Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1914

[p. 559]

Kleine verscheidenheden.

III.
Bestendige Commissie voor Geschiedenis, Bio- en Bibliographie.
39. - Het ‘doceren van poesis ende rethorica’, mits eene ‘Graen- en Broodtbede’.

Bij brieve van 30 Juli 1767, verzoekt het magistraat van Hoogstraten den pater Provinciaal der Minderbroeders aldaar, ‘eenen bequaemen meester te besorgen’ vooi het ‘doceren vanden rethorica’.

De Provinciaal antwoordt daarop, dat de ‘Paeters Minderbroeders... den poesis ende rethorica sullen doen doceren; door twee besondere experte meesters’, mits de hieronder volgende voorwaarden:

Staatsarchief te Antwerpen, Fonds Hoogstraten, Brief van den Provinciaal der Minderbroeders, van 8 October 1767: ‘Maer aengesien wy altydt gratis hebben gedoceert en de almoesen hier seer geringh sijn, soo ist dat den Eerw. Pater Provinciael tot onderhoudt van den vierden meester pro labore extrinseco is versoekende vande Heeren van het magistraet ons toe te staen een graen bede eens s'jaers door de vrijhydt te mogen doen, als oock een broodt, bede conform aen die van andere steden ende plaetsen alwaer ons de selve broodtbede is verleent...’

40. - ‘Boem ende maest’.

‘Boom en mast’ heette vroeger de Familieboom, in zake van erfdeel in te leveren:

Staatsarchief te Antwerpen, Fonds Meir, Notarisakten, akte verleden den 3 September 1638 voor notaris Embrechts: ‘Op de condisien ende voorwaerden nabescreven soo bekennen minnelyck veracerdeert... te wesen Adriaen de Decker, voor sy selven ende mede last hebbende van dandere van syn cluchte, Merten Gerden,

[p. 560]

voor syn selven ende mede last hebbende van dandere van syn cluchte; Jan Rameys..., dat is te weten: dat soo wie goet wilt deelen jnden sterffhuyse ende achtergelaten goederen van Adriaen Cornelis Mermans ende Mayken Michielsen, ja soo vanden vaderlycken als moederlycken syde, sullen ierst gehouden syn te makenhennen boem ende maest, mistgaeders over te leggen henne schriftelyke bescheeden...’

41. - Een kinderlijkje.

De kindergraven werden vroeger in het Antwerpsche, althans te Berlaer, met papier van verschillende kleur versierd:

Staatsarchief te Antwerpen, Fonds Berlaer, rekening van de Tafel van den Heiligen Geest, over 1676, fol. 74: ‘Item 38 stuyvers twee oordt betaelt aen Jan van Lantwijck, voor twee kinder doodt kisten, met hett (sic) pampier, spellen ende garen tot vercieringe vande graven...’

Te Beersse wordt nog ten huidigen dage het graf van een kind versierd met een aantal vaantjes uit papier van velerhande kleuren. Naar wij van den eerw. heer Van den Eynde, destijds onderpastoor aldaar vernomen hebben, wordt te Beersse voor de kinderlijken geen baarkleed gebruikt: de kist wordt in eenen witten doek, serviette of iets dergelijks gewikkeld, waarop gekleurde papiertjes worden vastgemaakt.

Edw. Gailliard.