Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1905

[p. 260]

Vierde prijsvraag.
Folklore.

Een zoo volledig mogelijke verzameling en nauwkeurige beschrijving van de oude en hedendaagsche Volksspelen in Vlaamsch-België, met aanteekening der daarbij gezongen liederen (woorden, en in zoo ver mogelijk is, de muziek).

Prijs: 800 fr., of een gouden gedenkpenning van gelijke waarde.

Steller van de vraag: de heer Th. Coopman.

Eén antwoord ingekomen, met kenspreuk: Arbeid vergt rust en uitspanning.

Werden tot leden van den keurraad aangesteld: de heeren Th. Coopman, A. Joos en J. Bols.

1^o) Verslag van den heer Th. Coopman.

Het eenig ingekomen handschrift (kenspreuk: Arbeid vergt rust en uitspanning), groot 66 blz., bevat opgave en beknopte beschrijving van 48 spelen (kermisspelen), nauwelijks het 15^e gedeelte van eene verzameling die aanspraak zou kunnen maken op eene ernstige bespreking.

Ik koester de hoop, dat de Koninklijke Vlaamsche Academie de prijsvraag zal aanhouden voor het jaar 1909 of 1910, en veroorloof mij de aandacht der toekomende Mededingers te vestigen op eene voorloopige indeeling die hun wellicht tot leiddraad zou kunnen dienen:

[p. 261]

I.	-	Loopspelen: eieren rapen, zeerloopen, enz., enz.
		Springspelen: hinkspelen, enz.
		Dansspelen: volksdansen, dansliedjes, enz.
II.	-	Werpspelen: bolspelen, balspelen, paletspelen, kegelspelen, enz.
III.	-	Gezelschapsspelen: ambachtspelen, raadspelen, kaartspelen; domino-, bak-, schaakspel, enz.
IV.	-	Spelen met speeltuigen: wapens (boog, geweer, enz.), slinger, enz.
V.	-	Mensch en natuur: Dier (te paard rijden, enz.); jagen; visschen; winterspelen (schaatsen, enz.).
VI.	-	Mensch en Kalender: kermisspelen. Driekoningen, Nieuwjaar, enz., enz.
VII.	-	Mensch en Muziek: blaasinstrumenten, snaartuigen, enz.
VIII.	-	Tergspelen.

Verre van mij de gedachte dat schema als volledig of onverbeterlijk te beschouwen, of het als verplichte wijze van bewerking te willen opdringen. Het is enkel eene vluchtige schets die, naar ik meen, reeds een klein begrip geeft van den omvang der verlangde verzameling, welke slechts kan tot stand komen door de vereenigde pogingen van vele werkers op het uitgestrekt

[p. 262]

gebied der Folklore, ten ware de Koninklijke Vlaamsche Academie er in toestemde den arbeid te verdeelen en verscheidene prijsvragen over de Volksspelen uit te schrijven.

Hoe het zij, voor deze kan en moet verwezenlijkt worden wat de heeren. A. de Cock en I. Teirlinck hebben gedaan voor de Kinderspelen, hun door de Academie met goud bekroond standaardwerk, waarvan de vier eerste deelen buitengewoon veel opgang maken niet alleen in België, maar ook in Nederland, Duitschland en Frankrijk.

Th. Coopman.

2^o) Verslag van den heer Am. Joos.

Het antwoord ‘Arbeid vergt rust en uitspanning’ is zeer onvolledig. Het geeft eenige stalen op van éene soort volksspelen onder de talrijke die er bestaan, - en dat, om zoo te zeggen, alleenlijk van een deel der Belgische Kempen.

Iedere gouw heeft hare eigene spelen; van streek tot streek verschillen én de namen der spelen én de er bij gebruikte uitdrukkingen.

Die namen en uitdrukkingen kunnen belang opleveren voor het verstaan van de figuren der volkstaal.

Misschien zouden wij betere uitslagen bekomen, wilde de Koninklijke Vlaamsche Academie de volksspelen van eene bepaalde streek vragen.

[p. 263]

Wat de oude volksspelen aangaat, hij die hier mededingen wil, moet in het Middelnederlandsch thuis zijn en scherpziend onze oude kronijken en rekeningen lezen.

Om dit alles ware het mij aangenaam dat de Koninklijke Vlaamsche Academie deze prijsvraag, indien zij ze aanhoudt, wilde splitsen of beperken.

Am. Joos.

3^o) Verslag van den heer Jan Bols.

Ik ook aanzie het ingezonden handschrift als veel te onvolledig om voor den uitgeloofden prijs in aanmerking te komen; het getal opgegevene spelen is al te gering; daarbij is er van oude spelen geene spraak; enkele zijn ook bij de eigenlijke kinderspelen te rangschikken.

Overigens werden de 48 spelen nauwkeurig beschreven, met teekeningskens aanschouwelijk gemaakt en, voor ruim een dozijn, met de daarbij gezongene woorden en melodie verrijkt.

Ik wensch met mijne geachte medeleden der jury, dat de Academie deze prijsvraag vanher uitschrijve.

Jan Bols.