Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1910

[p. 895]

Lijkrede
uitgesproken bij de lijkplechtigheid van den heer Edw. Coremans werkend lid der Koninklijke Vlaamsche Academie door Gustaaf Segers.

Mijne Heeren,

De man, die hier ligt neergeveld, was een strijder, en de strijd was zijn lust en zijn leven.

Toch gevoelde de Koninklijke Vlaamsche Academie zich vereerd hem onder hare leden te mogen opnemen, omdat hij vóór alles een strijder was voor de rechten van het Vlaamsche Volk, een strijder voor de veredeling en versterking van onze nationale eigenschappen door onze nationale taal.

Namens de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal en Letterkunde breng ik dan ook eene plechtige hulde aan ons hooggeschat medelid, Edward Coremans, en druk ik de smart uit, die zijn heengaan in ons allen te weeg brengt.

Ernstige studie en kalme bespreking strooken voorzeker met het doel van ons genootschap: wij, opbouwers onzer taal en letterkunde, beseffen eilaas echter al te goed, evenals de opbouwers van Jerusalems tempel, dat wij het zwaard gedurig in gereedheid moeten hebben om de vijanden af te weren, die onophoudelijk ons werk van nationale volksontwikkeling en veredeling trachten te verhinderen, ja, te vernietigen.

Daarom ook verkoos de Academie den heer Edward Coremans den 15 Juli 1891 tot werkend lid; en deze keuze was des te meer gewettigd, daar ons nieuw medelid niet alleen een veelzijdig geleerde was, maar onze taal, vooral de spelende volkstaal, versierd met kleurige beelden uit het Antwerpsche taaleigen, als weinigen kende; de Nederlandsche taal, om haar zelve en om hare pedagogische en nationale kracht hartstochtelijk liefhad, en

[p. 896]

de diensten, door onze Koninklijke Instelling aan de studie dier taal bewezen, ten volle besefte.

Zoolang de staat zijner gezondheid het hem toeliet, woonde Coremans onze vergaderingen regelmatig bij.

Zijne veelvuldige bezigheden lieten hem niet toe zich met de eigenlijke taalstudie en de beoefening der letterkunde bezig te houden. Doch beide waren hem niet onverschillig, en meer dan eens bewees hij, dat, ook op dit gebied, zijne kennissen, veelzijdig waren. Zijn gezond verstand, zijne scherpe redeneerkracht en aangrijpende welsprekendheid, waaraan wij de wondere uitslagen in den taalstrijd te danken hebben, kwamen ook de Koninklijke Vlaamsche Academie ten goede. Doch, ook daar was Coremans vooral de strijder, de diep overtuigde, gepantserde strijder voor onze nationale taal en hare nationale rechten.

Thans, dat de dageraad van de volledige zegepraal van den Vlaamschen Taalstrijd zich in al zijne pracht vertoont, brengen wij den dierbaren doode onze dankbare hulde, vooral, omdat hij dien strijd met zulke diepe overtuiging heeft gestreden; omdat hij nooit den moed verloor, als veel verloren scheen, en hij moedig op de bres stond, als alles voorspelde dat de strijd hem slechts ontgoochelingen zou opleveren.

Thans rijst het gebouw in de hoogte: hulde aan den onverdroten meester; de oogst schiet welig op: hulde aan den milden zaaier!

Stellig, tal van letterkundigen en kunstenaars, leeraars en geleerden hebben een ruim aandeel in de heerlijke ontwaking van het Vlaamsche Volk, in de geestdrift onzer jongelingschap voor onze nationale taal, in haar vast besluit de volledige vervlaamsching van ons volk, hand in hand, boven de worstelingen der partijen, na te streven.

Doch, Coremans bekleedt eene eereplaats onder de weldoeners van onzen stam.

Rijk was hij begaafd, bewerktuigd en toegerust voor zijne verheven taak; doch in zijne diepe overtuiging, in zijn onwankelbaar vertrouwen, in zijne bezieling, in zijne volharding, ligt het geheim zijner wonderkracht.

Coremans was groot, zoo groot zelfs, dat hij op afstand moet gezien worden. Wanneer de politieke en persoonlijke veeten, die nu nog beletten hem volle recht te laten wedervaren, zullen vergeten zijn; wanneer wij ons Vlaamsch ideaal ten volle

[p. 897]

zullen bereikt hebben, dan stellig zal hij in al zijne grootheid uitblinken.

Waarde collega, dierbare vriend, de Koninklijke Vlaamsche Academie is door uw afsterven zwaar getroffen. Wij betreuren in U een geleerd medelid, een jovialen en kranigen Sinjoor, een rondborstigen, gulhartigen kameraad!

Doch uwe loopbaan was lang en vruchtbaar. Veel, oneindig veel goeds mocht gij tot stand brengen.

Wij storten tranen om uw heengaan; maar wij zullen U nog anders dan met tranen gedenken. ‘De eerste plicht der vriendschap’, schreef uw geliefkoosde geschiedschrijver, de groote Tacitus, ‘is niet nuttelooze tranen te storten ter gedachtenis van den doode; het is de herinnering te bewaren van wat hij gewild, te volbrengen wat hij bevolen heeft’. (Annalen II, 51.)

Vaarwel, waarde Coremans, uw aandenken zal in de Koninklijke Vlaamsche Academie in eere blijven.

Aan de studie, aan de verheerlijking onzer moedertaal, aan de beoefening der letterkunde, zullen wij onze beste krachten wijden; niet slechts met een wetenschappelijk doel, maar ook ter verheerlijking en veredeling onzer Vlaamsche nationaliteit, ter vaderlandsche ontwikkeling van ons dierbaar Vlaamsche Volk!

Ook aan de zwaar beproefde weduwe, aan haar, die gedurende zoovele jaren de trouwe levensgezellin was van den dierbaren doode, die hem zoo goed begreep, die hem aanwakkerde in zijnen heiligen strijd voor Taal en Volk, die hem eene troosteres, een engel was in de rampen die hem teisterden, die deelnam in zijne zegepralen; aan zijne dochter en schoonzoon, die zoo trotsch op hem waren; aan zijne lieve kleinkinderen, die als een zonnestraal zijnen levensavond verhelderden, breng ik mijne eerbiedige hulde.

Moge de deelneming van gansch het Vlaamsche Volk hun eenigszins tot troost strekken in het onmetelijk verlies, dat het afsterven van haren zoo vurig beminden echtgenoot, van hunnen vader en grootvader hun veroorzaakt!

Vaarwel, onvergetelijke vriend, en tot weerziens in het eeuwig leven!