Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1923

[p. 881]

Lijkrede uitgesproken den 5 December 1923 in het sterfhuis van Mej. Virginie Loveling,
Briefwisselend lid der Koninklijke Vlaamsche Academie,
door Prof. J. Vercoullie,
Bestuurder der Academie

Ik kom als Bestuurder van de Vlaamsche Academie en als Voorzitter van het Willems-Fonds den droevigen plicht-vervullen om in naam van deze twee instellingen voor deze lijkbaar een woord van diep ontroerde hulde te spreken Anderen hebben te erkennen welke hooge plaats deze uitzonderlijk begaafde vrouw in de wereld van den geest had ingenomen en welke onschatbare diensten zij aan het Vlaamsche volk en aan de Vlaamsche beschaving bewezen heeft

Ik heb hier alleen te spreken over haar verhouding tot de Academie en tot het Willems-Fonds

Zij werd tot briefwisselend lid van de Academie gekozen den 18 Juni 1919 Dat zij niet al veel eerder geroepen werd om den academischen zetel in te nemen, waarop memand haar, als onze voornaamste schrijfster, het recht betwistte, is te wijten aan vooroorloogsche politieke toestanden die nu voor goed tot het verleden behooren Zij heeft maar weinig zittingen bezocht, nu eens aan den arm van Mr L Willems, dan eens met de auto van C Buysse, en weldra hield de ziekte haar voor goed van onze bijeenkomsten verwijdeid Maar een ander academielid, een even fijn begaafde vrouw, Mejuffrouw M Belpaire, ging haar dan bij elke maandelijksche zitting bezoeken en was voor haar met het hart een oprechte vriendin en met den geest een vergelding van de academische zitting

Toch bleef zij tot op het laatste oogenblik de werkzaamheden der Academie in de Verslagen en ander drukwerken nauwkeurig nagaan en nog voor de laatste Octoberzitting heeft ze een lijst van volks- en gewestwoorden ingezonden om die onder de aandacht van onze taalkundigen te brengen De omstandigheden hebben

[p. 882]

niet toegelaten dat zij een ruimer aandeel aan onze werkzaamheden nam daarvoor was zij te laat lid van de Academie geworden Maar haar aanwezigheid op onze ledenlijst blijft een luister voor onze Academie, die met haar bij de eerste gunstige gelegenheid in haar midden te roepen, het bewijs geleverd heeft, dat ze haar hooge verdiensten steeds heeft erkend en gewaardeerd

Haar betrekking tot het Willems-Fonds dagteekent natuurlijk van veel vroeger. Reeds in 1882 gaf het Willems-Fonds van haar den politieken roman In onze Vlaamsche Gewesten uit en hield een plechtige huldebetooging ter harer eere op het feestmaal na de algemeene vergadering van hetzelfde jaar. In 1907 bezorgde het een uitgave van den psychologischen roman Een dure Eed, waarin het menschelijk hait zoo grondig gepeild en het buitenleven zoo volledig en zoo vast geteekend wordt

Zij heeft altijd een groote belangstelling voor het Willems-Fonds getoond Want een volksgezinde en vrijzinnige vrouw als zij, begreep maar al te wel dat een instelling van voortgezet onderwijs als het Willems-Fonds, die voor de volksontwikkeling ijvert door het uitgeven van nuttige boeken, het inrichten van volksbibliotheken en volksvoordrachten, het verzorgen van den volkszang, er overal noodig is, en in het Vlaamsche land, wegens onze wantoestanden op taalgebied, meer dan elders noodig is. Ook bij haar immers gold het axioma: voor alle volk is de volkstaal met alleen het doelmatigste, maar tevens het eenige middel tot alle geestelijke, zedelijke en stoffelijke ontvoogding

Voor de Vlaamsche Academie en voor het Willems-Fonds is haar dood een wreede slag. Gedurende een lang en vruchtbaar leven heeft zij met ongeevenaarde gaven en een rustelooze bedrijvigheid gewerkt voor het doel van beide instellingen · de Vlaamsche letterkunst en de Vlaamsche volksbeschaving.

Haar persoonlijkheid, haar werk omstralen Academie en Willems-Fonds met een glans die ontzag en bewondering afdwingt.