Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1935

[p. 979]

Vergadering van 16 October 1935.

Zijn aanwezig: de heeren F.V. Toussaint van Boelaere, bestuurder; J. Muls, onderbestuurder en L. Goemans, bestendig secretaris;

de heeren: Fr. Lateur, L. Van Puyvelde, L. Willems, A. Vermeylen, A.J.J. Van de Velde, M. Sabbe, J. Salsmans, S.J., P. Bellefroid, A. Carnoy, J. Van Mierlo S.J., J. Cuvelier, J. Van de Wyer, A.H. Cornette, Em. De Bom en Fl. Prims, werkende leden;

de heeren: L. Grootaers, Joris Eeckhout, J. Grauls' Lode Monteyne en E. Blancquaert, briefwisselende leden

Laten zich verontschuldigen: de heeren L. Simons, en Fr. Van Cauwelaert, werkende leden;

de heeren L. Baekelmans en H. De Man, briefwisselende leden.

_* * _*

De bestendige secretaris leest het verslag van de September-vergadering; het wordt goedgekeurd.

Aangeboden boeken.

Door de katholieke Universiteit te Nijmegen:

-	Grieksche diernamen, door Jos. Brands;
-	St-Servatius de eerste Nederlandsche bisschop in historie en legende door B.H.M. Vlekke;
-	Over den zin van het huwelijk, door A.W. Hoegen;

[p. 980]

-	De theorie van de vier wereldrijken en van de overdracht der wereldheerschappij tot op Innocentius III, door Edm. Kocken;
-	De nominale klassificatie in de Afrikaansche negertalen, door J. Wils;
-	Die Lebens- und Weltanschauung der Freifrau Marie von Ebner-Eschenbach, door Zr. Mechtildis Alkemade;
-	Poimandres en Philo, door K. Steur.

Door de Bibliotheca Academiae Lugduno-Batavae:

Catalogus. Deel XXGI. Inventaris van de handschriften. Tweede Afdeeling. - Tweede Helft.

Door de Smithsonian Institution, Washington:

-	Annual report of the board of regents of the Smithsonian Institution.

Aangekochte boeken

De Onderneming, door Maxim Gorki (Feniks Reeks);

De Katholieke Encyclopedie (Elfde Deel).

_* * _*

Afsterven van den Heer K. Weyler, Gouverneur der Provincie Oost-Vlaanderen. - Bij den aanvang der zitting brengt de heer Bestuurder Toussaint van Boelaere, vóór de rechtstaande vergadering, hulde aan de nagedachtenis van den Heer Gouverneur Weyler, op 13 dezer te Gent overleden. Hij herinnert vooral aan de oprechte genegenheid door den Heer Weyler in menige omstandigheden aan de Academie betoond.

De Bestendige Secretaris heeft reeds op zich genomen aan Mevrouw en aan de Familie Weyler het rouwbeklag van de K.V. Academie aan te bieden.

[p. 981]

Mededeelingen door den Bestendigen Secretaris.

1^o) Telegram van Z.M. den Koning. - Op het telegram van 13 October bij gelegenheid van de Plechtige Vergadering en van het Jaarlijksch Feestmaal aan Z.M. den Koning gezonden, ontving de Bestendigen Secretaris volgend antwoord:

De Koning werd ten zeerste getroffen door de gevoelens van onwankelbare verknochtheid die u hem geuit hebt ter gelegenheid van de jaarlijksche openbare zitting der Koninklijke Vlaamsche Academie en hij heeft mij gelast u te verzoeken zijn oprechten dank te betuigen aan den heer Toussaint alsmede aan allen wier tolk u zijt.

Staatssecretaris van 's Konings Huis.

2^o) Plechtige vergadering. - Op 16 October ontving de Bestendige Secretaris een schrijven van den heer Minister, gedagteekend 15 October, waarbij deze meldde dat, ‘tot zijn leedwezen belet zijnde Zondag e.k. de plechtige vergadering der Academie bij te wonen’, de H. Directeur Van Hecke belast werd hem te vertegenwoordigen.

3^o) J. Van Ginderachter-schenking. - Het Staatsblad van 6 October 1935 bevat de officieele aanvaarding van de bewuste schenking. Hier volgt het Koninklijk Besluit.

ministerie van justitie en ministerie van openbaar onderwijs

25 September 1935. - Koninklijk besluit. - Staat. - Gift.

(1^e algemeene directie, 1^e directie, 1^e sectie, nr 5112).

Leopold iii, koning der belgen,

Aan allen, tegenwoordigen en toekomenden, HEIL.

Gezien de expeditie van de op 6 Februari 1935 vóór notaris

[p. 982]

Heckelers, ter standplaats Merchtem, verleden akte waarbij de heer Van Ginderachter (J.), provinciaal raadslid van Brabant, burgemeester der gemeente Merchtem, wonende aldaar, aan den Staat een bedrag van 20.000 frank schenkt waarvan de interesten zonder voorbehoud ter beschikking van de Koninklijke Vlaamsche Academie zullen worden gesteld;

De gift wordt gedaan onder de volgende voorwaarden:

De Koninklijke Academie zal het bedrag gebruiken tot het verwekken, het aanmoedigen, het bekronen van geschriften ter verheerlijking van de provincie Brabant, bij voorkeur van de kantons Assche, Wolverthem en Vilvoorde.

Met dit doel zal zij om de drie of om de vier jaar den interest van de geschonken som besteden voor een prijs die zal uitgeloofd worden aan het in het laatste driejaarlijksche of vierjaarlijksche tijdvak verschenen werk, dat het best zal bijgedragen hebben tot het doel door de schenking beoogd.

Dit werk mag zijn van letterkundigen, geschiedkundigen, kunstgeschiedkundigen, taalkundigen en folkloristischen aard.

Eventueel kan de prijs verleend worden aan een tijdschrift of zelfs aan een inrichting die zich, op een van deze gebieden, door haar uitgaven zal verdienstelijk hebben gemaakt.

De schenker wenscht daarbij dat de voorkeur zal gegeven worden aan geschriften welke het geloof, de volkszeden, de volksgebruiken en de volkstaal van bedoelde streek verheerlijken of bestudeeren.

De prijs zal den naam dragen van ‘Jozef Van Ginderachterprijs’.

De wijze van uitschrijven en toekennen van den prijs wordt aan de zorgen van de Vlaamsche Academie overgelaten met het beding, dat het voorgeschreven doel steeds voor oogen wordt gehouden;

Gezien het schrijven van 8 Augustus 1935, waarbij de schenker verklaart dat de woorden ‘zonder voorbehoud’ moeten worden aangezien als niet geschreven in de beschikking waarbij bepaald wordt dat de interesten van het geschonken bedrag zonder voorbehoud ter beschikking van de Koninklijke Vlaamsche Academie zullen gesteld worden;

Op voorstel van Onzen Minister van Justitie en Onzen Minister van Openbaar Onderwijs;

[p. 983]

Wij hebben besloten en wij besluiten:

Eenig artikel. Bovengemelde gift, geschonken aan den Staat voor de Koninklijke Vlaamsche Academie, is aanvaard.

Onze Minister van Justitie en Onze Minister van Openbaar Onderwijs zijn belast, ieder wat hem betreft, met de uitvoering van het tegenwoordig besluit.

Gegeven te Brussel, den 25 September 1935.

Leopold.

Van 's Konings wege:
De Minister van Justitie,
E. Soudan.
De Minister van Openbaar Onderwijs
Fr. Bovesse.

4^o) De K.V. Academie in het Buitenland. - Bij brieve van 27 September 1935 laat de heer Leenderts ons den tekst geworden van een artikel van zijn hand verschenen op 23 September 11. in De Rotterdammer aangaande de K.V. Academie en getiteld: Vlaanderens Cultuurstrijd. De beteekenis van de Koninklijke Vlaamsche Academie.

Schrijver komt later terug op de Verslagen en Mededeelingen der Academie.

Mededeelingen namens de commissies

I. - Bestendige Commissie voor Middelnederlandsche taal- en letterkunde. - De heer L. Willems, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de commissie gehouden.

Waren aanwezig: de heeren L. Goemans, L. Willems, J. Van Mierlo, J. Cuvelier en J. Vande Wyer; alsook de

[p. 984]

heeren hospiteerende leden Sabbe, Muls, Prims, Grootaers, Monteyne.

Op de dagorde staat:

1^o) Verkiezing van Voorzitter, Ondervoorzitter en Secretaris der Commissie voor 1936-37.

Worden verkozen tot voorzitter de heer J. Cuvelier, tot ondervoorzitter de heer A. Carnoy, tot secretaris de heer L. Willems.

2^o) De namen van de mier in de Zuid-Nederlandsche dialecten. - Lezing door Prof. L. Grootaers, briefwisselend lid.

Spreker toont aan door middel van de taalgeographische methode dat het woord mier, dat overheerschend is in de westelijke helft van Zuid-Nederland krachtig vooruitdringt naar het oosten. In de provinciën Antwerpen en Limburg is een strijd gaande tusschen mier en ripuarische vormen van het Hoogduitsch Ameise; spreker tracht de historische ontwikkeling van de verschillende elkaar overdekkende lagen te verklaren. Tot deze verklaring draagt insgelijks bij de gegevens verstrekt door de Duitsche dialectologen: deze hebben totnogtoe slechts fragmentarisch, alhoewel zeer leerrijk materiaal geleverd op het gebied van de woordgeographie.

De heer voorzitter wenscht spreker geluk met zijn voordracht en stelt opneming in de Verslagen en Mededeelingen voor.

II. - Bestendige Commissie voor nieuwere Taal- en Letterkunde. - De heer Sabbe, Secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de commissie gehouden.

Waren aanwezig: de heeren Van de Velde, dd. voorzit-

[p. 985]

ter; Fr. Lateur, A. Vermeylen, M. Sabbe, J. Salsmans, H. Teirlinck, J. Muls, F.V. Toussaint van Boelaere, Em. De Bom en Felix Timmermans; en de heeren hospiteerende leden L. Goemans, J. Eeckhout en L. Monteyne.

Op de dagorde staat:

1^o) Verkiezing van Voorzitter, Ondervoorzitter en Secretaris der Commissie voor 1936-37.

Worden verkozen tot voorzitter de heer A.J.J. Van de Velde, tot ondervoorzitter de heer J. Muls, tot secretaris de heer M. Sabbe.

2^o) Taalkundige Neerlandiana in Noord-Amerika door Dr. Em. A. Vuylsteker ter opneming in de Verslagen en Mededeelingen aangeboden. - Verslag der twee Commissarissen.

Daar in ieder geval vóór 1936 van geen uitgave dier studie kan sprake zijn, zullen de verslagen later worden voorgelegd.

3^o) Vlaamsche Schrijvers in Duitsche Vertaling aangeboden ter opneming in de Verslagen en Mededeelingen door den heer Prosper Arents.

Worden tot Commissarissen aangewezen de heeren De Bom en Sabbe.

4^o) Poirters in aantocht. - Lezing door Prof. Salsmans.

Prof. Salsmans stelt de commissie op de hoogte van de door hem klaargemaakte uitgave van Pater Poirters' Het Masker van de Wereld afgetrokken, die eerstdaags zal verschijnen. Als basis der uitgave werd de 7^e druk (Antwerpen, Cnobbaert) ge-

[p. 986]

nomen, die als de beste beschouwd wordt. Spreker geeft uitleg over de gekozen spelling en wijst verder op verscheidene moeilijkheden, die in den tekst voorkomen, en die in de uitgave opgehelderd worden.

De Commissie stelt voor de lezing in de Verslagen en Mededeelingen op te nemen.

Dagorde

1^o) Letterkundige Mededeelingen.

De heer M. Sabbe biedt de Academie een exemplaar aan van zijn laatste uitgaven Brabant in 't verweer en Peilingen.

De P.J. Salsmans schenkt aan de Academie zijn nieuwe editie van Poirters' Het masker van de wereld afgetrokken.

De E.H. Kan. Prims schenkt aan de Academie en aan elk der leden een exemplaar van zijn Brieven aan Deken Werbrouck (1797) over ‘De zaek van de Clergé’.

De heer P. Bellefroid biedt uit naam van Prof. Gunzburg, diens nieuw uitgekomen werk aan: Het Huwelijkscontract. Rechtsleer en Rechtspraak in België en in Frankrijk. 2^e uitgave.

De heer Bestuurder dankt de schenkers en wenscht de schrijvers geluk met hun werkzaamheid.

De Bestendige Secretaris spreekt op zijn beurt den wensch uit, dat het voorbeeld der schenkers door alle leden der Academie zou worden nagevolgd, telkens zij een boek laten verschijnen.

2^o) Art. 13 van de Wetten der Academie. - De Bestendige Secretaris herinnert aan het art. 13 der wetten waarbij de heeren werkende en briefwisselende leden wordt voorgeschreven zooveel mogelijk alle drie jaar een onuitgegeven opstel in de Academie aan te bieden.

[p. 987]

3^o) Lezing door Prof. A.J.J. Van de Velde, werkend lid: Faraday's lichte juk.

De heer Bestuurder, na dank te hebben gezegd voor de nooit in gebreke blijvende bereidwilligheid van Collega Van de Velde om, bij ontstentenis van andere sprekers, de dagorde der Academie te helpen aanvullen, stelt voor zijn studie in de Verslagen en Mededeelingen op te nemen.