Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1905

[p. 100]

II.
Redevoering uitgesproken bij de begrafenis van Edward van Even,
door den heer Gustaaf Segers
Bestuurder der Koninklijke Vlaamsche Academie.

Namens de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde, kom ik eene plechtige hulde brengen aan Edward van Even, werkend lid en oud bestuurder van ons genootschap.

Als oudheid- en letterkundige, als geschieden taalvorscher, heeft de dierbare afgestorven niet alleen in zijn vaderland, maar ook buiten de grenzen duurzamen roem verworven. Verscheidene werken heeft hij in de Fransche taal opgesteld; doch in het voorwoord van ‘Louvain monumental’, dit gedenkteeken, ter eere van zijne vaderstad opgericht, verklaart hij, dat dit zijne taal niet was, en drukt hij de meening uit, dat een Vlaming er bijna niet in kan slagen, deze taal zwierig en op oorspronkelijke wijze te schrijven, wat slechts in de moedertaal mogelijk is. Daarbij, van Even, die in deze oud-Brabantsche stad geboren en opgegroeid was, waar alles van Vlaamsche grootheid en Vlaamschen kunstzin spreekt; die het leven der Vlaamsche kunstenaars kende, gelijk weinigen dit hebben gekend; die hunne werken, waarop de Vlaamsche geest tintelt,

[p. 101]

begreep, gelijk weinigen die begrepen, was zelf Vlaming van top tot teen. Hij had de taal lief, waarin Dieric Bouts, Quinten Massijs, Matheus de Layens, Sulpicius Van Vorst, en al de onsterfelijke Meesters, wier heerlijke kunstvoorbrengselen deze prachtige stad versieren, hun innigste zielsgevoel hebben uitgedrukt. Van Even heeft de geschiedenis van deze kunstenaars uit het stof der archieven opgehaald. Hij had hen lief, en koesterde voor hen eene onbegrensde bewondering. Hij kende hen, als waren zij zijne tijdgenooten, en ging vertrouwelijk met hen om: hij besefte dan ook de nauwe, innige verwantschap van de Vlaamsche kunst met de Vlaamsche taal. Hij was zelf een Vlaamsch kunstenaar, en diep overtuigd, dat ons volk die taal, de weerspiegeling van onzen volksgeest, hoeft lief te hebben en te eerbiedigen, opdat de Vlaamsche kunst zich ook bij het nageslacht door die eigenaardigheid en oorspronkelijkheid zou onderscheiden, waardoor zij, door de eeuwen heen, zulken onsterfelijken roem heeft verworven.

Over de geschiedenis onzer nationale letterkunde gaf van Even talrijke werken uit, welke getuigenis afleggen van zijne zeldzame beheersching der stof. In ‘Het Landjuweel van Antwerpen in 1561’ beschreef hij met medesleepende geestdrift dit heerlijk feest onzer Rederijkers, een der prachtigste schouwspelen, waarvan Westelijk Europa ooit getuige was geweest.

In 1887 werd de befaamde geschiedschrijver en letterkundige werkend lid der Koninklijke Vlaamsche Academie; in 1899 werd hij bij eenparigheid van stemmen tot bestuurder verkozen.

[p. 102]

In de Academie bekleedde hij eene eereplaats. Zoolang zijne gezondheid het toeliet, woonde hij, niettegenstaande zijn hoogen ouderdom, onze vergaderingen regelmatig bij, en nam hij een werkzaam deel aan onze besprekingen. Verscheidene verhandelingen, die hij er voordroeg strekken onze ‘Verslagen’ en ‘Jaarboeken’ tot eer.

Wij waren fier op van Even om den luister, die zijnen naam omstraalde; wij hadden hem lief, omdat hij de Koninklijke Vlaamsche Academie zulke warme genegenheid toedroeg; omdat hij evenzeer uitblonk door de beminnelijkheid van zijn karakter als door de schitterende gaven van zijnen geest.

Van Even, Leuvenaar van hart en ziel, had al de schoone hoedanigheden, welke de bewoners van deze stad kenmerken. Hij was vroolijk, geestig en oprecht. Op zijn woord kon men bouwen. Veinzerij, arglist, valschheid waren hem vreemd. Niemand had het geluk hem te leeren kennen, of hij gevoelde zich tot hem aangetrokken.

Dierbare Vriend van Even, het is nu bijna veertig jaar geleden, dat ik als hulponderwijzer te Leuven aankwam. Op het stadhuis, op uw gezellig bureel, boezemdet gij mij lust in tot de Nederlandsche letteren en liefde tot de Vlaamsche kunst. Gedurende deze lange reeks van jaren stondt gij mij bij met uwe kostelijke raadgevingen. Wij werden vrienden, en zijn het gebleven.

Dank voor het vele goede, dat ik u verschuldigd ben! Dank vooral, in naam van de Koninklijke Vlaamsche Academie, van het Vlaamsche volk, voor de onschatbare diensten, die gij aan

[p. 103]

beiden hebt bewezen. Gij hebt dit volk, zijne taal en zijne kunst bemind! In ruime mate hebt gij medegewerkt om aan dit volk, dat gij zelf zoozeer hebt verheerlijkt, het besef zijner grootheid en nationale eigenwaarde terug te schenken. Weinigen hebben er zooveel toe bijgedragen als gij, om onze groote kunstenaars in ons midden te doen herleven, om den roem der Vlaamsche kunst te doen uitschijnen, waardoor wij zulke voorname plaats tusschen de Europeësche volken bekleeden.

Gij hebt een gelukkig leven gehad. Sinds uwe prille jeugd tot uw grijzen ouderdom hebt gij uwe dagen gesleten in het wonderschoone stadhuis, waarop gij zoo fier waart, omringd door de oorkonden, welker studie uw zuiverste genot uitmaakte, en die gij als levende getuigen van den zielenadel, den burgerzin en het kunstgenie van het Vlaamsche volk hebt opgeroepen.

Gij smaaktet het geluk, dat de beoefening van de vaderlandsche geschiedenis en letterkunde verschaft. Gij leefdet voor uwe vrienden; gij werdt door al uwe medeburgers geëerbiedigd en tevens bemind; uwe vaderstad, uw land was trotsch op u. Het dankbare nageslacht zal van u getuigen, dat weinigen zooveel wezenlijk goeds gesticht hebben als gij.

In de ‘Koninklijke Vlaamsche Academie’ zal uw aandenken heilig blijven.

Wij nemen afscheid van u met diepen rouw in het hart; doch troosten ons in de overtuiging, dat gij hierboven reeds het loon hebt ontvangen van uwe zegenrijke loopbaan en uw vlekkeloos leven.