Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1933

[p. 43]

Vergadering van 15 Februari 1933.

Zijn aanwezig: de heeren Herman Teirlinck, voorzitter, Prof. Dr. L. Van Puyvelde, ondervoorzitter en Dr. L Goemans, bestendig secretaris;

de heeren Kan. Am. Joos, Dr. Is. Teirlinck, Frank Lateur, Prof. Dr. J. Mansion, O. Wattez, Prof. Dr. L. Scharpé, Dr. Léonard Willems, Prof. Dr. A. Vermeylen, Prof. Dr. A.J.J. Van de Velde, J. Jacobs, Prof. Dr. M. Sabbe, Prof. J. Salsmans, Prof. Dr. Fr. Daels, Dr. J. Muls, F.V. Toussaint van Boelaere, Prof. Dr. J. Van Mierlo, Dr. J. Cuvelier en Prof. Dr. R. Verdeyen, werkende leden;

de heeren Prof. Dr. J. Vande Wijer, Dr. Fl. Prims, Dr. A.H. Cornette, Prof. Dr. L. Grootaers, Joris Eeckhout en Em. De Bom, briefwisselende leden.

Laten zich verontschuldigen: de heeren Dr. L. Simons, Prof. Dr. J. Vercoullie, Prof. Dr. A. Van Hoonacker en Fr. Van Cauwelaert, werkende leden;

de heer Lode Baekelmans, briefwisselend lid.

_* * _*

De Bestendige Secretaris leest het verslag van de Januarivergadering; het wordt goedgekeurd.

Aangeboden boeken.

Vervolgens legt de Bestendige Secretaris de lijst over van de boeken aan de Academie aangeboden:

Door de Universiteit te Amsterdam:

-	Diagnose en prognose van aangeboren hartgebreken, door I.L. Haroen.
-	Vergelijkend onderzoek over verschillende nierfunctieproeven, door Hok Lan Ong.
-	Bijdrage tot de kliniek en therapie der retroflexio uteri, door Tan Tjiok An.
-	Biologisch-statische Refraktionsuntersuchungen, door F. Wibaut.

[p. 44]

-	Over het verloop van de belastings galactosaemie bij gezonden en patiënter, door J. Boer.
-	Prolapsus funiculi, door J.M. Teekens.
-	Bijdrage tot de kliniek en de therapie der vrouwelijke steriliteit, door J.M.H. Haye.
-	Een analyse van Anopheles in verbond met de verspreiding der Malaria, door J. Tillema.
-	Ontwikkeling onzer kennis der gele koorts, door H. Van Dalen.
-	Over functie en bouw van het scrotum, door P.H. Esser.
-	Onderzoekingen over den phosphorespiegel in het bloed en het plasma bij lijders aan longtuberculose, door M.W. Marsman.
-	De beteekenis van den carotissinusreflex en van den oogbolreflex voor de kliniek der hartziekten, door M.A. Egberts.
-	Experimenteel anatomisch onderzoek omtrent het centrale acustische stelsel, door F.E. Posthumus-Meyjes.
-	Over haemochromatosis met hepato-cerebrale degeneratie, door F.C. Kuypers.
-	Oorlog en heelkunde. - Bijdrage tot de kennis der oorlogschirurgie, door V.M.E. Winters.
-	De momentdiagrose van den rachetis als indicator tot therapie, door E.J.M. Belinfante.
-	Klinische studie over het acute rheuma bij kinderen, door N.D. Stam.
-	Quantitatief onderzoek over de uitratie van Ortho-chloorjoodbenzeen en van ortho-chloorbroombenzeen, door C. Wallagh.
-	Quantitatief onderzoek over nitreering van benzeencarbonitril, door R. Van Strik.
-	Over de hydrolysesnelheid van eenige polypeptiden en diketopiperazinen, door C.C. Molster.
-	Sulfoneering van chinoline, door W.P.J. Bakker.
-	Meervoudig verwante vlakke figuren, door V.H. Van Wijk.
-	Proeven over Electrodenlooze ontlading in verschillende Gassen en over daarbij optredende Verschijnselen, door Cath. G. Overhoff.
-	Onderzoekingen over de invloed van de Aard der Electroden bij Electrolyse, in het bizonder bij het Neerslaan en oplossen van Metalen, door J. Koekstra.
-	Over de polarisatie van het licht afkomstig van bewegende en stilstaande deeltjes der waterstof-kanaliseerstralen, door V.A. Lub.
-	Jungtertiäre und quartäre Mollusken von Timor, door E.J. Kopperberg.
-	De Corpora pedunculata bei den Gattungen Bombus und Psithyrus, door door G. Barendrecht.
-	Zur Entwicklung der Ganglienleiste, door Christiaan Pieter Raven.
-	De Bromeering van Pyridine, door H.J. Den Hertog Jr.
-	Vergelijkende metingen van ultraviolette zonnestraling in de Tropen en in Europa, door M.P. Vrij.
-	De overgang van den ferro-magnetischen in den paramagnetischen toestand van mangaanarsenide en mangaanphosphide, door F.A.F. Vermast.
-	Additie van zoutzuur aan acetyleen en vinylchloride onder invloed van katalysatoren, door J. Van Dalfsen.
-	Zur physiologischen Bedeutung der Blausäuriglukoside im Pflanzenstoffwechsel, door N.J. Stekelenburg.
-	Quantitative onderzoekingen over de Nitratie van Ortho- en Metabroomtolueen, door M.C. Geerling.
-	De Complexiteit van het Arseentrioxyde, door M.M.H.T.E. Beljaars.

[p. 45]

-	Geschillen over het Drostambt van Drente, voornamelijk in de 16^e en 17^e eeuw, door B. Ebling.
-	Individuele en Kollektieve Prestasie. 'n bijdrae tot experimentele groepspsigologie, door Gideon Jacobus Joubert.
-	Vergil in the experience of South-Africa, door Theodore Johannes Haarhoff.
-	Parodieën in de Nederlandsche Letterkunde, door P.H. Schröder.
-	Religious Creeds and Philosophies, as represented by Characters in Sir Walter Scott's works and biography, door K. Bos.
-	Puritar and Royalist Literature in the seventeenth Century, door T.D. Dr. Soet.
-	De overgang van metrisch tot rythmisch proza by Cyprianus en Hieronymus, door P.C. Knook.
-	Dr. George Mac Call Theal as die Geskiedskrijwer van Suid-Afrika, door Izak Daniel Bosman.
-	Ancestral Portraiture in Rome, and the art of the last century of the Republic, door A.N. Zadoks-Josephus Jitta.
-	Religious Visions. - The development of the eschatological elements in medieval English religious literature, door A.B. Van Os.
-	Theory and Practice of Englisch narrative verse since 1833. - An enquiry, door Willem Van Doorn.
-	Some facts concerning the syntax of Melory's Morte Darthur, door A. Dekker.
-	De geschiedenis der natuurlijke verbintenis sinds het romeinsche recht, door J.E. Scholtens.
-	Grondrentetheorieën en de Grondhuren in de Java-suiker-industrie, door G.J. Van der Flier.
-	Catalogus van de Boekentijdschriften geplaatst in de bibliotheek van de vrouwenkliniek, van het Röntgeninstituut en van de oogheelkundige kliniek.
-	Catalogus van werken betreffende de Roomsch-Katholieke Kerk, sedert 1921 in het bezit der bibliotheek gekomen.
-	Catalogus van de tentoonstelling der universiteitsbibliotheek.
-	Credietverzekering, door A.C. Van Zeggelen.
-	Beschouwingen over de onderscheiding tusschen zakelijke en persoonlijke rechten, door I. Kisch Hzn.

Door de Rijksuniversiteit van Groningen:

-	Die Mens naar die beeld van God, door H.P. Wolmarans.
-	Claude de Sainte-Marthe, Prêtre et Confesseur de Port-Royal, door A.C.M. Duinker.
-	Les Noëls et la Tradition populaire, door J.R.H. Dr. Smidt.
-	De Bibliocistisch-eschatologische theologie van Johann Albrecht Bengel, door R.B. Evenhuis.
-	Het Reglement Reformatoir in stad en lande in de praktijk (1749-1780), door K. Hildebrand.
-	Het Nationalisme als Zedelijk Vraagstuk, door E.A.A. De Vreede.
-	Beschouwingen over het Verblijvensgeding, door S.R.H. Brüning.
-	Jaarboek der Universiteit 1932.

Door de R.K. Universiteit, te Nymegen:

-	Een Romeinsch grafveld op den Hunnenberg te Nymegen, door W.G.J.R. Vermeulen.
-	Petrus Canisius als humanistisch geleerde, door J.H.M. Tesser, S.J.

[p. 46]

-	Inkomen en vermogen en hun beteekenis voor de welvaart, door M.J.H. Smeets.
-	De beteekenis der palaeographie als wetenschap, door Dr. Willebrord Lampen, O.F.M.
-	Jaarboek der R.K. Universiteit te Nymegen, 1931-1932.
-	Jaarboek der St Radbouds-stichting 1932.
-	Gids voor het studiejaar 1932-1933.

Door de Katholieke Universiteit te Leuven:

-	Naturalistisch of Mystiek? - Het Probleem der Renaissance als Aanleiding tot het Probleem der Barok, door A. Stubbe, C. ss. R.
-	La Contrefaçon des Livres français en Belgique, 1815-1851, door Herman Dopp.
-	Le Droit Héraldique dans les Pays-Bas catholiques, door Lucien Fourez.

Door de Universiteit van Leiden:

-	Catalogus. - Deel XIV. Inventaris van handschriften. - Eerste Afdeeling.

Door het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, te Middelburg:

-	Archief, 1932.

Door de Commissie ter Redactie van 's Rijks Geschiedkundige Publicatiën, te 's Gravenhage:

-	Romeinsche Bronnen voor den Kerkelijken Toestand der Nederlanden onder de apostolische vicarissen, 1592-1727, door Dr. J.D.M. Cornelissen.

Door het Bataafsch Genootschap der proefondervindelijke wijsbegeerte, te Rotterdam:

-	Nieuwe verhandelingen. - Tweede Reeks. - Tiende Deel. - Bijlage I.

Door The Smithsonian Institution, te Washington:

-	Annual reports of the board of regents, 1931.

Door de Universitas Tartuensis, te Tartu (Estonië):

-	Acta et Commentationes. - B. Humaniora, XXVIII.

Door de Academie Tchèque des Sciences, te Praag:

-	Bulletin international. - Resumé des travaux présentés, XXXII^e année.
-	Začátky Kláštera Kladrubského a Jeho Nejstarší Listiny, napsal Václav Novotny.
-	Rozpravy České Akademie Věd a Umění, Trída II. Ročník XLI, 1931.
-	Českí Filigrány, XVIII. Stoleti, napsal F. Zuman. Cást I (Textova) en Cást II (Obrazová).

Door de schrijvers:

-	De Sint-Rochusschilderijen in de Collegiale kerk van Sint-Jacob, te Antwerpen, door Dr. Fl. Prims, briefwisselend lid der Academie.

[p. 47]

Mededeelingen namens de commissies.

I. - Bestendige Commissie voor Middelnederlandsche Taal- en Letterkunde.

De heer Prof. Dr. L. Scharpé, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig de heeren: Dr. Leonard Willems, voorzitter, Prof. Dr. J. Van Mierlo, ondervoorzitter, Dr. Is. Teirlinck, Dr. L. Goemans, Prof. Dr. J. Mansion, J. Jacobs, Dr. J. Cuvelier, leden, en Prof. Dr. L. Scharpé, lid-secretaris. De heeren Sabbe, Van de Wijer en Prims wonen insgelijks de vergadering bij.

Aan de dagorde staat.

1^o) Hendrik Van Veldeke: Slot van een bijdrage tot de geschiedenis der ministerialiteit in onze gewesten. - Lezing door Prof. Dr. Van Mierlo, werkend lid.

Dr. Van Mierlo, neemt het op tegen een onlangs verschenen studie over dat onderwerp en onderzoekt de waarde van de nieuwe argumenten.

Uit de oorkonden over de Veldeke's der XIII^e eeuw handhaaft P. Van Mierlo het bewijs, dat de Veldeke's slechts ministeriales, geen nobiles waren. Dit wordt bevestigd door de oorkonde zelf, die daartegen wordt aangehaald, maar waaruit men juist den adellijken getuige had weggelaten, zoodat blijkt dat de Veldeke's geen adellijken waren. Dit wordt verder bevestigd door die stamboomen van Veldeke's genooten, welke, naar de verklaring zelf van den geleerde, den heer Poncelet, dien men tegen Dr. V. Mierlo aanhaalt, ook slechts ministerialenfamiliën waren; door het juridisch onderscheid, dat, volgens dienzelfden heer Poncelet, ook in het Loonsche, bestond tusschen nobiles, ministeriales en milites; eindelijk door het gezag van den heer Poncelet, op wien men te vergeefs steunt, daar deze, evenals Prof. Ganshof, de tegenovergestelde thesis over 't ontstaan van den adel in 't Loonsche uitdrukkelijk verwerpt. Het onderzoek over den maatschappelijken stand der Veldeke's geeft gelijk aan de theorie der heeren Ganshof en Poncelet.

Het beroep op een leengoed van St-Truiden, gelegen bij Veldeke, beschreven in een akte van 1360, doet niets ter zake:

[p. 48]

daar er in geheel de daarop gebouwde redeneering veel onzekers is, en daar dit in alle geval niets verandert aan den maatschappelijken stand der Veldeke's, die nog in de XIII^e eeuw slechts ministeriales waren.

Dit resultaat wordt bevestigd door de literaire kritiek: uit den aard en de ontwikkeling van Veldeke's werk, uit zijn geheelen levensgang, uit het getuigenis zijner tijdgenooten, blijkt eveneens dat onze dichter geen nobilis, geen miles was. Zoo geeft de literaire kritiek steun aan de historische.

Dr. Willems wenscht den spreker geluk met zijn degelijke bijdrage. Voorgesteld zal worden ze op te nemen in de Verslagen en Mededeelingen.

2^o) ‘Hide’ of ‘ie’ in plaatsnamen? - Lezing door Prof. Dr. Mansion, werkend lid.

Volgens Prof. J. Vercoullie, zijn de namen op hide af te leiden uit Friesch ē, ie geworden i. Volgens Vannérus uit hide, verwant met Eng. hithe.

Prof. Mansion, haalt voorbeelden, waaruit blijkt dat hide oorspronkelijker is dan ie, uitgenomen Lombardie, Lombartzijde.

3^o) Mededeeling wordt daarop gegeven van een brief van den heer Strubbe, die zich belast had met het bewerken van het door Stallaert nagelaten materiaal. Hij hoopt dat hij nog dit jaar met zijn taak zal klaar zijn, en het werk gedeeltelijk althans persklaar zal kunnen maken.

II. Bestendige Commissie voor Nieuwere Taal- en Letterkunde. - De heer Prof. Dr. M. Sabbe, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig de heeren: Frank Lateur, voorzitter, Prof. Dr. L. Scharpé, ondervoorzitter, Dr. Is Teirlinck, O. Wattez, Prof. Dr. A. Vermeylen, Prof. J. Salsmans, Prof. Dr. A.J.J. Van de Velde, leden, E.H. Joris Eekhout en Prof. Van de Weyer, hospiteerende leden en Prof. Dr. M. Sabbe, lid-secretaris.

1^o) Prof. Daels biedt aan ter opneming in de Verslagen en Mededeelingen het werk: De ‘Corporis Humani Anatomia’,

[p. 49]

van Filips Verheyen, alsmede een critisch-historische bijdrage tot de anatomie van het urogenitaal stelsel, geschreven door Dr. Leo Elaut.

Als commissarisen tot onderzoek worden benoemd de heeren Prof. Daels en Prof. A.J.J. Van de Velde.

2^o) De Zuidnederlandsche Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis van 1870 tot 1932. - Lezing door Prof. J. Salsmans, werkend lid.

Als aanvulling van het historisch verslag over de werkzaamheden van de Zuidn. Maatschappij voor Taal- en Letterkunde door de E.H.J. Bols, in 1910 in de Verslagen en Mededeelingen verschenen, geeft de E.H. Salsmans een overzicht op de bedrijvigheid van deze vereeniging van dat jaar af tot op den dag van heden.

Deze lezing zal in de Verslagen en Mededeelingen opgenomen worden.

3^o) Bio-bibliographische aanteekeningen over Johan van Beverwijck (1594-1647). - Lezing door Prof. A.J.J. Van de Velde, werkend lid.

Na een samenvatting van de voornaamste feiten uit Van Beverwyck's leven, geeft Prof. Van de Velde, een uitvoerige opsomming en beschrijving van de werken door Van Beverwyck geschreven.

Deze bijdrage zal in de Verslagen en Mededeelingen opgenomen worden.

Dagorde.

I. Boekerij der Academie. - De Bestendige Secretaris brengt hieronder volgend verslag uit:

Mijne Heeren,

Om te voldoen aan de voorschriften van het Reglement van de Secretarie, heb ik de eer verslag uit te brengen over den toestand van de boekerij der Academie gedurende het jaar 1932.

Aanwinsten. - Deze worden regelmatig medegedeeld in de Verslagen en Mededeelingen; gedurende het verloopen jaar beliepen zij 372 boeken en brochures, en 47 tijdschriften en dagbladen.

[p. 50]

Daarvan werden 270 boeken en 33 tijdschriften aan de Academie ten geschenke aangeboden.

		Boekeu en brochures.	Tijdschriftən. en dagbladen.
Door de Regeering:		13	12
Door openbare besturen, letterkundige en andere genootschappen, onderwijsinrichtingen, enz. in België		9	6
Door Academiën, Universiteiten, Bibliotheken, enz... uit den vreemde		148	15
Door werkende en briefwisselende leden		53
Door buitenlandsche eereleden		3
Door bijzondere personen:
a)	in België	38
b)	uit den vreemde	6
		_____	_____
		270	33

Werden aangekocht: 102 boeken en 14 tijdschriften.

In ruiling met haar Verslagen en Mededeelingen en haar Jaarboek ontving de Academie: uit België 34 tijdschriften en dagbladen; uit den vreemde 12 tijdschriften.

II. Levensschetsen van afgestorven leden. - De Bestuurder herinnert er aan, dat tot nog toe verscheidene levensberichten van afgestorven leden achterwege bleven.

Volgende leden werden voor het schrijven dier levensberichten aangeduid:

de heeren J. Jacobs: Kan. J. Muyldermans;

H. Teirlinck: K. Van de Woestijne;

L. Willems: Prof. De Ceuleneer; B^en De Pauw;

L. Goemans: A. Fierens;

M. Sabbe: V. Loveling;

L. Simons: Prof. K. Lecoutere;

I. Teirlinck: Alf. De Cock;

Toussaint van Boelaere: V. de la Montagne;

J. Vercoullie: Prof. J. Te Winkel;

R. Verdeyen: Dr. J. Verdam;

J. Persijn: Dr. Kuyper.

[p. 51]

III. Taalwet L. en M. onderwijs (14 Juli 1932). - Bespreking der te volgen

Er wordt overeengekomen, dat de leden der Academie vóór einde Februari de candidaten-opzieners aan het Bestuur zullen voorstellen. Die candidaten zullen dan ook een afschrift ontvangen van den brief van den heer Minister van Openbaar Onderwijs met de vraag of zij hun candidatuur staande houden.

IV. Lezing door Dr. J. Cuvelier, werkend lid. - Oorsprong der Leuvensche Geslachten.

Op voorstel van den heer Bestuurder, besluit de Academie dat de lezing van Dr. J. Cuvelier in de Verslagen en Mededeelingen zal opgenomen worden.