten, maar omdat zij, in enkele bladzijden, een aandoenlijk naïef beeld geven van de geestesarmoede die bij de Vlaamsche plattelandsche bevolking heerscht.’

II. Adolf Herckenrath. Van Licht en Schaduw.

‘Die poëzie ontroert vaak door den eenvoud van het woord en de stille overtuiging van het rythme.’

III. Maurice Gilliams. Het Verleden van Columbus.

‘Het vers van Maurice Gilliams heeft vaak iets stelligs en kernachtigs, en soms in zijn toon een openheid, die nog geen gulheid is, maar die toch, opwekkend het gevoel treft’, dat steeds, naar de uitdrukking, afgemeten en kiesch blijft.

De 45^e Salon te Gent. Nummer van den 24ⁿ October 1933.

Over het tentoongestelde werk van Richard Baseleer, Jan Brusselmans, Jules de Bruycker, Alfred Delaunois, Valerius de Saedeleer, Elisabeth de Saedeleer, Gustave de Smet, Léon de Smet, Floris Jespers, Eugêne Laermans, Arthur Navez, Auguste Oleffe, Isidoor Opsomer, Willem Paerels, Albert Saverijs, Josué Dupon, Pieter Heckers, George Minne en A. Wauters, wiens werk ‘tot het beste behoort dat in dezen “bazar” te zien is.’

[p. 71]

Vlaamsch Proza. Nummer van den 4 November 1933:

Lode Baekelmans. Het Rad van Avontuur.

Over de plaats van Lode Baekelmans onder de moderne Vlaamsche schrijvers en over zijn taal - beide apart.
Over Het Rad van Avontuur: volgehouden is de zuivere trant, langzaam is de gang van het verhaal, de roman heeft een gemis aan intensiteit in stijl en constructie, doch boeit door de atmosfeer en de veelheid der personnages.

Schilderkunst te Brussel. Prosper de Troyer. Nummer van den 16ⁿ November 1933.

Uit de doeken die de Troyer aan de eeuwige vraagstukken van recht, gerechtigheid en liefde wijdt spreekt ‘geen nieuwe naïeveteit of geen kinderlijk, dus oer-diep, opgaan in de grootschheid van het gebeuren. Alleen krijgen wij den indruk, dat de schilder zich vrij onbevoegd meester maakt van tot symbolen verheven gebeurtenissen, waarvan hij niet bij machte is de diepere beteekenis te doorgronden.’ Wanneer echter de Troyer zich aan de realiteit der dingen houdt, dan toont hij een schilder van goede hoedanigheid te zijn, ‘soms zelfs een bijzonder begaafd kunstenaar’, wat met voorbeelden gestaafd wordt.

Vlaamsche Letteren. Nummer van den 12ⁿ December 1933:

I. Willem Putman. Vader en Ik.

Vertoont deze roman ernstige hoedanigheden: het verhaal heeft gang, de lectuur is prettig en de typeering raak, hij bezit even ernstige fouten: de amorph-heid van den hoofdpersoon (‘geen typisch uitgegroeide figuur’) en de aanhoudende vlotheid van taal en beeld.
Om de uitbeelding van het gekozen milieu heeft het werk groote verdienste - ‘historisch-literair gesproken.’

II. Karel van de Woestijne. Over Boeken en Schrijvers.

Uit deze bundel blijkt andermaal ‘dat van de Woestijne een merkwaardig beoordeelaar van literair werk en literaire toestanden is geweest.

Emile Wauters. Nummer van den 15ⁿ December 1933.

Een toelichting van Emile Wauters' voornaamste historieschilderingen en portretten, gevolgd door een bepaling van zijn beteekenis in beide genres. Door hun kloeken bouw, hun realistische voorstelling, een

[p. 72]

levensgezonde kleur hebben deze doeken ‘verdiend of onverdiend, voor de eeuwigheid hun onvergankelijke beteekenis gekregen.’

Charley Toorop in het Paleis der Schoone Kunsten. Nummer van den 16ⁿ December 1933.

‘Van werk, dat naar opvatting en schilderwijze, zekere, zij het dan intellectueele speelschheid vertoonde, komt Charley Toorop, met vasten stap, tot werk, waaruit elke fantaisie is verbannen: werk eigenlijk van een puriteinsche strengheid en geslotenheid.’

1934. Vlaamsche Letteren. Nummer van den 20ⁿ Januari 1934:

I. De Nieuwe Esopet door Karel van de Woestijne.

‘Men vindt er den ganschen van de Woestijne in terug: met de ironische of eerder die ontgoochelde goedheid die den mensch in hem eigen was, en die bittere levenswijsheid die vaak in zijn verzen tot uiting komt.’

II. Yslandsche Godensagen door Stijn Streuvels.

‘Zooals men van den vogel zegt dat “même quand il marche on sent qu'il a des ailes”, zoo ook blijft Streuvels, welk vreemd werk hij moge vertalen, zich zelf gelijk; het vreemde werk bewerkt hij in zijn eigen “Streuvelsche” taal. En het moet zelfs erkend dat die taal juist een van de elementen is waarom men die oude Sagen met zooveel genot leest. Er is inderdaad volkomen overeenstemming tusschen de gespierde, mannelijke taal van Streuvels en de ruwe, bonkige poëzie van die Yslandsche “zeisels” en verhalen.’

III. Negerwoordkunst, bijeenverzameld door Prof. Dr. Amaat Burssens.

Echte woordkunst geven ons deze Congoleesche Sprookjes: ongebreidelde fantazie, ongekunstelde menschelijkheid, schalkschheid, pittigheid en een directheid in aandoening en uitdrukking.

Over Isidore Opsomer. Nummer van den 29ⁿ Januari 1934.

Een critische bespreking van Paul Colin's boek over Isidore Opsomer met inlassching van 's schrijvers eigen oordeel over den schilder, wiens rol in de rij der Vlaamsche schilders hij als volgt bepaalt: ‘Hij is niet de meester die, nu overwonnen, dan weer overwinnaar, de Vlaamsche schilderkunst nieuwe banen opleidt, wel de voortreffelijke

[p. 73]

vakman, die langs lijnen van geleidelijkheid zijn eigen visie op velerlei zaken en figuren in beeld brengt en beschrijft.’

Een Première te Brussel. ‘Het Raadsel’ door J. Mennekens in den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg. Nummer van den 30ⁿ Januari 1934.

Een uitvoerige inhoudsopgave van ‘Het Raadsel’ gevolgd door een beoordeeling van stuk en opvoering. ‘De heer Mennekens heeft getoond, prachtig op de hoogte te zijn van de tooneeltechniek; hij wikt en weegt als geen ander, koel en droog.’

Kunst te Brussel. Jules Boulez. Nummer van den 5ⁿ Februari 1934.

Onder de schilders van zijn geslacht vertegenwoordigt Jules Boulez ‘het zuiver picturaal intellect’. Het gevoel bekoort noch door hevigheid of schittering, maar door diepte - ‘geen pathos, maar een soort sereene realiteit’; lijn en kleur verraden, in hun subtiliteit ‘een beheerschte en diep-aandoende soberheid.’

Schilderijen van Jan Brusselmans. Nummer van den 5ⁿ Maart 1934.

‘Het is kunst waarvan de soberheid haast haar uiterste grens heeft bereikt; een stap verder, en we staan op het terrein der kinderfantaisie: kleur om het coloriet, maar zonder levensinhoud. En ook kunst van een bizondere directheid.’ Beter dan wie ook heeft Jan Brusselmans de ziel van het Brabantsche landschap uitgedrukt. ‘Dit instinct is zoo zuiver en zoo diep dat in het specifiek Brabantsche tevens het algemeen menschelijke, het universeele tot uiting komt. Interieurs en bloemstukken behooren bovendien tot het beste waarop de hedendaagsche Vlaamsche kunst bogen kan.’
Jan Brusselmans - aldus schr. - behoort tot de drie vier voortreffelijkste vertegenwoordigers van de Vlaamsche schilderschool op den dag van heden.

Vlaamsche Letteren. Nummer van den 19ⁿ Mei 1934:

I. Richard Minne. Heineke Vos en zijn Biograaf.

‘Een sterk verhaal vol aangrijpende en bekoorlijke sensibiliteit, tevens van een scherpe, onmeedoogende werkelijkheid’, waarin het merkwaardigste bestanddeel het scepticisme is, ‘een scepticisme, zoo zonder ophef en zoo zonder wrangheid, zóó natuurlijk, zou ik durven zeggen, dat het aandoet als een troost.’

[p. 74]

II. Willem Elsschot. Kaas.

Een onvolprezen hoedanigheid van dit boek is ‘een verhaal te zijn dat louter een verhaal is’. Zijn literaire verdienste bestaat in ‘de frissche, onopgesmukte fantaisie, gebonden aan de realiteit des dagelijkschen levens.’

III. Maurice Gilliams. Oefentocht in het Zinledige.

Een mengsel van nuchtere preciesheid en drooge beschrijvingskunst met verfijnde, lichtend-geheimzinnige fantazie.

Cyriel Verschaeve, zestig Jaar. Nummer van den 26ⁿ April 1934.

Als prozaschrijver: ‘Voor sommige bladzijden uit de “Uren Bewondering” moet men bewonderend op-kijken: zij zijn van hooge kwaliteit. Doch elders doet de toon veeleer grootsprakerig aan - en vervalt de schrijver nagenoeg in louter rhetoriek. Maar van de forsche beschouwingen, die Verschaeve, met zooveel klem en energie, in ruimgolvende volzinnen ontwikkelt, kunnen wij niettemin ook daar genieten: die grootsprakerigheid is niet een vlag die slechts banaliteit dekt. De meeningen, die rhetoricaal uitgedrukt zijn, blijven toch interessant.’ Als dichter: ‘Breed opgezette lyrische stukken zijn zijn gedichten, met een breeden ademslag, waarin echter de schrijver zich soms aan woordgeweld te buiten gaat, zwaar op de hand wordt en duister.’ Als dramaturg: ‘Eveneens in dit werk bereikt de schrijver hooge momenten, geeft hij vaak blijk van een zeldzame zedelijke kracht; worden wij getroffen door de grootschheid en den adel van het opzet - doch telkens weer stoot de pathos ons af.’

Emanuel Hiel, Vlaamsch Strijder en Dichter. Nummer van den 30ⁿ Mei 1934.

‘Als dichter behoort Hiel tot de holle romantiek. Slagwoorden, ijdele gebaren, gemeenplaatsen, bombarie en oratorie.’ Als Vlaamsch strijder is hij een legendarische persoonlijkheid geworden.

Fransch-Belgische Poëzie. 1) Noël Ruet. Cercle Magique. Nummer van den 23 Juni 1934.

Aan rhythmus en gedachtengang merkt men onmiddellijk dat deze verzen gevoelens, beelden en wijsheid aan het oude Griekenland ‘in Franschen klank’ weergeven en ontleenen. ‘Talentvol is de heer Noël Ruet heel zeker.’

[p. 75]

2) Gaston Pulings. Perdre Coeur.

‘Geen “cris de désespoirs”, geen klanken die u uit uw gemakzucht, uw zin voor orde, regelmaat en middelmaat losrukken, maar poëzie die door haar stille gevoelsuitdrukking en direkte verstandelijkheid veel charmes biedt.’

Vlaamsche Letteren. Nummer van den 8ⁿ September 1934:

I. Ernest Claes. Kobeke.

‘Een doodgewoon gegeven, maar dat toch dieperen indruk op ons zou kunnen maken, indien de auteur, bij de vele talenten die hij bezit, ook beschikte over een ietwat scherpere geestes- en zielsenergie.’ De banaliteit van het verhaal en het berekende op het succès ontsieren dit boek.

II. Felix Timmermans. De Krabbekoker.

Slordigheid in de spelling, den stijl, de taal en zelfs in het verhaal, hier en daar wat uiterlijke kleurigheid, en overal het zinledige en de ijlte, die met schoonheid niets meer te maken hebben - aldus ‘De Krabbekoker.’

Retrospectieve Jean Baptiste Madou (1796-1877). Nummer van den 25ⁿ October 1934.

‘Eerste en laatste schilderijen, zij zijn even knap, even keurig, maar ook even oud.’

Anthonis Mor. Nummer van den 17ⁿ November 1934.

Aan de hand van Georges Marlier's boek over Anthonis Mor typeert schr. 's schilders kunst en beteekenis en licht vooral diens originaliteit toe.

Vlaamsche Poëzie. Nummer van den 24ⁿ November 1934:

I. Albe. De Poëet.

Over het proza ervaarde schr. ‘dat dit woorden-rococo niets dan, zooniet leegheid, dan toch futiliteit dekte.’
Over de poëzie getuigt schr.: ‘zijn verzen stemmen ons tot een zekere lijzige verteedering, doch grijpen ons nooit aan, noch boeien ons.’ Onprecies en precieus.

II. Maurits De Doncker. Het schoon Bedrog.

‘Zelden of nooit heb ik, bij De Doncker's Vlaamsche tijdgenooten,

[p. 76]

zooveel directheid, zooveel ongedwongen kracht, bij de verklanking van 't gevoel, bij de verbeelding van de bewogen gedachte ontmoet. Woord en beeld zijn hier ernstig, en vol is de klank.’

III. Paul Verbruggen. Levenswijding. Nummer van den 8ⁿ December 1934.

De betoogtrant treft in deze verzen, die kalm en eenvoudig zijn, ‘met af en toe een klaar en duidelijk beeld, dat niet door nieuwigheid, alleen door zijn preciesen eenvoud verrast’. Diep in het vers leeft vaak een warm gevoel van deemoed of van mededoogen.

1935. Vlaamsch Proza. Nummer van den 12ⁿ Januari 1935:

I. Gerard Walschap. Trouwen.

Toelichting van het Walschap-probleem en omlijning van de beteekenis van de trilogie Adelaïde-Eric-Carla; bespreking van den inhoud van ‘Trouwen’ en ontleding van de karakters. Als besluit: ‘Ik noem “Trouwen” een epos van zeldzame waarde en beteekenis. Te meer daar de taal waarin het verhaal gegoten is, heel en al gloed is: in een snel tempo vloeiende gloed. En die taal - enkele gallicismen niet te na gesproken - is nu waarlijk Vlaamsch, op en top Vlaamsch - en volksch. Telkens en telkens hoor ik in haar den klank van de stem van den Brabantschen buitenmensch, kloek, bedaard en toch hartstochtelijk. Ook al verneem ik af en toe een verren naklank van Dostojewskische motieven: b.v. het onweerstaanbare, driftige verlangen naar de biecht, die het kwaad-doen tot een deernisvol verschijnsel loutert en de schuld verheft tot een vasten hefboom tot zedelijke opstanding.’

II. Gerard Walschap. Celibaat.

Al is ‘Celibaat’ een werk van meer dan gewone beteekenis en waarde - ‘het is een werk van hooge schoonheid, ook buiten de grenzen van ons Nederlandsch taalgebied’ - toch is het, naast ‘Trouwen’ geplaatst, zwakker van inhoud, klank, vorm en bouw. De taal echter is alweer een eigen taal ‘met stylistische en eigen schrijfwijze, die nog altoos verrast’, spontaan en direct.

Vlaamsch Proza. Nummer van den 24ⁿ Februari 1935:

I. Franz De Backer. Longinus.

Een werk van uitzonderlijke beteekenis: ‘niet alleen omdat het de eerlijke biecht is van een man die de gebeurtenissen, waarvan hij ver-

[p. 77]

haalt, met zijn hart heeft meêgemaakt, maar bovendien omdat het de eenige getuigenis is van een Vlaamschen intellectueel over ervaringen op 't Belgische front in de noodlottige oorlogsjaren opgedaan.’ Het gansche verhaal is én een historisch én een psychologisch document, met voortreffelijke brokken proza, al zijn taal en stijl niet feilloos.

II. M. Van de Moortele. Vrouwen treden uit de Schaduw.

‘Juist omdat er alle stylistische eigenschappen in ontbreken, mist de roman “Vrouwen treden uit de Schaduw”, die een werk van hooge waarde had kunnen worden, elke beteekenis, niet het minst als propagandamateriaal... Een totale mislukking.’

Vlaamsch Proza. Nummer van den 13ⁿ April 1935:

I. Theo Bogaerts. Mazoerka.

De verbeelding en het fantasme behooren tot 's schrijvers kenmerkende hoedanigheden. ‘Mazoerka’, ondanks een licht-romantisch accent - 't accent van de onvoltooide symphonie-film - is van het begin tot het einde een knap stuk vertelkunst, egaal van toon en vrij suggestief van inhoud. En van het reeds omvangrijke oeuvre van Bogaerts, is zeker deze novelle literair het meest lezenswaardige en het gaafste.’

II. Frank van den Wijngaert. De Run naar de eeuwige Finaal.

Korte regels en nochtans groote woordenomhaal; een vrij banale gebeurtenis, die weinig interesseert.

III. F. de Pillecijn. Monsieur Hawarden.

‘Een buitengewoon heldere analyse van het troebele onderbewuste bij Monsieur Hawarden, een bizonder scherpe kieschheid bij de noteering van elke gemoedsbeweging, een fijnzinnig waarnemer van atmosfeer en landschap, een klare, subtiele, classieke stijl. Ook behoort “Monsieur Hawarden” tot het allergaafste, dat de Vlaamsche vertelkunst heeft opgeleverd.’

Vlaamsche Poëzie. Nummer van den 1ⁿ Juni:

I. R. Herreman en Marnix Gysen. Vlaamsche Verzen.

Schr. betreurt vooral dat de bloemlezers hun keuze niet met een vers van van de Woestijne hebben ingeleid, ‘want vriend of vijand, elk Vlaamsch poëet heeft toch, tijdgenoot of later gekomene, aan des dich-

[p. 78]

ters rijk-voorziene tafel aangezeten.’ Is de keuze: ‘zoo onwetenschappelijk mogelijk’, de inleiding, ‘fijn en subtiel geschreven’ is op zich zelf heelemaal te genieten.

II. Reimond Herreman. Het Helder Gelaat.

‘Een soort practisch didactisme aan den eenen kant, een soort geestelijke ijlheid aan den anderen; een voortdurend heen-en-weêr getrek tusschen aardsche waarheid en luchtige irrealiteit, tusschen de onafwijsbare werkelijkheid en de teêr-jubelende fantaisie.’
Herreman's houding tegenover het leven is er eene vol nuancen en ‘die rijkdom aan gevoelsschakeeringen, met den eenvoud van den ernst uitgedrukt, nu eens doorzichtig broos als het fijnste chineesche porcelein, dan weêr kernachtig als uit den volksmond opgeschreven, vormt de bizonderste charme van Herreman's poëzie.’

III. Jan van Nijlen. Gedichten.

Na de inleiding van Jan Greshoff tot deze bloemlezing besproken te hebben, uit schr. op zijn beurt zijn bewondering voor het werk van Jan van Nijlen, die niets dat minderwaardig is geschreven heeft. Zijn poëzie kenmerkt zich door de trouwe eerlijkheid ‘die een diepere levenswarmte insluit’, de klaarheid van visie en uitdrukking, ‘dus verstaanbaarheid’, de eenvoud ‘die bekoort’ en ‘een teederheid die van het volksgevoel enkel de kloekheid heeft overgehouden, maar die verder onder de onbewuste werking van het verstandelijke in ons, tot een eigenaardige, persoonlijke gevoelsaristocratie gelouterd en verheven is geworden.’

Vlaamsche Essays. Nummer van den 27ⁿ Juni 1935:

I. Julien Kuypers en Dr. Theo De Ronde. Onze Litteratuur in Beeld.

Het beeld dat in dezen letterkundigen atlas opgewekt wordt is steeds bijzonder aantrekkelijk; volkomen juist is het echter niet. Niet alleen is er geen verhouding tusschen de waarde en de beteekenis van de schrijvers, ook over de belangrijkheid van elk dezer wordt geen woord gerept.

II. Lode Monteyne. De Sabbe's.

Een ernstig wetenschappelijke studie: ‘als bruikbaar literair materiaal [van] blijvende waarde.’ Alleen stipt schr. aan dat de criticus, in zijn geestdrift voor Maurits Sabbe, het werk van diens tijdgenooten aan strengere eischen meet en betreurt dat een synthetisch hoofdstuk met de juiste omlijning van de behandelde figuur achterwege gebleven is.

[p. 79]

Vlaamsche Literatuur. Nummer van den 7ⁿ Juli 1935:

I. Willem Putman. Pruiken.

‘Het groote euvel bij Putman is dat hij zoo maar schrijft. Hij moet schrijven; het steekt hem in het bloed.’ Hij heeft zeer veel talent, maar zijn uitdrukkingswijze is eentonig. ‘Tot in den treure, een zekerlijk ongeforceerde stijl, maar toch ook een stijl zonder intensiteit; een zekerlijk onderhoudende taal, maar ook een taal zonder vasten klank of kloeken gang. Van concentratie, van intensiteit geen spoor...’

II. René Berghen. De Overjas.

De inhoud is vrij onbenullig; geestigheid is er niet aanwezig; als verhaal echter goed verteld en getuigt het ‘ontegensprekelijk’ van schrijverstalent. ‘Maar hier is het slecht besteed.’

Vlaamsch Proza. Nummer van den 21ⁿ Augustus 1935:

I. Felix Timmermans. Boerenpsalm.

‘Een gespierd en scherp-geteekend verhaal. Zeker, zonder eenige verfijning, zonder eenigen intellectueelen inslag, en ook zonder die klare zonnigheid in den verhaalsinhoud, die het gevolg is van innerlijken schoonheidsdrang. Maar met daarentegen ruige “kwaliteiten” van eenvoud, van pittoresken bouw, van natuurlijken vasten gang.’

II. August van Cauwelaert. Harry.

Een psychologische roman, ietwat ouderwets van allure, maar voortreffelijk in zijn soort. Door den bijzonder langzamen gang van het verhaal heerscht er in ‘Harry’ een zekere eentonigheid van taal en toon ‘die de lectuur van het werk in zooverre moeilijker maakt dat wij wel door ieder detail op zich zelf fel worden aangetrokken, maar door den verhaalsinhoud zelf niet in dezelfde mate worden geboeid.’ Maar toch ‘een werk van zeker niet alledaagsche beteekenis: want hier spreekt recht voor de vuist een mensch over dingen die hij, in zijn misschien ietwat te stil, maar ontvankelijk gemoed, doorgrond heeft en diep beleefd.’

Lodewijk Dosfel herdacht. Nummer van den 17ⁿ September. 1935.

Over de beteekenis van Lodewijk Dosfel.

[p. 80]

De Salon van het Impressionisme. Nummers van den 26ⁿ en den 29ⁿ September 1935.

Om wille van zijn cultureele en sociale levenshouding zal het impressionisme in de ontwikkeling van de schilderkunst ‘van heel wat verder strekkende beteekenis zijn dan het expressionistisch experiment.’ Dat, trots hun verschil van temperament, inzicht en schilderwijze, de Fransche en de hier tentoongestelde buitenlandsche impressionisten tot één school behoorden, licht schr. in zijn beoordeeling toe van de in deze expositie aanwezige doeken van Edouard Manet, Claude Monet, Berthe Morisot, Paul Gauguin, Henri de Toulouse-Lautrec, Camille Pissaro, Alfred Sisley, Seurat, Edgar Degas, Paul Cezanne, Pierre-Auguste Renoir, Vincent van Gogh.

Vlaamsche Essay's. Nummer van den 1ⁿ November 1935:

I. Paul De Rijck. Van Ostayen.

‘De bevreemdende constataties’ waartoe deze studie gelegenheid oplevert; bondige karakteristiek van Paul van Ostayen's ontwikkelingsgang en werk.

II. Dr. R.F. Lissens. Het Impressionisme in de Vlaamsche Letterkunde.

Toegelicht worden de ‘zeer subjectieve, zeer aanvechtbare en zeer gewaagde opvatting’ van den schrijver over het impressionisme alsook de gegeven karakteristieken van de voornaamste uit deze periode behandelde persoonlijkheden. ‘Een voortreffelijk essay’ waaraan een vaste synthetische lijn echter ontbreekt.

Vlaamsche Proza. Nummer van den 23ⁿ December 1935:

I. Filip de Pillecijn. Hans van Malmedy.

Is ‘dit zeer zuiver gehouden, bizonder gaaf verhaal’ naar atmosfeer en verteltrant een specifiek Rijnlandsche roman, naar taal en stijl vertoont het een te sterke gelijkenis met Arthur van Schendel. ‘In meer gedrongener vorm zou 't schoone verhaal ons een scherperen indruk van noodzaak hebben nagelaten. Nu blijft ons vooral den indruk van zachtmoedigheid, van meewarige menschenliefde - maar ook van een verfijnde levensvisie over.’

II. Fernand Denecker. Piccolo.

‘Een verhaal van onbetwistbare moreele verdienste’ zonder eenheid echter tusschen vorm en inhoud. Een geestige aftakeling.

[p. 81]

Europa.

1909. Over het Nederlandsche Sonnet. 1909, 72^e Jrg., Bldz. 1-11.

Schr. ontleedt breedvoerig de bestanddeelen van het sonnet: den vorm en den inhoud; bepaalt de vereischten van een volmaakt klinkdicht; gaat de ‘bewogen’ geschiedenis van dezen dichtvorm na, onderzoekt zoowel de scherpe aanvallen tegen, als de warme verdediging van het sonnet en stelt de bloeiperioden van dit genre vast.

De Nieuwe Gids.

1934. Lodewijk van Deyssel. 1934, 49^e Jrg., Bldz. 286-287 (September-afl.).⁽¹⁾

Bewondering voor de zuivere woordkunst, waarvan ‘dat pikante bizondere en die zonnige gaafheid’, generatie na generatie - juist zooals het Henri Beyle is vergaan - zal blijven bekoren.

(1) Deze toespraak die schr. op 21ⁿ September 1934 te Haarlem op de huldiging van Lodewijk van Deyssel gehouden heeft werd overgedrukt in de ‘Mededeelingen betreffende de Radio-Uitzendingen voor de Scholen’, November 1934, IV^e Jrg., Nummer 1, Blz. 6, onder den titel: ‘De Beteekenis van Lodewijk van Deyssel’.

Van onzen Tijd.

1911-1912. De Vertooningen van ‘Maria's Leven’ te Halle.

1911-1912, XII^e Jrg., Nieuwe Reeks, Deel II, Nrs. 6, 8 en 10, Bldz. 94-100, 124-128, 158-161.

Een woordje over de geschiedenis en het verloop van het Mariaspel, door priester Alois Walgrave geschreven, gevolgd door een ontleding van de literaire waarde en de regie. Als besluit: ‘een superieur volksfeest’; de tweeslachtigheid der conceptie (realisme-symbolisme) die een weerslag én op de regie én op de muziek heeft gevonden vermocht noch aan den tekst noch aan de vertooning die eenheid te gunnen, onontbeerlijk aan elk echt kunstwerk.

Het Werk van Omer K. De Laey. id., id., id., Nummer 30, 5ⁿ Mei 1912, Bldz. 484-490.

De teere nuancen in de beschrijfkunst van Omer K. De Laey alsmede diens wisselende blik op het leven en de wereld ontleedt schr. op zóó'n kieskeurige en grondige wijze dat dit essay - naar het oordeel van

[p. 82]

Prof. Dr. Leo Van Puyvelde - ‘van alwie over de Laey's werk schreef het helderste doorzicht betoont.’ (Jaarboek van het Davidsfonds 1913, Blz. 101). Voorafgegaan door een mooi gestyleerd portret aan wiens kenschetsende eigenschappen bij de bespreking van de literaire productie herinnerd wordt, eindigt deze studie met de bepaling van ‘de benijdenswaardige plaats’ die Omer K. De Laey in onze Vlaamsche letteren inneemt.

De Dichter Humilis. id. id. id.,

I. Zijn Legende. Nummer 45, 18ⁿ Augustus 1912, Bldz. 721-726.

II. Zijn Werk. Nummer 46, 1ⁿ September 1912, Bldz. 759-765.

Schr. vertelt trouw Humilis' legende na (volgens de gegevens van Léonce de Larmandie), ontleedt diens werk, spoort diens invloeden op door een rijk geïllustreerde vergelijking tusschen Germain Nouveau's (ps. Humilis) ‘La Doctrine de l'Amour’ en Paul Verlaine's ‘Sagesse’ en bepaalt diens ware beteekenis. ‘In Nouveau's poëzie zijn geen nieuwe denkbeelden ontwikkeld en de ondergrond van die poëzie kan geen abnormaal geestes- of zinnelijk leven zijn. Integendeel, alles lijkt gewoon. Ongewoon alleen is de zuiverheid van de atmosfeer; ongewoon ook de diep-gevoelde en verheven overtuiging, die 't geloof in de ziel van den dichter heeft geprent en van waar uit zij heel zijn gemoedsen gedachteleven doorstraalt. Geen twijfel “vermenschelijkt” ooit den serafischen en exquisen toon van den vromen zanger.’

1912-1913. Hendrik Conscience bij zijn Eeuwfeest. 1912-1913, XIII^e Jrg., Nr. 1, 12ⁿ October 1912, Bldz. 5-9.

[Opgenomen in ‘Zurkel en Blauwe Lavendel’ cfr. C. nr. 4.]

Hugo Verriest. id. id., Nr. 26, 23ⁿ Augustus 1913, Bldz. 754-756.

[Opgenomen in ‘Zurkel en Blauwe Lavendel’ cfr. C. nr. 4.]

De Vrije Tribune.

1904. Het Vaderhuis van Karel van de Woestijne. 1904, II^e Jrg., Bldz. 109-117.

Een ontleding van ‘Het Vaderhuis’ zoo naar geestelijken inhoud en ontwikkeling als naar den aangewenden literairen vorm en de uitgedrukte persoonlijkheid. ‘Dit eerste verzenboek zal blijven... als een der merkwaardigste werken, door de op-komende Vlaamsche literatuur voortgebracht.’

[p. 83]

De XX^e Eeuw.

1906. José Maria de Hérédia. 1906, XII^e Jrg., Bldz. 259-283.

a) Ontleding van de verschillende bestanddeelen van het door dezen dichter aangewende vers: beeld, rhythmus, woordenkeuze en aanwijzing van den invloed van de romantische en de naturalistische scholen op deze poëzie.
b) Hoe die ons in schijn door niets prikkelende inhoud - de wederwaardigheden van Hellas en Rome behooren tot onze cultuur en juist deze vormen het éénig inhoudsbestanddeel van de Hérédia's dichtkunst - niet alleen te boeien weet, maar te ontroeren, vormt het tweede gedeelte van deze studie.
c) Ten slotte bepaalt schr. de plaats die de Hérédia in de algemeene kunst inneemt. ‘Zij (de verzen) behooren niet tot de hoogste kunst omdat zij: én niet werden verwekt door direkte aanraking van het gevoelswezen met het zinnelijke of verstandelijke buiten-ons, én omdat zij ook niet langs direkten weg onze psychische emotiviteit in beweging stellen. Maar zij behooren tot de intellectueele kunst: en in die kunstorde bekleeden zij de allereerste plaats.’
Een grondige studie die niet slechts het ware wezen van José-Maria de Hérédia's dichtkunst opheldert maar tevens licht werpt op menig subtiel probleem met betrekking tot de psycho-physiologische inwerking van de poëzie in het algemeen.

3. Fransche Tijdschriften en Bladen.

Medewerking aan:	Le Flambeau.
	La Libre Belgique.
	Le XX^e Siècle.

Le Flambeau.

1925. L'Homme sans Corps. 1925, VIII^e Jrg., Bldz. 234-240.

Vooraf wordt Herman Teirlinck gesitueerd in den Van Nu en Straksgroep; zijn eerste werk in grove lijnen geschetst, waarna breedvoeriger uitgeweid wordt over zijn drie tooneelstukken, waaronder ‘De Man zonder Lijf’ vooral aan een grondig onderzoek onderworpen wordt. Een nauwkeurige analyse van het wezen en de beteekenis van Teirlinck's dramatiek sluit deze bijdrage af.

[p. 84]

La Libre Belgique.

1922. Hugo Verriest. Nummer van den 1ⁿ November 1922.

Een beeld van Hugo Verriest als mensch, kunstenaar en conférencier. Nadruk wordt op Verriest's invloed, in zijn hoedanigheid van ‘levenswekker van Vlaanderen’, gelegd. ‘Aux yeux des Flamands, Hugo Verriest incarnait les aspirations flamandes vers un avenir social plus haut et plus harmonieux; il leur semblait être, l'image de la force vitale qui doit élever la Flandre en beauté.’ ‘Sa vie fut celle d'un homme d'une exquise noblesse, sa mort, celle du juste.’

Le XX^e Siècle.

1913. Hugo Verriest. L'Ecrivain, l'Artiste, l'Orateur. Nummer van den 13ⁿ Augustus 1913.

‘Toute la Flandre a voulu magnifier en Verriest le Flamand conscient de la valeur intime de sa race, conscient aussi de ses destinées et poussé par un ardent amour du sol natal et de la langue traditionnelle des ancêtres, rêvant pour son pays un avenir glorieux.’

II. Boekbeoordeelingen

1. Vlaamsche Tijdschriften en Bladen.

Medewerking aan:	Het Boek.
	Carolus.
	De Jonge Kater.
	De Jonge Vlaming.
	Lucifer.
	Onze Vlagge.
	Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen.
	Vandaag.
	Vlaanderen.

Het Boek.

1907. Cyriel Buysse. Wroeging. 1907, II^e Jrg., Juni-nr., Blz. 26.

[p. 85]

‘Wie Buysse op zijn best kennen wil - “Wroeging” is een der werken waaruit hij dat kan.’

Godfried Hermans. Verzamelde Opstellen. id. id. id., Bldz. 28-31.

‘Wij mogen ons om dit (mooi uitgegeven) werk verheugen, niet alleen omdat er reeds veel genietbaars in is en omdat het ons in kennis brengt met een onafhankelijke en vrij-en-alleen denkenden geest, maar ook en vooral omdat het eene ongewone belofte voor de toekomst bevat.’

Th. Coopman en Jan Broeckaert. Bibliographie van den Vlaamschen Taalstrijd. Vierde Deel. id. id. Juli-nr., Bldz. 14-15.

Een ‘nuttige uitgave’ die ons met 't verleden van de Vlaamsche Beweging vertrouwd maakt.

Frederik van Eeden. Fragmenten eener Briefwisseling uit de jaren 1889-1899. id. id. Augustus-nr., Bldz. 43-44.

Belangrijk, al missen zij ‘spontane en onbestudeerde uitingen van eene zich uit-sprekende menschelijkheid.’

Gustaaf D'Hondt. Van Simpele Menschen. id. id. Septembernr., Bldz. 32-34.

‘Knap werk, kleurrijk en klankvol - bovendien krachtig van opzet en van uitwerking’, vlot verteld, echter met een ‘gemis aan gratie’ en een ‘effektjacht van kwade soort.’

Emile Erens. Korte Verhalen. id. id. id., Bldz. 34-35.

Wel treffen deze ‘Korte Verhalen’ door den eenvoud van inhoud en stijl, doch monotoon lijken ze door de effenkleurige oppervlakte, het gebrek aan gemoedsleven en levendige en waarheidsvolle typeering.

Gerard Van Hulzen. Zwervers. II^e Deel. id. id. id., Bldz. 36-37.

Dit boek beteekent geen vooruitgang in Van Hulzen's evolutie, maar ook geen achteruitgang. ‘Zoo doet zich dat tweede boek Zwervers voor: ongelijk, maar steeds prettig en vlug is het te lezen. Niet vermoeiend - wel soms vervelend omdat die personages eigenlijk weinig om het lijf hebben, en er in hun handel en wandel, hun zwerven, haast tot de laatste kleinigheid toe ons bekend wordt gemaakt, terwijl zij daarom toch geen “figuren” worden, geen stellige en vast-te-houden beelden, maar... zwervers blijven en aan ons voorbijgaan zonder meer...’

[p. 86]

1909. Lodewijk De Schutter. Verzen. 1909, IV^e Jrg., Januarinummer, Bldz. 16-21.

Een luimig-spottende aftakeling van den onbenulligen verzenbundel van Lodewijk De Schutter, in onze literatuur ‘een literair raté.’

Aran Burfs. Onze Dichters der Heimat. 1909, IV^e Jrg., Februari-nummer, Bldz. 25-26.

Buiten menig bedenkelijke bewering en onduidelijke voorstelling naast een volledig gemis aan ordonnantie, laat zich deze studie prettig lezen door den vluggen geest die in dit boek werkzaam is.

Herman Heyermans Jr. Wat niet kon. id. id. April-nr., Blz. 21.

Al is het werk overhaastig geschreven het is ‘een zeldzaam raak document, waardevol door zijn rauwe echtheid en rauwe eerlijkheid.’

Carolus. Het Weekblad voor de Vlamingen.

1911. Th. Coopman en Jan Broeckaert. Bibliographie van den Vlaamschen Taalstrijd. 1911, I^e Jrg., Nr. 50, 14ⁿ December 1911.

Dit negende deel is bijzonder belangrijk, wijl het de uitvoerige bibliographie bevat van den strijd om de wet van 1883 op het Nederlandsch in het Middelbaar Onderwijs. Tevens werden in dit deel vele excerpten opgenomen uit doodsberichten en uit necrologische artikels ter gelegenheid van Hendrik Conscience's afsterven. Dit werk ‘is een geschiedkundig juist levendig tafereel geworden van het Vlaamsch, zelfs van het Belgisch leven in de tweede helft der 19^e eeuw.’

1912. Jef Mennekens. Boven de Donkere Diepten des Doods. 1912, II^e Jrg., Nr. 44, 31ⁿ October 1912.

De schoonste hoedanigheid dezer verzen is hun klare zegging en hun afgeronde schoonheid.

De Jonge Kater.

1900. Herman Teirlinck. Verzen. 1900, I^e Jrg., Nr. 39, 19ⁿ Augustus 1900.

De auteur dezer ‘Verzen’ is fijn bezenuwd en begaafd met een dartele fantazie; zijn gedichten munten uit door een subtiele teederheid die een ongewonen klank in onze Vlaamsche poëzie aanbrengen.

[p. 87]

De Jonge Vlaming.

1894. A. Onder den deknaam Skald Liederik:

Van de Engelen zonder Vlerken. Gedichten van Hendrik de Marez. Nummer 5, 1^e Juni 1894.

‘Dat de gedichten fraai zijn en de dichter - een beginneling, zoo ik meen - ons veel schoons zal opdisschen, is mijne meening.’

B. Onder 's schrijvers eigen naam:

Gedichten van Huibrecht Melis. Nummer 7, Iⁿ Juli 1894.

‘De “Gedichten” van den h. Melis zijn een merkwaardig verschijnsel in de hedendaagsche letterkunde en de openbaring van een rijk begaafd talent.’

Lucifer.

1902-1903. August De Boeck. 1902, II^e Jrg., Nummer 14, 21ⁿ December 1902.

Een beeld van den kunstenaar; een karakteristiek van zijn muziekale prestaties en een ontleding van zijn ‘Winternachtsdroom’ op woorden van Léonce du Catillon.

Léonce du Catillon en August De Boeck. Théroigne De Méricourt en Winternachtsdroom. id., id., Nummer 15, 28ⁿ December 1902.

Ontleding van de twee libretto's en bespreking van de opvoering. De tekst van Léonce du Catillon bevredigt den schrijver weinig; de muziek van August De Boeck heeft zijn geestdrift gewonnen en voor Keurvels' meesterschap voelt hij bewondering.

Willem Gyssels. Wandelingen. id., id., Nummer 52, 13ⁿ September 1903.

Gedichten ‘frisch van vinding en bewerking, fijn en toch stevig, zwierig en toch kernachtig, raak en toch flink, gemakkelijk en sappig geschreven,’ waarvan het opgewekt beeld ‘lang bij blijft.’ Eén groot gebrek heeft hun schrijver: ontoereikende zelfkritiek.

1903-1904. Maurits Sabbe. Een Mei van Vroomheid. 1903-1904, III^e Jrg., Nummer 15, 27ⁿ December 1903.

De stijl is ‘vast en vol, stevig, zonder noodelooze details’; de opbouw

[p. 88]

getuigt van een sterkte die aan den novellenbundel ‘Aan 't Minnewater’ onbekend was. Na op enkele onvolmaaktheden gewezen te hebben besluit schr.: ‘Zoo is “Een Mei van Vroomheid” werk van vernuftig beleid en zorg en soberheid, ook een werk van schoonheid.’

René De Clercq. Terwe. 1903-1904, III^e Jrg., Nummer 17, 10ⁿ Januari 1904.

‘Terwe’ is een losse aaneenflansing van on-afgewerkte, ternauwernood aangeduide, oppervlakkige tafereelen dooreen gegooid zonder veel doel of einde, welke tafereelen bestaan uit ongekozen details zonder vastheid of houvast, losjes uitgegeven, en, op hun beurt, op de meest grappige en onverwachte wijze dooreengesmeten.’ Onbetwistbaar talent spreekt echter uit ‘Terwe’ - getuigen de heldere en zwierige liederen - doch aan de haastige werkwijze van de Clercq is deze mislukking te wijten.

Frans Van den Weghe. Een Tooneelgarve van drie Dramas. id. id. Nummer 23, 21 Februari 1904.

Een aftakeling die puik bewezen wordt.

Adolf Herckenrath. Vlaamsche Oogst. id. id. Nummer 33, 1^e Mei 1904.

Schr. onderstreept nogmaals de gebreken van deze bloemlezing.
Hij betreurt dat Prosper Van Langendonck en August Vermeylen een op partijdigheid gebouwd werk door middel van voorwoord en inleiding onder hun bescherming namen.
Deze voorstelling gaf aanleiding tot een polemiek, waarvan het verloop. wat F.V. Toussaint van Boelaere betreft, te volgen is in de bijdragen: Nog Vlaamsche Oogst, Nummer 35, 15ⁿ Mei 1904 en Een Laatste Woord, Nummer 48, 14ⁿ Augustus 1904.

1904-1905. Herman Teirlinck. 1904-1905, IV^e Jrg., Nummer 13, 11ⁿ December 1904.

Toelichting van de hoedanigheden en gebreken van Teirlinck's ‘Wonderbare Wereld’, ‘Stille Gesternte’ en ‘Het Bedrijf van den Kwade’, waarvan het laatste werk vooral geprezen wordt. ‘Als werk, als geheelheid staat het er, stevig en overtuigend. 't Is, ontwijfelbaar, geen uitgebreide novelle, maar zeker en vast, een volledig roman. Daarmee heeft Teirlinck overtuigend bewezen dat zijn talent krachtig genoeg was om niet alleen een roman te mogen aanpakken, maar om een roman tot een goed eind te brengen.’

[p. 89]

Johan De Meester. Over het Leed van den Hartstocht. Nummer 21, 5ⁿ Februari 1935.

‘Een bezonder aanbevelenswaardig boek, omdat het hecht en trouw is, gemeend en gewild, gevoeld en bedacht - en omdat het zal aansporen tot het lezen van de Meester's verdere werken, die niets anders dan beter nog kunnen zijn.’
De vergelijking tusschen De Meester en Zola, onder wiens invloed hij sterk staat, werkt schr. nauwkeurig uit en is een kapitaal gedeelte uit zijne beoordeeling.

Gerard Van Hulzen. In Hooge Regionen. id. id. Nummer 41, 25ⁿ Juni 1905.

Als feuilleton is ‘In Hooge Regionen’ een voortreffelijk werk; in de literatuur echter neemt het geen plaats in.

1905-1906. Th. Coopman en Jan Broeckaert. Bibliographie van den Vlaamschen Taalstrijd. Eerste Deel. 1905-1906, V^e Jrg., Nummer 2, 17ⁿ September 1905, Bldz. 99-101, Bldz. 99-101.

Alle lof verdient deze poging ‘om de documenten tot eene wetenschappelijke geschiedenis van de Vlaamsche Beweging te willen verzamelen.’ Enkele aanmerkingen, vooral van typographischen aard, stipt de recensent aan.

Aug. Vermeylen. Verzamelde Opstellen. Tweede Deel. id. id. Nummer 7, 26ⁿ November 1905, Bldz. 271-272.

Twee opmerkingen van algemeenen aard: ten eerste, Vermeylen spreekt meer tot onzen geest dan tot onze ziel; ten tweede, tot aanleiding van zijn opstellen kiest hij letterkundigen of geschiedkundigen arbeid van tweeden rang. Vooral Vermeylen's opstellen met algemeenen inhoud (bv. ‘Methode in Literatuur-geschiedenis’; ‘Methode in Kunstgeschiedenis’, ‘Vlaamsche en Hollandsche Literatuur’ enz.), verdienen waardeering, doch in allen bewondert Toussaint ‘Vermeylen als man van wetenschap, onder allen die in Vlaanderen schrijven, benijdenswaardig krachtig en scherp van geest’ alsmede ‘zijn taal, (die) hij tot kernachtig proza weet te smeden en te boeien’ (Blz. 272).

1906-1907. Bilderdijk-Literatuur. 1906-1907, VI^e Jrg., Bldz. 272-273.

Een ontleding van de redevoeringen van Hoogleeraar Dr. Jan te Winkel en van Dr. A. Kuyper, ter gelegenheid van de hulde-feesten ter eere van Bilderdijk.

[p. 90]

Louis Thomas. La Maladie et la Mort de Maupassant. id., id., Bldz. 273-274.

‘Het is een zeer knap studietje, heel klaar en duidelijk, en zelfs aangenaam geschreven door iemand die in de wetenschap maar weinig vertrouwen heeft, en gaarne op dat gebied met de eene hand terugneemt wat hij met de andere gaf.’ Schr. beveelt deze studie aan alle vereerders van Guy de Maupassant aan.

Onze Vlagge.

1897. Henri van de Putte. Poèmes Confiants. 1897, I^e Jrg., Bldz. 177-179.

De eenvoud in vorm, stijl en onderwerp is het charme van deze gedichten.

Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen.

1908. Dr. J. Prinsen J. Lzn. De Nederlandsche Renaissancedichter Jan van Hout. 1908, VI^e Jrg., Bldz. 289-292.

Een typeering van het driemanschap Van Mander-Van der Noot-Van Hout als Renaissance-menschen en Renaissance-dichters en een onderzoek van den uitgeoefenden invloed van elk hunner. Als besluit: ‘Als mensch staat van Hout het hoogst. Uitmuntend heeft Dr. J. Prinsen J. Lzn. dit in zijn werk getoond. Maar ongelijk had hij misschien zijn boek te noemen: “De Renaissance-dichter Jan Van Hout.” Onze Renaissance-dichter is Jonker Jan van der Noot. De vertegenwoordiger der Renaissance-geest: Jan van Hout. Maar Karel van Mander heeft dan toch nog het meest invloed gehad op de ontwikkeling onzer literatuur.’

Vandaag.

1929. De jongste Goncourt-Prijs. Constantin Weyer. 1929, I^e Jrg., Nummer 1, 15ⁿ Februari 1929.

‘Een ietwat geromanceerd maar ruim verbeeld reisverhaal, flink reportage-werk, hooge journalistiek als men wil; maar niet een kunstwerk echter van algemeen menschelijke waarde, van durende literaire beteekenis.’

[p. 91]

Gerard van Hulzen. De Kinderen der Rijken. id. id. Nummer 3, 15ⁿ Maart 1929, Blz. 66.

‘Zonder heffing of daling is het boek geschreven; het lijkt een brok grauw cement. Ik had meer dan eens lust, het 'n goeien stamp te geven: wie weet, misschien vliegt het in stukken! Maar uit ontzag voor dat sterke grauwe bloc liet ik het telkens na.’

André Malraux. Les Conquérants. id. id. Nummer 5, 15ⁿ April 1929, Bldz. 117-118.

Dit boek dat ‘ons de groote zaak van den Chineeschen opstand tegen de Europeesche kultuur voorstelt’, is sterk afgewerkt in elk detail en ‘een stoere lichtbaken van schoonheid, ver uit boven dezen tijd.’

Gaston Heux. Symphonies et Sérénades. id. id. Nummer 10, 1ⁿ Juli 1929, Bldz. 235-236.

Een karakteristiek van Gaston Heux' poëzie als ‘gedachte-verbalisme, en wel van de goede soort’ gedefinieerd.

Korneel Goossens. Marionet speelt zelf. id. id. Nummer 11, 15ⁿ Juli, Bldz. 257-258.

Geplaatst in den ontwikkelingsgang van dezen auteur en als ‘een kostelijke aanwinst voor onze literatuur’ voorgesteld.

Vlaanderen.

1906. Cyriel Buysse. 't Bolleken. 1906, IV^e Jrg., Bldz: 36-37.

‘Voortreffelijke, boeiende, kompakte lectuur’; ‘een kleurrijke en stevige vertelling waar pak aan is’; ‘een flink en kranig volgehouden verhaal’; ‘een krachtig boek.’

1907. Nico Van Suchtelen. Quia Absurdum. 1907, V^e Jrg., Bldz. 124-126.

Voor de, in het hier beschreven neuropatisch avontuur oningewijden, is ‘Quia Absurdum’ ‘onvolledig, onverklaard, en dus ten deele ongenietbaar.’

[p. 92]

Frans Erens. Literaire Wandelingen. id. id., Bldz. 169-171.

‘Meer nog als bellettrisch dan als kritisch werk zijn de “Literaire Wandelingen” superieur’ (cfr. Nota).

Frans Erens. Silvio Pellico. Mijne Gevangenissen, uit het Italiaansch door Frans Erens., id. id., Bldz. 171-175.

Een Critische bespreking van 's schrijvers voorwoord tot de vertaling van Silvio Pellico's ‘Mie Prigioni’.

Leo Meert. Van Jongere Geslachten. id. id., Bldz. 203-204.

‘Van Jongere Geslachten’ is ‘om de natuurlijk, buitengewone vastheid en eenheid in stijl en voorstellingswijze een der meest interessante realistische romans in Vlaanderen.’

2. Hollandsch Tijdschrift.

Medewerking aan:

Van onzen Tijd.

Van onzen Tijd.

1911-1912. Oorda's ‘Passieverhaal’ door Vogel voorgedragen. 1911-1912, XII^e Jrg., Nieuwe Reeks, Nr. 29, 28^e April 1912, Bldz. 476-477.

Een stukje oratorische kunst van Bilderdijkiaansch karakter - wat minder aangenaam stemt - met af en toe een realistische uitbeelding en voorstelling.

3. Fransch Blad.

Le XX^e Siècle.

1913. Deux Poëtes Religieux:

Aug. Cuppens: Jaarkrans.⁺

+ Nota: Dr. Paul de Smaele in zijn werk over Baudelaire. Het Baudelairisme. Hun Nawerking in de Nederlandsche Letterkunde (Uitgave van de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde, 1934) in een nota op biz. 63 geeft een critische bespreking over de aldaar door F.V. Toussaint van Boelaere gegeven opvatting over Baudelaire.

[p. 93]

Jan Hammenecker: Jezus' Apostelen. Nummer van den 9ⁿ Juli 1913.

a) Niettegenstaande de opzet - de diepe schoonheid van de liturgie nader tot de ziel van het volk te brengen - ontroeren de verzen van Aug. Cuppens door hun oprechten eenvoud.
b) De kracht der uitdrukking en de volksche aanvoeling zijn de waarde van Jan Hammenecker's verzen.

Une belle Fête d'Art flamand. Jacob van Artevelde par M. l'Abbé Verschaeve. Nummer van den 16ⁿ October 1913.

Na den rijkdom van taal en gedachte geloofd te hebben, klinkt het besluit ‘en un mot, cette oeuvre est grande et belle parce qu'elle nous rend familier ce temps prestigieux du moyen-âge.’

D. Varia

1. Vlaamsche Tijdschriften.

Medewerking aan:	De Bibliotheekgids.
	Het Boek.
	De Boekenkast.
	De Boomgaard.
	Carolus.
	De Jonge Kater.
	De Jonge Vlaming.
	Het Laatste Nieuws.
	Lucifer.
	Onze Vlagge.
	Het Roode Zeil.
	De Standaard.
	Toerisme.
	Het Weekschrift voor Vlaanderen.

De Bibliotheekgids.

1924. Jeugdherinneringen aan Boeken. 1924, III^e Jrg., Januarinummer, Bldz. 3-9.

[Opgenomen in ‘Zurkel en Blauwe Lavendel’ cfr. C. nr. 4.]

[p. 94]

Het Boek.

1906. Tentoonstelling van het Boek. 1906, I^e Jrg., Maart-April, Bldz. 1-4.

Over het doel van deze tentoonstelling.

1907. Openbare bibliotheken. 1907, II^e Jrg., Juni, Bldz. 1-4.

De oprichting van leesgezelschappen, zoo belangrijk in den strijd tot de ontvoogding van een volk, wordt in Vlaanderen steeds verwaarloosd.

De Boekenkast.

1934. Een Praatje voor Bibliofilie. 1934, I^e Jrg., Nieuwe Reeks, Bldz. 186-191.

Na vooraf gewezen te hebben op het verschil tusschen een bibliomaan - een maniak die ten slotte nog diensten aan de samenleving brengt! - en een bibliofiel, tracht schr. het ware wezen van den bibliofiel te omlijnen. Daarna typeert hij de werkzaamheid van den bibliofiel (zijn liefde tot het boek en zijn boekenkeuze), gaat hij na hoe iemand bibliofiel wordt (gedreven door de liefde voor het boek ‘uit drang naar 't genot dat schoonheid ons brengt’) en besluit met een pleidooi voor het boek - zuiver van inhoud en zuiver van vorm - op onvergankelijk papier gedrukt.

De Boomgaard.

1909-1910. Inhuldigingszitting van de letterkundige Sectie in de Tentoonstelling te Brussel. 1909-1910, I^e Jrg., Bldz. 577-580.

Een ontleding van de door Hugo Verriest gehouden redevoering in de tentoonstelling te Brussel.

1911. Na de Buysse-viering. 1911, II^e Jrg., Bldz. 269-273.

Enkele beschouwingen over de Cyriel Buysse-viering.

Referendum voor den vijfjaarlijkschen Prijs van Nederlandsche Letterkunde. id. id., Bldz. 595-600.

Kritiek op het verslag van Prof. Dr. C. Lecoutere en over de hervormingen aan dit stelsel toe te brengen.

[p. 95]

Carolus. Het Weekblad van de Vlamingen.

1911. Een klein Verzet. 1911, I^e Jrg., Nr. 18, 4ⁿ Mei 1911.

Antwoord op Hendrik Coopman's kritiek over de ‘Voordracht over Reimond Stijns herdacht.’ (Nummer 17, 27ⁿ April 1911).

Aan Nestor de Tière. id. id. Nr. 45, 9ⁿ November 1911.

De acteur Edmond Hendrickx moge door zijn geslaagde vertolkingen tot den bijval van Nestor de Tière's tooneel bijgedragen hebben, de Vlaming de Tière mag echter niet vergeten hoe ‘de directeur Hendrickx oneindig veel kwaad aan de Vlaamsche gemeenschap berokkend heeft.’

De Jonge Kater.

1899. Te Dom? I^e Jrg., Nummer 1, 26ⁿ November 1899.

Over toestanden in den Vlaamschen Schouwburg te Brussel.

Verstomping. id., Nummer 3, 10ⁿ December 1899.

Idem.

Aan Allen. id., Nummer 5, 20ⁿ December 1899.

Een oproep tot grootere zorg voor Kunst en Volk in Zuid-Nederland.

't Gedenkteeken ter nagedachtenis van Katharina Beersmans. id. id. id.

Over de samenstelling van het comité.

Louis Verstraete. id., Nummer 6, 31ⁿ December 1899.

Over de waarde van dezen tooneelspeler.
Dit stuk gaf aanleiding tot een proces tegen het tijdschrift waarin de bijdrage opgenomen werd (cfr. ‘Ons Proces’).

1900. Jozef Wicheler. II^e Jrg., Nummer acht, 14ⁿ Januari 1900.

Een acteur met onbetwistbaar talent.

Arthur Sprenger. id., Nummer 11, 4ⁿ Februari 1900.

Schrijver kan de beneficie-vertooningen ten voordeele van Arthur Sprenger niet goedkeuren.

[p. 96]

Ons Proces. id., Nummer 13, 18ⁿ Februari 1900.

Over het tegen ‘Den Jongen Kater’ ingespannen proces (zie boven ‘Louis Verstraete’).

Nog over Benefietvertooningen. id., Nummer 14, 25ⁿ Februari 1900.

Tegen het regime van benefietvoorstellingen.

Onze Koninklijke Vlaamsche Schouwburg. id., Nummer 15, 4ⁿ Maart 1900.

Over de in den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg heerschende toestanden.

Arthur Hendrickx. id., Nummer 16, 11ⁿ Maart 1900.

Schrijver spreekt zijne groote waardeering uit voor ‘den waren en oprechten akteur’ die Arthur Hendrickx is.

Flaminganten. id., Nummer 17, 11ⁿ Maart 1900.

Schrijver hekelt die flaminganten die aan de enkele kunstvoorstellingen door den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg ingericht niet deel namen.

‘Noces d'Argent’. id., Nummer 18, 25ⁿ Maart 1900.

Uit een ontleding van het artikel ‘Noces d'Argent’ uit L'Eventail van den 11ⁿ Maart 1900, blijkt duidelijk dat de vijanden der Vlamingen den val van den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg beoogen.

Pro Domo et Milone. id., Nummer 20, 8ⁿ April 1900.

Nog over het boven aangehaald proces en zijn aanleiding.

De Vlaamsche Schouwburgen. id., Nummer 22, 22ⁿ April 1900.

Over de door de flaminganten aan te nemen houding tegenover onze schouwburgbestuurders.

Etgroen. id., Nummer 23, 29ⁿ April 1900.

Schrijver hekelt de vertooningen die na het officieel tooneelseizoen nog gegeven worden.

[p. 97]

Zalig luierikken! id., Nummer 25, 13ⁿ Mei 1900.

Over het lot dat onze acteurs is weggelegd na het tooneelseizoen in tegenstelling met datgene van onze schouwburgbestuurders, die na den opgedanen oogst ‘zalig luierikken’!

Nog over Bekeering. id., Nummer 26, 20ⁿ Mei 1900.

Over de tooneelactrice Mevrouw Van Lier-Cuypers.

En nu: de Komma-Aanmerkingen. id., Nummers 27 en 28, 27ⁿ Mei en 3ⁿ Juni 1900.

Nog over het ingespannen proces: bespreking van de gevelde uitspraak.

De Mephisto. id., Nummer 29, 10ⁿ Juni 1900.

Over de houding van Georges Boelens tegenover Julia Cuypers.

Nestor de Tière gedekoreerd. id., Nummer 31, 24ⁿ Juni 1900.

Over de waarde van een eereteeken in het algemeen en speciaal in het geval Nestor de Tière.

De Jongeren. id., Nummer 32, 1ⁿ Juli 1900.

Hoe ‘het jonger geslacht aan meer dan een slechte hoedanigheid lijdt.’

Wereld-Vrede. id., Nummer 35, 22ⁿ Juli 1900.

Woorden en spreuken helpen niet, ons sterk maken, dàt is de leus.

Over Prachtuitgaven. Naar aanleiding van Karel van de Woestijne's Vaderhuis. id., Nummer 36, 29ⁿ Juli 1900.

Wijl te veel menschen wegens den hoogen verkoopprijs dezer uitgave 't genot dier verzen zullen moeten derven, wijl de degelijkheid van den inhoud door de enkele bibliomanen die zich den luxus van een exemplaar kunnen veroorloven voor het royale kleedsel zal onderdoen en vooral wijl ons Vlaamsche volk ‘in den toestand waarin het thans verkeert, niet zoozeer voedsel voor het oog eischt als voedsel voor de ziel’ laakt schr. het verschijnen van dergelijke aristocratische edities.

Bizonder Stichtend! id., Nummer 38, 12ⁿ Oogst 1900.

Over het optreden van sommige flaminganten tegenover Cyriel Buysse.

[p. 98]

Nieuw Seizoen. id., Nummer 45, 30ⁿ September 1900.

Over de opening van het nieuw theaterseizoen te Brussel.

Gier Wally. id., Nummer 46, 7ⁿ October 1900.

Over Gier Wally, ‘een draak di primo cartello’.

In de Distel. Naar aanleiding van Herman Teirlinck's ‘Verzen’. id., Nummer 46, 7ⁿ October 1900.

Hevig protesteert schr. tegen de bewering van Joh. Matthijs Brans in de ‘Distel’ uitgesproken als zouden de verzen van Herman Teirlinck ‘een bloote naäping (zijn) van zekere Hollandsche dichters uit de zoogenaamde nieuwere school.’

Tooneelmaatschappijen-en troepen. id., Nummer 50, 4ⁿ November 1900.

Over het wezen van de tooneelmaatschappijen- en troepen in Vlaanderen.

De Jonge Vlaming.

1894. A. Onder den schuilnaam Skald Liederik:

Eene ware Geschiedenis. Nr. 5, 1ⁿ Juni 1894.

Een boutade op Vlaamsche toestanden en eischen, uit 's schrijvers jeugd.

De Wet van 83 in het Athenaeum van Elsene - Brussel toegepast. Nr. 6, 15ⁿ Juni 1894.

Voorbeelden van niet-naleving van de taalwet aan het Brusselsch athenaeum.

B. Onder 's schrijvers' eigen naam (zonder ‘van Boelaere’):

Iets over het Huldebetoon Dautzenberg. Nr. 14, 15ⁿ October 1894.

Een relaas van de hulde.

[p. 99]

Het Laatste Nieuws.

1930. De Vlaamsche Letteren in de Pen-Club. Nummer van den 2ⁿ October 1930.

Waarom een samengaan van Vlaamsche en Fransch-Belgische schrijvers in één enkelen Belgischen Pen-Club onmogelijk bleek.

Lucifer.

1902. Louis Bouwmeester. 1902, I^e Jrg., Nr. 30, 13ⁿ April 1902.

Indrukken over Bouwmeester's spel.

1903. Tweede Staatsaanslag in den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg. 1903, II^e Jrg., Nr. 40, 21ⁿ Juni 1903.

Over de vernieuwing van acteurs in den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg.

1904. Over Kritiek en nog wat anders. 1904, III^e Jrg., Nr. 20, 31ⁿ Januari 1904.

Alleen gezonde en strenge tooneelkritiek kan verzuivering in de tooneelletterkunde brengen.

Stichten en Verrichten. 1904-1905	I.	Nr. 46, 31^n Juli 1904.
	II.	1904-1905, IV^e Jrg., Nr. 4, 8^n October 1904.
	III.	id., id., Nr. 8, 6^n November 1904.

Een verwerping van het ontwerp tot oprichting van een Vlaamsche muziek- en tooneelschool.
Het eerste artikel is door Dr. Harry P. Wolff onderteekend. In ‘Stichten en Verrichten II’ verklaart F.V. Toussaint de schrijver van I te zijn.

De Eerlijkheid en Prof. Van den Weghe. id., id. Nr. 17, 8ⁿ Jan. 1905.

Schr. toont aan dat Prof. Van den Weghe de Vlaamsche taal niet machtig is.
In het nummer van den 12ⁿ Februari brengt schr. nieuwe bewijzen ter staving zijner bewering aan.

De Vlaamsche Strijd. id., id., Nr. 29, 2ⁿ April 1905.

Een bespreking van Prof. Van den Weghe's artikel over Aug. Vermey-

[p. 100]

len's eersten bundel ‘Verzamelde Opstellen’ in ‘den Vlaamschen Strijd’ verschenen.

Tooneel-Impressie over Jezus de Nazarener. id., Nrs. 30 en 32, 9ⁿ en 23ⁿ April 1905.

Een Wederwoord door L. Opdebeek. id., id., Nr. 32, 23ⁿ April 1905.

1906-1907. Loutering van den Kunstzin van het Publiek voor het Tooneel. 1906-1907, VI^e Jrg., Bldz. 95-97, 131-132.

Tentoonstelling van ‘het Boek’. id. id., Bldz. 98-99.

Onze Vlagge.

1897. Uit Brussel. 1897, I^e Jrg., Bldz. 35-36.

Over het genootschap ‘de Distel’ en zijn herleving.

Enkwest over Emile Zola. id. id., Bldz. 103-104.

‘Mijn instinct zegt me dat Zola, in de zaak Dreyfus ten minste, gehandeld heeft zooals een man handelen moet, rechtzinnig, zonder omzien, krachtdadig’.

Het Roode Zeil.

1920. Naar Aanleiding van ‘Een Terugblik’ door Paul Kenis. 1920, I^e Jrg., Bldz. 188-192.

Een verdediging van August Vermeylen tegen de aanvallen van Paul Kenis in zijn artikel ‘Een Terugblik.’ (Het Roode Zeil. 1920, I^e Jrg., Bldz. 117-124).

De Standaard.

1931. Waarheid omtrent het Drama Prosper van Langendonck. Nummer van den 5ⁿ November 1931.

Schr. legt nadruk op het feit dat van de ‘dwaze’ aanklacht tegen Prosper van Langendonck als zou hij op vriendschappelijken grond met een Duitschen officier omgegaan zijn toch gebruik werd gemaakt om hem op pensioen te stellen. De door schr. gegeven voorstelling

[p. 101]

van Van Langendonck's ‘uittreden’ uit den Staatsdienst en in ‘Zurkel en Blauwe Lavendel’ verschenen, houdt hij volledig staande tegen de beweringen in van Karel Brans, in de studie over Prosper van Langendonck door Omer Van Audenhaege aangehaald.

1932. Paul van Ostayen en de Vlaamsche Vereeniging van Letterkundigen⁽¹⁾. Nummer van den 10ⁿ Juli 1932.

Schrijver ontkent dat hij kennis zou gehad hebben van een brief die destijds door van Ostayen aan de Vereeniging van Letterkundigen zou gestuurd zijn, dat hij een kroniek in het ‘Algemeen Handelsblad’ zou geplaatst hebben met een opgave van een reeks activisten en dat de ‘Vlaamsche Club’ in 1918 een brief aan de Belgische Regeering zou gezonden hebben waarin het verlangen uitgedrukt werd ‘dat de activisten niet zouden worden gespaard.’
De tegenspraak slaat op den door Gaston Burssens in ‘den Standaard’ van 8ⁿ Juli 1932 gepubliceerden brief van Paul van Ostayen over de Vereeniging van Letterkundigen.

Paul van Ostayen tegenover de Vlaamsche Vereeniging van Letterkundigen⁽¹⁾. Nummer van den 29ⁿ Juli 1932.

Het is wel mogelijk dat de hier gepubliceerde brief van Paul van Ostayen niet zou verzonden geweest zijn vermits hij geen ontslag ingestuurd heeft; schrijver heldert den geest op van den brief door ‘den Vlaamschen Studiekring’ in 1918 tot de Regeering gericht en onderstreept andermaal het valsche van de bewering als zou hij een ‘nomenclatuur van activisten’ in het ‘Algemeen Handelsblad’ aangegeven hebben.

(1) Deze twee bijdragen zijn overgenomen in het werkje van Gaston Burssens, ‘Paul van Ostayen. Zoals hij was en is.’ (Wilrijk, Uitgeversbedrijf ‘Avontuur’, 1933), alwaar de gansche polemiek als ‘appendix’ toegevoegd werd (bldz. 77-93).

(1) Deze twee bijdragen zijn overgenomen in het werkje van Gaston Burssens, ‘Paul van Ostayen. Zoals hij was en is.’ (Wilrijk, Uitgeversbedrijf ‘Avontuur’, 1933), alwaar de gansche polemiek als ‘appendix’ toegevoegd werd (bldz. 77-93).

Toerisme.

1935. De heer F.V. Toussaint van Boelaere en het Toerisme.

1935, XIV^e Jrg., Bldz. 821-823 [Met portretten].

Antwoord op een vragenreeks:

1^o)	Voornaamste reizen: Barcelona, Krakau en de Tatry, Boedapest, Joegoslavië;

[p. 102]

2^o)	Geliefkoosd reismiddel en gezelschap: ‘met een paar vrienden, met wie gij u allerminst hoeft bezig te houden’;
3^o)	Heerlijkste reisindrukken: de bestijging van den Montserrat en het meren- en watervallencomplex te Plitvice;
4^o)	Reisontgoochelingen: ‘ontgoochelingen ondervindt alleen de oppervlakkige toeschouwer.’

Het Weekschrift voor Vlaanderen.

1902. Op den Man af. 1902, 1^e Jrg., Nummer 3, 12ⁿ April 1902.

In een reeks bijdragen ‘Tegen Kerkmoraal’ (Nrs. 2, 3 en na het artikel van Toussaint ook 5, 4ⁿ, 12ⁿ en 26ⁿ April 1902) betoogt Lode Baekelmans ‘dat wij alles te winnen hebben met niet de personen, maar wel de algemeene toestanden te beschouwen of te bekampen.’ Schrijver beaamt deze zienswijze niet. ‘Kortom we moeten niet kampen tegen algemeene toestanden omdat het tijdverspillen zijn zou, het hier de plaats niet is, het schier geen vruchten zou afleveren, maar zaaien, altijd-door zaaien en op den man los en af gaan.’

Toestand van den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg te Brussel. id. id. Nr. 8, 17ⁿ Mei 1902.

Over de geestelijke beteekenis van de opgevoerde tooneelspelen in den Vlaamschen Schouwburg te Brussel.

Brans en Prenau. id. id. Nr. 19, 2ⁿ Augustus 1902.

Gedichten van Steven L. Prenau, met omslag en teekeningen van Fl. Dierckx, het portret van den schrijver en een voorwoord van J.M. Brans.

Hierop volgde een schrijven van Steven L. Prenau (Nr. 22, 23ⁿ Augustus 1902) met een wederantwoord van F.V. Toussaint van Boelaere (in hetzelfde nummer). Onder den gezamenlijken titel ‘Rond Onzedelijke Dichtwerken’ treffen wij in nummer 23 (30ⁿ Augustus 1902) een schrijven van Jules J. L'Abbé ‘naar aanleiding van het artikel Brans en Prenau’ met een antwoord van Hendrik Rossauw. Walter Verheyden in nummer 25 (13ⁿ September 1902) gaf een studie over ‘De Gedichten van Steven L. Prenau.’ In hetzelfde nummer vinden we een schrijven van J.M. Brans. Aan Jules J. L'Abbé verleende F.V. Toussaint van Boelaere een antwoord (in nummer 26 (20ⁿ September 1902) waarop J.M. Brans het woord nam in nummer 27 (27ⁿ September 1902). Ten slotte stuurt F.V. Toussaint van Boelaere een antwoord aan J.M. Brans in nummer 28 (4ⁿ October 1902).

[p. 103]

2. Hollandsch Tijdschrift.

De Witte Mier.

1912. Praatje om een Plan. Augustus 1912, Bldz. 111-114.

Over het mooi verzorgde boek. ‘Mij dunkt, onze schrijvers zouden van hunne uitgevers moeten kunnen verkrijgen, dat ook enkele exemplaren op zwaar papier van elk hunner werken in den handel zouden worden gebracht.’

2. Chronologische Aangave van het in Bladen en Tijdschriften verschenen Werk van F.V. Toussaint van Boelaere.

1894

Dat aerdigh Meisje. (P.) (De jonge Vlaming).

Vergeet-mij-niet. (id. id.)

Rondeelken. (id. id.)

Van de Sterren. (id. id.)

De Schimmen. (id. id.)

De Roos. (id.)

Wereld en Dichters. (id.)

Gedichten. (P.) (Jong Vlaanderen).

De treurige Ballade van den jongen Menestrele. (P.) (Letterkundige Bundel uitgegeven door den Leerlingenkring ‘Help u Zelf’).

Van de Engelen zonder Vlerken. Gedichten van Hendrik de Marez. (De jonge Vlaming).

Gedichten van Huibrecht Melis. (id.)

Een ware Geschiedenis. (id.)

De Wet van 83 in het Atheneum van Elsene-Brussel toegepast. (id.)

Iets over het Huldebetoon Dautzenberg. (id.)⁺

+ Nota: P naast den titel beteekent: poëzie; Pr.: proza; waar geen aanwijzing geplaatst is beteekent zulks dat de bijdrage van critischen aard is. De gebundelde gedichten, novellen en critische studies, die vooraf in tijdschriften verschenen, zijn door een * aangeduid.

[p. 104]

1896

Berg-op. (P.) (Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle).

1897

Sonnet. (P.) (Van Nu en Straks).

Nachtlied. (id. id.)⁽¹⁾

Verwantschap. (id. id.)

Henri van de Putte. Poèmes Confiants. (Onze Vlagge).

Uit Brussel. (id.)

Enkwest over Emile Zola. (id.)

(1) Tevens opgenomen in ‘den Jongen Kater’, 1900.

1898

Weemoed. (P.) (Van Nu en Straks).

De Heide*. (id. id.)⁽²⁾

De Heide*. (id. id.)⁽³⁾

Sonnet*. (id. id.)⁽⁴⁾

Eene Bron in de Verte*. (id. id.)⁽⁵⁾

Quasi una Fantasia. (id. id.)⁽⁶⁾

October*. (id. id.)⁽⁷⁾

(2) Tevens opgenomen in ‘den Jongen Kater’, 1900 en in ‘De Arbeid’, 1904.

(3) id.

(4) Tevens opgenomen in ‘den Jongen Kater’, 1899.

(5) Tevens opgenomen in ‘den Jongen Kater’, 1900 en ‘De Arbeid’, 1904.

(6) id.

(7) Tevens opgenomen in ‘den Jongen Kater’, 1899 en ‘De Arbeid’, 1904.

1899

Oud Aria. (P.) (De jonge Kater).

De Mei. (P.) (Studentenalmanak van ‘'t Zal wel gaan’).

Met den Blauwen Mei. (P.) (id.)

Schippersminnelied. (id. id.)

Sonnet*. (id. id.)

Te dom? (De jonge Kater).

Verstomping. (id.)

Aan allen. (id.)

't Gedenkteeken ter Nagedachtenis van Katharina Beersmans. (id.)

[p. 105]

Louis Verstraete. (id.)

1900

Middagstemming. (P.) (De jonge Kater).

Meiliedeken. (id. id.)

Sonnet*. (id. id.)

Onbeweeglijkheid. (id. id.)

Albumblad. (id. id.)

Winter. (id. id.)

De Zoen*. (id. id.)

Sonnet*. (id. id.)

Sonnet*. (id. id.)

Van eene Bloem. Albumblad. (id. id.)

Jozef Wicheler. (De jonge Kater).

Arthur Sprenger. (id.)

Ons Proces. (id.)

Nog over Benefietvertooningen. (id.)

Onze Koninklijke Vlaamsche Schouwburg. (id.)

Arthur Hendrickx. (id.)

Flaminganten. (id.)

‘Noces d'Argent.’ (id.)

Pro Domo et Milone. (id.)

De Vlaamsche Schouwburgen. (id.)

Etgroen. (id.)

Zalig luierikken. (id.)

Nog over Bekeering. (id.)

En nu: de komma-aanmerkingen. (id.)

De Mephisto. (id.)

Nestor de Tière gedekoreerd. (id.)

De Jongeren. (id.)

Wereld-Vrede. (id.)

Over Prachtuitgaven. Naar aanleiding van Karel van de

Woestijne's Vaderhuis. (id.)

Bizonder stichtend! (id.)

Nieuw Seizoen. (id.)

Gier Wally. (id.)

In de Distel. Naar aanleiding van Herman Teirlinck's ‘Verzen.’ (id.)

Tooneelmaatschappijen- en troepen. (id.)

Herman Teirlinck. Verzen. (id.)

[p. 106]

1901

Sonnet. (P.) (Alvoorder).

1902

August De Boeck. (Lucifer).

Léonce du Catillon en August De Boeck. Théroigne de Méricourt en Winternachtsdroom. (id.)

Louis Bouwmeester. (id.)

Op den Man af. (Het Weekschrift voor Vlaanderen).

Toestand van den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg te Brussel. (id.)

Brans en Prenau. (id.)

1903

Troostliedeken. (P.) (Vlaanderen).

Willem Gijssels. Wandelingen. (Lucifer).

Maurits Sabbe. Een Mei van Vroomheid. (id.)

Tweede Staatsaanslag in den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg. (id.)

1904

Het Vaderhuis door Karel van de Woestijne. (De vrije Tribune).

René De Clercq. Terwe. (Lucifer).

Frans Van den Weghe. Een Tooneelgarve van drie Dramas. (id.)

Adolf Herckenrath. Vlaamsche Oogst. (id.)

Nog Vlaamsche Oogst. (id.)

Een laatste Woord. (id.)

Herman Teirlinck. (id.)

Over Kritiek en nog wat anders. (id.)

Stichten en Verrichten. (id.)

1905

Herfstaandoening. (P.) (Vlaanderen).

[p. 107]

Hard Labeur door Reimond Stijns*. (id.)

Johan de Meester. Over het Leed van den Hartstocht. (Lucifer).

Gerard van Hulzen. In hooge Regionen. (id.)

Th. Coopman en Jan Broeckaert. Bibliographie van den Vlaamschen Taalstrijd. (id.)

August Vermeylen. Verzamelde Opstellen. II. (id.)

De Eerlijkheid van Prof. Vanden Weghe. (id.)

De Vlaamsche Strijd. (id.)

Tooneel-Impressie over Jezus de Nazarener. (id.)

Een Wederwoord voor L. Opdebeek. (id.)

1906

In het schuine Zonnelicht*. (Pr.) (Vlaanderen).

De Doolage door Herman Teirlinck*. (id.)

Maurits Sabbe. De Filosoof van 't Sashuis*. (id.)

José Maria de Hérédia. (De XX^e Eeuw).

Bilderdijk-Literatuur. (Lucifer).

Louis Thomas. La Maladie et la Mort de Guy de Maupassant. (id.)

Tentoonstelling van het Boek. (Het Boek).

Loutering van den Kunstzin van het Publiek voor het Tooneel. (Lucifer).

Tentoonstelling van ‘het Boek.’ (id.)

Cyriel Buysse. 't Bolleken. (Vlaanderen).

1907

De oude Fuksia*. (Pr.) (Vlaanderen).

Kerk-Avond*. (id. id.)⁽⁸⁾

Cyriel Buysse. Wroeging. (Het Boek).

Godfried Hermans. Verzamelde Opstellen. (id.)

Th. Coopman en Jan Broeckaert. Bibliographie van den Vlaamschen Taalstrijd. IV. (id.)

Frederik van Eeden. Fragmenten eener Briefwisseling uit de jaren 1889-1899. (id.)

Gustaaf D'Hondt. Van simpele Menschen. (id.)

(8) Tevens opgenomen in ‘Carolus’, 1911.

[p. 108]

Emile Erens. Korte Verhalen. (id.)

Gerard van Hulzen. Zwervers. II. (id.)

Openbare Bibliotheken. (id.)

Nico van Suchtelen. Quia Absurdum. (Vlaanderen).

Frans Erens. Literaire Wandelingen. (id.)

Frans Erens. Silvio Pellico. Mijne Gevangenissen. (id.)

Leo Meert. Van Jongere Geslachten. (id.)

1908

Aan den heer H.J. Boeken. (P.) (Vlaamsche Arbeid).

Fluit-spelend Geraamte. (id. id.)

Onder de hooge Boomen. (P.) (Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift).

Dr. J. Prinsen J. Lzn. De Nederlandsche Renaissancedichter Jan van Hout. (Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen).

1909

Ter Nagedachtenis van Dichter Emanuel Hiel. (P.) (Het Boek).

Gedicht. (id.) (Nieuw Leven).

Op den vijftigsten Geboortedag van Willem Kloos. (id. id.)

Hoe 't aankwam en verloopen zal. Eerste Fragment uit een Dagboek*. (Pr.) (Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift).

Over het Nederlandsch Sonnet. (Europa).

Lodewijk de Schutter. Verzen. (Het Boek).

Aran Burfs. Onze Dichters der Heimat. (id.)

Herman Heyermans jr. Wat niet kon. (id.)

1910

Simpel Lied. (P.) (Vlaamsche Arbeid).

Scherzando. (id.) (Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift).

Heroondas' Mimiamben. (Vertaald Proza). (Nieuw Leven).

Inleiding tot Heroondas' Mimiamben. (Nieuw Leven).

In Margine van Karel van de Woestijne's Werk*. (De Boomgaard).

Inhuldigingszitting van de letterkundige sectie in de tentoonstelling te Brussel. (id.)

[p. 109]

1911

Kinderen. Twee Prozagedichten. I. De zieke Pop. II. De Les⁽⁹⁾*. (Pr.) (Dietsche Warande en Belfort).

Een Legende van Onze Lieve Vrouw van Halle*. (id.) (Van onzen Tijd).

Cretinisme. Een Oostersche Vertelling. (id.) (De Boomgaard).

Reimond Stijns herdacht*. (De Boomgaard).

Cyriel Buysse. (id.)

De Vertooningen van ‘Maria's Leven’. (Van onzen Tijd).

Th. Coopman en Jan Broeckaert. Bibliographie van den Vlaamschen Taalstrijd. IX. (Carolus).

Na de Buysse-Viering. (De Boomgaard).

Referendum voor den vijfjaarlijkschen prijs van Nederlandsche Letterkunde.

Een klein Verzet. (Carolus).

Aan Nestor de Tière. (id.)

(9) Tevens opgenomen in den ‘Almanak van Halle en den Omtrek voor 1914’.

1912

Aan Tullia. (P.) (Vlaamsche Arbeid).

Kinderen. De Rit⁽¹⁰⁾*. (Pr.) (Dietsche Warande en Belfort).

Witte Morgen*. (id.) (De Lelie).

Tommy's Uitvaart*. (id.) (De Nieuwe Gids).

Spiritisme*. (id.) (Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift).

Conscience te Halle⁽¹¹⁾. (Carolus).

Karel van de Woestijne. (Plantijn).

Het Werk van Omer K. De Laey. (Van onzen Tijd).

De Dichter Humilis. (id.)

Hendrik Conscience bij zijn Eeuwfeest*. (id.)

Jef Mennekens. Boven de donkere Diepten des Doods. (Carolus).

Oorda's ‘Passieverhaal’ door Vogel voorgedragen. (Van onzen Tijd).

Praatje om een Plan. (De Witte Mier).

(10) Tevens opgenomen in ‘Ontwikkeling en Uitspanning’, 1921.

(11) Tevens opgenomen in ‘Groeiende Kracht’, 1932.

[p. 110]

1913

Karnaval-Avontuur*. (Pr.) (De Wereld).

Hugo Verriest⁽¹²⁾*. (Vlaamsche Arbeid).

Hugo Verriest. L'Ecrivain, l'Artiste, l'Orateur. (Le XX^e Siècle).

Deux Poètes Religieux. Aug. Cuppens: Jaarkrans; Jan Hammenecker: Jesus' Apostelen. (id.)

Jacob van Artevelde par M. l'Abbé Verschaeve. (id.)

Een Voordracht van Verriest. (Algemeen Handelsblad).

Les Indépendants. (id.)

(12) Tevens opgenomen in ‘Van onzen Tijd’, 1913.

1914

Willem Paerels. (Algemeen Handelsblad).

L'Estampe. (id.)

Pour l'Art. (id.)

Hugo Verriest en August Vermeylen over het Vlaamsche Amendement. (id.)

Jakob Smits. (id.)

Een Koningsschot of Brusselsche Geest. (id.)

La Libre Esthétique. (id.)

1915

Op Politiedienst. (Pr.) (Algemeen Handelsblad).

Een Dienst in Sinte Gudula-Kerk. (id. id.)

Oude Gevechtsterreinen. (id. id.)

Allerzielen. (id. id.)

Brussel in den Herfst. (id. id.)

Kerstdag. (id. id.)

Ramah en Navez. (Algemeen Handelsblad).

Binard's Tentoonstelling. (id.)

1916

De Tuin der Minnekoozerijen. Moorsche Kacida's uit de X^e Eeuw. (Nederlandsche Tekst van F.V. Toussaint van Boelaere). (Algemeen Handelsblad).

Les Indépendants. (Algemeen Handelsblad).

Ramah. (id.)

[p. 111]

1917

Petrusken's Einde. Een Spel van luttel Gebeuren*. (Pr.) (Algemeen Handelsblad).

Herman Broeckaert. (Algemeen Handelsblad).

De Boerenschilder Marten Melsen. (id.)

Alfred N. Delaunois. (id.)

1918

Een late Idylle⁽¹³⁾*. (Pr.) (Algemeen Handelsblad).

Een dubbele Fetisj⁽¹⁴⁾*. Een Sinterklaasvertelling. (id. id.)

(13) Tevens opgenomen in ‘Vlaamsche Arbeid’, 1923.

(14) Tevens opgenomen in ‘Den Vlaamschen Gids’, 1923.

1920

La Prose Flamande Contemporaine. (La Pensée et l'Ame Belges).

Victor Alexis dela Montagne*. (Het Roode Zeil).

Het Stadsleven in de nieuwere Vlaamsche prozakunst*. (id.)

Naar aanleiding van ‘Een Terugblik’ door Paul Kenis. (id.)

Prosper van Langendonck. (Algemeen Handelsblad).

De Begrafenis van Prosper van Langendonck. (id.)

1921

Jeugd*. (Pr.) (De Stem).

Vlaamsch Tooneel te Brussel: Derby; Vondel. (Algemeen Handelsblad).

Tooneel te Brussel: Stoops fecit. (id.)

Auguste Donnay. (id.)

Anne de Kat in de Centaure-zaal. (id.)

Fernand Khnopff. (id.)

De Salon der Aquarellisten. (id.)

1922

Meisje met Bloemen*. (Pr.) (Ontwikkeling en Uitspanning).

[p. 112]

Letterkundige Mededeelingen. (Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie).

Tooneel te Brussel: Europa Hotel. (Algemeen Handelsblad).

Jakob Smits bij Giroux. (id.)

De Schilder Saverys. (id.)

Vier Schilders. (id.)

De Vertraagde Film. (id.)

Theo van Rysselberghe en Ramah. (id.)

Rik Wouters bij Giroux. (id.)

Hugo Verriest. (id.)

Hugo Verriest. (La Libre Belgique).

1923

In het Schildersatelier. (Pr.) (Vlaamsche Arbeid).

Ik Dien. (Algemeen Handelsblad).

De derde Salon voor religieuze Kunst. (id.)

De Salon der Aquarellisten. (id.)

1924

Enkele Dagen aan Zee. (Pr.) (Algemeen Handelsblad).

Verslag van de Jury voor den driejaarlijkschen Prijs voor Tooneelletterkunde. (Tooneelgids).

De Schilder Albert Saverys. (Algemeen Handelsblad).

Vlaamsch Tooneel te Brussel. (id.)

Tooneel te Brussel. Het Vlaamsche Volkstooneel en Marieken van Nymegen. (id.)

Tooneelkunst te Brussel. Pirandello. (id.)

De Vlaamsche Hulde aan Van Deyssel. (id.)

Tooneel te Brussel. Marie ou la Manière douce. (id.)

Tooneel te Brussel. De Nacht. (id.)

De Man zonder Lijf. (id.)

Tooneel te Brussel. Strindberg's Advent. (id.)

Jeugdherinneringen aan Boeken*. (De Bibliotheekgids).

1925

De Peruviaansche Reis. (Pr.) (De Gids).

Wit en Zwart. (Algemeen Handelsblad).

[p. 113]

La nouvelle Cendrillon. (id.)

In l'Oiseau Bleu. (id.)

Tooneel te Brussel. De gecroonde Leerse. (id.)

Karel van de Woestijne gehuldigd. (id.)

Kunst te Brussel. (id.)

Tooneel te Brussel. (id.)

Tentoonstelling der Aquarellisten. (id.)

Tooneel te Brussel. ‘Looping the Loop’ van Willem Putman. (id.)

Huldiging Johan de Meester. (id.)

Gustave van de Woestijne. (id.)

L'Homme sans Corps. (Le Flambeau).

1926

Etsen in Proza. (Pr.) (Dietsche Warande en Belfort).

Tooneel te Brussel. Molière's Tartuffe. (Algemeen Handelsblad).

De Hugo Verriest-Huldiging. (id.)

Inhuldigingsfeest ‘Studio de Saedeleer.’ (id.)

De gala-vertooning van de Groupe Libre. (id.)

Prosper van Langendonck. Herdenking te Brussel. (id.)

Tooneel te Brussel. Een nieuwe Uilenspiegel in den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg. (id.)

Theo van Rijsselberghe. (id.)

1927

Karnaval te Binche. Rumoerige Feestdrukte. (Pr.) (Algemeen Handelsblad).

Tooneel te Brussel. Jacob van Artevelde. (Algemeen Handelsblad).

Emile Verhaeren herdacht. (id.)

1928

Karel van de Woestijne vóór de Van Nu en Straks-Periode. (Dietsche Warande en Belfort).

Ter eere van Jules Persijn. (id.)

[p. 114]

Over Ronsard. (Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie).

Kunst te Brussel. Albert Saverijs en Ernest Wijnants. (Algemeen Handelsblad).

Jakob Smits. (id.)

Karel van de Woestijne. Vlaanderen's grootste Dichter 50 jaar. (id.)

Teirlinck over Tooneel. Nieuwe Opvattingen en een nieuw Stuk. (id.)

Teirlinck's nieuwe Stuk: de Première van ‘Ave.’ (id.)

Vondel in Vlaanderen. (id.)

1929

Herman Teirlinck. (Herman Teirlinck-Gedenkboek 1879-1929).

Bij Teirlinck's vijftigsten Verjaardag. (De Boekenkast).

Henry Berlewi. (Vandaag).

Cyriel Buysse. (id.)

Karel van de Woestijne Asceet. (id.)

Een toost op Herman Teirlinck. (id.)

Constantin Weyer. (id.)

Gerard van Hulzen. De Kinderen der Rijken. (id.)

André Malraux. Les Conquérants. (id.)

Gaston Heux. Symphonies et Sérénades. (id.)

Korneel Goossens. Marionet speelt zelf. (id.)

Bij Karel van de Woestijne's Overlijden. (De Vlaamsche Gids).

Karel van de Woestijne. Bij den Dood van den Dichter. (Algemeen Handelsblad).

Cyriel Buysse gehuldigd. (id.)

1930

Les Poètes. (Livre d'Or du centenaire de l'Indépendance Belge).

Het mooie Boek. (Het Boek in Vlaanderen).

Een Herinnering. (id.)

Impressions de Pologne. (Encyclopaedia Antverpiensis. Pologne).

[p. 115]

De Vlaamsche Letteren in de Pen-Club. (Het Laatste Nieuws).

Snaggel. (Vlaamsche Arbeid).

De Boer die sterft. Teirlinck's gedramatiseerde Weergave van het Proza van Karel van de Woestijne. (Algemeen Handelsblad).

Tooneel te Brussel. Een Onnoozel Hart in de Wereld. (id.)

Tooneel te Brussel. Het Vlaamsche Volkstooneel: ‘Oceaanvlucht’ van Michel de Ghelderode; Gezelle's ‘Hiawatha’ voor Spreekkoor; Dokter tegen Wil en Dank. (id.)

1931

Een Nacht op Expeditie. (Pr.) (Dietsche Warande en Belfort).

Herinneringen aan het P.E.N.-Club Congres te 's Gravenhage. (Het Boek in Vlaanderen).

Een Beeld van Isidoor Teirlinck. (Isidoor Teirlinck Album).

Toespraak ter eere van Isidoor Teirlinck namens de Vereeniging van Vlaamsche Letterkundigen. (Huldebetoon ter eere van Isidoor Teirlinck).

Over Johan de Meester. (Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie).

Waarheid omtrent het Drama Prosper van Langendonck. (De Standaard).

Tooneel te Brussel. Kon. Vlaamsche Schouwburg. ‘De Man die zijn Vrouw verkocht’ door Daan Boens. (Algemeen Handelsblad).

Vlaamsch Tooneel. ‘Elckerlyc’ in het Koninklijk Paleis te Laken. (id.)

Tooneel te Brussel. Hasenclever's ‘Antigone’ bij het Vlaamsche Volkstooneel. (id.)

1932

Zoo maar op Reis... (Pr.) Vooruit).

De Figuur van Vermeylen. (Gedenkboek A. Vermeylen).

Het vijf en twintig jarig Bestaan van de Vereeniging van Letterkundigen. (Het Boek in Vlaanderen).

Victor Alexis dela Montagne. (id.)

[p. 116]

Kort Overzicht van de Vlaamsche Literatuur (Exposition du Livre Belge à Praha).

Toespraak bij de Ontvangst van den Nederlandschen Dichter J.C. Bloem. (P.E.N.-Nieuws).

De Beteekenis van Hendrik Conscience voor ons herwordend Volk. (De Standaard).

Paul van Ostayen en de Vlaamsche Vereeniging van Letterkundigen. (id.)

Paul van Ostayen tegenover de Vlaamsche Vereeniging van Letterkundigen. (id.)

De Beeldhouwer Oscar De Clerck. (Algemeen Handelsblad).

Kunst te Brussel. Retrospectieve Auguste Oleffe. (id.)

De Schilder Saverys. (id.)

Kunst te Brussel. Valerius de Saedeleer. (id.)

Kunst te Brussel. De Groep ‘Vlaanderen’ (id.)

1933

Charles Dehoy. (Het Boek in Vlaanderen).

Tegenover Laermans. (id.)

Ferdinand Schirren. (id.)

Over Prosper van Langendonck. (Geschenk 1933).

Toespraak bij de Ontvangst van Paul Valéry. (P.E.N.-Nieuws).

Een merkwaardige Vlaamsche Figuur. (Algemeen Handelsblad).

Maurits Sabbe zestig jaar. (id.)

De Taal der Vlamingen. (id.)

De Portretten van Tijtgat. (id.)

Schilderkunst te Brussel. Waar van Overstraeten bij Manteau. (id.)

Hendrik Conscience. Vijftig jaar na zijn Dood nog altijd Vlaanderen's meest geliefde Schrijver. (id.)

De 45^e Salon te Gent. (id.)

Schilderkunst te Brussel. Prosper de Troyer. (id.)

Emile Wauters. (id.)

Charley Toorop in het Paleis der Schoone Kunsten. (id.)

Willem Putman. Vader en Ik. (id.)

Karel van de Woestijne. Over Boeken en Schrijvers. (id.)

Lode Baekelmans. Het Rad van Avontuur. (id.)

[p. 117]

Fons Van de Maele. Verzekens voor mijn Volk. (id.)

Adolf Herckenrath. Van Licht en Schaduw. (id.)

Maurice Gilliams. Het Verleden van Columbus. (id.)

Flament et Champagne. Ecrivains belges d'aujourd'hui. (id.)

Noël Ruet. Cercle Magique. (id.)

Gaston Pulings. Perdre Coeur. (id.)

1934

München zonder Münchener. (Pr.) (Dietsche Warande en Belfort).

Geeraardsbergen in Vlaanderen. (Het Boek in Vlaanderen).

Lodewijk van Deyssel. (De Nieuwe Gids).

Van de Woestijne's Jeugdwerk. (Mededeelingen van het Karel van de Woestijne-Genootschap).

Bij een nagelaten Gedicht van Karel van de Woestijne. (id.)

Een Praatje voor Bibliofilie. (De Boekenkast).

Over Isidore Opsomers. (Algemeen Handelsblad).

Een Première te Brussel. ‘Het Raadsel’ door J. Mennekens in den Kon. Vlaamschen Schouwburg. (id.)

Schilderijen van Jan Brusselmans. (id.)

Cyriel Verschaeve, zestig jaar. (id.)

Emanuel Hiel, Vlaamsch Strijder en Dichter. (id.)

Ernest Claes. Kobeke. (id.)

Felix Timmermans. De Krabbekoker. (id.)

Retrospectieve Jean Baptiste Madou (1796-1877). (id.)

Anthonis Mor. (id.)

Albe. De Poëet. (id.)

Maurits De Doncker. Het schoon Bedrog. (id.)

Paul Verbruggen. Levenswijding. (id.)

‘De Nieuwe Esopet’ door Karel van de Woestijne. (id.)

‘Yslandsche Godensagen’ door Stijn Streuvels. (id.)

‘Negerwoordkunst’ bijeenverzameld door Prof. Dr. A. Burssens. (id.)

Richard Minne. Heineke Vos en zijn Biograaf. (id.)

Willem Elsschot. Kaas. (id.)

Maurice Gilliams. Oefentocht in het Zinledige. (id.)

Jules Boulez. (id.)

1935

Enkele Verzen. (Dietsche Warande en Belfort).

[p. 118]

Turren. Kartons voor een Tapijtwerk. (Pr.) (De Stem).

Zoo de Vader zoo de Zoon. (id.) (Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift).

Gerard Walschap. Trouwen. (Algemeen Handelsblad).

Gerard Walschap. Celibaat. (id.)

Franz de Backer. Longinus. (id.)

M. Van de Moortele. Vrouwen treden uit de Schaduw. (id.)

Theo Bogaerts. Mazoerka (id.)

Frank van den Wijngaert. De Run naar de eeuwige Finaal (id.)

F. de Pillecijn. Monsieur Hawarden (id.)

R. Herreman en Marnix Gijsen. Vlaamsche Verzen. (id.)

Reimond Herreman. Het helder Gelaat. (id.)

Jan van Nijlen.

Lode Monteyne. De Sabbe's. (id.)

Julien Kuypers en Dr. Theo De Ronde. Onze Literatuur in Beeld. (id.)

Willem Putman. Pruiken. (id.)

René Berghen. De Overjas. (id.)

Felix Timmermans. Boerenpsalm. (id.)

August van Cauwelaert. Harry. (id.)

De Salon van het Impressionisme. (id.)

Paul de Rijck. Van Ostayen. (id.)

Dr. R.F. Lissens. Het Impressionisme in de Vlaamsche Letterkunde. (id.)

Filip de Pillecijn. Hans van Malmedy. (id.)

Fernand Denecker. Piccolo. (id.)

Lodewijk Dosfel herdacht. (id.)

Van Spanje en Catalonië. (Het Laatste Nieuws).

Het Congres van de Penclub te Barcelona. (id.)

Voor de kleine Taalgemeenschappen. (id.)

Het derde Eeuwfeest van de ‘Académie Française.’ (id.)

De Vlaamsche Academie. (id.)

Hulde aan Omer Wattez bij zijn Afsterven. (Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie).

Hulde aan Prof. Dr. L. Scharpé bij zijn Afsterven. (id.)

Albert Giraud-Hulde te Leuven. (id.)

Tony Bergmann-Hulde te Lier. (id.)

De heer F.V. Toussaint van Boelaere en het Toerisme. (Toerisme.)

[p. 119]

Derde hoofdstuk
Fernand V. Toussaint van Boelaere in vertaling
door Prosper Arents

Systematische indeeling

I.	Vertaling in het Duitsch.
	1.	Opname in bloemlezing. 1918.
	2.	Opname in periodieken. 1934, 1935.
II.	Vertaling in het Engelsch.
	2.	Opname in bloemlezing. 1917.
III.	Vertaling in het Esperanto.
	1.	Opname in bloemlezing. 1928.
IV.	Vertalingen in het Fransch.
	1.	Werk in boekvorm verschenen. 1931.
	2.	Opname in bloemlezing. 1926.
	3.	Opnamen in periodieken. 1924, 1932.
V.	Vertaling in het Italiaansch.
	1.	Opname in bloemlezing. 1927.
VI.	Vertaling in het Poolsch.
	1.	Opnamen in periodieken. 1932.
VII.	Register.
	1.	Namen van vertalers.
	1.	Titels van periodieken, waarin vertalingen verschenen zijn.

Chronologische volgorde.

1917.	Zie:	II, 2.
1918.		I, 1.
1924.		IV, 3.
1926.		IV, 2.
1927.		V, 1.

[p. 120]

1928.	III, 1.
1931.	IV, 1.
1932.	IV, 3;	VI, 1.
1934.	I, 2.
1935.	I, 2.

I. Vertaling in het Duitsch.

1. Opname in bloemlezing.

1918

Flämisches Novellenbuch. Gesammelt und übertr. von Friedrich Markus Huebner. Leipzig, Insel-Verl. [1918].

Bevat:

Die alte Fuchsia.          363-368. - O.t.: De oude fuksia. (Uit: De bloeiende verwachting. 1913).

2. Opname in periodieken.

1933

Petrüskens Ende. Eine flämische Sommergeschichte.... übers. von H. Schmülling. 1-7.

-	In: Reinisch-Westfälische Zeitung. 3 Juni 1933, enz.
-	O.t.: Petruske's einde. 1917.

1934

Eine späte Idylle.... übers. von Hermine Schmülling. 1-2.

-	In: Berliner Stadtblatt (Zum Berliner Tagblatt gehórig). 21 Febr. 1934, 23 Febr. 1934.
-	O.t.: Een late idylle. (Uit: De zilveren vruchtenschaal. 1924).

[p. 121]

1935

Eine späte Idylle.... übers. von H. Schmülling.

-	In: National-Zeitung. 13 Febr. 1935.
-	O.t.: Een late idylle. (Uit: De zilveren vruchtenschaal. 1924).

Die Kinder spielen ‘Eine Fahrt rund um die Welt.... übers. von Hermine Schmülling.

-	In: Germania, 20^n Februari 1935.
-	O.t.: De Rit. (Uit: De Bloeiende Verwachting 1913).

Eine späte Idylle.... übers. von Hermine Schmülling.

-	In: Die Einkehr. Unterhaltungs der Münchner neuesten - Beil. Nachrichten. 28^n April 1935, 62-63.
-	O.t.: Een late idylle. (Uit: De zilveren vruchtenschaal. 1924).

Eine Kinderfahrt rund um die Welt.... übers. von H. Schmülling.

-	In: National-Zeitung. 18 Mei 1935.
-	O.t.: Kinderen: De rit. (Uit: De bloeiende verwachting. 1913).

Im schrägen Sonnenlicht. Ubers. von H. Schmülling.

-	In: Reinisch-Westfälische Zeitung. 1935.
-	O.t.: In het schuine zonnelicht. (Uit: De bloeiende verwachting. 1913).

Die kranke Puppe. Ubers.... von H. Schmülling.

-	In: National-Zeitung. 13 Aug. 1935.
-	O.t.: Kinderen: De zieke pop. (Uit: De bloeiende verwachting. 1913).

Die alte Fuchsia.... übers. von H. Schmülling. 2 blz.

-	In: Der Sonntags-Kurier. Unterhaltungsbeil. des Fränkischen Kuriers. 27 Oct. 1935, 166-167.

[p. 122]

Eine Fahrt rund um die Welt. Kindergeschichte. Ubers.... von H. Schmülling.

-	In: Mittag. Datum?
-	O.t.: Kinderen: De rit. (Uit: De bloeiende verwachting. 1913).

II. Vertaling in het Engelsch.

1. Opname in bloemlezing.

1917

Contemporary Flemish poetry. Selected and transl. by Jethro Bithell. London and Felling-on-Tyne, New York and Melbourne, The Walter Scott Publishing Co. 1917.

Bevat:

The God of to-morrow.          201-202. - O.t.: Ik ben de welwillende God van morgen. (Uit: Metter-Sonnewende. 1899).

III. Vertaling in het Esperanto.

1. Opname in bloemlezing.

1928

Belga antologio. Flandria parto. Kompilita kaj kun literatura resumo de H. Vermuyten. Eldomsa okaze de la 20-a Universala Kongreso de Esperanto. Antverpeno, Belga Esperanto-Instituto. 1928.

Bevat:

Petrucjo en la maljunulejo. Trad. Maur[ice] Boeren. 238-239.

-	Fragm. uit: Petrusken's einde. 1910.
-	Met bibliogr. bijdr.

IV. Vertalingen in het Fransch.

1. Werk in boekvorm verschenen.

1931

Le dialogue dans un music-hall. Trad. du néerlandais par Betty

[p. 123]

Colin. [Avant-propos de Leo J. Kryn]. Bois de Henri van Straten. Bruxelles, aux Editions L.J. Kryn. [1931]. 104 + [3] blzn. [22,5 × 14,5].

-	Pages de Flandre. [1].
-	Op blz. 4: Justification du tirage: 6 exx. sur Japon Torinoko, numérotés de 1 à 6, avec double suite des planches. - 25 exx. sur Hollande à la cuve des Papeteries royales Pannekoek à Heelsum, numérotés de 7 à 31. - 500 exx. sur véritable Alfa anglais Antique Wove Excelsior numérotés de 32 à 531 et 50 exx. sur papier d'édition hors commerce marqués H.C.
-	Verb. overdr. uit: Europe, 15 Oct. 1924, 129-152; 15 Nov. 1924, 290-305.
	O.t.: Het gesprek in Tractoria. 1923.
-	Stadsbibl. te Antwerpen.

2. Opname in bloemlezing.

1926

Anthologie des écrivains flamands contemporains. [Avec préf. et notices par] A. de Ridder et W. Timmermans. Anvers, L. Opdebeek; Paris, E. Champion. 1926.

Bevat:

Une idylle tardive.          199-209. - O.t.: Een late idylle. (Uit: De zilveren vruchtenschaal. 1924). - Met bibliogr. bijdr.

3. Opnamen in periodieken.

1924

La dialogue dans un music-hall. Trad.... par Betty Colin. 40 blzn.

-	In: Europe. 15 Oct. 1924, 129-152; 15 Nov. 1924, 290-305.
-	O.t.: Het gesprek in Tractoria. 1923.

1932

Eveil. Trad. du flamand par Claude Thais. 22 blzn.

-	In: La Rev. belge. 1 April 1932, 32-53.
-	O.t.: Jeugd. (Uit: De zilveren vruchtenschaal. 1924).

[p. 124]

V. Vertaling in het Italiaansch.

1. Opname in bloemlezing.

1927

La letteratura olandese e fiamminga (1880-1924). Antologia a cura di Giacomo Prampolini. Con prefazione di Giuseppe Prezzolini, Roma, A. Stock. 1927.

= Le conquiste del pensiero. Il pensiero letterario. 2.
Bevat:

La vecchia fuchsia.          198-202. - Fragm. uit: De roode fuchsia. (Uit: De bloeiende verwachting. 1913). - Met biogr. bijdr.

VI. Vertalingen in het Poolsch.

1. Opnamen in periodieken.

1932

Spóz'niona idylla. [Vert. door Czesl. Halicz].

-	In: Kurjer poranny. 6 Jan. 1932.
-	O.t.: Late idylle. (Uit: De zilveren vruchtenschaal. 1924).

Literatura flamandzka. podton.

-	In: Wiadomosci Literackie. 24 Jan. 1932, 2.
-	Vert. naar het hs.

VII. Register.

1. Namen van Vertalers.

Bithell, Jethro.

Boeren, Maurice.

Colin, Betty.

Halicz, Czesl.

Huebner, Friedrich Markus.

[p. 125]

Prampolini, Giacomo.

Ridder, André de.

Schmülling, Hermine.

Thaïs, Claude.

Timmermans, Willy.

2. Titels van periodieken, waarin vertalingen verschenen zijn.

Einkehr, Die.

Europe.

Kurjer poranny.

Mittag national-Zeitung.

Revue, La, belge.

Sonntags-Kurier.

Stadtblatt, Berliner.

Wiadomosci Literackie.

Zeitung, Reinisch-Westfalische.

Vierde hoofdstuk
Aanteekeningen met betrekking tot den schrijver en tot het werk

A. Met Betrekking tot den Schrijver.

1. Biographische Nota's.

Fernand-Victor Toussaint werd te Anderlecht bij Brussel den 19^en Februari 1875 geboren.

Zijn eerste opleiding genoot hij te Geeraardsbergen, vanwaar zijn familie (langs moeders zijde) afkomstig is. Op vijftienjarigen leeftijd keerde hij naar Brussel terug en werd er student aan het Atheneum.

Van dien dag af staat hij in den toen ontwakenden Vlaamschen strijd.

Na enkelen tijd de colleges in Wijsbegeerte en Letteren aan de Brusselsche Hoogeschool gevolgd te hebben, trad hij in staatsdienst, in het Ministerie van Justitie, waar hij met Pros-

[p. 126]

per Van Langendonck, Victor-Alexis de la Montagne als diensthoofd had.

F.V. Toussaint van Boelaere volgde V.A. Dela Montagne als directeur aan het vermeld ministerie op, en is thans Inspecteur Generaal. Tevens is hij Directeur van het Beknopt Verslag van den Senaat.

2. Letterkundige prijzen.

‘Landelijk Minnespel’ werd in 1911 met den ‘Letterkundigen Prijs van de Provincie Brabant’ bekroond.

‘De Zilveren Vruchtenschaal’ behaalde in 1924 den ‘Hendrik van Loon-Prijs.’

3. Lidmaatschap van Officieele Genootschappen.

Den 15^en Juni 1921 werd F.V. Toussaint van Boelaere, na den dood van Alfons De Cock, tot briefwisselend lid van de Koninklijke Vlaamsche Academie en den 25^en Mei 1930 tot werkend lid benoemd. Hij werd als Bestuurder voor 1935 van dit geleerd genootschap aangesteld.

F.V. Toussaint van Boelaere behoorde tot de stichters van de ‘Vlaamsche Vereeniging van Letterkundigen’ (November 1907), waarvan hij de eerste secretaris geweest is en thans ondervoorzitter.

Bij de oprichting van den Belgischen P.E.N. Club (in 1921) was hij voorzitter en hij behield dit voorzitterschap van den Vlaamschen P.E.N. Club bij de splitsing van den Belgischen P.E.N. Club in een Franschen en een Vlaamschen P.E.N. Club (in 1931).

4. Pseudoniemen.

1. Ier ben Iskanderi:

Onder dezen deknaam publiceerde F.V. Toussaint van Boelaere ‘Cretinisme. Een Oostersche Vertelling’ in ‘den Boomgaard’, 1911, II^e Jrg., Bldz. 247-257.

[p. 127]

2. Jan Van Overeyde:

Onder dezen deknaam verschenen volgende gedichten:

a) In ‘Metter Sonnewende’ (1900):

De Vijvers. Sonnet.

‘En over 't water wiegt 't gebrom’

De Zoevende Orgels. Sonnet.

‘De zoevende orgels uit het noord’

Gebenedijd. Sonnet.

‘Gebenedijd zijt ge... Ik zal zeggen al’

Mijn Wil. Sonnet.

‘Mijn wil is 't geen me tegen alles zal verstillen’

Sonnet.

‘Uw grage ziel is schoon geworden’

Sonnet.

‘Ik stond daar stuursch en wist niet wat gedaan’

Sonnet.

‘Toch zal 'k een lief zijn zonder mededoogen’

Sonnet.

‘De middagzonne weegt op mij zoo zwaar’

b) In den ‘Gentschen Studenten-Almanak uitgegeven door het Taalminnend Studenten-Genootschap ‘'t Zal Wel Gaan’ van 1899:

Met dezen blauwen Mei. Sonnet, Blz. 52.

‘Met dezen blauwen Mei voel ik nieuw leven vloeien’

De opheldering van den deknaam Jan Van Overeyde levert heel wat moeilijkheden op en eene onomstootbare identificeering is tot hiertoe niet mogelijk geweest. Hier volgt onze documentatie over dit probleem:

a) Op de aan den heer F.V. Toussaint van Boelaere door ons gestelde vraag of het door Jan van Overeyde onderteekend werk van zijne hand is, antwoordde hij als volgt:

‘Enkele gedichten werden door Herman Teirlinck en mij onder één “gemeenschappelijk” pseudoniem (Jan Van Over-

[p. 128]

eyde) gepubliceerd. Met volkomen zekerheid kunnen Teirlinck noch ik uitmaken wat van elk onzer is.’

b) In zijne ‘Bibliographie van Herman Teirlinck's Werk’ (van blz. 101 tot blz. 125 in het ‘Herman Teirlinck Gedenkboek 1879-1929, ter gelegenheid van des schrijvers vijftigsten verjaardag uitgegeven door ‘De Sikkel’, te Antwerpen) vermeldt Dr. C. Debaive slechts het probleem, zonder zich om een mogelijke oplossing in te spannen.

Op blz. 103, in een voetnota, lezen we:

‘Begin 1900 verscheen “Mettersonnewende” een bundel sonnetten, gedrukt door Jul. van Hauwermeiren te Geeraardsbergen, bezorgd door Teirlinck en Toussaint, en waarin benevens verzen van de beide uitgevers, sonnetten zijn opgenomen van Victor de Meyere, Jeannette Nijhuis en Jan Overheide. Enkele van de onder dien naam verschenen gedichten zijn van Teirlinck, enkele van Toussaint, de andere... 't moet nog worden uitgemaakt.’

c) Hendrik Coopman Thzn. - een tijdgenoot van F.V. Toussaint van Boelaere: hun beider literair debuut dateert van denzelfden tijd - ook de medewerking van beide aan vaak dezelfde tijdschriften is opvallend (noemen we slechts den letterkundigen bundel uitgegeven door den Leerlingenkring ‘Help U Zelf’, Jong Vlaanderen, den Jongen Kater, ook na 1900 Vlaanderen, Nieuw Leven, Lucifer, Carolus, Het Boek, enz.) raakt deze kwestie terloops aan in zijn stuk ‘Herman Teirlinck, Eene gemoedelijke Improvisatie’ (verschenen in ‘Ontwikkeling, Maandschrift uitgegeven onder de Bescherming van de B.W.P., Nrs 5-6, Mei-Juni 1929, Bldz. 335-354) en spreekt zich als volgt daarover uit op blz. 345:

‘- En dan een krans sonnetten van “Jan Van Overeyde”, die evengoed, en authentieker, Herman Teirlinck mochten onderteekend worden’ -

Op blz. 121 van zijne ‘Bibliographie van Herman Teirlinck's Werk’ schrijft Dr. C. Debaive:

‘De eerste artikels van Herman Teirlinck, meestal met polemische strekking, verschenen echter, onder velerlei pseu-

[p. 129]

doniemen, in het weekblad De Jonge Kater, te Brussel. Daar de meeste van die pseudoniemen vaak door andere medewerkers, vooral door F.V. Toussaint van Boelaere, werden gebruikt, kan na zoovele jaren niet met juistheid meer worden aangewezen, wat van Teirlinck is.’

Volledig beantwoordt deze bewering aan de werkelijkheid niet.

a) Herman Teirlinck zelf onderteekende verschillende gedichten als ‘Rapen’ (n^r 23), en ‘Het Eeuwig Liedeken’ (n^r 24) enz.

b) Dat de meeste bijdragen onder een pseudoniem verschenen, dat vaak door andere medewerkers aangewend werd is waar - doch zonder eenigen twijfel schuilt Herman Teirlinck onder ‘Vinke’ en ‘Hermelijn’.

De eerste kiemen van ‘Mr. Serjanszoon’ en ‘Johan Doxa’ bevatten die prachtige ‘Caricatuurkens, Mijn Paternoster’ die in nummer 17 van Zondag 18^en Maart 1900 opgenomen werden onder het ‘Vinke’-pseudoniem en van niet minder belang is dit teer-humoristisch ‘Schimmenspel - Zaia-Mousmé’, dat onder het ‘Hermelijn’-pseudoniem in nummer 30 van Zondag, 17^en Juni 1900 verscheen.

Uit die terechtwijzingen valt voor de bibliographie van F.V. Toussaint van Boelaere te besluiten:

a)	Dat de meeste van de door Herman Teirlinck in den Jongen Kater aangewende pseudoniemen niet ‘door vele andere medewerkers, vooral F.V. Toussaint van Boelaere werden gebruikt’ (Dr. C. Debaive, Blz. 121) maar dat de meeste deknamen alleen met betrekking tot Herman Teirlinck staan.
b)	Zijn alle in ‘den Jongen Kater’ aangewende schuilnamen opgelost? Neen, alle niet, doch we meenen door de hierboven aangegevene het aantal der tot hiertoe niet opgeloste pseudoniemen grootendeels verklaard te hebben.
c)	Wat de medewerking onder pseudoniem van F.V. Toussaint van Boelaere aan ‘den Jongen Kater’ betreft, vermelden we nog dat vóór ‘den Jongen Kater’ deze schrijver alleen als Fernand Toussaint gekend was. Daar duiken voor het eerst

[p. 130]

de onderteekeningen ‘van Boelaere’ en ‘T. van Boelaere’ op; eerst daarna werd de benaming F.V. Toussaint van Boelaere algemeen aangewend. (cfr. Nota).

B. Met betrekking tot het Werk.

1. Varianten.

Wanneer een novelle, vooraf in een tijdschrift opgenomen, later gebundeld werd of als afzonderlijke uitgave verscheen, werd de tekst andermaal aan een vernieuwd stijlonderzoek onderworpen. Hetzelfde geldt voor een werk dat een tweede uitgave beleven mocht, als ‘Landelijk Minnespel’ en ‘Petrusken's Einde’.

Ter illustreering geef ik volgend voorbeeld aan, aan ‘Petrusken's Einde’ ontleend.

Petrusken's Einde. - Eerste Uitgave: 1917.

‘En, tusschen die velden in, lag toch ook een groote partij koren plat te gronde. De hagelslag had ze destijds geveld. 't Was of de halmen nooit meer overeind zouden raken. En Petrusken had het dadelijk bemerkt! Hij schudde 't hoofd. Want het speet hem danig: graan zou er vast niet van komen, noch stroo: de stengel was geknakt. Waarlijk... hij voelde innige spijt. Nochtans was 't hem zoo maar plots opgevallen. 't Was een opmerking, die hij maakte, onder gewoonte en ervaring getrouw. Want op geen enkel ding, in al die oneindigheid die vóór hem uit lag, lette hij meer in 't bizonder. Evenmin dacht hij op iet of wat na. Alléén, dat hij reeds een gansche maand hier thuis was, dat wist hij, onderging hij. Zelfs was hij er, onbewust, gehéél van vol.’ (Blz. 9).

Tweede Uitgave: 1918.

‘En, tusschen die schoone velden in, lag toch ook een groote partij koren plat te gronde. De hagelslag had ze destijds geveld. 't Was of de hal-⁺

+ Nota: Ik ben zoo vrij naar mijn bijdrage, “Het Herman Teirlinck Gedenkboek” getiteld, te verwijzen. Zij verscheen in de “Revue Belge de Philologie et d'Histoire”. 1932, Tome XI, N^os 3-4, Bldz. 991-1007.

[p. 131]

men nooit meer overeind zouden raken. En Petrusken had het dadelijk bemerkt en schudde 't hoofd. Want het speet hem danig: graan zou er vast niet van komen, noch stroo: de stengel was geknakt. Waarlijk hij voelde innige spijt. Nochtans was 't hem zoo maar schielijk opgevallen. 't Was een opmerking, die hij maakte, onder gewoonte en ervaring getrouw. Want op geen enkel ding, in heel die oneindigheid die vóór hem uit lag, lette hij meer in 't bijzonder. Evenmin dacht hij op iet of wat na. Alléén, dat hij reeds een gansche maand hier thuis zat, dat wist hij, onderging hij. Zelfs was hij er, onbewust, uitsluitend van vol.’

In ‘De Zilveren Vruchtenschaal’ (1924) waarin ‘Petrusken's Einde’ opgenomen werd, vangt de eerste volzin van dit uittreksel als volgt aan:

‘Maar tusschen die schoone velden in...

2. Wijziging van Titels.

Er zijn onder de van F.V. Toussaint van Boelaere verschenen gedichten enkele die twee verschillende titels dragen, zonder inhoudsverandering. Zoo:

‘Sonnet’ uit nummer 12, 11^en Februari 1900, van ‘den Jongen Kater’ verschijnt in ‘Metter Sonnewende’ onder den titel ‘Laure II’.

‘Eene Bron in de Verte’ uit nummer 25, 13^en Mei 1900, van ‘den Jongen Kater’, verschijnt in ‘Metter Sonnewende’ onder den titel ‘Laure’.

‘De Zoen’ uit nummer 27, 27^en Mei 1900, van ‘den Jongen Kater’, verschijnt in ‘Metter Sonnewende’ onder den titel ‘Laure III’.

‘De Heide’ uit nummer 29, 10^en Juni 1900, van ‘den Jongen Kater’ verschijnt in ‘Metter Sonnewende’ onder den titel ‘Wederzien III’.

‘Sonnet’ uit nummer 30, 17^en Juni 1900, van ‘den Jongen Kater’, verschijnt in ‘Metter Sonnewende’, onder den titel ‘Laure II’.

‘Sonnet’ uit nummer 33, 8^en Juli 1900, van ‘den Jongen Kater’, verschijnt in ‘Metter Sonnewende’, onder den titel van ‘Laure’.

[p. 132]

‘Sonnet’ uit nummer 34, 15^en Juli 1900, van ‘den Jongen Kater’, verschijnt in ‘Metter Sonnewende’ onder den titel ‘Laure I’.

‘Sonnet’ uit nummer 35, 22^en Juli 1900, van ‘den Jongen Kater’, verschijnt in ‘Metter Sonnewende’ onder den titel ‘Laure I’

‘Sonnet’ Blz. 72 uit ‘'t Zal Wel Gaan’ (1899) verschijnt in ‘Metter Sonnewende’ onder den titel ‘Laure’.

‘De Heide II’ blz. 295 uit ‘Van Nu en Straks’ (1898), verschijnt in ‘Metter Sonnewende’ onder den titel ‘Wederzien III’.

‘Sonnet’ blz. 296 en ‘Eene Bron in de Verte’ uit ‘Van Nu en Straks’ (1898), verschijnen in ‘Metter Sonnewende’ onder den titel ‘Laure I’ en ‘Laure’.

‘Eene Bron in de Verte’ uit ‘De Arbeid’ verschijnt in ‘Metter Sonnewende’ onder den titel ‘Laure’.

Vijfde hoofdstuk
Iconographie

Indische inkt-teekening door Armand Rels,	1911.
Zwart krijtteekening door F. Schirren,	1913.
Zwart krijtteekening door Karel Maes,	1925.
Inkt-teekening door Marcel Stobbaerts,	1927.
Zwart krijtteekening door Henryk Berlewi,	1928.
Indische inkt-teekening door F. Schirren,	1928.
Zwart krijtteekening door Henryk Berlewi,	1929.
Potlood-teekening door van Uytvanck	1935.

Zesde hoofdstuk
Bondige bibliographische opgave van de tijdschriften waaraan F.V. Toussaint van Boelaere heeft medegewerkt

a) Vlaamsche Tijdschriften.

Alvoorder. Tweemaandelijksch Tijdschrift. October 1900 (Nummer 1) tot October 1901 (Nummer 6) (I^e Jrg.). - Antwerpen. - In 1901.

[p. 133]

De Bibliotheekgids. Orgaan van de Vlaamsche Vereeniging van Bibliothecarissen en Bibliotheekbeambten. 1921 (I^e Jrg.) - 1935 (XIV^e Jrg.) - verschijnt steeds - Antwerpen. - In 1924.

Het Boek. Maandschrift voor Boekenvrienden. 1906 (I^e Jrg.) - 1909 (IV^e Jrg.) - Brussel. - In 1906, 1907, 1909.

De Boekenkast. Nieuwsblad voor het Nederlandsche Boek in Vlaanderen. Tweemaandelijksche uitgave: N^r 1 (Januari 1929) - N^r 4 (Augustus 1929) -; Maandelijksche uitgave: N^r 1 - I^e Jrg., 15 October 1929 - N^r 5, IV^e Jrg., 15 Februari 1933; de Boekenkast. Maandschrift voor Boekenliefhebbers of die het willen worden. N^r 1, I^e Jrg., April 1933 - N^r 12, Maart 1934; Driemaandelijksch Tijdschrift, N^r 1, II^e Jrg., Juli 1934. - Verschijnt steeds - In 1934.

De Boomgaard. Algemeen Geïllustreerd Maandschrift voor Literatuur en Kunst. 1909-1910 (I^e Jrg.) - 1911 (II^e Jrg.) - Antwerpen. - In 1910, 1911.

Carolus. Het Weekblad van de Vlamingen. 1911 (I^e Jrg.) - 1914 (IV^e Jrg.) - Antwerpen. - In 1911, 1912.

Dietsche Warande en Belfort. 1900 (I^e Jrg.) - 1935 (XXXV^e Jrg.) - verschijnt steeds - Antwerpen. (In 1927 Gent). - In 1911, 1912, 1926, 1928, 1934, 1935.

Gentsche Studentenalmanak uitgegeven door het Taalminnend Studentengenootschap ‘'t Zal wel Gaan’. 1852 - verschijnt steeds - Gent. - In 1899.

De Jonge Kater. 1898-1899 (I^e Jrg.) - 1899-1900 (II^e Jrg.) - Brussel. - In 1899, 1900.

Jong Vlaanderen. Een Trachten naar het Schoone. Jonc ende Stout. 1889 (Nummer 1: 29^en September 1889) - 1890 (Nummer 13: 23^en Maart 1890) (I^e Jrg.) - Kerstnummer 1894 - Schaarbeek - In 1894.

De Jonge Vlaming. Tijdschrift ter Bevordering der Vlaam-

[p. 134]

sche Letteren. 1894-1895 (Eenige jaargang). - Brussel. - In 1894.

De Lelie. Maandelijksch Katholiek Dames-Tijdschrift van Noord- en Zuid-Nederland. 1909 (I^e Jrg.) - 1914 (V^e Jrg.) - Brussel (I^e en II^e Jrg.), Brugge (III^e, IV^e en V^e Jrg.) - In 1912.

Letterkundige Bundel uitgegeven door den Leerlingenkring ‘Help U Zelf’. 1894. - Brussel. - In 1894.

Lucifer. 1901 (I^e Jrg.) - 1914 (XIII^e Jrg.) - Antwerpen. - In 1902, 1903, 1904, 1905, 1906.

Mededeelingen van het Karel van de Woestijne-Genootschap. 1932-1933 (I^e Jrg.) - 1934 (II^e Jrg.) - verschijnt steeds. - Kortrijk. - In 1934.

Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle. 1878-1879 (I^e Jrg.). - 1896-1897 (XIX^e Jrg.) - Antwerpen (later: Amsterdam). - In 1896.

Nieuw Leven. 1907 (I^e Jrg.) - Gent (later: Brugge). - 1908 (I^e Jrg. Nieuwe Reeks) - 1910 (III^e Jrg. Nieuwe Reeks). - Gent. - In 1909, 1910.

Ontwikkeling en Uitspanning. 1919 (I^e Jrg.) - 1932 (XIV^e Jrg.) - Brussel. - In 1921, 1922.

Onze Vlagge. Jong-Vlaamsch Strijdblad. 1897-1898 (I^e Jrg.) - Antwerpen. - In 1897.

P.E.N. Nieuws. Berichten van de Vlaamsche P.E.N.-Club. 1932 (Nummer 1) - 1933 (Nummer 2). - Brussel. - In 1932, 1933.

Plantijn. 1911 (I^e Jrg.) - 1914 (IV^e Jrg.) - Antwerpen. - In 1912.

[p. 135]

Het Roode Zeil. Kunst-Letteren-Leven. 15^en Maart 1920 - 15^en October 1920 (I^e Jrg.) - Brussel. - In 1920.

Tooneelgids. Uitgave van de Algemeene Tooneelboekerij (A.T.B.) 1910 (I^e Jrg.) - verschijnt steeds. - Tienen, Brussel (Zetel A.T.B.). - In 1924.

Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen. 1903 (I^e Jrg.) - 1909 (VII^e Jrg.) - Antwerpen - 's Gravenhage. - In 1908.

Vandaag. Vlaamsche Halfmaandelijksche Kroniek. 1929 (I^e Jrg.) - 1930 (II^e Jrg.) - Brussel. - In 1929.

Van Nu en Straks. Eerste Reeks. April 1893 - October 1894. Brussel. - Tweede Reeks. Tweemaandelijksch Tijdschrift. 1896 (I^e Jrg.) - 1901 (V^e Jrg.) - Antwerpen. - In 1897, 1898.

Vlaamsche Arbeid. 1905 (I^e Jrg.) - 1930 (XXV^e Jrg.) - Antwerpen (later: Leuven 1919-1921; Antwerpen 1922-1926; Brussel 1927-1930). - In 1908, 1910, 1912, 1913, 1923, 1930.

De Vlaamsche Gids. 1905 (I^e Jrg.) - verschijnt steeds. - Antwerpen. - In 1923, 1929.

Vlaanderen. Maandschrift voor Vlaamsche Letterkunde. 1903 (I^e Jrg.) - 1907 (V^e Jrg.) - Bussum. - In 1903, 1905, 1906, 1907.

Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie. 1887 - verschijnt steeds. - Gent. - In 1928, 1931, 1935.

Het Weekschrift voor Vlaanderen. Nummer 1: 29^en Maart 1902 - Nummer 29: 11^en October 1902 (I^e Jrg.). - Antwerpen. - In 1902.

b) Hollandsche Tijdschriften.

De Arbeid. 1898 (I^e Jrg.) - 1903 (IV^e Jrg.) - Bussum. - In 1904.

[p. 136]

Elsevier's Geillustreerd Maandschrift. 1891 (I^e Jrg.) - 1935 (XLV^e Jrg.) - verschijnt steeds. - Amsterdam. - In 1908, 1909, 1910, 1912, 1935.

De Gids. 1837 (I^e Jrg.) - 1935 (98^e Jrg.) - verschijnt steeds. - Amsterdam. - In 1925.

Den Gulden Winckel. 1902 (I^e Jrg.) - verschijnt steeds. - Baarn. - In 1932.

De Nieuwe Gids. Tweemaandelijksch Tijdschrift voor Letteren, Kunst en Wetenschap. Eerste Reeks: 1886-1894 (16 deelen) - Amsterdam; Nieuwe Reeks: 1896 tot nu. - verschijnt steeds. - Amsterdam. - In 1912, 1934.

De Stem. 1921 (I^e Jrg.) - 1935 (X^e Jrg.) - verschijnt steeds. - Arnhem. - In 1921, 1935.

Van onzen Tijd. 1909 (I^e Jrg.) - 1920 (XII^e Jrg.) - Amsterdam. - In 1911, 1912, 1913.

De Vrije Tribune. Maandschrift gewijd aan literatuur, kunst en wetenschap. 1903 (I^e Jrg.) - 1906 (IV^e Jrg.) - Letterkerk. - In 1904.

De Wereld. 1911 (I^e Jrg.). - verschijnt steeds. - Amsterdam. - In 1913.

c) Fransch Tijdschrift.

Le Flambeau. Revue Belge des questions politiques. 1918 (I^e Jrg.) - verschijnt steeds. - Bruxelles. - In 1925.

[p. 137]

Tweede deel
Analytische bibliographie over F.V. Toussaint van Boelaere

[p. 139]

Eerste hoofdstuk Algemeene studiën over F.V. Toussaint van Boelaere (In alphabetische volgorde aangegeven).

Backer, Franz de. Een Vlaamsch Klaverblad-van-Vier. (August Vermeylen, Emmanuel de Bom, Fernand V. Toussaint van Boelaere, Felix Timmermans). De Opbouw. Democratisch Tijdschrift voor Nederland en Indië. 1931, XIV^e Jrg., Bldz. 206-221. [Bldz. 210-211.]

Tevens in:

Contemporary Flemish Literature. A brief Survey. Brussels, Flemish P.E.N. Centre, 1934. (52 bldz.) Blz. 32.

Bastiaanse, Frans. Overzicht van de Ontwikkeling der Nederlandsche Letterkunde. Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, 1927. Vierde Deel. (710 bldz.) Blz. 625.

Bock, Eugeen de. Beknopt Overzicht van de Vlaamsche Letterkunde, hoofdzakelijk in de 19^e Eeuw. Antwerpen-Amsterdam, ‘De Sikkel’ - Em. Querido, z.j. [1921.] (108 bldz.) Blz. 101.

Boens, Daan. * Toussaint van Boelaere zestig jaar. Le Coopérateur. Februari-Maartnummer 1935.

Bom, Emmanuel de. Fernand Toussaint van Boelaere. De Volksgazet. Nummers van den 10^en en den 11^en Januari 1925.

Overgenomen in:

Dagwerk voor Vlaanderen. Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, 1928. (235 bldz.) Bldz. 76-81.

‘Toussaint geeft u de werkelijkheid, als Streuvels. En hij is ook abstrakt geestelijk werkzaam, even als van de Woestijne. Maar bij hem is de grens tusschen beide geesteshoudingen niet met machtige lijn getrokken. Hij heeft zijn eigen abstraheerende, toekijkende en reflekteerende persoonlijkheid voortdurend (schoon hij 't met name niet vermeldt) in de aanschouwde dingen vermengd.’⁺

+ Nota: De met een kruisje aangegeven bijdragen werden naar aanleiding van F.V. Toussaint van Boelaere's zestigsten jaardag geschreven.

[p. 140]

B[ossier], H.[erman]. * Fernand V. Toussaint van Boelaere, de huidige Bestuurder van de Koninklijke Vlaamsche Academie, 60 jaar. De Schrijver over zijn Leven en zijn Werk. De Standaard. Nummer van den 24^en Februari 1935.

Herinneringen aan ‘Help u Zelf’, ‘den Distel’, den poesjenellentheater ‘de Gezellen van den Poppenspele’, ‘Van Nu en Straks’ en ‘Vlaanderen.’

Brulez, Raymond. Fernand Toussaint van Boelaere ou l'Orfèvre des Lettres Flamandes. Cassandre. Nummer van den 25ⁿ Maart 1935.

Uiteenzetting van de redenen waarom het werk van F.V. Toussaint van Boelaere slechts een beperkt publiek bereikt; ontleding van diens oeuvre met toelichting vooral van de plastische en de stijlhoedanigheden. Belangrijk is volgende aanwijzing: ‘Dans ces esquisses et nouvelles on trouve en quelque sorte à l'état embryonnaire des tendances inédites auxquelles les auteurs plus récents devaient donner une plus grande place. Ainsi, telle description d'un festin dans Tardive Idylle annonce déjà les amplifications pantagruéliques d'un Félix Timmermans, telle analyse de Uit een Dagboek, les romans psychologiques de Maurice Roelants. Quant aux pittoresques petits vieux de La Fin de Petrus, malgré leur grand âge, ils créèrent chez les Thiry, les Goossens et autres écrivains de moindre acabit une descendance si nombreuse qu'un vaste hospice ne saurait l'héberger.’

Eeckhout, Joris. Fernand Toussaint van Boelaere. Het Vlaamsche Land. Nummers van den 7^en en den 21^en Maart 1925.

Overgenomen in:

Litteraire Profielen. I Brugge, ‘Excelsior’, 1925. (387 bldz.) Bldz. 361-382.

Over de voornaamste stijlhoedanigheden van het werk van Toussaint; grondige ontleding van ‘Petrusken's Einde’.

Foncke, Robert. Fernand V. Toussaint van Boelaere. De Bibliotheekgids. 1922, I^e Jrg., Bldz. 273-276.

Vooral 's schrijvers werkwijze wordt in deze bijdrage toegelicht.

Grauls, Jan Dr. Onze Hedendaagsche Zuidnederlandsche Schrijftaal. Gedenkboek A. Vermeylen (1932), Bldz. 285-298.

Niettegenstaande zijn zuiver Nederlandsche taal, klinkt F.V. Tous-

[p. 141]

saint van Boelaere het meest Fransch in onze letterkunde, wat door voorbeelden ontleend aan Barceloneesche Reisindrukken en De Zilveren Vruchtenschaal aangetoond wordt van blz. 292 tot en met blz. 294.

Greshoff, J. en J. De Vries. Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde. Arnhem, Hijman, Stenfert, Kroese en Van der Zande, 1925. (387 bldz.) Bldz. 305-306.

[Greshoff, J.] * F.V. Toussaint van Boelaere 60 jaar. Wat hij geschreven heeft. Een bijzondere Persoonlijkheid. Het Vaderland. Nummer van den 24ⁿ Februari 1935.

Welk genre F.V. Toussaint van Boelaere ook aanvat, hij geeft er een eigen toon en een eigen voorstelling aan, zóó dat een verhaal van hem ‘te midden van duizend Vlaamsche histories, die alle min of meer op elkaar lijken, de zijne onmiddellijk te herkennen is.’
Van het ‘Landelijk Minnespel’ roemt schr. de subtiliteit, van ‘Petrusken's Einde’ ‘den tragischen humor’ en van ‘Het Gesprek in Tractoria’ het intellectueel spel.

Herreman, Reimond. La Flandre Littéraire. Bruxelles, Edition Vlaamsche P.E.N. Club, 1931. (29 bldz.) Bldz. 17-18.

Tevens in:

* Toussaint van Boelaere dichter. Vooruit. Nummer van den 16ⁿ Februari 1935.

* Verhalend Proza van Toussaint. Vooruit. Nummer van den 17ⁿ Februari 1935.

Toussaint's ‘Fragment uit een Dagboek’ kondigt de expressionistische kunst in Vlaanderen aan.

* Toussaint op Reis. Vooruit. Nummer van den 19ⁿ Februari 1935.

* De Vlaamsche Schrijver Fernand V. Toussaint van Boelaere wordt vandaag gevierd. Vooruit. Nummer van den 24ⁿ Februari 1935.

Een poging om F.V. Toussaint van Boelaere's ‘geslotenheid’ op te helderen. Met dit inzicht wordt dàt werk ontleed waarin de

[p. 142]

kunstenaar ‘zijn eigen substantie’ mededeelt: ‘Fragment uit een Dagboek’, ‘Meisje met Bloemen’ en de eerste bladzijden van ‘Het Gesprek in Tractoria.’ Deze zijn Reimond Herreman het liefst.

* Le soixantième Anniversaire de l'Ecrivain Flamand Fernand V. Toussaint van Boelaere. Le Peuple. Nummer van den 24ⁿ Februari 1935.

* Proeve van Inleiding tot het Werk van F.V. Toussaint van Boelaere. Forum. 1935, IV^e Jrg., Bldz. 290-298.

a) Spijtig dat Toussaint niet voortgedicht heeft, ten eerste omdat ‘hij veel van wat hij in proza styleerde, verfijnder nog in verzen zou hebben geschreven’ en ten tweede, omdat hij in den grond van zijn wezen ‘een onverschillig individualist’ schijnt te zijn.
b) ‘Hij behoudt met een nieuwsgierigheid die alle gebieden van den menschelijken geest en den mensch zelf raakt, tevens voor den vorm waarin hij zich uit, een onverbrekelijke genegenheid die op zichzelf inderdaad, en waar zij niet de warmte van het leven onderdrukt, een adel is, die voor vele uitspattingen behoedt.’
Zonder zijn liefde voor den vorm te verraden, heeft zijn kunst zich ontwikkeld.
c) Over de onbewogen objectiviteit van den criticus Toussaint en de enkele, zeldzame plaatsen waar, van deze geslotenheid afstand wordt gedaan.
d) Over het werk dat Herreman's voorkeur heeft: cfr. Vooruit. Nummer van den 24ⁿ Februari 1935.
Een van de meest ernstige studies over het werk van F.V. Toussaint van Boelaere.

* Le Romancier Toussaint van Boelaere. Le Mois. Synthèse de l'Activité Mondiale. Du 1^r Avril au 1^r Mai 1935. Bldz. 216-218.

Een algemeene karakterizeering die den kern van Herreman's vorige bijdragen bevat.

De hedendaagsche Vlaamsche Letterkunde. Wereldtentoonstelling te Brussel 1935. Salon der Letterkunde. (16 bldz.) Blz. 7.

La Littérature Flamande Contemporaine. Exposition Universelle et Internationale de Bruxelles 1935. (16 bldz.) Blz. 8.

Hoogenbemt, Albert van. * F.V. Toussaint van Boelaere, een voortreffelijk Schrijver. Sportwereld. Nummer van den 18ⁿ Februari 1935.

[p. 143]

‘Toussaint van Boelaere is niet alleen een schitterend stylist, maar ook een kunstenaar die in zijn woord al de warmte van zijn hart en het groote medelijden om het mensch-zijn heeft weten te leggen.’

Kenis, Paul. Een Overzicht van de Vlaamsche Letterkunde na ‘Van Nu en Straks’. Met bibliographische Aanteekeningen van Dr. Rob. Roemans. Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, 1930. (365 bldz.) Blz. 278.

Knuvelder, Gerard. F.V. Toussaint van Boelaere. De Morgen. Nummer van den 13ⁿ Februari 1925.

‘Zo is van Boelaere's kunst van een voorbije generatie, te weten die welke haar vreugde vond in et zinnelike verschijnsel, haar vreugde en genieting zoekt op de mesthoop omdat daar et boeiende verottingsproces in de rijkste kleurenschakeering zijn gang gaat.’

Kuypers, Julien. Uit onze Vlaamsche Letterkunde. F.V. Toussaint van Boelaere. Ontwikkeling en Uitspanning. 1920, II^e Jrg., Bldz. 52-53.

Een inleidende studie voor de Vlaamsche arbeidersjeugd bestemd.

Kuypers, Julien en Dr. Theo De Ronde. Beknopte Geschiedenis van de Nederlandsche Letteren voor Schoolgebruik. Antwerpen, ‘De Sikkel’, 1931. (340 bldz.) Blz. 236.

Maegt, Johan de. * Bij Gelegenheid van de Viering van Fernand-V. Toussaint van Boelaere. Een Gesprek over zijn Leven en zijn Werk. Het Laatste Nieuws. Nummer van den 21ⁿ Februari 1935.

Naast de in het interview met Herman Bossier (cfr. boven) aangegeven punten zijn hier nog vermeld: F.V. Toussaint van Boelaere's opvatting over de kunst en het volk en zijn streven voor nadere voeling met Nederland.

Monteyne, Lode. Fernand V. Toussaint van Boelaere. De Nieuwe Gazet. Nummers van den 22ⁿ en 29ⁿ Augustus 1935.

Een zeer ernstige studie die volgende punten grondig toelicht: de typische ‘Van Nu en Strakser, de behandelde onderwerpen, aardschheid en bovenaardschheid in Toussaint's werk, de beteekenis van Toussaint in onze literatuur.’

[p. 144]

Pissens, Desiré en Julien Festraets. Vlaamsche Weelde. Een Keus van zestig Koppen uit onze Letterkunde. Gent, Erasmus, 1925. (60 bldz.) Blz. 30. Met een foto van Edg. Barbaix.

Pissens, Desiré, J. Festraets en J. Heyman. Een Keus van vijf en zeventig Koppen uit onze Letterkunde. Brussel, N.V. Standaard-Boekhandel, z.j. (1932.) Blz. 29. Met een foto van Edg. Barbaix.

Putman, Willem. Fernand V. Toussaint van Boelaere. Cinemaen Tooneelwereld. Nummer van den 24ⁿ Juli 1925.

Een vluchtige schets voor de Vlaamsche tooneelliefhebbers bestemd.

Puyvelde, Leo van. La Littérature Belge. Les Lettres Flamandes. Histoire de la Belgique Contemporaine. Bruxelles, Albert De Wit, 1931. Vol. III. Blz. 302.

Ridder, André de. La Littérature Flamande Contemporaine. Anvers-Paris, L. Opdebeek-Ed. Champion, 1923. (223 bldz.) Bldz. 86-89.

‘Toussaint est le graveur au burin, qui creuse patiemment de peu de traits, mais bien égaux, bien saisissants, la plaque de cuivre étroite qu'il s'est choisie.’

Roelants, Maurice. Fernand Victor Toussaint van Boelaere, de Veelzijdige. Ons Volk Ontwaakt. Nummer van den 15ⁿ Juni 1930.

Omdat Toussaint natuurbezit, ‘een sterk zinnelijk bewerktuigde’ ‘met scherp ontledingsvermogen en een verstandelijken aanleg, die zich niet onbesuisd in overgave verliest’ bereikt zijn werk ‘die beschaafde allure, die in de Vlaamsche literatuur zoo zeldzaam is en die eenigszins op afstand houdt.’ Zulks blijkt uit de ontleding van 's schrijvers volledig oeuvre - in deze bijdrage in grove trekken gedaan.

Tevens in:

* F.V. Toussaint van Boelaere 60 jaar. Een Blik terug en een Blik vooruit. De Telegraaf. Nummer van den 17ⁿ Februari 1935.

Herinneringen en beschouwingen over Vlaamsch literair leven.

[p. 145]

* Fernand Victor Toussaint van Boelaere zestig Jaar. De Boekenkast. 1935, Nieuwe Reeks, II^e Jrg., Bldz. 52-54.

Toussaint onderscheidt zich door een coquetterie, maar ‘zijn coquetterie doet minder aan ijdelheid denken dan aan verlangen naar stijl, een levenshouding vol voornaamheid.’ En ook voornaam is zijn kunst en kuisch en subtiel zijn woord. Waarop een ontleding van Toussaint's oeuvre volgt (cfr. Roelants' bijdrage uit ‘Ons Volk Ontwaakt’).

Roemans, Rob. * Fernand-Victor Toussaint van Boelaere. Fragmenten uit een onuitgegeven Studie. Ministerie van Openbaar Onderwijs. Radio-Uitzendingen voor de Scholen. 1935, IV^e Jrg., Nummer 5, Bldz. 92-93.

Toelichting van Toussaint's verwantschap, wezen, geestelijke houding, stijl.

Tevens in:

* Fernand-Victor Toussaint van Boelaere. De Kunstenaar. Zaaien. 1935, I^e Jrg., Bldz. 37-43, 67-72.

Een poging om synthetisch 's schrijvers verwantschap, wezen, inhoudskeuze, geestelijke houding, psychologie, stijl en kunst te bepalen.

* Fernand-Victor Toussaint van Boelaere. Een Studie. Brussel, L.J. Kryn, 1935. 35 bldz., 21 × 13,5 cm.

Deze overzichtelijke studie licht volgende uitzichten toe: I. De kunstenaar: verwantschap, wezen, onderwerp, geestelijke houding, beschrijvend kunstenaar, psycholoog, stylist, verteller, aard van Toussaint's kunst, critiek. II. De criticus; bevat een III. Bio-bibliographische nota; en geeft een reeks IV. Aphorismen van F.V. Toussaint van Boelaere; alsook V. Getuigenissen van F.V. Toussaint van Boelaere die zijn kunstopvatting en werkwijze toelichten.

Beoordeeld werd deze uitgave door: Joh. de Maegt. Het Laatste Nieuws. Nummer van den 18^n Juli 1935. Maurice Gilliams. Contact. Maandschrift voor Boekenvrienden. 15^n Augustus 1935. Lode Monteyne. De Nieuwe Gazet. Nummer van den 22^n Augustus 1935. Herman Bossier. De Standaard. Nummer van den 11^n September 1935.

[p. 146]

V. Het Belfort. Algemeen Katholiek Weekblad voor Brugge en Provincie. Nummer van den 14^n September 1935. Sylvain De Rouck. Zonneweelde. 1935. IX^e Jrg., Bldz. 46-48. R. [Dr. Mathieu Rutten.] Het Belang van Limburg. Nummer van den 15^n October 1935. André Claudet. Le Rouge et le Noir. Nummer van den 23^n October 1935. [Lode Baekelmans.] De Bibliotheekgids. 1935, XIV^e Jrg., Bldz. 99-100.

Rouck, Sylvain de. F.V. Toussaint van Boelaere. Voor Iedereen. 1926, IV^e Jrg., Bldz. 41-43, 85-86.

Een ernstig gedocumenteerde overzichtelijke studie.

Sabbe, Maurits. F.V. Toussaint van Boelaere in F.V. Toussaint van Boelaere. Petrusken's Einde. Een Spel van luttel Gebeuren. Brussel, ‘De Nieuwe Boekhandel’, 1917, 64 bldz., 16,3 × 11,5 cm.

Van blz. 61 tot blz. 64: over de literaire persoonlijkheid van F.V. Toussaint van Boelaere en diens smaakloutering en techniekvolmaking vooral.

Verdeyen, René. Les Ecrivains de Langue Flamande. La Prose Flamande. 1830-1930. Livre d'Or du Centenaire de l'Indépendance Belge. Bruxelles-Anvers, Leclercq, De Ridder et De Haus, 1930.

Overdruk onder den titel:

La Prose Flamande de 1830 à 1930. Avec une Liste de Traductions. Liège, Georges Thone, 1932. (37 bldz.) Blz. 21.

Vermeylen, Aug. Van Gezelle tot Timmermans. Amsterdam, Uitgevers-Maatschappij ‘Elsevier’, 1923. Blz. 117.

Tweede Uitgave: 1928. (126 bldz.) Blz. 111 en blz. 115.

Tevens in:

De Vlaamsche Letterkunde. Vlaanderen door de Eeuwen heen, onder leiding van Jan Denucé en J.A. Goris. Amsterdam-Antwerpen, ‘Elsevier’ - N.V. Standaard-Boekhandel, 1932. Tweede Deel. Blz. 100.

[p. 147]

Moderne Vlaamsche Letterkunde. Fernand Toussaint van Boelaere. Universum. Mei 1935, XI^e Jaar, Bldz. 381-384.

Over Toussaint's bekommernis om den zeer verzorgden stijl - ‘een stijl die niet schittert, aan geen effectbejag doet, maar altijd de juist passende blijkt’ - en toch aan ‘de eenvoudige natuurlijkheid van het leven’ geen afbreuk doet; houding tegenover mensch en leven: geen onbewogenheid maar een terughouding ‘die een vorm is van ingetogenheid’, hoe ongemeen objectief en zakelijk ook, toch huist in Toussaint ‘een zacht-warm gevoel voor het leven’ - getuige zijn meewarig belang in het lot van eenvoudige zielen en zijn opgang in het naïef kinderlijke.

Voorde, Urbain van de. Les Lettres d'Expression Flamande. La Belgique Centenaire. Encyclopédie Nationale 1830-1930. Bruxelles, Les Editions Nationales, 1930.

Tevens in:

Panorama d'un Siècle de Littérature Néerlandaise en Belgique 1830-1930. Bruxelles-Paris, L.J. Kryn - Editions du Sagittaire, 1931. (153 bldz.) Bldz. 75-76, 79.

Walschap, Gerard. * Toussaint van Boelaere zestig Jaar. Dietsche Warande en Belfort. 1935, XXXV^e Jrg., Bldz. 220-222.

‘Toussaint is niet méér “literator” dan een zijner generatiegenooten. D.w.z. de scheur tusschen leven en literatuur is bij hem grooter noch dieper. Het verschil is dat de anderen een driftiger of krachtiger menschelijkheid onverhulder hebben beleden. Toussaint is niet minder oprecht, niet meer gekunsteld, maar het hart dat hem tot schrijven verplichtte sloeg stiller en deelde aan den stijl de precieuse verwikkeldheden van zijn schuchterheid mee.’

Zielens, Lode. * Fernand Toussaint van Boelaere Zestig. De Volksgazet. Bijvoegsel van het Zaterdagnummer. Zondag, 24ⁿ Februari 1935.

Voor de werkzaamheid van F.V. Toussaint van Boelaere als Voorzitter van den Vlaamschen P.E.N. Club zijn de interviews van belang door Johan De Maegt afgenomen en verschenen in ‘Het Laatste Nieuws’ van den 7ⁿ Augustus 1930, den 23ⁿ Juli 1931 en den 21ⁿ Juli 1932.

Bij de viering van het vijf en twintig-jarig bestaan van

[p. 148]

de ‘Vereeniging van Vlaamsche Letterkundigen’ stond F.V. Toussaint van Boelaere een interview af aan Johan de Maegt voor ‘Het Laatste Nieuws’ (Nummer van den 16ⁿ Juni 1932) en aan Herman Bossier voor ‘Den Standaard’ (Nummer van den 17ⁿ Juni 1932).

Op Zondag, 24ⁿ Februari 1935 werd Fernand-Victor Toussaint van Boelaere te Brussel in de salons van de ‘Taverne Royale’ gehuldigd. Op deze plechtigheid namen achtereenvolgens het woord: J. Hiernaux, Minister van Openbaar Onderwijs; Mr. Jozef Muls, namens de Koninklijke Vlaamsche Academie; Louis Piérard, Voorzitter van den Waalschen P.E.N. Club; Prof. Dr. Aug. Vermeylen, in naam van de ‘Vereeniging van Vlaamsche Letterkundigen’; Arthur Van Schendel, namens de Hollandsche schrijvers; Herman Teirlinck, namens de vrienden en Gerard Walschap namens de jongeren.

Deze toespraken vereenigd in een boekdeeltje in een éénig exemplaar op Keizerlijk Japansch gedrukt, werden den jubilaris als blijvende herinnering aangeboden. Verslag over deze feestzitting werd, onder meer, uitgebracht in: Het Vaderland, den Nieuwen Rotterdamschen Courant (M. Liesenborghs), den Standaard (Herman Bossier), Het Laatste Nieuws alle van den 25ⁿ Februari en in De Telegraaf (Maurice Roelants), Algemeen Handelsblad, De Maasbode (Theo Bogaerts), Vooruit (R. Herreman) van den 26ⁿ Februari 1935. Johan de Maegt in ‘Het Laatste Nieuws’ van den 28ⁿ Februari 1935 wijdde een afzonderlijke bijdrage aan deze viering. Ook het Hollandsch Weekblad voor België gaf een relaas van deze feestzitting in zijn nummer van den 9ⁿ Maart 1935.

Tweede hoofdstuk
Beoordeelingen over elk afzonderlijk werk van F.V. Toussaint van Boelaere (In chronologische volgorde aangegeven).

1. Landelijk Minnespel.

Jozef Muls. Vlaamsche Arbeid. 1910, VI^e Jrg., Bldz. 458-459.

[p. 149]

‘F.V. Toussaint van Boelaere heeft hier volmaakt artistiek werk gegeven.’

Hugo Van Walden. [ps. Jules Temmerman.] De Zaaier. 1910-1911, V^e Jrg., Bldz. 137-139.

Over den forschen greep, den koelen en helderen geest, den rhythmus, het klankgehalte, de kleur en het beeld in het proza van F.V. Toussaint van Boelaere.

Jean De Bère. La Vie Intellectuelle. Nummer van den 15ⁿ Juli 1911.

Hendrik Coopman Thzn. Carolus. Het Weekblad der Vlamingen. Nummer van den 14ⁿ September 1911.

Overgenomen in:

Studies en Losse Bladen. Tongeren, L. Frère-Notermans, z.j. [1913] (121 bldz.) Bldz. 86-90.

Een parallel tusschen de visie van F.V. Toussaint van Boelaere en deze van Cyriel Buysse, waardoor een fijn inzicht gegeven wordt op de kunst van den eersten, wiens stijl nauwkeurig ontleed wordt. De afgeronde eenheid wordt als treffendste hoedanigheid van het verhaal bij Toussaint aangegeven.

André de Ridder. De Boomgaard. 1911, II^e Jrg., Bldz. 349-350.

H.[erman] R.[obbers]. Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift. 1911, XXI^e Jrg., Bldz. 462-464.

Toelichting vooral van de preciesheid en ‘de gedempte geheimzinnigheid van Toussaint's toon’.

Frank Lateur. Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie. 1911, Blz. 427. [Letterkundige Mededeeling.]

Karel van de Woestijne. De Wereld. Nummer van den 12ⁿ April 1912.

Vooral op de ‘verrassend-eigen’ wijze van de behandeling van het onderwerp, de atmospherische aanvoeling, de zeer intellectueele keuze en de precieuse gewiktheid van woord en detail bij F.V. Toussaint van Boelaere wordt nadruk gelegd.

[p. 150]

Dr. Maurits Sabbe. De Vlaamsche Gids. 1912, VIII^e Jrg., Bldz. 372-373.

Dr. Julius Persijn. Dietsche Warande en Belfort. 1912, XIII^e Jrg., Eerste Halfjaar, Bldz. 387-388.

Overgenomen in:

Over Letterkunde. II Kritisch Kleingoed (Vlaanderen). Hoogstraten-Amsterdam, J. Haseldonckx-R.K. Boekcentrale, 1920. (Tweede vermeerderde druk). (338 bldz.) Bldz. 306-308.

‘Bij dit “Landelijk Minnespel” moet ik getuigen dat ik sinds lang zoo'n mooi harmonieerend, zoo'n evenwichtig-bezonken boekje onder oogen kreeg als dit. Een boekje van verfijnden eenvoud, een boekje van eenvoudige verfijndheid. Toussaint heeft de overbeschaving van heden met het natuurelement van voorheen bewonderenswaardig verzoend.’

Dr. Leo van Puyvelde. Jaarboek van het Davidsfonds voor 1912. III Het Letterkundig Jaar (Van October 1910 tot October 1911). Bldz. 172-174.

‘Om den innigen samengroei van al de bestanddeelen, de ongemeen vaste gedrongenheid der actie, de scherpe zielkundige ontleding, de natuuraandoeningen gevoeld door 't gemoed der handelende personen heen en, meest nog, om den soberen suggereerenden stijl, is dit boek een eenige verschijning in onze hedendaagsche letteren.’ Om het perverse kan het echter niet onvoorwaardelijk geprezen worden.

Fr. Gericke. Ons Tijdschrift. 1912.

Over het intellectualisme van F.V. Toussaint van Boelaere.

Ary Delen. Plantijn. Letterkundig Overzicht van den Nederlandschen Boekhandel (Antwerpen). 1912, Nummers 9-10.

[Gerard van Hulzen.] Het Boek in 1912.

De Telegraaf. Nummer van den 22ⁿ Januari 1913.

Johan de Meester. Nieuwe Rotterdamsche Courant. Nummer van den 24ⁿ Januari 1913.

Een ciseleur, een knap verteller - ‘hij vertelt, hij kiest, hij keurt, hij kijkt zelfs’ -; hij schenkt ‘echt Vlaamsche sappigheid’; ‘Landelijk Minnespel’ munt door de ‘impeccabele’ eenheid in den toon uit.

Utrechtsch Provinciaal en Stedelijk Dagblad. Nummer van den 2ⁿ Maart 1913.

[p. 151]

Lode Baekelmans. Den Gulden Winckel. Nummer van den 15ⁿ Maart 1913.

Oprechte Haarlemsche Courant. Nummer van den 22ⁿ Maart 1913.

[H.J. Stratemeyer.] De Avondpost. Nummer van den 23ⁿ Maart 1913.

‘Dit verhaal, nuchter gedaan, is niet veel meer dan een scabreuze anecdote. Na zoovele meer of minder psychologisch verklaarde verhalen van dien aard, geeft het geen dieper inzicht, zelfs geen nieuwe tragische ontroering.’ Den stijl noemt de criticus ‘pure ornamentiek die door het tragische van 't onderwerp geen kunst van hoogen rang wordt.’ Toch getuigt het werk van ‘een onmiskenbaar talent voor schildering.’

Annie Salomons. De Sumatra-Post. Nummer van den 29ⁿ Maart 1913.

‘Het boekje van den heer Toussaint is gaaf als een parel en van een vlekkelooze schoonheid.’

Het Midden. Nummer van den 14ⁿ Juni 1913.

Paul Kenis. De Witte Kaproen. Nummer van den 1ⁿ Juli 1913.

‘Het werk is koud en levenloos, nergens klopt daaronder een warm menschenhart.’ Geen breede, groot-menschelijke kunst. Gemis aan eenvoud en aan natuurlijkheid: steeds ‘dezelfde koele en strakke schoonheid waarin wij te vergeefs naar eenige emotie, naar eenige warme opwelling van het menschenhart zoeken.’

Ary Delen. De Vlaamsche Gazet. Literair Bijvoegsel van den 14ⁿ Oogst 1913.

Aangetoond wordt hoe F.V. Toussaint van Boelaere ‘de in onze literatuur bijna tot banaliteit verstarde boersche novelle herschiep tot iets geheel nieuws, tot een voorwerp van schoonheid, waaraan de meest kieskeurige lezer gestadige vreugde kan hebben, niet alleen om 't verhaal, maar ook en wel vooral om den zoo meesterlijk gedreven literairen vorm.’

Vox Studiosorum. Nummer van den 11ⁿ September 1913.

‘Landelijk Minnespel’: een keurige en ontroerende schepping.

[p. 152]

Dirk Coster. De Gids: 1913, 77^e Jrg., Tweede Deel, Bldz. 352-353.

Het land en zijn schoonheid zijn hier gezien en vertolkt ‘door een geraffineerd litterair intellect henen.’ De kunst van F.V. Toussaint van Boelaere is een kunst van observatie en van sensatie; zijn stijl is fijn en ‘veelvermogend’. Alleen door eene te groote verfijning loopt de psychologie soms gevaar.

Willem Kloos. De Nieuwe Gids. 1913, 28^e Jrg., Eerste Deel, Bldz. 500-505.

‘Het boekje van Toussaint van Boelaere geeft een ernstige, maar toch levendige, en dus aangenaam-leesbare studie naar het Vlaamsche dorpsleven, zooals dit in de werkelijkheid er uit kan zien.’

Herman Middendorp. De Tijdspiegel. 1913, Eerste Deel, Bldz. 92-93.

De zoo subtiele natuurvisie, de speurende psychologische zin en de sobere kieschheid zijn de treffende kenmerken van de kunst van F.V. Toussaint van Boelaere.

Gerard van Hulzen. Morks Magazijn. 1913, XV^e Jrg., Bldz. 229-230.

Onze Eeuw. 1913, Blz. 276.

Het boekje, niet voor iedereen geschikt, ontleent zijn waarde aan ‘zijn wonderbare kunst en eenvoud, aan zijn wonderbaren eenvoud en kunst. Want die gaan hier van het begin tot het eind zoo ongelooflijk mooi samen dat lezen hier is bewonderend genieten en genietend bewonderen’. ‘Een werk van hoog verfijnde woordkunst.’

Is. Querido. Algemeen Handelsblad. Nummer van den 5ⁿ Maart 1914 (Avondblad).

‘In de aangrijping en karakteriseering der menschelijke grondinstincten poogt F.V. Toussaint van Boelaere nergens een valschen gloed van ongevoelde idylliek te naderen.’
De verleidingsscène noemt Querido ‘eenvoudig meesterlijk’, zoo van voorbereiding als van ontwikkeling.
Het verhaal is alleen het werk van een psycholoog-kunstenaar, in wien machtig de poëzie van het landschap leeft. ‘Met oorspronkelijke zieningskracht’ beschrijft hij landleven en menschen, ‘heelemaal uit eigen binnenste, ontroering en dichterkracht’. Ten slotte wordt de smijdigheid van de taal geprezen.

[p. 153]

Arthur H. Cornette. Staatsprijskamp van het 13^e en het 14^e Tijdvak. Verslag van den Keurraad. Moniteur Belge. Nummer van den 16ⁿ September 1921.

Overgenomen in:

Periscoop. I Letterkundige Critieken en Beschouwingen. Antwerpen, De Nederlandsche Boekhandel, 1932. (252 bldz.) Bldz. 33-35.

‘Een werk zonder zwakheid, een gaaf, ferm, stevig stuk groote kunst.’ ‘Toussaint schrijft een zeer geleerde taal maar zonder zweem van pedantisme; hij styliseert, maar - dit is zijn redding - hij doet het met een onfeilbare stelligheid en gemak.’

2. De Bloeiende Verwachting.

Paul Kenis. De Witte Kaproen. Nummer van den 1ⁿ Juli 1913.

Gesteld tegenover ‘Landelijk Minnespel’ voelt men het aan dat F.V. Toussaint van Boelaere in ‘De Bloeiende Verwachting’ nog meer vormkunst heeft willen geven; in dit tweede boek is er een grootere verscheidenheid in de behandelde onderwerpen dan in het eerste.

H.J. Stratemeyer. De Avondpost. Nummer van den 10ⁿ Augustus 1913.

‘Hoewel niet alles gelijkwaardig is, wij speuren telkens genoeg persoonlijkheid, om den auteur het recht van oorspronkelijkheid toe te kennen.’ De ‘taal-ornamentiek’ wordt gelaakt.

Ary Delen. De Vlaamsche Gazet. Nummer van den 14ⁿ Oogst 1913.

De Hofstad. Nummer van den 6ⁿ September 1913.

‘Gecultiveerd proza en verbeeldingsproza.’

Het Vaderland. Nummer van den 6ⁿ September 1913.

Het zuiver artistiek-belangrijke is in deze schetsen niet bereikt.

Carry van Bruggen. Oprechte Haarlemsche Courant. Nummer van den 6ⁿ September 1913.

Het werk van F.V. Toussaint van Boelaere laat steeds een gevoel van geestelijk welbehagen na.

[p. 154]

Maria Viola. Van Onzen Tijd. Nummer van den 6ⁿ December 1913.

Een ernstige ontleding van het talent van F.V. Toussaint van Boelaere.

Is. Querido. Algemeen Handelsblad. Nummer van den 6ⁿ December 1913.

Een nauwgezette ontleding van de voornaamste stukken, waarvan de scherpe zelfanalyse, het strak proza, de innige en kuische schrijfwijze, de beeld- en klankrijkdom toegelicht worden.

Gerard van Hulzen. Het Boek in 1913.

Joris Eeckhout. Jong Dietschland. 1913, XVI^e Jrg., Bldz. 215-216.

‘Angstvallige speurzin naar het “inzicht” en nauwkeurige inbeelding van het “uitzicht” der dingen kenmerken het werk van F.V. Toussaint van Boelaere.’

G.F. Haspels. Onze Eeuw. 1913. Blz. 221.

Frans Vanden Weghe. Onze Stam. 1913, VI^e Jrg., Bldz. 205-206.

Leopold Aletrino. Het Bloemendaalsch Weekblad. Nummer van den 25ⁿ April 1914.

Dirk Coster. De Gids. 1914, 78^e Jrg., Bldz. 188-191.

Een zeer belangrijke studie wegens de ernstige poging om den ontwikkelingsgang van F.V. Toussaint van Boelaere aan de hand van de uit verschillende perioden dagteekenende stukken te schetsen.

Dr. Robert Foncke. De Vlaamsche Gids. 1914, X^e Jrg., Blz. 170.

‘De grootere helft van den bundel doet te star aan, te subtiel en daardoor spoedig te killig: ik voel het als cerebraal werk, want het warmlevende dunkt me gestold onder het uiterst moeizaam arbeiden, dat de schrijver zichzelven oplei.’

Herman Robbers. Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift. 1915, XXV^e Jrg., Blz. 309.

[p. 155]

Voortreffelijk gehouden stemming, ‘verwonderlijk goed geschreven’, doch ‘zoo'n vast geschreven, geheimzinnig-broeiend verhaal als “Landelijk Minnespel” is in dezen bundel in 't geheel niet te vinden.’

Arthur H. Cornette. Staatsprijskamp voor het 13^e en het 14^e Tijdvak. Verslag van den Keurraad. Moniteur Belge. Nummer van den 16ⁿ September 1921.

Overgenomen in:

Periscoop. I. Letterkundige Critieken en Beschouwingen. Antwerpen, De Nederlandsche Boekhandel, 1932. (252 bldz.) Blz. 35.

3. Petrusken's Einde.

Belgischer Kurier. Nummer van den 19ⁿ Januari 1918.

Maria Viola. Van onzen Tijd. 1918.

Vooral de fijnzinnige, zacht-ironische toon wordt geloofd.

Gazet van Brussel. Nummer van den 15ⁿ Maart 1918.

Eugeen De Bock. De Stroom. Algemeen Maandschrift voor Vlaanderen. 1918, I^e Jrg., Blz. 179.

‘Een verhaaltje van hoge waarde.’

De Standaard. Nummer van den 23ⁿ December 1918.

Vooral op den eenvoud van Toussaint's woordkunst in dit verhaal wordt gewezen.

Vox Studiosorum. Nummer van den 6ⁿ Februari 1919.

Er is hier een schrijver aan 't woord, in den vollen zin des woords.’

Lode Monteyne. Het Boek. Gust Janssens' Algemeen Letterkundig Overzicht. 1914-1918. Over Vlaamsche Boeken uit België. Blz. 34.

Joris Eeckhout. Het Vlaamsche Land. Nummer van den 21ⁿ Maart 1925.

Een grondige ontleding.

[p. 156]

4. Het Gesprek in Tractoria.

Karel van de Woestijne. Nieuwe Rotterdamsche Courant. Nummer 88 van het Letterkundig Bijblad, 30ⁿ Juni 1923.

Een omlijning van de eigen geaardheid van F.V. Toussaint van Boelaere's wezen. ‘Eene meer genietende dan eene impulsieve natuur.’ Een nieuw element bevat dit boek, dat alweer ‘een sterke aanwinst is voor onze literatuur’, namelijk een gevoel van hartelijkheid.

Carel Scharten. De Telegraaf. Nummer van den 11ⁿ Augustus 1923.

‘Een zonderling, een merkwaardig en toch ook een ontroerend boekje.’ Het best is de beschrijvende stijl, als zich daarin de meditatie mengt.

Spectator II. De Dag. Nummer van den 27ⁿ October 1923.

Johan de Meester. De Gids. 1923, 87^e Jrg., Deel IV, Bldz. 159-161.

‘Gedistingeerde verteltrant overwint het barokke en laat den indruk van iets als deernis onder al den fijnen spot.’

De Bibliotheekgids. 1923, II^e Jrg., Nummer 9, November 1923.

André De Ridder. Den Gulden Winckel. 1923, XXII^e Jrg., Bldz. 187-188.

Wat ‘echt en onnatuurlijk, spontaan en gewrongen, geestig en lomp’ in dit verhaal is, wordt aangetoond.

Herman Robbers. Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift. 1923, XXXIII^e Jrg., Bldz. 275-276.

‘Men moet wel zéér gesteld zijn op fijne karakteristiek, en op ironie van de minst uitgelaten en minst verbitterde soort, om er door bekoord te geraken.’

Lode Monteyne. De Vlaamsche Gids. 1923-1924, XII^e Jrg., Bldz. 455-457.

Jozef Muls. Vlaamsche Arbeid. 1923, XVIII^e Jrg., Bldz. 464-465.

[p. 157]

Boekenschouw. Nummer van den 15ⁿ October 1923.

Urbain Van de Voorde. De Stem. 1924, IV^e Jgr.. Eerste Deel, Bldz. 72-76.

Overgenomen in:

Critiek en Beschouwing. Tweede Bundel (Gezelle-Bundel). Antwerpen - Santfoort, De Sikkel - C.A. Mees, 1931. (286 bldz.) Bldz. 153-158.

‘Wel moet Toussaint het voor de grootere Vlaamsche prozaisten afleggen in vizie, scheppingskracht en levensgevoel, maar zeer voordeelig onderscheidt hij zich nevens hen door de keurigheid van zijn zorgvuldig gepolijste taal, door de gracievolle voortreffelijkheid van zijn stijl, kortom door de gansche geaardheid van zijn aristocratische kunst.’

Georges Eekhoud. Le Mouvement Littéraire en Belgique de Langue Flamande. La Vie des Peuples. Septembre 1924.

‘Het Gesprek in Tractoria’ accuse un esprit satirique des plus raffinés, une verve de la plus exquise causticité philosophique. Jamais on n'aura paré d'un tel agrément, d'une ingéniosité à la fois si élégante et si pittoresque un essai sur un thème aussi critique et irritant que la morale sexuelle.’

Gazette de Liége. Nummer van den 27ⁿ Augustus 1931.

‘Nous déplorons sa philosophie sceptique, son ironie déprimante, son lascisme dangereux et son sensualisme morbide.’

Georges Rency. L'Indépendance Belge. Nummer van den 24ⁿ September 1931.

Henri Liebrecht. Le Soir Illustré. Nummer van den 3ⁿ October 1931.

‘Derriére l'humour voilé et la causticité de ce bref roman, il faut découvrir la valeur humaine du témoignage apporté par un personnage, d'autant plus touchant et plus sincère qu'il ne pose pas au héros d'auteui.’

[p. 158]

La Gazette. Nummer van den 8ⁿ November 1931.

Pourquoi pas? Nummer van den 20ⁿ November 1931.

5. De Zilveren Vruchtenschaal.

Julien Kuypers. Het Laatste Nieuws. Nummer van den 3ⁿ December 1924.

‘F.V. Toussaint van Boelaere is een der fijnste taalkunstenaars van zijn geslacht’, wat door de ontleding van enkele der belangrijkste novellen aangetoond wordt. Het taal-procédé van den schrijver wordt insgelijks toegelicht.

Karel van de Woestijne. Nieuwe Rotterdamsche Courant. Nummer 156 van het ‘Letterkundig Bijblad’, 20ⁿ December 1924.

Een zeer belangrijk opstel dat de eigen plaats van F.V. Toussaint van Boelaere in onze Vlaamsche letterkunde tracht te bepalen, een verklaring bevat van 's schrijvers natuur en diens houding tegenover het leven toelicht.

Lode Monteyne. De Vlaamsche Gids. 1924-1925, XIII^e Jrg., Bldz. 475-476.

Gerard van Hulzen. Morks Magazijn. 1925.

‘F.V. Toussaint van Boelaere is een van de fijnste Vlaamsche schrijvers; hij is bovenal een érudit, zoowel in zijn wijze van aanvoelen als in het verwoorden van zijn gegeven. Wat hij in het licht zendt, kan niet slecht of minderwaardig zijn; daarvoor stelt hij zichzelf te hooge eischen.’

Gerard Walschap. Dietsche Warande en Belfort. 1926, XXVI^e Jrg., Blz. 428.

Joris Eeckhout. Het Vlaamsche Land. Nummers van den 7ⁿ en van den 21ⁿ Maart 1925.

Een stilistische studie.

6. De Peruviaansche Reis.

Karel van de Woestijne. Nieuwe Rotterdamsche Courant. Nummer 183 van het ‘Letterkundig Bijblad’, 27ⁿ Juni 1925.

[p. 159]

Het werk van F.V. Toussaint van Boelaere getuigt van een steeds stijgende literaire perfectie. Volgens den criticus is ‘De Peruviaansche Reis’ het beste van Toussaint's werk, wat hij door een toelichting van de meesterschap van 's schrijvers techniek aantoont.

Hendrik Coopman Thzn. Het Laatste Nieuws. Nummer van den 25ⁿ September 1925.

‘Zoo heeft F.V. Toussaint van Boelaere een heele reis van Ariël geestig gemaakt, met een koelen blik, een fijnen glimlach en een bevalligen spotlust. En dat is nu wel de grootste aantrekkingskracht van dit onderhoudend boek.’

Joris Eeckhout. Het Vlaamsche Land. Nummer van den 16ⁿ Januari 1926.

‘Al wat F.V. Toussaint van Boelaere schrijft, is blijvend werk.’

D. De Pauw O.P. Boekengids. April 1926.

‘Dit boek is een waaier van woordenschoonheid. Een festijn van fantasie. Een wonderbare weelde voor kunstminnaars.’

Hendrik Coopman Thzn. De Kunstgids. 1925, II^e Jrg., Bldz. 173-176.

‘Van Ariël's archaeologische reis maakte F.V. Toussaint van Boelaere een boek van zestig bladzijden, zwaar aan overwogen, streng kritisch opgeleide kunst, waar woord en zin aan één zilveren draad geregen, sterk en buigzaam, een harmonisch proza-kleinood zijn geworden.’

Prof. Dr. Aug. Vermeylen. Onze na-oorlogsche Literatuur. Gent, ‘Volksdrukkerij’, 1927. (10 bldz.) Blz. 7.

‘De fantasie alleen, en een zeer verfijnde, schept het droomenrijk van Toussaint's ‘Peruviaansche Reis’.

7. Zurkel en Blauwe Lavendel.

Johan De Maegt. Het Laatste Nieuws. Nummer van den 26ⁿ Februari 1927.

‘Voornaam, fijnkeurig, diep doordrongen van zijn onderwerp, veelzijdig en steunend op een zuiver en welbewust artistiek gevoel.’

Spectator. Nieuwe Rotterdamsche Courant. Nummers van den 5ⁿ en den 19ⁿ Februari 1927.

[p. 160]

Prof. Dr. J. Prinsen J. Lz. De Groene Amsterdammer. Nummer van den 20ⁿ Februari 1927.

‘Dat zijn goede litterarische fantasieën en kritieken, maar milder en liefdevoller dan die van Huet, met diep inzicht en zuiver gevoel in goede, klare, krachtige taal geschreven.’

Arthur H. Cornette. De Gids. 1927. 91^e Jrg., Eerste Deel, Bldz. 453-455.

Overgenomen in:

Periscoop. I. Letterkundige Critieken en Beschouwingen. Antwerpen, De Nederlandsche Boekhandel, 1932. (252 bldz.) Bldz. 148-150.

Vooral op de uitspraken die ons met de eigen kunstaanvoeling en kunstopvatting van Toussaint van Boelaere vertrouwelijker maken wordt hier gewezen.

Aug. Van Cauwelaert. Dietsche Warande en Belfort. 1927, XXVII^e Jrg., Bldz. 725-726.

Stilistische vaardigheid; scherp kritisch inzicht; duidelijke verwoording.

Paginae Bibliographicae. 1927, II^e Jrg., Nummer van den 15ⁿ Februari 1927, Blz. 467, Bespreking nummer 8393.

Victor J. Brunclair. Vlaamsche Arbeid. 1927, XXII^e Jrg., Bldz. 124-126.

Dr. Joris Caeymaex. Bibliotheekgids. 1927, Nummer 2917.

8. Anthea.

Urbain Van de Voorde. Nieuwe Rotterdamsche Courant. Nummer 270 van het Letterkundig Bijblad, 23ⁿ April 1927.

Overgenomen in:

Critiek en Beschouwing. Tweede Bundel (Gezelle-Bundel). Antwerpen-Santpoort, ‘De Sikkel’-C.A. Mees, 1931, Bldz. 102-107.

9. Barceloneesche Reisindrukken.

Pol De Mont. De Schelde. Nummer van den 13ⁿ Mei 1931.

[p. 161]

Arthur H. Cornette. De Gids. 1931, 95^e Jrg., Derde Deel, Bldz. 291-292.

‘Jammer dat Toussaint van Boelaere zich niet eens ingespannen heeft om ons wat meer te geven dan zintuigelijke impressies. Doch zijn beschrijvingen zijn voortreffelijk.’ Het straffe karakter van Spanje heeft Toussaint niet benaderd.

G. Nypels. Algemeen Handelsblad. Nummer van den 22ⁿ Maart 1931. [Een Vlaming over Spanje.]

Schr. looft de charme van het persoonlijke en de aanvoeling van het Spaansche wezen in dit boek. Van dit grondig begrijpen van de Spaansche ziel geeft vooral 's schrijvers beschrijving van het stierengevecht een aangrijpend getuigenis. ‘Hij heeft er een hoofdstuk aan gewijd, dat, zoowel wegens de beeldende kracht van zijn wereldkunst als wegens de opvallend scherpe opmerking, m.i. tot het allerbeste behoort van dit boek; en zelfs tot het beste, dat volgens mijn weten over deze fiesta nacional, dit nationale feest der Spanjaarden, door vreemdelingen geschreven is.’

Dr. Rob. Roemans. De Nieuwe Gids. 1932, 47^e Jrg., Bldz. 407-410. [October-Aflevering.]

Aangetoond wordt hoe de ‘Barceloneesche Reisindrukken’ op een vernieuwing aanwijzen bij F.V. Toussaint van Boelaere.

10. Heroondas' Mimiamben.

Dr. Arthur Cornette. De Gids. 1935, 99^e Jrg., Deel II, Bldz. 117-118.

De vertaling van F.V. Toussaint van Boelaere is vlot en levendig; de dialogen van Heroondas zijn vlug en veerkrachtig.

Joh. de Maegt. Het Laatste Nieuws. Nummer van den 3ⁿ Januari 1935.

Gewezen wordt op het belang van de inleiding; Heroondas' Mimiamben worden toegelicht en 's schrijvers vertaling geprezen.

11. Turren.

Dr. Arthur H. Cornette. De Gids. 1935, 99^e Jrg., Deel II, Bldz. 116-117.

Aangetoond wordt hoe in ‘dit vreemd verhaal’ ‘in kloeke, veerkrach-

[p. 162]

tige, soepele taal’ gesteld ‘een waarnemer, een dichter en een denker aan 't woord is die realiteit en verdichtsel heeft versmolten tot een geheimzinnige eenheid waarover de lezer lang nadenkt.’

Johan de Maegt. Het Laatste Nieuws. Nummer van den 9ⁿ Mei 1935.

Hoe ‘het folkloristisch element uit zijn engheid is opgetild en een diepe beteekenis heeft gekregen’; hoe fantasie en wijsheid mekaar doordringen, hoe zuiver en poëtisch de taal en hoe eenvoudig de verhaaltrant zijn wordt in deze bijdrage aangetoond.

Raymond Brulez. Cassandre. Nummer van den 13ⁿ Juli 1935.

‘Il y a longtemps que le Verbe flamand célébra fêtes littéraires aussi somptueuses et pittoresques.’

Lode Monteyne. De Nieuwe Gazet. Nummers van den 22ⁿ en 29ⁿ Augustus 1935. [Vlaamsche Prozakunst. Fernand V. Toussaint van Boelaere. Naar aanleiding van 't verschijnen van ‘Turren’.]

15 a) Van ‘Landelijk Minnespel’ bezit ‘Turren’ de volmaakt afgeronde geslotenheid niet; in ‘Turren’ verheft de auteur zich boven het realisme, wat hij in ‘Landelijk Minnespel’ niet vermocht;
b) Over de geestelijke problemen in dit verhaal gesteld en over de overeenkomst in dit opzicht tusschen ‘Landelijk Minnespel’ en ‘Turren’.

[R.-] Dr. Mathieu Rutten. Het Belang van Limburg. Nummer van den 15ⁿ October 1935.

Artistieke en aristocratische bewustheid, strenge compositie, ‘hechte, vuurvaste, gestroomlijnde prozakunst, waarvan niets is af te doen en waaraan niemendal is toe te voegen.’

[Lode Baekelmans.] De Bibliotheekgids. 1935, XIV^e Jrg., Blz. 100.

‘Een boerenfantasie met gestyleerde realiteit’; ‘het werk van een edelsmid, die soberheid aan preciesheid weet te paren.’

[p. 163]

Registers

I. Alphabetische Lijst der Persoonsnamen.

A

Abbé, Jules J. L', 102.

Albe, 75, 117.

Aletrino, Leopold, 154.

Arents, Prosper, 119.

Audenhaege, Omer van, 101.

B

Backer, Franz de, 76, 118, 139.

Baekelmans, Lode, 24, 48, 57, 71, 102, 116, 146, 151, 162.

Baseleer, Richard, 57, 70.

Barrie, J.M., 61.

Bastiaanse, Frans, 139.

Beaat uten Hove, 45, 46.

Beersmans, Katharina, 95, 104.

Bère, Jean, 149.

Berghen, René, 79, 118.

Berghe, van den, 63.

Berghe, Fritz van den, 69.

Bergmann, Tony, 50.

Berlewi, Henryk, 48, 114, 132.

Beyle, Henri, 81.

Bilderdijk, Willem, 89, 107.

Binard, 54, 110.

Bithell, Jethro, 122, 124.

Bloem, J.C., 47, 116.

Bock, Eugeen de, 139, 155.

Boeck, August de, 87, 106.

Boeken, H.J., 36, 108.

Boelens, Georges, 97.

Boens, Daan, 67, 115, 139.

Boeren, Maurice, 122, 124.

Bogaerts, Theo, 77, 118, 148.

Bogaerd, Alfred, 48.

Bom, Emmanuel de, 139

Bossier, Herman, 140, 143, 145, 148.

Boulez, Jules, 69, 73, 117.

Bouwmeester, Louis, 99, 106.

Braecke, Pieter, 59.

Brans, Joh. Matthijs 98, 102, 106.

Brants, Karel, 49, 101.

Brulez, Raymond, 140, 162.

Bruycker, Jules de, 53, 69, 70.

Broeckaert, Herman, 54, 111.

Broeckaert, Jan, 85, 86, 89, 107, 109.

Bruggen, Carry, van 153.

Bruggen, Staf, 60.

Brunclair, Victor J., 160.

Brusselmans, Jan, 70, 73, 117.

Buschmann, J.E., 21.

Burfs, Aran, 86, 108.

Burssens, Amaat, 72, 117.

Burssens, Gaston, 101.

Buysse, Cyriel, 44, 48, 66, 84, 91, 94, 77, 107, 109, 114, 149.

C

Caeymaex, Joris, 160.

Calderon, 61.

Cantré, Jan-Frans, 61.

Cantré, Jozef, 69.

Carlo, 36.

Cassiers, Henri, 56, 59.

Catillon, Léonce du, 87, 106.

Cauwelaert, August van, 79, 118, 160.

Cezanne, Paul, 80.

Champagne, 70, 117.

Claes, Ernest, 71, 75, 117.

Claeys, Albert, 69.

Claeys, Désiré, 54, 56.

Claudet, André, 146.

Claus, Emile, 68.

Clerck, Oscar de, 67, 68, 116.

Clercq, René de, 55, 88.

Cock, Alfons de, 126.

Cocky, 54.

Coene, Joseph de, 69.

Colin, Betty, 123, 124.

Colin, Paul, 72.

Conscience, Hendrik, 22, 27, 44, 45, 47, 48, 70, 82, 109, 116.

[p. 164]

Coopman, Hendrik Thzn., 54, 56, 95, 128, 149, 159.

Coopman, Theof., 85, 86, 89, 107, 109.

Cornette, Arthur-H., 26, 153, 155, 160, 161.

Corot, 53.

Coster, Charles de, 63.

Coster, Dirk, 152, 154.

Counhaye, Charles, 61.

Cuppens, Aug., 92, 93, 110.

Cuypers, Julia, 97.

D

Daeye, Hippolyte, 69.

Dautzenberg, Michiel, 98, 103.

Debaive, Carel, 128, 129.

Degas, Edgar, 80.

Dehoy, Charles, 28, 52, 54, 116.

Delacre, Jules, 60, 61.

Delaunois, Alfred, N., 55, 57, 59, 62, 70, 111.

Delen, Ary, 150, 151, 153.

Denecker, Fernand, 80, 118.

Deyssel, Lodewijk van, 60, 81, 112, 117.

Dierckx, Fl., 102.

Doncker, Maurits de, 75, 117.

Donnay, Auguste, 56, 111.

Dosfel, Lodewijk, 79, 118.

Dukes, Ashley, 63.

Dupon, Josué, 70.

E

Eeckels, Constant, 48.

Eeckhout, Joris, 140, 154, 155, 158, 159.

Eeden, Frederik van, 85, 108.

Eekhoud, Georges, 157.

Elsschot, Willem, 24, 74, 117.

Endepols, H.J.E., 67.

Ensor, James, 59.

Erens, Emile, 85, 108.

Erens, Frans, 92.

F

Festraets, Julien, 144.

Flament, 70, 117.

Foncke, Robert, 140, 154.

France, Anatole, 62.

Frederick, Léon, 59.

Frison, Jehan, 54.

G

Gauguin, Paul, 80.

Gericke, Fr., 150.

Geudens, Albert, 57, 62.

Geysen, Lode, 67.

Gezelle, Guido, 52, 66, 67, 115.

Ghelderode, Michel de, 66, 115.

Gilliams, Maurice, 70, 74, 117, 145.

Gilsoul-Hoppe, Ketty, 59.

Giraud, Albert, 50, 118.

Gogh, Vincent van, 80.

Goossens, Korneel, 91, 114.

Grauls, Jan, 140.

Greshoff, Jan, 141.

Gruyter, Jan-Oscar de, 56.

Guilbert, Maurice, 59.

Gysen, Marnix, 77, 118.

Gijssels, Willem, 87, 106.

H

Haesaerts, Paul, 69.

Haliez, Czesl, 124.

Hammenecker, Jan, 93, 110.

Hasenclever, 67, 115.

Haspels, G.-F., 154.

Heckers, Pieter, 70.

Herckenrath, Adolf, 70, 88, 106, 117.

Hérédia, José Maria de, 83, 107.

Hermans, Godfried, 85, 107.

Hendrickx, Arthur, 96, 105.

Hendrickx, Edmond, 95.

Heroondas, 25, 39, 46, 47, 108.

Herreman, Raymond, 77, 78, 118, 141, 148.

Heux, Gaston, 91, 114.

Heyermans, Herman Jr., 86, 108.

Heyman, J., 144.

Hiel, Emmanuel, 35, 74, 108, 117.

Hiernaux, J., 148.

Hondt, Gustaaf d', 85, 107.

Hoogenbemt, Albert van, 142.

Horemans, Jozef, 58.

Hout, Jan van, 90, 108.

[p. 165]

Huebner, Friedrich Markus, 102, 124.

Hulzen, Gerard van, 85, 89, 91, 107, 108, 114, 150, 152, 154, 158.

Humbeeck-Piron, Mevrouw van, 61.

Humilis, 82, 109.

Huysmans, Camille, 63.

Huys, Modest, 52.

J

Jespers, Floris, 70.

K

Kat, Anne de, 56, 111.

Kenis, Paul, 100, 111, 143, 151, 153.

Khnopf,, Fernand, 56, 111.

Kloos, Willem, 17, 35, 46, 108, 152.

Knuvelder, Gerard, 143.

Kryn, Leo J., 123.

Kuyper, A., 89.

Kuypers, Julien, 78, 118, 143, 158.

L

Laermans, Eugène, 29, 53, 59, 70, 116.

Laey, Omer K. de, 81, 82, 109.

Lambrecht, Alf., 48.

Langendonck, Prosper van, 17, 23, 31, 46, 55, 63, 100, 111, 113, 115, 116, 126.

Lantsheer, Jan de, 25.

Larmandie, Léonce de, 82.

Lateur, Frank, 149.

Lecoutere, C., 94.

Leempoels, Frans, 57.

Leroux, Henri, 54.

Liebrecht, Henri, 157.

Lier-Cuypers, Mevrouw van, 97.

Liesenborghs, M., 148.

Lissens, René F., 80, 118.

Loon, Hendrik van, 126.

Loveling, Gezusters, 46.

Lynen, Amédée, 57.

M

Madou, Jean-Baptiste, 75.

Maegt, Johan de, 143, 145, 147, 148, 159, 161, 162.

Maele, Fons van de, 70.

Maes, Karel, 21, 132.

Malfait, Hubert, 69.

Malraux, André, 91, 114.

Mander, Karel van, 90.

Manet, Edouard, 80.

Maréchal, François, 61.

Marx, Claude Roger, 60.

Marez, Hendrik de, 87, 103.

Marlier, Georges, 75.

Martens, Gaston, 48, 56.

Masereel, Frans, 69.

Maupassant, Guy de, 90, 107.

Meert, Leo, 92, 108.

Mees, Focco, 61.

Meester, Johan de, 49, 50, 62, 107, 113, 115, 150, 156.

Meester Jr., Johan de, 60, 61, 65, 89.

Meir, Georges, 69.

Melis, Huibrecht, 87, 103.

Melsen, Marten, 55, 111.

Mennekens, Jef, 73, 86, 109, 107.

Meyere, Victor de, 17, 128.

Middendorp, Herman, 152.

Mieghem, Eug. van, 59.

Minne, George, 69, 70.

Minne, Joris, 61.

Minne, Richard, 73, 117.

Molière, 62, 67, 113.

Monck, Erik, 45, 46.

Monet, Claude, 80.

Montagne, V.A. dela, 23, 28, 47, 111, 115, 126.

Monteyne, Lode, 78, 118, 143, 145, 155, 156, 158, 162.

Mont, Pol de, 46, 69, 160.

Moortele, M. van de, 77, 118.

Mor, Anthonis, 65, 117.

Morisot, Berthe, 80.

Muls, Jozef, 148, 156.

N

Navez, Arthur, 54, 70, 110.

Neste, Alfred van, 62.

Noot, Jan van der, 90.

Nouveau, Germain, 82.

Nijhof, Jacobijne, 17.

Nijhuis, Jeannette, 17, 128.

[p. 166]

Nijlen, Jan van, 78, 118.

Nijpels, G., 161.

O

Oleffe, Auguste, 53, 57, 68, 70, 116.

Oorda, I., 92, 109.

Opdebeek, Lode, 100, 107.

Opsomer, Isidoor, 53, 70, 72, 117.

Ostayen, Paul van, 80, 101, 116.

Overeyde, Jan van, 17, 127, 128.

Overstraeten, Waar van, 69.

P

Paerels, Willem, 53, 70, 110.

Parent, Roger, 54.

Pauw, D. de, 159.

Pellico, Silvio, 92.

Perk, Jacques, 24.

Permeke, Constant, 52, 69.

Persijn, Julius, 45, 113, 150.

Petyt, O., 54.

Piérard, Louis, 148.

Pillecijn, Filip de, 77, 80, 118.

Pirandello, 60, 112.

Pissaro, Camille, 80.

Pissens, Désiré, 144.

Prampolini, Giacomo, 124, 125.

Prenau, Steven L., 102.

Prezzolini, Giuseppe, 124.

Prinsen, J., 80, 98, 160.

Pulings, Gaston, 75, 117.

Putman, Willem, 48, 62, 71, 79, 113, 116, 118, 144.

Putte, Henri van de, 90, 104.

Puyvelde, Leo van, 82, 144, 150.

Q

Querido, Israël, 152, 154.

R

Ramah, 53, 54, 58, 110, 112.

Rels, Armand, 18, 132.

Rency, Georges, 157.

Renoir, Pierre-Auguste, 80.

Ridder, André de, 24, 123, 125, 144, 149, 156.

Rika, E., 46.

Robbers, Herman, 149, 154, 156.

Roelants, Maurice, 55, 144, 148.

Roemans, Rob., 14, 26, 27, 130, 143, 145, 161.

Ronde, Theo de, 78, 118, 143.

Ronsard, Pierre de, 49, 50, 114.

Rossauw, Hendrik, 102.

Rouck, Sylvain de, 146.

Ruet, Noël, 74, 117.

Rutten, Gerard, 60.

Rutten, Mathieu, 146, 162.

Ryck, Paul de, 80, 118.

Rysselberghe, Theo van, 58, 63, 112, 113.

S

Sabbe, Maurits, 19, 23, 24, 51, 69, 87, 106, 107, 116, 146, 150.

Saedeleer, Elisabeth de, 70.

Saedeleer, Valerius de, 53, 62, 68, 69, 70, 116.

Salomons, Annie, 151.

Saverys, Albert, 57, 59, 63, 64, 68, 69, 70, 112, 114, 116.

Scharpé, Lodewijk, 50, 118.

Scharten, Carel, 156.

Schelfhout, Lodewijk, 61.

Schendel, Arthur van, 80, 148.

Schirren, Ferdinand, 19, 21, 29, 52, 54, 55, 116, 132.

Schmidt, Ernest W., 48.

Schmülling, Hermine, 120, 121, 122, 125.

Schutter, Lodewijk de, 86, 108.

Servaes, Albert, 52, 69.

Seurat, 80.

Sisley, Alfred, 80.

Skald, Liederik, 34, 98, 105.

Smaele, Paul de, 92.

Smet, Gustave de, 69, 70.

Smet, Léon de, 57, 69, 70.

Smits, Jakob, 53, 57, 59, 64, 110, 112, 114.

Sprenger, Arthur, 95.

Stobbaerts, Marcel, 132.

Stratemeyer, H.J., 151, 153.

Straten, Henri van, 20, 21, 61.

Strebelle, R., 57.

Streuvels, Stijn, 51, 72, 117, 139.

[p. 167]

Strindberg, August, 60, 112.

Stijns, Reimond, 21, 22, 23, 44, 51, 95, 107, 109.

Suchtelen, Nico van, 91, 108.

Sutter, Jules de, 69.

Swaen, Michiel de, 61.

T

Teirlinck, Herman, 17, 23, 24, 27, 44, 46, 49, 51, 57, 58, 60, 65, 66, 67, 69, 83, 86, 88, 98, 105, 106, 107, 114, 115, 127, 128, 129, 148.

Teirlinck, Isidoor, 29, 30, 115.

Temmerman, Jules, 149.

Thaïs, Claude, 123, 125.

Thomas, Louis, 90, 107.

Thysebaert, Emile, 59.

Tière, Nestor de, 95, 97, 105, 109.

Timmermans, Felix, 26, 50, 59, 75, 79, 117, 118, 139.

Timmermans, Jan, 71.

Timmermans, W., 123, 125.

Titz, Louis, 57.

Toorop, Charley, 72, 116.

Toulouse-Lautrec, Henri de, 80.

Troyer, Prosper de, 71, 116.

Tytgat, Edgard, 68, 116.

U

Unger, Helmuth, 60.

Uytvanck, 132.

V

Valéry, Paul, 47, 116.

Verbruggen, Paul, 76.

Verdeyen, René, 146.

Verhaeren, Alfred, 53.

Verhaeren, Emile, 63, 113.

Verheyden, Walter, 102.

Verheyen, Renaat, 61, 66.

Verhulst, Rafaël, 100.

Verlaine, Paul, 82.

Vermeylen, August, 26, 27, 30, 53, 55, 60, 89, 99, 100, 107, 110, 115, 139, 146, 148, 159.

Vermuyten, H., 122, 125.

Verriest, Hugo, 23, 50, 52, 53, 58, 62, 82, 84, 94, 110, 112, 113.

Verschaeve, Cyriel, 63, 74, 93, 110, 117.

Verstraete, Louis, 95, 96, 105.

Viola, Maria, 154, 155.

Vogel, Albert, 92, 109.

Vondel, Joost van den 56, 65, 111, 114.

Voorde, Urbain van de, 147, 157, 160.

Vries, J. de, 141.

W

Walden, Hugo van, 149.

Walschap, Gerard, 76, 118, 147, 148, 158.

Wattez, Omer, 49, 118.

Wauters, A. 70.

Wauters, Emile, 71, 116.

Weert, Anne de, 52.

Weghe, Frans van den, 88, 99, 106, 107, 154.

Weyer, Constantin, 90, 114.

Wicheler, Jozef, 95, 105.

Winkel, Jan te, 89.

Woestijne, Gustave van, 53, 54, 59, 62, 69, 113.

Woestijne, Karel van de, 23, 24, 44, 45, 46, 47, 48, 51, 61, 64, 66, 71, 72, 82, 97, 105, 106, 108, 109, 113, 114, 115, 116, 117, 139, 149, 156, 158.

Wolff, Dr. Harry P., 99.

Wouters, Rik, 58, 112.

Z

Zevenberghen, van, 57.

Zielens, Lode, 147.

Zola, Emile, 89, 100, 104.

[p. 168]

II. Alphabetische Lijst der Tijdschriften en Bladen.

A

Almanak der Heremanszonen, 46.

Almanak van Halle en den Omtrek voor 1914, 38, 109.

Alvoorder, 31, 32, 106, 132.

Amsterdammer, de Groene, 160.

Arbeid, de, 37, 104, 132, 135.

Arbeid, Vlaamsche, 32, 36, 38, 40, 44, 50, 108, 109, 110, 111, 112, 115, 135, 148, 156, 160.

Avondpost, de, 151, 153.

B

Belang van Limburg, het, 146, 162.

Belfort, het, 146.

Belgique, la Libre, 83, 84, 112.

Bibliotheekgids, 93, 112, 133, 140, 146, 156, 162.

Boek, het, 31, 35, 84, 93, 94, 107, 108, 128, 133.

Boekengids, 159.

Boekenkast, de, 43, 44, 93, 94, 114, 117, 133, 145.

Boekenschouw, 157.

Boomgaard, de, 43, 44, 93, 94, 108, 109, 126, 133, 149.

C

Carolus, 38, 43, 44, 84, 86, 93, 95, 107, 109, 128, 133, 149.

Cassandre, 140, 162.

Cinema- en Tooneelwereld, 144.

Contact, 145.

Coopérateur, le, 139.

Courant, Nieuwe Rotterdamsche, 148, 150, 156, 158, 160.

Courant, Oprechte Haarlemsche, 151, 153.

D

Dag, de, 156.

Dagblad, Provinciaal en Stedelijk, 150.

Dicht- en Kunsthalle, Nederlandsche, 32, 35, 104, 134.

Dietschland, Jong, 154.

E

Eeuw, de XX^e, 51, 83, 107.

Einkehr, die, 121, 125.

Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift, 37, 40, 43, 108, 109, 118, 136, 149, 154, 156.

Europa, 34, 81, 108.

Europe, 123, 125.

F

Flambeau, le, 83, 113, 136.

Forum, 142.

G

Gazet van Brussel, 155.

Gazet, de Nieuwe, 143, 145, 162.

Gazet, de Vlaamsche, 151, 153.

Gazette, la, 158.

Gazette de Liège, 157.

Germania, 121.

Gids, de, 26, 40, 42, 136, 152, 154, 156, 160, 161.

Gids, de Nieuwe, 40, 42, 51, 81, 109, 117, 136, 152, 161.

Gids, de Vlaamsche, 23, 38, 39, 44, 51, 111, 114, 135, 150, 154, 156, 158.

H

Haard, Eigen, 46.

Handelsblad, Algemeen, 40, 41, 51, 52, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 148, 152, 154, 161.

Help U Zelf, 32, 35, 46, 103, 128, 134.

I

Iedereen, Voor, 146.

Indépendance Belge, l', 157.

[p. 169]

K

Kaproen, de Witte, 151, 153.

Kater, de Jonge, 31, 32, 84, 86, 93, 95, 104, 105, 128, 129, 131, 132, 133.

Kracht, Groeiende, 43, 45, 109.

Kunstgids, de, 159.

Kurjer Poranny, 124, 125.

L

Land en Volk, 46.

Land, het Vlaamsche, 140, 155, 158, 159.

Lelie, de, 38, 39, 109, 134.

Leven, Nieuw, 26, 32, 35, 38, 39, 43, 46, 108, 128, 134.

Lucifer, 84, 87, 93, 99, 106, 107, 128, 134.

M

Maasbode, de, 148.

Mededeelingen van het Karel van de Woestijne-Genootschap, 43, 46, 117, 134.

Mededeelingen. Radio-Uitzendingen voor de Scholen, 30, 81, 145.

Mier, de Witte, 103, 109.

Mittag, National-Zeitung, 122, 125.

Mois, le, 142.

Morgen, de, 143.

Morks Magazijn, 152, 158.

Moniteur Belge, 153, 155.

Museum, Nederlandsch, 46.

N

Nieuws, het Laatste, 43, 45, 93, 99, 115, 143, 145, 147, 148, 158, 159, 161, 162.

Nu en Straks, Van, 32, 36, 104, 132, 135, 140.

O

Ontwaking, 46.

Ontwikkeling en Uitspanning, 38, 39, 109, 111, 128, 134, 143.

Opbouw, de, 139.

P

Paginae Bibliographicae, 160.

P.E.N. Nieuws, 43, 47, 116, 134.

Peuple, le, 142.

Plantijn, 43, 47, 109, 134, 150.

Post, de Sumatra, 151.

Pourquoi pas? 158.

R

Revue Belge, la, 123, 125.

Revue Belge de Philologie et d'Histoire, 130.

Rouge et le Noir, le, 146.

S

Schelde, de, 160.

Siècle, le XX^e, 83, 84, 92, 110.

Soir Illustré, le, 157.

Sonntags-Kurier, der, 121, 125.

Sportwereld, de, 142.

Stadtblatt, Berliner, 120, 125.

Stam, Onze, 154.

Standaard, de, 43, 47, 93, 100, 115, 116, 140, 145, 148, 155.

Stem, de, 40, 42, 51, 111, 118, 136, 157.

Stroom, de, 155.

Studentenalmanak ‘'t Zal wel Gaan’, 31, 34, 46, 104, 127, 132, 133.

T

Telegraaf, de, 144, 148, 156.

Toekomst, de, 46.

Toerisme, 93, 101, 118.

Tooneelgids, 43, 48, 112, 135.

Tribune, de Vrije, 51, 82, 106, 136.

Tijd, Van onzen, 40, 43, 51, 81, 92, 109, 110, 136, 154, 155.

Tijdschrift, Ons, 150.

Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen, 84, 90, 108, 135.

Tijdspiegel, de, 152.

U

Universum, 147.

[p. 170]

V

Vaderland, het, 141, 148, 153.

Vandaag, 23, 43, 48, 84, 90, 114, 135.

Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie, 44, 49, 112, 114, 115, 118, 135, 149.

Vie des Peuples, la, 157.

Vie Intellectuelle, la, 149.

Vlaamsch en Vrij, 46.

Vlaanderen, 32, 37, 38, 40, 44, 51, 84, 91, 106, 107, 135, 140.

Vlaanderen, Jong, 31, 103, 128, 133.

Vlagge, Onze, 84, 90, 93, 100, 104, 134.

Vlaming, de Jonge, 31, 34, 46, 84, 87, 93, 98, 103, 128, 133.

Volk Ontwaakt, Ons, 144.

Volksgazet, de, 139, 147.

Vooruit, 38, 40, 46, 115, 141, 148.

Vox Studiosorum, 151, 155.

W

Warande en Belfort, Dietsche, 23, 31, 38, 39, 43, 44, 109, 113, 115, 117, 133, 147, 150, 158, 160.

Weekblad, Bloemendaalsch, 154.

Weekblad voor België, Hollandsch, 148.

Weekschrift voor Vlaanderen, het, 93, 102, 106, 135.

Wereld, de, 40, 42, 110, 136, 149.

Wiadomosci Literackie, 124, 125.

Winckel, Den Gulden, 47, 136, 151, 156.

Z

Zaaien, 145.

Zaaier, de, 149.

Zeil, het Roode, 43, 47, 93, 100, 111, 135.

Zeitung, National, 121.

Zeitung, Reinisch-Westfälische, 120, 121, 125.

Zonneweelde, 136.

[p. 171]

III. Alphabetische Lijst der Uitgevers van F.V. Toussaint van Boelaere's Werk.

B

Boekhandel, de Vlaamsche, 18.

D

Dishoeck, C.A.J. van, 18, 19, 20, 26.

Drukkerij, de Vlaamsche, 29.

Drukkerij, Sinte Katharina, 30.

E

Erasmus, 28.

H

Haas, de cfr. Leclercq.

Hauwermeiren, Van, 17.

K

Kryn, Leo-J., 22, 24, 25.

L

Leclercq, De Ridder en De Haas, 27.

Lumière, 21.

M

Mees, C.A., 20.

Musée du Livre, le, 27.

N

Neptune, 29.

Nieuwe Boekhandel, de, 19, 20, 26.

P

Peeters, Ch., 30.

Plantijn (Flandria's Novellenbibliotheek), 18.

R

Ridder, de cfr. Leclercq.

S

Sikkel, de, 20, 21, 27.

T

Toussaint Crick, 18, 21.

V

Vanderpoorten, W.V., 26.

Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels, 31.

[p. 172]

IV. Zakenregister.

A

Academiën, 45, 46.

B
Besprekingen van Dichtbundels.

Albe: De Poëet, 75.

Clercq, René de: Terwe, 88.

Cuppens, Aug.: Jaarkrans, 92,

Doncker, Maurits de: Het schoon Bedrog, 75.

Gilliams, Maurice: Het Verleden van Columbus, 70.

Gijssels, Willem, Wandelingen, 87.

Hammenecker, Jan, Jezus' Apostelen, 93.

Herckenrath, Adolf: Van Licht en Schaduw, 70.

Herreman, Reimond: Het Helder Gelaat, 78.

Heux, Gaston: Symphonies et Sérénades, 91.

Maele, Fons van de: Verzekens voor mijn Volk, 70.

Marez, Hendrik de: Van de Engelen zonder Vlerken, 87.

Melis, Huibrecht: Gedichten, 87.

Mennekens, Jef: Boven de Donkere Diepten des Doods, 86.

Nijlen, Jan van: Gedichten, 78.

Prenau, Steven L.: Gedichten, 102.

Putte, Henri van de: Poémes Confiants, 90.

Ruet, Noël: Cercle Magique, 74.

Schutter, Lodewijk de: Verzen, 86.

Teirlinck, Herman: Verzen, 86, 98.

Verbruggen, Paul: Levenswijding, 75.

Woestijne, Karel van de: Het Vaderhuis, 82, 97.

Besprekingen van Romans en Novellen.

Backer, Franz de: Longinus, 76.

Baekelmans, Lode: Het Rad van Avontuur, 71.

Berghen, René: De Overjas, 79.

Bogaerts, Theo: Mazoerka, 77.

Burssens, Amaat: Negerwoordkunst, 72.

Buysse, Cyriel: Wroeging, 84. - 't Bolleken, 91.

Cauwelaert, August van: Harry, 79.

Claes, Ernest: Toen Ons Lieve Vrouwke heuren beeweg deed, 71.

Claes, Ernest: Kobeke, 75.

Denecker, Fernand: Piccolo, 80.

Elsschot, Willem: Kaas, 74.

Erens, Emile: Korte Verhalen, 85. - Silvio Pellico. Mijne Gevangenissen, 92.

Gilliams, Maurice: Oefentocht in het Zinledige, 74.

Goossens, Korneel: Marionet speelt zelf, 91.

Heyermans, Herman Jr.: Wat niet kon, 86.

Hondt, Gustaaf D': Van Simpele Menschen, 85.

Hulzen, Gerard van: Zwervers. Tweede Deel, 85. - In Hooge Regionen, 89. - De Kinderen der Rijken, 91.

Malraux, André: Les Conquérants, 91.

Meert, Leo: Van Jongere Geslachten, 92.

Meester, Johan de: Over het Leed van den Hartstocht, 89.

Minne, Richard: Heineke Vos en zijn Biograaf, 73.

Moortele, M. Van de: Vrouwen treden uit de Schaduw, 77.

Oorda, I.: Passieverhaal, 92.

Pillecijn, Filip de: Monsieur Hawarden, 77. - Hans van Malmedy, 80.

Putman, Willem: Vader en Ik, 71. - Pruiken, 79.

Sabbe, Maurits: De Filosoof van 't Sashuis, 23, 51. - Een Mei van Vroomheid, 87.

Streuvels, Stijn: Yslandsche Godensagen, 72.

Stijns, Reimond: Hard Labeur, 22, 51.

[p. 173]

Suchtelen, Nico van: Quia Absurdum, 91.

Teirlinck, Herman: De Doolage, 23, 51.

Timmermans, Felix: De zeer schoone Uren van Juffrouw Symforosa, Begijntjen, 26. - De Krabbekoker, 75. - Boerenpsalm, 79.

Walschap, Gerard: Trouwen, 76. - Celibaat, 76.

Weyer, Constantin: Un homme se penche sur son passé, 90.

Woestijne, Karel van de: De Nieuwe Esopet, 72.

Wijngaert, Frank van den: De Run naar de eeuwige Finaal, 77.

Besprekingen van Tooneelwerk en Tooneelopvoeringen.

Baekelmans, Lode: Europa Hotel, 48, 57.

Berghe, van den: zie Dukes, Ashley.

Boens, Daan: De Man die zijn Vrouw verkocht, 67.

Bogaerd, Alfred: Het Meisje van den Werkbaas, 48.

Calderon: Het Groote Schouwtooneel der Wereld, 61.

Claeys, Désiré en Hendrik Coopman, Thzn.: Een Koningsschot, 54. - Stoops fecit, 56.

Coopman, Hendrik Thzn. en Désiré Claeys: Een Koningsschot, 54. - Stoops fecit, 56.

Dukes, Ashley: Slaet opten trommele (Uit het Engelsch door Van den Berghe in het Nederlandsch overgezet), 63.

Eeckels, Constant: Onze Hooge Oomes, 48.

Gezelle, Guido: ‘Hiawatha’ voor Spreekkoor, 66.

Ghelderode, Michel de: Oceaanvlucht, 66. - Een Onnoozel Hart in de Wereld, 66.

Hasenclever: Antigone, 67.

Horemans, Jef: Slangetje, 48.

Lambrecht, Alf.: De Voorlooper, 48.

Marieken van Nijmegen, 59.

Martens, Gaston: Sint Pieters' Nacht. 48. - Leentje uit het Hemelrijk, 48, - Prochievrijers, 48. - Derby, 48, 56.

Marx, Claude Roger: Marie ou la Manière douce, 60.

Mennekens, Jef: Het Raadsel, 73.

Molière: Tartuffe, 62. - Dokter tegen Wil en Dank, 66.

Pirandello, L.: Chacun sa Vérité, 60.

Putman, Willem: Het Oordeel van Olga, 48. - Vijf Eenakters, 48. - Het Stille Huis, 48. - Looping the Loop, 62.

Schmidt, Ernest W.: Een Wonderlijke Gast, 48. - Tilly's Tribulaties, 48. - Ninon de l'Enclos, 48. - De Klapperbeentjes, 48. - De Antechrist, 48.

Strindberg: Advent, 60.

Swaen, Michiel de: De Gecroonde Leerse, 61.

‘Tam-tam’ à l'Instar de Paris, 63.

Teirlinck, Herman: De Vertraagde Film, 57. - Ik Dien, 58. - De Man zonder Lijf, 60, 83. - Ave, 65. - De Boer die sterft, 66. - Elckerlyc, 67.

Unger, Helmuth: De Nacht, 60.

Verhulst, Raphaël: Jesus de Nazarener, 100.

Verschaeve, Cyriel: Jacob van Artevelde, 63, 93.

Vondel, Joost van den: Jozef in Dothan, 56. - Adam in Ballingschap, 65.

Walgrave, Aloïs: Maria's Leven, 81.

Weghe, Frans van den: Een Tooneelgarve van drie Dramas, 88.

Besprekingen van Critisch Werk.

Burfs, Aran: Onze Dichters der Heimat, 86.

Catillon, Léonce du en August De Boeck: Théroigne de Méricourt, 87. - Winternachtsdroom, 87.

Champagne, cfr.: Flament.

Colin, Paul: Isidore Opsomer, 72.

[p. 174]

Coopman, Hendrik Thzn.: Kritiek over de ‘Voordracht over Reimond Stijns herdacht’, 95.

Coopman, Th. en Jan Broeckaert: Bibliographie van den Vlaamschen Taalstrijd. Vierde Deel, 85; Negende Deel, 86; Eerste Deel, 89.

Eeden, Frederik van: Fragmenten eener Briefwisseling uit de Jaren 1189-1899, 85.

Erens, Frans: Literaire Wandelingen, 92.

Flament et Champagne: Ecrivains belges d'aujourd'hui, 70.

Gysen, Marnix en R. Herreman: Vlaamsche Verzen, 77.

Herckenrath, Adolf: Vlaamsche Oogst, 88.

Hermans, Godfried: Verzamelde Opstellen, 85.

Herreman, R. en Marnix Gysen: Vlaamsche Verzen, 77.

Hiel, Emmanuel, 75.

Kenis, Paul: Een Terugblik, 100.

Kuyper, A.: Bilderdijk, 89.

Kuypers, Julien en Dr. Theo De Ronde: Onze Litteratuur in Beeld, 78.

Lissens, René F.: Het Impressionisme in de Vlaamsche Letterkunde, 80.

Marlier, Georges: Anthonis Mor, 75.

Dr. G. Meir: Pol de Mont, zijn Leven en zijn Werk, 69.

Monteyne, Lode: De Sabbe's, 78.

Prinsen, J.: De Nederlandsche Renaissancedichter Jan van Hout, 90.

Roemans, Rob.: Analytische Bibliographie van en over Prof. Dr. Aug. Vermeylen, 26.

Ronde, Theo de en Julien Kuypers: Onze Litteratuur in Beeld, 78.

Rijck, Paul De: Van Ostayen, 80.

Thomas, Louis: La Maladie et la Mort de Guy de Maupassant, 90.

Vermeylen, August: Verzamelde Opstellen. Tweede Deel, 89.

Winkel, Jan te: Bilderdijk, 89.

Woestijne, Karel van de: Over Boeken en Schrijvers, 71.

Bibliofilie (Over), 94, 97, 103.

Bibliotheken (Over), 94.

Boeken (Over), 22, 28, 94, 100.

C

Curriculum Vitae, 125.

H

Herinneringen en Indrukken, 22, 28, 29, 45, 93.

Huldigingen en Herdenkingen.

Bergmann, Tony, 50.

Buysse, Cyriel, 44, 48, 66, 94.

Conscience, Hendrik, 22, 47, 70, 82.

Dautzenberg, Michiel, 98.

Deyssel, Lodewijk van, 60, 81.

Dosfel, Lodewijk, 79.

Giraud, Albert, 50.

Hiel, Emmanuel, 74.

Langendonck, Prosper van, 23, 31, 55, 63.

Meester, Johan de, 49, 62.

Mont, Pol de, 69.

Montagne, V.A. dela, 23, 28, 47.

Persijn, Julius, 45.

Sabbe, Maurits, 69.

Scharpé, Lodewijk, 50.

Streuvels, Stijn, 51.

Stijns, Reimond, 21, 23, 44.

Teirlinck, Herman, 27, 44, 49.

Teirlinck, Isidoor, 29, 30.

Verhaeren, Emile, 63.

Vermeylen, August, 30.

Verriest, Hugo, 23, 50, 62, 82, 84.

Verschaeve, Cyriel, 74.

Wattez, Omer, 49.

Woestijne, Karel van de, 51, 64, 66.

I

Iconographie, 132.

O

Overzichten van onze Vlaamsche Letterkunde, 27, 30.

[p. 175]

P

P.E.N.-Club, 28, 45, 99, 147.

Prijzen (Over letterkundige), 94, 126.

Pseudoniemen, 126.

S

Sonnet (Over het), 81.

Studiën over Schilders en Beeldhouwers.

Baseleer, Richard, 57, 70.

Berghe, Fritz Vanden, 69.

Berlewi, Henryk, 48.

Binard, 45.

Boulez, Jules, 69, 73.

Braecke, Pieter, 59.

Brusselmans, Jan, 70, 73.

Bruycker, Jules de, 53, 69, 70.

Cantré, Jan-Frans, 61.

Cantré, Jozef, 69.

Cassiers, Henri, 56, 59.

Cezanne, Paul, 80.

Claeys, Albert, 69.

Clerck, Oscar de, 67.

Cockx, 54.

Coene, Joseph de, 69.

Corot, 53.

Counhaye, Charles, 61.

Daeye, Hippolyte, 69.

Degas, Edgar, 80.

Dehoy, Charles, 28, 52, 54.

Delaunois, Alfred N., 55, 57, 59, 62, 70.

Donnay, Auguste, 56.

Dupon, Josué, 70.

Ensor, James, 59.

Frederick, Léon, 59.

Frison, Jehan, 54.

Gauguin, Paul. 80.

Geudens, Albert, 57, 62.

Gilsoul-Hoppe, Ketty, 59.

Gogh, Vincent van, 80.

Guilbert, Maurice, 59.

Haesaerts, Paul, 69.

Heckers, Pieter, 70.

Humbeeck-Piron, Mevrouw van, 61.

Huys, Modest, 52.

Jefferys, Marcel, 59.

Jespers, Floris, 70.

Kat, Anne de, 56.

Khnopff, Fernand, 56.

Laermans, Eug., 29, 53, 59, 70.

Leempoels, Frans, 57.

Leroux, Henri, 54.

Lynen, Amédée, 57.

Madou, Jean-Baptiste, 75.

Malfait, Hubert, 69.

Manet, Edouard, 80.

Maréchal, François, 61.

Masereel, Frans, 69.

Mees, Focco, 61.

Melsen, Marten, 55.

Mieghem, Eug. van, 59.

Minne, George, 69, 70.

Minne, Joris, 61.

Monet, Claude, 80.

Mor, Anthonis, 75.

Morisot, Berthe, 80.

Navez, Arthur, 54, 70.

Neste, Alfred van, 62.

Oleffe, Auguste, 53, 57, 68, 70.

Opsomer, Isidoor, 53, 70, 72.

Overstraeten, Waar van, 69.

Paerels, Willem, 53, 70.

Parent, Roger, 54.

Permeke, Constant, 52, 69.

Petyt, O., 54.

Pissaro, Camille, 80.

Ramah, 53, 54, 58.

Renoir, Pierre-Auguste, 80.

Rysselberghe, Theo van, 58, 63.

Saedeleer, Elisabeth de, 70.

Saedeleer, Valerius de, 53, 62, 58, 69, 70.

Saverys, Albert, 57, 59, 63, 68, 69, 70.

Schelfhout, Lodewijk, 61.

Schirren, Ferdinand, 29, 52, 54, 55.

Servaes, Albert, 52, 69.

Seurat, 80.

Sisley, Alfred, 80.

Smet, Gustave de, 69, 70.

Smet, Léon de, 57, 69, 70.

Smits, Jakob, 53, 57, 59, 64.

Straten, Henri van, 61.

Strebelle, R., 57.

Sutter, Jules de, 69.

Thysebaert, Emile, 59.

Timmermans, Felix, 59.

Timmermans, Jan, 71.

[p. 176]

Titz, Louis, 57.

Toorop, Charley, 72.

Toulouse-Lautrec, Henri de, 80.

Troyer, Prosper de, 71.

Tijtgat, 68.

Verhaeren, Alfred, 53.

Wauters, A., 70.

Wauters, Emile, 71.

Weert, Anne de, 52.

Woestijne, Gustave van de, 53, 54, 59, 62, 69.

Wouters, Rik, 58.

Wynants, Ernest, 63.

Zevenberghen, van, 57.

Studiën over Schrijvers, Toondichters en Tooneelspelers.

Baekelmans, Lode, 24.

Bergmann, Tony, 50.

Bloem, J.C., 47.

Boeck, August de, 87.

Bouwmeester, Louis, 99.

Broeckaert, Herman, 54.

Buysse, Cyriel, 44, 48, 66.

Conscience, Hendrik, 22, 44, 45, 47, 70, 82.

Deyssel, Lodewijk van, 60, 81.

Dosfel, Lodewijk, 79.

Elsschot, Willem, 24.

Gezelle, Guido, 52.

Giraud, Albert, 50.

Hendrickx, Arthur, 96.

Hérédia, José Maria de, 83.

Heroondas, 46.

Humilis, 82.

Khnopff, Fernand, 56.

Laey, Omer K. de, 81.

Langendonck, Prosper van, 23, 31, 55, 63, 100.

Meester, Johan de, 49, 62.

Montagne, V.A. dela, 23, 28, 47.

Nouveau, Germain, cfr. Humilis.

Persijn, Jules, 45.

Ridder, André de, 24.

Ronsard, Pierre de, 49.

Sabbe, Maurits, 24, 69.

Scharpé, Lodewijk, 50.

Streuvels, Stijn, 51.

Stijns, Reimond, 21, 23, 44.

Teirlinck, Herman, 24, 27, 44, 49, 65, 88.

Teirlinck, Isidoor, 29, 30.

Valéry, Paul, 47.

Verhaeren, Emile, 63.

Vermeylen, August, 26, 30.

Verriest, Hugo, 23, 50, 52, 58, 62, 82, 84.

Verschaeve, Cyriel, 74.

Verstraete, Louis, 95.

Wattez, Omer, 49.

Wicheler, Jozef, 95.

Woestijne, Karel van de, 23, 24, 44, 46, 47, 48, 51, 61, 64, 66.

T

Toerisme, 29, 45, 101.

Tooneel.

Verslag voor den driejaarlijkschen prijs voor tooneelletterkunde, 38.

Vlaamsch Tooneel te Brussel, 46, 54, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 65, 66, 67, 68, 73, 95, 96, 97, 98, 99, 102.

Vlaamsch Tooneel te Halle, 81.

Tooneelcritiek (Over), 99.

Tooneelmaatschappen (Over), 98.

Tooneelopvoeding (Over), 100.

V

Varianten, 130.

Vereeniging van Letterkundigen, 28, 62, 101, 148.

Vertalingen, 119.

Vlaamsche Beweging, 53, 69, 96, 97, 98, 99.

W

Wijziging van titels, 131.

[p. 177]

Door mijn oprechten dank te betuigen aan mijn vereerden vriend, Prof. Al. De Maeyer, wiens waardevolle aanwijzingen en nauwgezette tekstrevisie mijn werk zeer te baat kwamen, kwijt ik mij van een aangenamen plicht.
Dr. Rob. Roemans.

[p. 179]

Inhoudstafel

				Bldz.
Verantwoording van F.V. Toussaint van Boelaere				13-14
EERSTE DEEL. Analytische Bibliographie van F.V. Toussaint van Boelaere				15-136
Eerste Hoofdstuk. Gebundeld Werk				15-31
A.	Poëzie			17-18
B.	Proza			18-21
C.	Critisch Werk			21-25
D.	Vertalingen			25-26
E.	Inleiding tot Werk van andere Schrijvers			26-27
F.	Medewerking aan Feestuitgaven, Albums, enz			27-31
Tweede Hoofdstuk. Medewerking aan Tijdschriften				31-118
I.	In alphabetische Volgorde			31-103
A.	Poëzie			31-38
	1.	Vlaamsche Tijdschriften		31-37
	2.	Hollandsche Tijdschriften		37-38
B.	Proza			38-43
	1.	Vlaamsche Tijdschriften		38-40
	2.	Hollandsche Tijdschriften		40-43
C.	Critische Bijdragen			43-93
	I.	Algemeene Bijdragen		43-84
		1.	Vlaamsche Tijdschriften	43-51
		2.	Hollandsche Tijdschriften	51-83
		3.	Fransche Tijdschriften	83-84
	II.	Boekbeoordeelingen		84-93
		1.	Vlaamsche Tijdschriften	84-92
		2.	Hollandsch Tijdschrift	92
		3.	Fransche Tijdschriften	92-93
D.	Varia			93-103
	1.	Vlaamsche Tijdschriften		93-103
	2.	Hollandsche Tijdschriften		103
II.	In chronologische Volgorde			103-118
Derde Hoofdstuk. F.V. Toussaint van Boelaere in Vertaling				119-125
Vierde Hoofdstuk. Aanteekeningen met betrekking tot den Schrijver en tot het Werk				125-132
Vijfde Hoofdstuk. Iconographie				132
Zesde Hoofdstuk. Bondige bibliographische opgave van de Tijdschriften waaraan F.V. Toussaint van Boelaere heeft medegewerkt				132-136

[p. 180]

TWEEDE DEEL. Analytische Bibliographie over F.V. Toussaint van Boelaere		138-162
Eerste Hoofdstuk. Algemeene Studiën over F.V. Toussaint van Boelaere		139-148
Tweede Hoofdstuk. Beoordeelingen over elk afzonderlijk Werk van F.V. Toussaint van Boelaere		148-162
1.	Landelijk Minnespel	148-153
2.	De Bloeiende Verwachting	153-155
3.	Petrusken's Einde	155
4.	Het Gesprek in Tractoria	156-158
5.	De Zilveren Vruchtenschaal	158
6.	De Peruviaansche Reis	158-159
7.	Zurkel en blauwe Lavendel	159-160
8.	Anthea	160
9.	Barceloneesche Reisindrukken	160-161
10.	Heroondas' Mimiamben	161
11.	Turren	161-162
Registers		163-176
I.	Alphabetische Lijst der Persoonsnamen	163-167
II.	Alphabetische Lijst der Tijdschriften en Bladen	168-170
III.	Alphabetische Lijst der Uitgevers van F.V. Toussaint van Boelaere's Werk	171
IV.	Zakenregister	171-176