Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1934

[p. 743]

Openbare Zitting van 5 Augustus 1934.

De Academie had besloten haar gewone vergadering van de maand Augustus te vervangen door een Openbare Zitting aan de herdenking van Peter Benoit en Emanuel Hiel gewijd en die Zitting te houden op Zondag 5 Augustus, te 11 uur, in de groote vergaderzaal der Academie. Het programma van de hulde Benoit-Hiel was samengesteld als volgt:

Inleidend woord van Prof. Dr. L. Van Puyvelde, Bestuurder der Academie.

Muziek van P. Benoit op teksten van Em. Hiel.

I.	a. o Schelde, ik heb uw stem gehoord (uit het Oratorio De Schelde). b. Aria van de Aarde (uit het Oratorio Lucifer), gezongen door den hr. Ach. Van Beveren.
II.	a. Aria uit de Opera ‘Isa’ b. Twee Kerelen c. Heeft het roosje milde geuren (gezongen door Mej. Alice Plato).
III.	Toespraak door Prof. Dr. Maurits sabbe, Werkend lid der Koninklijke Vlaamsche Academie: Benoit en Hiel.
IV.	a. Toen ging ik in den hof met haar b. o, Gij voor wie de driften zwijgen c. Mijn hart is vol verlangen (gezongen door den hr. Ach. Van Beveren).
V.	a. Ik droomde b. Gebroken hart verlangt de rust c. Denderliedeken (gezongen door Mej. Alice Plato).

Aan het klavier: de hr. Dufour.

Op den gestelden dag kwamen de bijzondere genoodigden vóór de zitting met de leden der Akademie in het eeresalon bijeen.

[p. 744]

Waren aldaar aanwezig: de heeren Leo Van Puyvelde, bestuurder; F.V. Toussaint van Boelaere, onderbestuurder; Omer Wattez, Leonard Willems, August Vermeylen, A.J.J. Van de Velde, M. Sabbe, H. Teirlinck, J. Salsmans, Frans van Cauwelaert, J. Muls, A. Carnoy, J. van Mierlo, werkende leden.

Verder, de heeren F. Van Hecke, afgevaardigde van den hr. Minister van Openbaar Onderwijs; Vicaris Generaal van Crombrugghe, vertegenwoordiger van Z.D.H. den Bisschop van Gent; Senator B^on H. de Kerchove d'Exaerde; Schepen Siffer; C. De Bruyne, eere-administrateur-inspecteur van de Universiteit te Gent; familieleden van Emanuel Hiel, o.a. Mevr. Wwe L. Bataille-Hiel, mevr. L. De Veen-Hiel, zijn dochters, en de hr. Willem Gijssels, zijn neef.

_* * _*

Om 11 uur worden de genoodigden door de leden naar de vergaderzaal geleid, waar o.a. reeds aanwezig waren:

De heeren E. Aerts, P. Andri, R. Baetslé, Prof. M. Basse, Prof. P. Bergmans, J. en M. Bertrand, A. Byls, Cantré J., Claeys J., C. Cauterman, Insp. E. Colle, Cremers, A. De Backer, M. De Bruyne, De Clercq, Fr. De Coster, De Leenheer, Prof. C. Demeyer, H.J. De Vos, M.J.C. De Vos, A. De Vreese, Ad. De Vynck, I. Haché, Hoofdingenieur J. Haché, E. Jacquet, A. Leemput, B. Lotigiers, F. Sabbe, Sarteel, M. Slimbroeck, A. Styns, J. Thysebaert, Dr. A. Van Benghen, Dr. F. Van Caeckenberghe, L. Van Caeneghem, L. Van Cauwelaert, I. Van de Keere, Fr. H. Vandensteen, A. Van de Velde, Prof. A. Van de Weerd, G. Van Eynde, Van Geluwe, Inspect. O. Van Hauwaert, O. Van Kets, H. Van Leemput, V. Van Meerbeek, M. Van Mol, J. Vergouwen, J. Verheyden, Prof. E.J. Verschaffelt, enz. enz.

_* * _*

[p. 745]

Bij den aanvang der zitting deelt de heer Bestuurder mede, dat verschillende personen bericht hebben gezonden tot hun spijt verhinderd te zijn de vergadering bij te wonen. n. 1.:

De heeren leden: L. Goemans, Bestendige Secretaris, door ongesteldheid belet de zitting bij te wonen; L. Simons, J. Cuvelier, F. Daels, J. Vande weyer; alsmede de heeren Minister van Openbaar Onderwijs Maistriau; Gouverneur Weyler; Mgr. Coppieters, Bisschop van Gent; Burgemeester Vander Stegen; Mevrouw de Douairière Merghelynck; Minister van State Anseele; Volksvertegenwoordigers De Schrijver, van Ackere en D'Havé; Arrondissementscommissaris Devos; Rector Bessemans; Generaal-Majoor De Cae.

Bestendige Afgevaardigde Van de Velde; Gustaaf D'Hondt; gewezen advocaat-Generaal O. Van Malleghem.

_* * _*

De Bestuurder dankt de aanwezigen voor hunt alrijke opkomst en biedt de hulde der Academie aan de familieleden van Emanuel Hiel.

Hij vervolgt alsdan in dezer voege:

Wij gedenken heden twee groote Vlamingen, Benoit en Hiel. In aanleg en werking waren zij verscheiden. Verbonden waren zij toch door een gemeenschappelijk ideaal: zij wilden, door eigengeaarden zang en muziek, schoonheid brengen in het leven van hun volk.

Bij het nastreven van dit ideaal hebben zij niet alleen gewenscht en gewild, gestreefd en gestreden. Zij hebben ook, met talent en inspanning, schoon werk gschapen.

Hoe wij hier tegenover ook staan, na verdere ontwikkeling, - dit blijft alvast hun roem: dat zij opbouwend werk leverden, op een oogenblik waarop zóóvelen bij ons zich moesten beperken tot den eerder negatieven arbeid van de verdediging van de volkstaal en het volkswezen.

In een tijd toen wij ons met genoegen lieten schelden voor vermuilezelden en toen vele leiders, die zich opdrongen, ons wijs maakten, dat de Vlamingen al de eigenschappen bezaten van

[p. 746]

bedoeld dier, hebben mannen als Hiel en Benoit begrepen dat de Vlaming werkelijk begaafd is, dat hij moet ontwikkelen al wat hij eigenaardig voelt inzichzelf en ook alles wat hij als algemeen mensch in zich weet. Wij zijn maar een klein volk, maar nu als vroeger, kan de kunstvaardigheid ons weer groot maken. Dit hebben Benoit en Hiel begrepen, en zij hebben er naar gehandeld.

Tot de besten van een volk behooren zij, die aanhoudend en krachtdadig zich toewijden aan de gemeenschap, ingevolge de de richtingslijn hun door hun geweten opgegeven.

Dit hebben Benoit en Hiel gedaan.

Daarom staan zij vast in onze geschiedenis.

Daarom gedenken wij met eerbied en erkentelijkheid hun schoone pogen om in de breede lagen van ons volk den geest van fierheid te verwekken, en den zin voor schoonheid op te roepen.

Hun pogen, hoe werd het destijds onthaald op spot en, wat erger is, op een meewarigen glimlach!

Zij hebben echter volgehouden, als Willem de Zwijger, di^e meende dat het niet noodig was te steunen op hoop om iets te ondernemen, en dat het niet noodig was te slagen om zijn pogen door te zetten.

Met koppige hardnekkigheid bleven zij voortijveren.

Wij kunnen ze naderhand niet genoeg loven om het zuivere inzicht, waaraan hun pogen beantwoordde. Hun streven was dooradeld met zedelijke schoonheid. Het was geheel onbaatzuchtig.

Wie boomen plant, werkt voor het nageslacht. Wie opvoedt, ziet nooit de volledige uitslagen van zijn arbeid. Bfnoit noch Hiel hebben in hun leven geheel hun ideaal bereikt. Nu wij dichter komen bij de verwezenlijking van dit ideaal beseffen wij beter hun beteekenis.

De Academie heeft gemeend dat niemand beter dan de heer Maurits Sabbe over hun beteekenis spreken kan. Hij zal dit doen met piëteit en met bevoegdheid. Zijn vader Julius Sabbe stond aan de zijde van Benoit en heeft zijn droomen en streven gedeeld. Hij zelf heeft veel gewerkt in de richting van Benoit. En hij kan ook, als letterkundige, Emmanuel Hiel het best beoordeelen.

De Academie heeft ook gedacht dat het paste de stem van Hiel en Benoit bij deze gelegenheid te laten hooren. Het beste

[p. 747]

van hun geest zal hier opgewekt worden door uitvoerende kunstenaars van eerste gehalte.

Zoo zal de geest van deze beide uitverkoren Vlamingen onder ons leven.

_* * _*

Het muzikaal programma werd door Mej. Alice Plato en den hr. Achiel Van Beveren, alsook den hr. Dufour die hen op 't klavier begeleidde, op uitstekende wijze uitgevoerd.

Beide sprekers oogstten den grootsten bijval in en, na een herhaald woord van dank aan den hr. Sabbe, den inrichter der Hulde, en aan de kunstenaars, werd de zitting door den hr. Bestuurder gesloten.

[p. *5]

Emanuel Hiel.

[p. *6]

P. Benoit en Em. Hiel De Siameesche Broeders.