Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1936

[p. 5]

Vergadering van 15 Januari 1936.

Waren aanwezig: de heeren J. Muls, bestuurder; R. Verdeyen, onderbestuurder; L. Goemans, bestendig secretaris;

de heeren Frank Lateur, L. Willems, A. Vermeylen, A.J.J. Vande Velde, J. Jacobs, M. Sabbe, J. Salsmans, F.V. Toussaint van Boelaere, A. Carnoy, J. Van Mierlo, J. Cuvelier, J. Vande Wyer, A.H. Cornette, Em. De Bom en Fl. Prims, werkende leden;

de heeren L. Grootaers, J. Eeckhout, Ern. Claes, J. Grauls, Lode Monteyne en E. Blancquaert, briefwisselende leden.

Hadden zich laten verontschuldigen: de heeren L. Simons, Fr. Daels, Cam. Huysmans, werkende leden, en H. De Man, briefwisselend lid.

_**_*

De Bestendige Secretaris geeft lezing van het verslag der vorige vergadering. Het wordt goedgekeurd.

Aangekochte boeken.

Rheinisches Wörterbuch.

De Katholieke Encyclopedie. Twaalfde deel.

Edward Coremans-Herinneringen van zijn dochter, door Ellen Corr.

De werken van Vondel. Deel VIII.

Aangeboden boeken.

Door de Regeering:

Bevolking - Algemeene telling op 31 December 1930. I^e Deel.

[p. 6]

Tellingen van de huizen en andere gebouwen en aan de woningen in 1930.

Correspondance de la Cour d'Espagne, recueil commencé par Henri Lonchay et continué par Joseph Cuvelier avec la collaboration de Joseph Lefevre. - Tome V. Précis de la correspondance de Charles II (1665-1700).

Door Prof. Dr. J. Vande Wyer, werkend lid der Academie:

Mededeelingen uitgegeven door de Vla. Top. Vereeniging te Leuven, Tiende Jaargang 1934:

id. Bijlage IV - Plaatsnamen te Londerzeel, door M. Sacre;

id. Bijlage V - Plaatsnamen te Turnhout, door J. Van Gorp;

id. Bijlage VI - Rond het woord ‘Uitvang’, door J. Helsen;

Toponymica. Bijdragen en bouwstoffen. II, 5. Brabantsche plaatsnamen. V. Beersel, door J. Lindemans;

id. V. - Huisnamen te Lier, door J. Helsen.

Door den hr Cam. Huysmans, werkend lid der Academie:

Vijf programma's van liederavonden ingericht te Antwerpen van 27 Januari tot 1 Februari 1936 en gewijd aan Het Volkslied van Hier en Elders.

Door bijzonderen:

Une bibliothèque scolaire du XI^e siècle d'après le catalogue provenant de l'abbaye d'Anchin, introduit, réédité et commenté par Jean Gessler.

Door de Rijksuniversiteit te Groningen:

Jewish Characters in eighteenth Century. English fiction and drama, door H.R.S. Vander Veen;

Vauban en Boisguillebert - Hun beteekenis voor de economie in verleden en heden, door J.H. Bast;

Statica en dynamica, door C. Kool;

Sprachlicher und historischer Kommentar zu Ammianus Marcellinus XIV 1-7, door P. De Jonge;

Mosaicarum et Romanorum Legum collatio, door N. Smits;

Democratie en oligarchie in Friesland tijdens de Republiek, door C.J. Guibal;

Edouard Ourliac 1813-1848, door F.D. Hupperts;

Proeve eener theorie der Actiones arbitrariae, door H.J. Scheltema;

Consolatio ad Liviam prolegomenis, commentario exegetico, indice instructa, door Arn. Witlox;

Jaarboek der Rijksuniversiteit te Groningen 1935;

Groningsche universiteitsgids. V. Academiejaar 1934-1935.

Door de Université d'Aix-Marseille:

Guide de l'étudiant - Année scolaire 1935-1936.

Annales de la Faculté de droit d'Aix - Nouvelle série, n^o 24 et 25.

Annales de la Faculté des lettres d'Aix - Tome XVIII (Année 1935), Premier fascicule; Deuxième fascicule.

[p. 7]

Door Det Kgl. Danske Videnskabernes Selskab:

Sang Hyang Kamahāyāman Mantrānaya - Ansprache bei der weihe Buddhistischer Mönche aus dem Altjavanischen Übersetzt und sprachlich erläutert, von K. Wulff.

Door de Smithsonian Institution:

Annual report of the Board of Regents 1934.

Door de Académie Tchèque des Sciences:

Bulletin international - Résumés des travaux présentés-XXXIV^e année;

Turecká Válka V Evropské politice V Letech 1592-1594, napsal Josef Matous̆ek;

C̆es̆tí Hudebníci V Ukrajinské cirkevní Hudbĕ, napsal Fedir Stes̆ko;

Jazyk Knih C̆erných, Jinak Smolných, napsal Fr. Oberpfalger.

_**_*

Bestuur der Academie. - Vooraleer zijn ambt van Bestuurder aan den heer Dr. J. Muls af te staan dankt de heer F.V. Toussaint van Boelaere, aftredend Bestuurder, bij den aanvang der zitting, de Academie en zijn medewerkers in het Bestuur. Hij wenscht zijn opvolger geluk. Deze dankt op zijn beurt zijn Collega's en doet een beroep op de toewijding van allen aan de belangen der Academie.

Mededeelingen door den Bestendigen Secretaris.

1^o) Prijsantwoorden. - Werden ingezonden volgende antwoorden op prijsvragen:

a) Letterkunde.

De techniek van het poëtisch werk van Karel Van de Woestijne.

Ingezonden hs. met kenspreuk:

‘Antwoordt dan en wilt mij zeggen;

Dichter... wat is dichten dan?’

[p. 8]

b) Dialectstudie.

De klank- en vormleer van het dialect van Mechelen met een taalgeographisch onderzoek van ten minste twintig omliggende plaatsen.

Ingezonden hs. met kenspreuk: ‘In alle dingen aanziet het end’.

c) Bibliographie.

De bibliographie van het vertaalde Vlaamsche letterkundige werk verschenen in tijdschriften tot einde 1935.

Ingezonden hs. met kenspreuk: ‘Een trouwe vertaler moet niet woordelijk vertalen’ (Horatius).

2^o) Wedstrijden. - Werden ingezonden:

a) voor den Aug. Beernaert-Prijs.

1. Dr. Jan Oskar De Gruyter 1885-1929. Zijn levenswerk, door Em. De Bom, Voorzitter van het De Gruyter-Genootschap.

2. De Sabbe's, door Lode Monteyne.

3. Benoit, man van zijn volk, door Prof. Dr. Flor. Van der Mueren.

4. Fieke Tofus. Verhaal uit het alledaagsche leven, door Alexis Callant.

5. Opera, door Maurits de Doncker.

6. Boerenleven, door Jan Lemmes.

b) voor den De Tière-Prijs.

1. Het Huis van de Leugen, door Hubert Melis.

2. De Waanzin van Hugo Van der Goes, door P. Van Assche.

3. Licht, door Jef Crick.

4. Jefke de Kraaier, door Jan Lemmes.

5. De Vrede, door denzelfde.

[p. 9]

3^o) Permanente Commissie voor Taaltoezicht. - Op 8 Januari werd door het Bestuur volgenden brief tot den Heer Eerste-Minister gericht naar aanleiding van het verslag door de Vlaamsche leden van de Permanente Commissie aan de Kon. Vl. Academie gestuurd.

Het Bestuur der Koninklijke Vlaamsche Academie heeft de eer Ued. het rapport onder oogen te brengen van de Vlaamsche leden der Permanente Commissie voor Taaltoezicht aangaande zekere toestanden door die Commissie waargenomen.

In haar zitting van 18 December ll. nam de Academie kennis van dat rapport en besloot het Ued. over te maken met het eerbiedig verzoek de noodige maatregelen te willen treffen om een eind te stellen aan de aangeklaagde toestanden.

De vergadering was van oordeel, dat de Academie, die bij de wet belast is met de voordracht van de Vlaamsche leden van genoemde Commissie, niet onverschillig kon blijven tegenover de feiten welke het voorwerp uitmaken van het rapport. Haar stilzwijgen zou als een goedkeuring kunnen gelden in aangelegenheden waarvan de rechtmatige regeling de zekerste waarborg is van 's lands rust ten opzichte van de taalkwestie.

Aanvaard, Hooggeachte Heer Eerste-Minister, de betuiging van onze eerbiedige gevoelens.

Mededeelingen namens de commissies.

I. - Commissie voor Geschiedenis, Bio- en Bibliographie. - Kan. Fl. Prims, Secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de heeren L. Willems, M. Sabbe, J. Van Mierlo (voorz.), J. Cuvelier, F.V. Toussaint van Boelaere (ondervoorz.), A. Vermeylen en J. Salsmans; en de heeren hospiteerende leden Goemans, Verdeyen en Monteyne.

[p. 10]

Op de dagorde staat: lezing van den heer L. Willems over Bredero's Angeniet.

Kalff aanzag Angeniet als een auto-biographisch stuk. Starter heeft het bewerkt en blijkbaar omgewerkt, te oordeelen naar den aangegeven ‘inhoud’ van het stuk, en het stuk zelf zooals wij het thans bezitten. Wie is Angeniet? Er is uit oudere gedichten van Bredero een en ander op te halen. In zijn hoofdliederen gewaagt hij van een Agnes die een agnus dei op de borst draagt en dus een katholieke zijn moet; vele andere teksten uit de liederen herinneren aan de Angeniet-geschiedenis. Ettelijke zinspelingen in Angeniet geraken hierdoor opgeklaard.

Van welk jaar dagteekent Angeniet? Is het Bredero's laatste gewrocht onafgewerkt gebleven bij verrassing door den dood? Waarschijnlijk is het stuk van vroegeren datum en eenvoudig door den schrijver onafgewerkt gelaten. De Angeniet schijnt te dagteekenen uit 1614.

Een derde vraag is of we Angeniet kunnen herkennen in een der Vier Godinnen uit de liefdeliederen. Het zou ‘de bruinoogige koningin’ van de sonnetten zijn.

II. - Commissie voor Onderwijs in en door het Nederlandsch. - Kan. J. Jacobs, Secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de heeren L. Goemans, Kan. J. Jacobs, A.J.J. Vande Velde, J. Muls, M. Sabbe en R. Verdeyen (Ondervoorz. dd. Voorzitter).

Op de dagorde staat: Taalstrijd in Zuid-Nederland tusschen 1815-1830.

De hr. Sabbe wijst op het belang voor de geschiedenis van den taalstrijd in België onder het Hollandsche regime, van de menigvuldige vlugschriften, die tusschen 1815 en 1830 daarover verschenen.

Hij bespreekt vooral de geschriften van Lodew. Gerard

[p. 11]

Visscher, Noord-Brabander in België gevestigd. Deze schildert den gemoedstoestand van de voor- en tegenstanders van de Nederlandsche Regeering, en bewijst dat alleen de geestelijken vroeger met kunst de Nederlandsche taal hebben beoefend. In zijn boek over Het Herstel en de Herinvoering der Nederlandsche taal beknibbelt hij het gedrag van de Franschen en de Franschgezinden in Brussel. Hij verwacht, dat de Walen op den duur ook het Nederlandsch zullen leeren. Hij betreurt het stichten van drie hoogescholen in België met het Latijn als voertaal. Hij vraagt Ndl. athenea; hij wenscht de oprichting van een nationalen schouwburg, van een nationaal dagblad, van een Parlement, waarin het Nederlandsch doorgaans zou gesproken worden. Hij spreekt den lof uit van den Argus (dagblad) en van de Concordia, genootschap van Ndl. letterkundigen te Brussel. Visscher gaf ook talrijke bloemlezingen en een tooneelstuk uit.

De Commissie verzoekt de Academie deze lezing in de Verslagen en Mededeelingen op te nemen.

De hr. Goemans zet nadien in 't beknopt een voorstel uiteen strekkende tot het versmelten van de tijdelijke Commissie voor het Nederlandsch Woordenboek met de Bestendige Commissie voor Onderwijs. Ten einde die tijdelijke Commissie, welke eigenlijk zonder eenig statuut is, op administratieven grond te vestigen, hun verantwoordelijkheden onder leden en bestuur duidelijk te bepalen en haar werkzaamheden nauwkeurig te regelen, zou men er van een Bestendige Commissie dienen te maken, wat het getal der Bestendige Commissies op vijf zou brengen. Dit schijnt niet mogelijk. De versmelting van beide Commissies dringen zich derhalve op.

Het voorstel wordt aangenomen en zal ter goedkeuring aan de Academie worden onderworpen. In een der a.s. zittingen zal het plan van de werkzaamheden der Commissie worden vastgesteld.

[p. 12]

Dagorde.

1^o A. Beernaert-prijs. Keurraad. - In den keurraad voor den A. Beernaert-prijs dient een lid vervangen, dat voor persoonlijke redenen niet wenschte in den keurraad zitting te nemen. De jury wordt bepaald samengesteld uit de heeren A. Cornette, J. Muls, J. Van Mierlo, werkende leden, en E. Claes, briefwisselend lid.

2^o Lezing door den heer A.H. Cornette, werkend lid. - Venetië, een herinnering.

De heer Bestuurder wenscht spreker geluk met zijn lezing.

3^o Spellingkwestie. - Bespreking aangaande de vraag gesteld door vijf werkende leden:

‘Dwingen de nieuwe feiten door de vergaderingen van 11 en 12 December ll. in de 2^de Kamer in Nederland aan het licht gebracht niet tot herziening van het advies der Koninklijke Vlaamsche Academie inzake Nederlandsche spellinghervorming?’

Een aantal leden, waaronder vooral de heeren Muls, Van Mierlo, Verdeyen, Vande Wyer en Vermeylen, nemen deel aan die bespreking. Op het voorstel een stemming over de vraag uit te brengen, wordt door de meerderheid der vergadering tot verdaging beslist.