Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1935

[p. 765]

Vergadering van 7 Augustus 1935

Zijn aanwezig: de heeren F.V. Toussaint van Boelaere, bestuurder; J. Muls, onderbestuurder; L. Goemans, bestendig secretaris;

de heeren Frank Lateur, L. Van Puyvelde, L. Willems, A. Vermeylen, A.J.J. Vande Velde, J. Jacobs, H. Teirlinck, P. Bellefroid, J. Van Mierlo, Felix Timmermans, A.H. Cornette, Em. De Bom en Fl. Prims, werkende leden;

de heeren L. Grootaers, J. Eeckhout, E. Claes, J. Grauls, E. Blancquaert, briefwisselende leden.

Laten zich verontschuldigen: de heeren L. Simons, Kan. A. Joos, J. Mansion, M. Sabbe en Fr. Daels, werkende leden;

de heeren H. De Man, en L. Monteyne, briefwisselende leden.

_* * _*

De Bestendige Secretaris leest het verslag van de Julivergadering. Het wordt goedgekeurd.

_* * _*

Onderscheiding. - Kroonorde - Bij den aanvang der zitting wenscht de heer Bestuurder den Eerw. heer Kanunnik J. Jacobs geluk met zijn bevordering tot Commandeur in de Kroonorde, bij gelegenheid van zijn benoeming tot Diocesaan Hoofdinspecteur.

_* * _*

[p. 766]

Aangeboden boeken.

Door de Koninklijke Academie van Wetenschappen te Amsterdam:

Jaarboek 1933-34.

De beteekenis van het labyrinth, door F. Muller Jzn;

Mededeelingen uit de Leidsche verzameling van spijkerschrift-inscripties, I. Oorkonden uit de periode der Rijken van Sumer en Akkad. (3000-2000 v. Chr. door F.M.Th. Böhl;

Id. II. Oorkonden uit de periode van 2000-1200 v. Chr., door denzelfde;

De antieke opvatting van dienstarbeid, door W.B. Kristensen;

De inscriptie van Soekaboemi, door P.V. Van Stein Callenfels;

Over Indië's staatsorde vóór 1854, door J.H.A. Logeman;

De inconographie van den dubbelen logos. I. De 15^e strophe der Acathistische Hymne aan de H. Maagd, door L.H. Grondijs;

Sur quelques composés français formés au moyen de préfixes, à propos du dictionnaire étymologique de la langue française par Oscar Bloch, par J.J. Salverda de Grave;

Het woord existentie in het moderne wetenschappelijke spraakgebruik, door W.J. Aalders;

Het latijn en de theorie van de Indo-Europeesche randtalen, door Jos. Schrijnen;

Das gegenseitige Verhältnis einiger Redaktionen der Ἀνδϱῶν ἀγἰϖν βιβλος und die Entwicklungsgeschichte des Μἐγα Λειμϖάϱιον, door M. Van Wijk;

Spraak en taal. door Gerlach Royen, O.F.M.;

On the relation between Ghazālī's cosmology and his mysticism, by A.J. Wensinck;

Thorbecke's oudste geschriften, door I.J. Brugmans;

Τελος ὁ γάμος, door H. Bolkestein;

De Friesche hoofdeling, door I.H. Gosses;

Een historische legende het Zuid-Nederlandsch Tarief van 21 December 1680, door P. Geyl;

De Ark van Jahwe, door W.B. Kristensen;

De schuldvraag, door H. Brugmans;

De Oorsprong van de priestertaal in Poso, door Alb. C. Kruyt;

Het Karmawibhangga op Barabudur, door N.J. Krom;

Die Epistola Catonis, von M. Boas;

A Blackfoot-English vocabulary based on material from the Southern Peignans, by C.C. Uhlenbeck and R.H. Van Gulik;

Untersuchungen über Buch II und III der ‘Imitatio Christi’ von P. Hagen;

The Liège Diatessaron, by A.J. Barnouw;

Le Roman de Libistros et Rhodamné, par J.A. Lambert.

[p. 767]

Mededeelingen door den Bestendigen Secretaris.

1^o) Lidmaatschap. Goedkeuring der verkiezingen. - Bij K.B. van 27 Juli 1935, worden goedgekeurd de door de Academie op de vergadering van 19 Juni 11. gedane verkiezingen:

tot werkend lid, ter vervanging van den heer L. Scharpé, overleden, van Eerw. heer Kan. Floris Prims, archivaris der stad Antwerpen;

tot briefwisselende leden, ter vervanging van respect. de heeren A.H. Cornette en Em. De Bom, tot werkende leden verkozen, van de heeren L. Monteyne, letterkundige te Antwerpen, en E. Blanquaert, hoogleeraar bij de Universiteit te Gent.

De heer Bestuurder wenscht den heer Blancquaert welkom in de Academie, waarop deze dankt voor het vertrouwen in hem gesteld.

2^o) Openbare zitting van 13 October 1935. - Bij brieve van 22 Mei l.l. laat Mejuffr. M.E. Kronenberg weten, dat zij op de openbare vergadering der Academie, (13 October a.s.) zal handelen Over verboden boeken en opstandige drukkers.

De heer Bestuurder heeft tot titel van zijn lezing gekozen: Het kortverhaal als kunstvorm.

3^o) Vereeniging voor Wetenschap. - Bij brieve van 2 Augustus 1935 meldt die Vereeniging aan de Academie dat zij, bij gelegenheid van haar Congres te Brugge en het bezoek aan Damme, een Maerlant-hulde te Damme inricht, op 1 September a.s. Zij vraagt deelneming van de K.V. Academie.

[p. 768]

De vergadering besluit tot de afvaardiging op die hulde van den heer A.H. Cornette, die er het woord zal voeren.

4^o) Lissabon. Internationaal Congres van Dierkunde. - De heer Prof. Dr. A. Ricardo Jorge, voorzitter van het Congres, dat van 14 tot 25 September 1935 te Lissabon plaats zal grijpen, noodigt bij brieve van 23 Juli 1.1. de K.V. Academie uit zich daarop te laten vertegenwoordigen.

De Academie zal een brief tot antwoord aan Prof. Dr. A. Ricardo Jorge laten geworden, waarbij zij op hare tot taal- en letterkunde beperkte bevoegdheden zal wijzen.

Mededeelingen namens de commissies.

I. - Commissie voor Middelnederlandsche Taal- en Letterkunde. - De heer Willems, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de commissie gehouden.

Waren aanwezig: de heeren L. Goemans, L. Willems, J. Jacobs, J. Van Mierlo; en de heeren hospiteerende leden Muls, Cornette, Prims.

Op de dagorde staat:

1^o Bijvoegsel op het Antwerpsch Idioticon door den hr. Cornelissen, ter uitgave aangeboden.

De heeren Kan. Jacobs en L. Goemans lezen hunne verslagen voor, over het Bijvoegsel van den hr. Cornelissen. Beide verslaggevers drukken den wensch uit dat hier en daar enkele verbeteringen op het werk zouden worden aangebracht. Zij concludeeren tot het opnemen van dit Bijvoegsel in de uitgaven der Vlaamsche Academie.

De vergadering stemt met dit voorstel in.

[p. 769]

2^o) Prof. Van Mierlo neemt het woord voor zijn lezing ‘over het Leven van Sint Lutgardis door Willem van Afflighem’.

Nu het probleem van de identiteit van auteurschap voor het Leven van S. Lutgart en het Limburgsche Leven van Jesus door Dr. C.C. De Bruin formeel is gesteld geworden, heeft Prof. Van Mierlo dit wat meer in bijzonderheden willen onderzoeken. Uit de persoonlijkheid van de schrijvers van beide werken blijkt wel een groote overeenkomst. De stijleigenaardigheden zijn ook treffend, doch op zich zelf onvoldoende. De woordvoorraad vertoont enkele merkwaardige woorden en uitdrukkingen die zoo goed als uitsluitend in beide werken voorkomen, en een reeks andere die, hoewel ook elders gebruikelijk, toch kenmerkend zijn; maar beider woordenschat wijkt ook in vele zelfs gewone woorden af. Een onderzoek naar de gewone vormen van taal en grammatica leidt eveneens tot treffende overeenkomst, bij toch ook ernstig verschil. En het Leven van S. Lutgart spreekt van het evangelie der ‘werscap’, waar het Leven van Jesus ‘maeltijt’ heeft. De positieve bewijzen voor de identiteit van auteurschap schijnen dus zoo ver te ontbreken.

Toch zijn beide werken zeer innig verwant. Is dan het Leven van Jesus wel oorspronkelijk Limburgsch? Men zal dit zonder meer moeten aannemen, zoolang men het recht niet heeft de Vlaamsch-Brabantsche eigenaardigheiden tegen de zekere Limburgismen uit te spelen. Maar het Leven van S. Lutgart dan, is dit ook oorspronkelijk Limburgsch? Of Brabantsch? En het werk van Willem van Affligem? Na uiteengezet te hebben al wat tegen dezen Willem als dichter van het Leven van S. Lutgart kan pleiten, wordt het afdoende bewijs gebracht, dat Willem van Affligem zonder den minsten twijfel wel de dichter is. Dan is zijn gedicht oorspronkelijk Brabantsch, en niet Limburgsch. Maar dan valt ook alle steun voor het Limburgsch van het Leven van Jesus, en is dit ook oorspronkelijk Brabantsch. Dan zal ook alles wat het Leven van Jesus met het Leven van S. Lutgart verbindt sterker in de weegschaal wegen dan wat hen scheidt. Zoo luidt de conclusie, dat ook het Leven van Jesus hoogst waarschijnlijk van Willem van Affligem is.

De Commissie stelt voor de lezing in de Verslagen en Mededeelingen op te nemen.

[p. 770]

II. - Commissie voor Nieuwere Taal- en Letterkunde. - De heer Jozef Muls, d.d. secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig de heeren Van de Velde, Frank Lateur, H. Teirlinck, A. Vermeylen, F.V. Toussaint van boelaere, Timmermans, leden der Commissie, de heeren Willems, Goemans, Cornette en J. Eeckhout, als hospiteerende leden.

Vooraf wordt door den Bestendigen Secretaris medegedeeld dat er een handschrift is toegekomen van Dr. Em.A. Vuylsteker over ‘Taalkundige Neerlandiana in Noord Amerika’ ter opneming in de Verslagen en Mededeelingen. Een verslag dient daarover te worden uitgebracht. Als verslaggevers worden door de vergadering aangeduid de heeren Muls en Vermeylen, die aanvaarden.

Op de dagorde staat ‘Wertherisme, Baudelairisme en Romantisme’, lezing door den heer Willems naar aanleiding van de bekroonde prijsvraag ‘Baudelaire en Baudelairisme’ door Dr. de Smaele. Spreker maakt voorbehoud tegenover de stelling van den schrijver en zegt zijn eigen meening over Baudelaire. Hij kan de bewondering van den schrijver niet deelen en stelt het classicisme tegenover het Baudelairisme. Er wordt van gedachten gewisseld met den spreker door de heeren Cornette, Vermeylen en Toussaint van Boelaere. De heer Muls doet opmerken dat, met allen eerbied voor de met overtuiging en kennis uiteengezette zienswijze van den spreker, het toch niet gewenscht is, dat een door de Academie bekroonde prijsvraag achterop door een lid van de Academie zou worden afgekeurd. De heer Willems legt zich bij deze meening neer en zal dan ook zijn lezing niet in de Verslagen en Mededeelingen laten opnemen.

[p. 771]

Dagorde.

1^o) Prijsvragen der K.V. Academie voor 1938. - De Commissie tot voorstelling der prijsvragen samengesteld uit de heeren F.V. Toussaint van Boelaere, bestuurder, J. Muls, onderbestuurder, L. Goemans, bestendig secretaris, J. Mansion, M. Sabbe, J. Vande Wijer en A. Vermeylen, leden, vergaderde op 2 Augustus 11. De heer Sabbe had zich wegens belet laten verontschuldigen, maar zond een voorstel van prijsvraag in.

Volgende prijsvragen werden door de Commissie vastgesteld:

I. - Taalkunde.

1. Studie over de woorden bij Van Maerlant die godsdienstige begrippen weergeven in verband met overeenkomstige termen in de Oud-Germaansche talen. Prijs: minimum 2.500 fr. (Steller van de vraag: Prof. Mansion).

II. - Letterkunde.

2. Studie over de schildering van den mensch in de Oud-IJslandsche sage. Prijs: minimum 2.500 fr. (St. v.d. vr.: Prof. Vermeylen).

III. - Kunstgeschiedenis.

3. Studie over den Zuid-Nederlandschen toondichter uit de 16^e eeuw Jacob de Weert. Prijs: minimum 2.500 fr. (St. v.d. vr.: Prof. Sabbe).

4. Kritische studie over het werk van Vincent Van Gogh. Prijs: minimum 2.500 fr. (St. v.d. vr.: Prof. Vermeylen).

IV. - Toponymie.

5. Studie over de oude en moderne plaatsnamen van

[p. 772]

de gemeente Herne. Prijs: minimum 2.500 fr. (St. v.d. vr.: Prof. Vande Wijer).

2^o) Servaas Daems-hulde te Tongerloo. - De heer Kan. J. Jacobs neemt aan op 25 Augustus bij de onthulling van het S. Daems-gedenkteeken te Tongerloo de Academie te vertegenwoordigen en er het woord te voeren.

3^o) Boek aan de Academie aangeboden. - Op verzoek en uit naam van den heer. Kan. A. Joos biedt de Bestendige Secretaris aan de Academie een boek aan van Lodewijk Scheltjens, Beroemde Mannen uit het Waasland: De Kunstenaarsfamilie Nijs.

4^o) Elckerlyc. - Benoeming eener Commissie van advies. - De hr. Teirlinck bekomt het woord om een voorstel in te dienen aangaande het officieel aannemen van het middeleeuwsch Vlaamsche meesterwerk Elckerlyc als nationaal tooneelspel, met dien verstande, dat jaarlijks ten minste éénmaal, het stuk zou worden opgevoerd door de Vlaamsche schouwburgen, te Antwerpen, te Brussel en te Gent. Daartoe zou de Regeering helpen. Zoo het schijnt, wil de heer Minister van Openbaar Onderwijs zijn steun verleenen. De heer Teirlinck wenscht echter de goedkeuring van de K.V. Academie te bekomen, alsook de benoeming in haar schoot van een Commissie van advies welke eensdeels de officieele, eenigszins gemoderniseerde lezing van Elckerlyk bepaald zou voorstellen, en anderzijds zich met het oplossen van andere vragen aangaande de uitvoering van het ontworpen plan bezighouden.

De vergadering legt zich bij het voorstel van den heer Teirlinck neer en benoemt een Commissie van advies waar als leden zullen optreden, de heeren Toussaint van Boe-

[p. 773]

laere, Muls, Goemans, Teirlinck, Van Mierlo en Willems.

5^o) Lezing door den Eerw. P.J. Van Mierlo, werkend lid. - Willem van Afflighem.

De hr. Bestuurder wenscht spreker geluk met zijn lezing en stelt aan de vergadering voor die in de Verslagen en Mededeelingen te laten verschijnen. Dit voorstel wordt eenparig aangenomen.