|
| |
| |
| |
Vergadering van 7 Juli 1909.
Aanwezig de heeren: Prof. Dr. W. de Vreese, bestuurder, Prof. A. de Ceuleneer, onderbestuurder, en Edw. Gailliard, bestendige secretaris;
de heeren Jhr. Mr. Nap. de Pauw, Prof. Mr. Julius Obrie, Th. Coopman, Jan Broeckaert, Jan Bols, Karel de Flou, Des. Claes, Jhr. Dr. Karel de Gheldere, Dr. L. Simons, Gustaaf Segers, Dr. Jac. Muyldermans, Jan Boucherij, Amaat Joos, Prof. Dr. Julius Mac Leod, Dr. Hugo Verriest, Is. Teirlinck en Prof. Dr. C. Lecoutere;
de heer Alf. de Cock, briefwisselend lid.
De heeren Dr. H. Claeys, Mr. Edw. Coremans en J. Helleputte, werkende leden, hebben laten weten, dat zij verhinderd zijn de vergadering bij te wonen.
De Bestendige Secretaris leest het verslag over de Juni-vergadering, dat wordt goedgekeurd.
Afsterven van Ridder Adriaan de Corswarem, briefwisselend lid. - a) Brief van 18 Juni, waarbij Jhr. Paul de Corswarem, namens zijne familie, de Academie dank betuigt voor het deel door haar genomen in het afsterven van Ridder Adriaan de Corswarem, zijn dierbaren en betreurden vader.
b) Lijkrede door den heer Mr. Paul Bellefroid bij de lijkplechtigheid uitgesproken. - Op last van het Bestuur, heeft de heer Mr. Paul Bellefroid de Academie bij de lijkplechtigheid vertegenwoordigd en aldaar eene lijkrede uitgesproken. - De Vergadering beslist, dat deze lijkrede in de Verslagen en Mededeelingen zal opgenomen worden. (Zie verder blz. 639.)
| |
| |
c) Levensbericht. - De heer Mr. Paul Bellefroid is bereid gevonden geweest om, voor het Jaarboek voor het jaar 1911, een levensbericht van Ridder Adriaan de Corswarem te schrijven.
Aangeboden boeken. - Vervolgens legt de Bestendige Secretaris de lijst over van de boeken aan de Academie aangeboden:
Door de Regeering:
Tijdschriften. - Bibliographie de Belgique. 1908: Tables systématiques. 1909: Première partie, Livres, no 11; Deuxième partie, Publications périodiques, no 11. - Revue Sociale Catholique, no 8, 1909. - Wallonia, no 6, 1909. - Bulletin des Musées Royaux, no 6, 1909. - Arbeidsblad, nr 10, 1909. - Maandschrift van het Beheer van Landbouw, nr 5, 1909.
Door de Maatschappij der Vlaamsche Bibliophilen, te Gent:
Werveke (A. van). - Het Godshuis van Sint Jan en Sint Pauwel te Gent, bijgenaamd De Leugemeete. De Kapel en haar Muurschilderingen van ± 1346. Licht- en Steendrukplaten met toelichting, uitgegeven door A. van Werveke. Gent, 1909. (Bij het boek gaat: 1o] een album met 15 steendrukplaten; 2o] een album met 24 lichtdrukplaten.)
Door de Vlaamsche Conferentie der Balie van Gent:
Dobbelaere (Edg.). - Verslag over de werkzaamheden gedurende het rechterlijk jaar 1907-1908, door den schrijver Mr. Edgar Dobbelaere ter plechtige Jaarzitting van 9 Februari 1909 voorgedragen. Gent, 1909.
Door het Comiteit:
Coremans' Wet en Hunne Hoogwaardigheden de Bisschoppen van België. Vertoogschrift ter overweging gestuurd aan de Heeren Ministers, aan de Katholieke Senators en Volksvertegenwoordigers en aan de Hoogere Geestelijke Overheid. Dit vlugschrift is gezonden aan de heeren Senators en Volksvertegenwoordigers, aan al de priesters van het Vlaamsche land, waar het overal zal verspreid worden. Antwerpen, 1909.
Door den Brugschen Onthoudersbond, te Brugge:
Mercier (D.-J.). - Redevoering uitgesproken door Zijne Eminentie Mgr. D.-J. Mercier, kardinaal-aartsbisschop van Mechelen, op de Algemeene Vergadering van ‘Bien-être social’, te Luik, den 20n December 1908. Z. pl. of jaar.
Door het Friesch Genootschap van Geschied-, Oudheid- en Taalkunde, te Leeuwarden:
De Vrije Fries. Tijdschrift uitgegeven door het Friesch Genootschap van Geschied-, Oudheid- en Taalkuude. 21e d., 1e afl. Leeuwarden, 1909.
| |
| |
80ste Verslag van het Friesch Genootschap van Geschied-, Oudheiden Taalkunde, te Leeuwarden. 1907-1908. Leeuwarden, 1909.
Door het Stadsbestuur van Deventer (door tusschenkomst van den heer Jan Boucherij):
Acquoy (Mr. J.). - De Cameraars-rekeningen van Deventer, uitgegeven door Mr. J. Acquoy, Archivaris der Gemeente. Zevende deel, eerste stuk, 1388, 1389. (Niet in den handel.) Deventer, 1909.
Door het Kong. Danske Videnskabernes Selskab, te Kobenhavn:
Steenstrup (Johannes). - Indledende Studier over de aeldste Danske Stednavnes Bygning af Johannes Steenstrup. Avec un résumé en français. D. Kgl. Danske Vidensk. Selsk. Skrifter, 7. Raekke, historisk og filosofisk Afd. 1. 3. Kobenhavn, 1909.
Oversigt over det Kongelige Danske Videnskabernes Selskabs Forhandlinger. 1909, no 2, med 5 Tavler; no 3, med 1 Tavle.
Door de Stadtbibliothek, te Bremen:
Zugangs Verzeichnis der Stadtbibliothek zu Bremen vom Rechnungsjahr 1908/09. Bremen, 1909.
Door den heer Jan Boucherij, werkend lid der Academie te Antwerpen:
Nrs 115-116 van: Verhandelingen van de Algemeene Katholieke Vlaamsche Hoogeschooluitbreiding.
Nr 115. Bie (Eerw. Heer J. de), Licentiaat in de Godgeleerdheid, Professor in de Wijsbegeerte aan het Klein Seminarie van Mechelen. - De Zelfmoorduitbreiding en hare oorzaken. Antwerpen, z.j.
Nr 116. Mommaerts (Ingenieur H.) scheikundige bij het Staatslaboratorium te Gent. - Het Drinkwater. Antwerpen, z.j.
Door den heer J. Verdam, buitenlandsch eerelid der Academie, te Leiden:
Middelnederlandsch Handwoordenboek, door J. Verdam, hoogleeraar te Leiden. Aflevering 6. 's Gravenhage, z.j.
Door den heer Leo van Heemstede, buitenlandsch eerelid der Academie, te Oberlahnstein:
Heemstede (Leo van). Paul Alberdingk Thym. 1827-1904. Ein Lebensbild von Leo van Heemstede. Mit dem Bildnis Alberdingh Thijms. Freiburg im Breisgau, 1909.
Door Z. Em. D. Mercier, kardinaal-aartsbisschop, Mechelen:
La Vie diocésaine. Bulletin du diocèse de Malines. Juin 1909. Tome III, fascicule VI.
Door den heer A. Fierens, doctor in Wijsbegeerte en Letteren, lid van het ‘Institut historique belge’, te Rome:
Fierens (A.). - La question franciscaine. Vita Sancti Francisci anonyma Bruxellensis, d'après le Manuscrit II 2326 de la Bibliothèque
| |
| |
Royale de Belgique, par A. Fierens, docteur en philosophie et lettres, attaché à l'Institut historique belge de Rome. Louvain, 1909.
Door den heer Em. Gielkens, letterkundige te Hasselt:
Gielkens (Emile). - David. Drame. Bruxelles, 1909.
Door den heer V. vander Haeghen, stadsarchivaris te Gent:
Haeghen (V. vander). - L'humaniste-imprimeur Robert de Keysere, et sa saeur Clara la miniaturiste, XVe-XVIe siècles. Gand, 1908.
Door den heer H. Van Kalken, leeraar te Brussel:
Kalken (H. Van). - Nederlandsche Bloemlezing, door H. Van Kalken, leeraar aan de Normaalscholen van Middelbaar en lager onderwijs te Brussel en aan de Tuinbouwschool te Vilvoorde. Uitgave van 1909. Brussel.
Door den heer M.C. Schuyten, bestuurder van den Paedologischen Schooldienst, te Antwerpen:
Stad Antwerpen. Paedologisch Jaarboek onder redactie van Prof. Dr. M.C. Schuyten, bestuurder van den Paedologischen Schooldienst en van het Stedelijk Paedologisch Laboratorium. Zevende Jaargang, 2de Aflevering: M.C. Schuyten, Onderzoekingen over verstandelijke indeeling van normale Scholieren. - Onderzoekingen over Ononderbroken Veranderlijkheid van het Kinderlijke Psyche. (Avec un résumé français.) Antwerpen, 1909.
Door den heer D. de Somviele, archivaris der stad Thielt:
Plechtige Inhuldiging van den heer Emiel vande Vyvere als burgemeester van Thielt (29 Juni 1909). Z. pl. of j.
Door de heeren Dr. Vandevelde en Bosmans, te Gent:
Vandevelde (Dr. A.-J.-J.) en Bosmans (L.). - Beknopte monographie van Baccillus prodigiosus (eene bacterie met roodgekleurde colonien) met nieuwe proefnemingen door Dr. A.-J.-J. Vandevelde, bestuurder van het chemisch en bacteriologisch Laboratorium der stad Gent, docent aan de Voedingsvakschool en aan het hooger Brouwerijinstituut, en L. Bosmans, bakker, leerling aan de Voedingsvakschool (afdeeling bakkerij). (5de Mededeeling uit de Voedingsvakschool. - Overdruk uit Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie.)
Door den E.H. Al. Walgrave, leeraar te Hoogstraten:
Walgrave (Al.). - Zingende Snaren. Verzen van Al. Walgrave, pr., leeraar aan het Klein Seminarie te Hoogstraten. Rousselare, 1909.
Door de Redactie:
Het Boek, nr 8, 1909. - De Tuinbode, nr 9, 1909. - Onthoudersblad van West-Vlaanderen, nr 5, 1909.
| |
| |
Ingekomen boeken. - Voor de Boekerij der Academie zijn ingekomen:
Verzeichniss der Handschriften der Stiftsbibliothek von St. Gallen, herausgegeben auf Veranstaltung und mit Unterstützung des Kath. Administrationsrathes des kantons St. Gallen. Halle. 1875. (St. Gallen, Werner Hausknecht en Co.)
Zentralblatt für Bibliothekswezen. Begründet von Otto Hartwig. Herausgegeben unter Mitwirkung zahlreicher Fachgenossen des In-und Auslandes, von Dr. Paul Schwenke, Erstem Direktor der Königlicken Bibliothek in Berlin. XXVI Jahrgang, 6. Heft, Juni 1909.
J.R.P. - Aen-leydinge Tot het oprecht Geloove, Door de Merckteekenen der waerachtige Kercke Christi. Door J.R.P. Den derden Druck verbetert. Tot Loven, By Hieronymus Nempe, 1673. Met Gratie en Privilegie.
De Gids, Juli 1909. - Sint Lucas, nrs 11-12, 1909.
Ruildienst. - Tegen ruiling van de Verslagen en Mededeelingen heeft de Bestendige Secretaris voor de Boekerij der Academie de laatst verschenen afleveringen van de gewone tijdschriften ontvangen:
De Belgische School, nr 11, 1908-09. - Biekorf, nr 12, 1909. - Bijdragen tot de Geschiedenis bijzonderlijk van het aloude Hertogdom Brabant, Juni 1909. - Christene School, nr 17, 1909. Dietsche Warande en Belfort, nr 6, 1909. - De Katholiek, Juli 1909. - Korrespondenzblatt, no 2, 1908. - Neerlandia, nr 6, 1909. - Onze Kunst, nr 7, 1909. - De Opvoeder, nrs 18-19, 1909. - De Schoolgids, nrs 25-27, 1909 - Schweizerisches Archiv für Volkskunde, nrs 2-4, 1908, en 1-2, 1909. - St.-Cassianusblad, nr 7, 1909, en Bijvoegsel, nr 12. - De Vlaamsche Gids, nr 4, 1909. - Volkskunde, nrs 5-6, 1909. - Zeitschrift des Vereins für Volkskunde, nr 3, 1909.
Ingekomen brieven. - Daarna stelt de Bestendige Secretaris de Academie in kennis met de volgende ingekomen brieven:
| 1o) | Algemeene Rekendienst. - Brief van den Weled. Heer Minister van Wetenschappen en Kunsten (29 Juni), houdende mededeeling van ‘de wettelijke en reglementaire schikkingen rakende de uit naam van den Staat te sluiten aankoopen’. |
| 2o) | Koninklijke Hoofdkamer van Rhetorika ‘De Fonteyne’, te Gent. - Brief van 22 Juni, waarbij de
|
| |
| |
| Weled. heer A. Woedstad, voorzitter der Koninklijke Hoofdkamer van Rhetorika ‘De Fonteyne’, te Gent (gesticht den 9 December 1448), de Academie bericht, dat de Kamer zich, door eene afvaardiging, op de plechtige vergadering zal laten vertegenwoordigen. |
| |
Mededeelingen namens de Commissiën.
1o) Bestendige Commissie voor Middelnederlandsche Taal- en Letterkunde. - De heer Karel de Flou, secretaris der Commissie, legt de volgende verslagen ter tafel over de vergaderingen van 26 Mei en van 7 Juli:
a) Vergadering van 26 Mei 1909. - Zijn aanwezig: de heeren Dr. W. de Vreese, voorzitter; Jhr. Mr. Nap. de Pauw, Edw. Gailliard, Jan Broeckaert, Jhr. Dr. de Gheldere, Th. Coopman, Am. Joos, Dr. Lecoutere, leden, en K. de Flou, secretaris.
De Commissie, bijeengeroepen om eene beslissing te nemen over een voorstel van het Bestuur der Commissie, om den heer K. de Flou met eene wetenschappelijke zending in Frankrijk te belasten, brengt deswegen een gunstig advies uit. Hiervan zal in de algemeene vergadering, ten fine van bekrachtiging, kennis gegeven worden.
De heer Gailliard leest vervolgens eene nota over de woorden: Onredelijke wandelinghe, Huussouckinghe en Brantstichten (fr. Enardir). De vergadering beslist dat deze korte verhandelingen in de Verslagen en Mededeelingen, onder de hoofding ‘Verscheidenheden’ zullen opgenomen worden.
b) Vergadering van 7 Juli 1909. - Zijn aanwezig: de heeren Dr. W. de Vreese, voorzitter; Jhr. Mr. Nap. de Pauw, Gailliard, Broeckaert, Dr. de Gheldere, Coopman, Joos, Dr. Lecoutere, leden, en K. de Flou, secretaris.
De heer Gailliard leest eene nota over eene reeks woorden uit de Rekeningen van den Baljuw van Brugge (1396 enz.),. namelijk Borchstorm, Vermenigher, Ganghelaers (1395). Mannekins, Wapeldrincken, en Verwilderde haeye.
Deze nota zal opgenomen worden in de Verslagen en Mededeelingen.
| |
| |
2o) Bestendige Commissie voor het Onderwijs in en door het Nederlandsch. - De heer Jan Boucherij, secretaris der Commissie, legt het volgend beknopt verslag ter tafel over de morgenvergadering van 7 Juli:
Aanwezig waren de heeren: Dr. W. de Vreese, ondervoorzitter, die de zitting leidde bij afwezigheid van den heer voorzitter D. Claes, verontschuldigd; J. Bols, Ad. de Ceuleneer, Am. Joos, J. Mac Leod, J. Muyldermans, Jul. Obrie en G. Segers, leden, en de secretaris.
Het verslag over het verhandelde in de vorige vergadering werd voorgelezen en goedgekeurd.
De heer Am. Joos hield eene lezing over den chromatischen klemtoon, als vervolg op zijne voordracht over den dynamischen klemtoon.
De heer voorzitter bedankte den spreker en wenschte hem geluk met zijnen verdienstelijken arbeid.
Er werd besloten dat de voordracht van den heer Joos, behoudens goedkeuring der Academie, in dezer Verslagen en Mededeelingen en tevens in het Bijblad der Commissie zal opgenomen worden.
Als lid der Commissie tot het voorstellen van prijsvragen werd de secretaris Jan Boucherij door de vergadering aangeduid.
| |
Letterkundige Mededeelingen.
Door den heer Dr. Jac. Muyldermans over: 1o) La Question Franciscaine, par A. Fierens, en 2o) Zingende Snaren, door Al. Walgrave.
| |
1o) La Question Franciscaine. Vita Sancti Francisci anonyma Bruxellensis d'après le Manuscrit II 2326 de la Bibliothèque Royale de Belgique, par A. Fierens, docteur en philosophie et lettres, attaché à l'Institut historique Belge de Rome. (Extrait de la Revue d'histoire ecclésiastique, VIII, nos 1, 2, 3; IX, nos 1, 4; X, nos 1, 2. Louvain. Bureaux de la Revue, 40, rue de Namur. Impr.-Lith. Charles Peeters, rue de Namur, 20, 1909.)
De heer Fierens verzoekt mij deze zaakrijke studie ‘als een blijk van eerbied en dankbaarheid’ aan de Koninklijke
| |
| |
Vlaamsche Academie aan te bieden. Zij beslaat 122 blz. van het zoo degelijk Leuvensch tijdschrift. Vooraleer uit te weiden over het Brusselsch handschrift, gewaagt de geachte schrijver van de ‘Franciskaansche Kwestie’, die thans zooveel uitstekende geleerden bezig houdt, en hecht er aan nader de punten te bepalen welke dit handschrift in verband daarmede aanbiedt. Daarna beschrijft hij nauwkeurig het handschrift zelf, en levert ons eene uitgebreide studie over den inhoud. Geheel het werk is rijk aan bewijsgronden, en getuigt van neerstige opzoeking en van diepe kennis.
Dr. J. Muyldermans.
| |
2o) Zingende Snaren. Verzen van Al. Walgrave, Pr., Leeraar aan het Klein Seminarie te Hoogstraten. Uitg. Jul. De Meester, te Rousselare, 1909, 188 blz.
Ik heb de eer dezen nieuwen dichtbundel in den naam des geachten schrijvers op de leestafel der Academie neer te leggen. Met zijne Stille Stonden nam de heer Walgrave plaats in de rij onzer jongere dichters. Zijn eerste werk werd gunstig onthaald: wij verhopen een niet minderen bijval voor deze tweede verzameling. Beurtelings leveren de wintertijd met den Advent en de Kerstfeesten, de lentetijd met de lijdensweek en de paaschweken, de zomer- en de herfsttijd de grondstof van 's dichters verzen. Hier nu de verdiensten of de gebreken van wikken en wegen zal ik niet. Laat ik echter getuigen, eer ik het keurig verzorgde boek afgeef, dat bijna al deze stukken, al zijn ze niet van gelijke kunstweerde, toch als het werk van ware, oprechte ontroering kunnen gelden. Heer Walgrave, dunkt me, is stilbeschouwend en ingetogen-voelend: een leerling van Gezelle, en zeker geen der minst-begaafde.
Dr. J. Muyldermans.
| |
Dagorde.
1o) Commissie voor Prijsvragen: Benoeming eener Commissie van vijf leden, om tien prijsvragen voor te stellen. (Art. 30 der Wet.) Worden aangewezen de heeren: Prof. Dr. Willem de Vreese, als vertegenwoordiger van de Bestendige Commissie voor Middelnederlandsche Taal- | |
| |
en Letterkunde; - Th. Coopman, als vertegenwoordiger van de Bestendige Commissie voor Nieuwere Taal- en Letterkunde; - Prof. A. de Ceuleneer, als vertegenwoordiger van de Bestendige Commissie voor Geschiedenis, Bio- en Bibliographie; - Jan Boucherij, als vertegenwoordiger van de Bestendige Commissie voor het Onderwijs in en door het Nederlandsch; - en Edw. Gailliard, bestendige secretaris. - De heer Th. Coopman zal, zooals vroeger, bij de Commissie dienst doen als secretaris.
2o) Ontwerp van Reglement Bespreking. - De Academie gaat bij tweede lezing, tot de bespreking van dit ontwerp over. Het wordt door de Vergadering, met eenparigheid van stemmen aangenomen en zal, door het Bestuur, aan de goedkeuring van den Koning onderworpen worden. (Zie verder blz. 683-712).
3o) Lezing door den heer Alfons de Cock, briefwisselend lid: De Sage van den te gast genooden Doode. - In heel Europa, zegt de heer A. de Cock, vindt men een lange reeks sagen, waaraan deze voorstelling ten grondslag ligt: ‘Laat de dooden in vrede rusten; wie dat vergeet, zal het duur bekoopen’. Spreker toont zulks door talrijke voorbeelden aan. Ook de sage van den te gast genooden doode behoort tot die reeks, en vormt op hare beurt een cyclus die in heel Europa verbreid is. Als men nu dezen cyclus onderzoekt, de genoodigde weze dan een doodshoofd of een gehangene, zoo bevindt men dat de Nederlandsche lezingen een bijzonder karakter dragen, waardoor ze zich van al de uitheemsche lezingen onderscheiden: de gastheer nl. zondigt er dubbel, niet alleen door oneerbiedigheid jegens den doode, zooals overal elders, maar ook door goddeloosheid. Bij het onderzoek van het feit, komt Spreker tot het besluit, dat die speciale vorm uit Noord- en Zuid-Nederland ongetwijfeld zijn grond vindt in de Leontiussage, voorkomend in P. Adr. Poirters' Masker van de wereld
| |
| |
(1646). Poirters ontleende die sage, geheel overeenstemmend met de Nederlandsche, aan een jezuïetendrama, dat in 1615 voor 't eerst te Ingolstadt werd gespeeld. Het algemeen gelezen volksboek Het Masker van de wereld, waarvan er thans 35 uitgaven schijnen te bestaan, heeft bewuste sage, in dien bepaalden vorm, hier overal verspreid; ook de berijmde Nederlandsche bewerkingen der Leontiussage, nog heden in Noord en Zuid gezongen, hebben daartoe krachtig bijgedragen.
Als slotwoord toont Spreker de verhouding aan van de Leontiussage tot de Don Juan-sage: het motief van den ‘steenen gast’, die zich wreekt, is uit de volksoverlevering geput. De eerste kiem onzer sage wordt door sommigen gezocht in de Doodskoplegende van den H. Macarius, den Egyptenaar.
- De Vergadering beslist dat de lezing van den heer A. de Cock in de Verslagen en Mededeelingen zal opgenomen worden.
De vergadering wordt te 4 1/4 gesloten.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd