Kleine verscheidenheden.
XXX.
Tusschen twee stoelen in de assche.
Deze uitdrukking, zegt Van Dale, wordt gebruikt ter aanduiding van iemand die erg in verlegenheid zit, zich niet weet te wenden of te keeren; volgens het Woordenboek der Nederlandsche taal, van iemand die tusschen twee gevallen niet weet te kiezen en dientengevolge niets uitricht of de gelegenheid verzuimt; in 't Fransch: demeurer entre deux selles le cul par terre. Zij beteekent derhalve zooveel als weifelen, niet weten wat doen of laten, - Fr. Ne savoir à quel saint se vouer, - en komt in dien zin, o.a., voor bij Marnix, in zijnen Bijencorf, 2, 7 (blz. 102a), enz.
Het schijnt evenwel dat tusschen twee stoelen in de assche zitten eertijds eene straf was, waartoe iemand wegens plichtverzuim kon verwezen worden. Men leest in de Ordonnantie op tfaict van de wacht ghemaeckt bij heer ende weth der stede van Dendermonde (J. 1578):
‘Item alle degone staende in de rolle van de wacht, ghedachvaert synde van weghen den capitain ofte vendrich, omme te commene ter wacht, zullen dezelve ghehouden wesen te compareren met sulck geweer als zylieden gestelt zijn, op peyne van degone die in faulte blyven te betaelen haerlieder wacht voor d'eerste reyse, ende de tweede reyse, boven haerlieder wacht, V s. gr.; ende by soo verre zy verbeyden de derde dachtvaert, wort wel expresselyck belast aen den capitain ofte vendrich, sonder eenige dissimulatie, sulcke personen te stellen tusschen twee stoelen in de assche.’
Weet er iemand nog andere voorbeelden van dergelijke strafbepaling aan te halen?
Jan Broeckaert.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd