Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1932

[p. 207]

Over Yperman, aanvullende aanteekening,
Door Prof. Dr. A.J.J. van de Velde, werkend lid der Koninklijke Vlaamsche Academie.

Als gevolg op mijne lezing over Yperman (1931, blz. 867) ontving ik van den heer Burgemeester van Yperen een brief, waaruit ik de volgende regels wensch mede te deelen: ‘Ik meen U aangenaam te zijn U te laten weten dat de stad Yperen in 1874 haren geleerden verdienstelijken poorter-heelmeester der 12^e en 13^e eeuw een standbeeld opgericht heeft op den noordmuur der eeuwenoude Lakenhalle, en dat dat beeld gemaakt werd door den Yperschen beeldhouwer Eduard Fiers; zie Les Halles d'Ypres van Alfons Vandenpeereboom, blz. 208. Zoo kreeg Dr. Broeckx zijn wensch van 1867.’

‘Ik ware gelukkig dat de Staat onze platgeschotene Halle herstelde met al de beelden onzer vroegere graven en groote mannen. Kunnen de edelmoedige bewonderaars van Jan Yperman niet wachten den grooten man hunne genegenheid, bewondering en erkentelijkheid uit te drukken, Yperen ware gelukkig daarover met hen te spreken.’

Uit dezen brief blijkt dus dat de Stad Yperen haren plicht van rechtvaardigheid en erkentelijkheid in 1874 had begrepen.

In Ypriana, van Alfons Vanden Peereboom, deel I, Les Halles d'Ypres, Brugge 1878, vindt men over Yperman de volgende inlichtingen:

Blz. 208: Au commencement du XIV^e siècle, (le siège) avait son prétoire spécial ‘en le Zuutstraete, dans une cambre de la Belle’, nommée parfois ‘la maison Jehan Yperman’, parce que maître Jehan d'Ypres, le père de la chirurgie flamande habitait cet hospice.

Voetnoot; ‘Voyez les remarquables travaux de Mr. I.L.A. Diegerick, qui le premier a tiré de l'oubli le nom de ce grand chirurgien Yprois. Voyez aussi les publications de MM. Carolus, Snellaert, Broeckx et De Wachter. La statue de maître Jehan Yperman, trop longtemps oublié par sa ville natale, est aujourd'hui placée dans une des fenêtres murées de notre Halle aux Draps (face Nord).’

[p. 208]

Blz. 211: ‘D'après Pieter Van de Letewe, le siège fut transféré à la Halle, de la maison à côté la Belle, habitée jadis par Jehan Yperman....’

Blz. 376: Face Nord, 38^e groupe: Jean Yperius et Jehan Yperman.

Voetnoot: ‘Les groupes..... 38.39 et 40 par Monsieur Fiers, d'Ypres.’

Aan de muren van de Halle bevond zich dus, te midden van een aantal anderen, een standbeeld van Yperman. De oorlog heeft met de Halle het standbeeld tot gruis geslagen.

Als wij thans de waarde van Yperman kunnen schatten, oneindig beter als in de jaren 1867 tot 1878, dan moeten wij bekennen dat de gedachtenis van den grooten heelkundige meer verdient dan een klein standbeeld tusschen 40 anderen aan de muren van de Halle. De meeste Yperlingen van vóór den oorlog wisten daarover niets, de Yperlingen van na den oorlog evenmin.

De laatste woorden van den brief van den Burgemeester van Yperen hebben een bijzondere beteekenis; als Yperen bereid is daarover te spreken, dan moeten de bewonderaars van Yperman niet aarzelen aan dien wensch voldoening te schenken.