Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1924

[p. 869]

Lijkrede uitgesproken op 28 November 1924 op het graf van Prof. Ad. de Ceuleneer, werkend lid der Koninklijke Vlaamsche Academie
door Mr. Leonard Willems, onderbestuurder der Academie.

Namens de Vlaamsche Academie, kom ik hier een laatste hulde brengen aan een der oudste leden, die ons heden ontvallen is.

Prof. de Ceuleneer werd tot briefwisselend lid der Academie benoemd 22 Juni 1892; tot werkend lid bevorderd 17 Juni 1900. Hij werd Onderbestuurder in 1909, en Bestuurder der Academie in 1910.

Trouwe bezoeker onzer maandelijksche Vergaderingen, volgde hij met de meeste belangstelling alle onze werkzaamheden. Steeds heeft hij er voor geijverd om het aanzien der Academie te doen stijgen - om van haar een door en door wetenschappelijk lichaam te maken, dat zijn licht over heel Vlaanderen zou verspreiden.

Slechts een beperkt aantal zijner talrijke wetenschappelijke bijdragen werd door de Academie uitgegeven. Zij heet ‘Academie voor Vlaamsche Taal en Letterkunde’. Germaansche philologie, Geschiedenis van België, waren het gewoon arbeidsveld van prof. de Ceuleneer niet.

Toen hij onze Bestuurder werd, vergaste hij ons op eene lezing over Joost van Gent - een 15^de eeuwschen schilder die in Italië heeft gewerkt, en welke hij meende te mogen vereenzelvigen met den Gentenaar Joos Van Wassenhove - eene vernuftige gissing bij dewelke de geleerde James Weale, de beste specialist op dit gebied, zich volmondig aangesloten heeft.

In onze aanstaande December vergadering stond hij ingeschreven met eene voordracht over ‘het Huwelijk der Romeinsche soldaten’, een voordracht, die wij nu, eilaas, zullen moeten missen, doch in onze Verslagen gretig zullen opnemen zoo zij reeds voldoende afgewerkt is.

Anderen zullen hier met meer bevoegdheid handelen, over de wetenschappelijke verdiensten en over den wetenschappelijken arbeid van den afgestorvenen. Hij vestigde op zich de aandacht der geleerden door een merkwaardig proefschrift over Keizer Septimus Severus (1874, uitgegeven in 1880). Prof. Wagener van Gent besloot hem aan te werven voor de Gentsche Hoogeschool. En grootendeels door het toedoen van den liberalen Wagener, werd hij tot professor benoemd door den liberalen Minister van Humbeek - eene benoeming, die tot

[p. 870]

eere strekt niet alleen van de Ceuleneer, maar ook van Wagener en van Humbeek.

Dit proefschrift behoudt nog steeds zijne waarde, al dient het thans aangevuld en hier en daar verbeterd te worden, wegens de ontdekkingen die sedert dien gedaan werden.

Toen de Ceuleneer het schreef waren er slechts eenige honderden opschriften uit den tijd van Severus bekend: er zijn er thans over de duizend.

Toen ik een paar jaren geleden met mijn betreurden Collega over Septimus Severus aan het praten kwam, deelde hij mij mede dat hij zijne laatste levensjaren wilde besteden aan de herziening van het proefschrift waarmede hij zich een naam had gemaakt.

Laat ons hopen dat de familie er in toestemmen zal de nagelaten aanteekeningen en verbeteringen te laten verwerken door iemand van het vak die dan de studie op de hoogte der moderne wetenschap zou brengen.

Prof. de Ceuleneer heeft in velerlei vakken te Gent gedoceerd: Romeinsche geschiedenis en Instituten, Latijnsche epigraphie, aardrijkskunde, kunstgeschiedenis, enz. Van hem mag men zeggen dat hij in zekere mate de voortzetter is geweest der 16^de eeuwsche humanisten, die zich de spreuk van Terentius hadden eigen gemaakt ‘Nil humani a me alienum puto’.

Talrijk zijn de bijdragen die hij in een reeks tijdschriften over allerlei zaken liet verschijnen.

Ten slotte blijft mij nog over te herinneren aan het groot aandeel dat hij genomen heeft in de werkzaamheden onzer Commissie van Onderwijs. Hoe dikwijls heeft hij daar het woord niet gevoerd, hoe dikwijls aan de besprekingen deel genomen. Zijn princiep is steeds geweest: Onderwijstaal = Moedertaal. En overal sprong hij in de bres om dit princiep te verdedigen.

Overtuigd Vlaamschgezinde, overtuigd Catholiek is hij zijn leven lang trouw gebleven aan het ideaal zijner jeugd. Strijdvaardig op dat gebied is hij tot einde zijner dagen gebleven.

Al wie met hem in betrekking is gekomen zal van den gedienstigen en beminnelijken man een blijvende herinnering bewaren.

Waarde Collega,

De Vlaamsche Academie, waarin Gij gedurende jaren een vooraanstaande rol hebt gespeeld en waar Gij niets anders als vrienden telt, zal U blijven herdenken.

Uw leven is een onverpoosde strijd geweest voor eene edele, een heilige zaak.

Uwe ziel ruste thans in Vrede.