Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1902

[Over de benoeming van Vlaamsch-onkundige leeraars aan het Gentsch Conservatorium]

De heer de Ceuleneer vraagt het woord.

Reeds meermalen (zegt Spreker) is de aandacht der Academie gevestigd op de benoeming, door de Regeering, bij het openbaar onderwijs in Vlaanderen, van leeraren die de volkstaal niet kennen. Het is zoo ver gekomen, dat aan de Gentsche Koninklijke Muziekschool reeds acht Waalsche

[p. 101]

professors zijn, die niet, of op onvoldoende wijze, les in het Nederlandsch kunnen geven en de taal hunner leerlingen niet verstaan.

Het Bureel is, op last van de Academie, den 4 December 1901 bij den heer Minister van Landbouw en Schoone Kunsten geweest om hem te verzoeken voortaan geene leeraren aan de Gentsche Muziekschool meer te benoemen, die niet het bewijs zouden geleverd hebben bekwaam te wezen les te geven in de taal van het grootste deel, om niet te zeggen, van al de leerlingen dezes gestichts. De heer Minister, wij herinneren ons nog zijne woorden, hier door het verslag van den heer bestendigen Secretaris te onzer kennis gebracht, heeft beloofd dat hij in de toekomst geene leeraren meer zou hebben aangesteld die onze taal onkundig zijn; dat de candidaten voor de opene leeraarsplaatsen het exaam zouden af te leggen hebben om te bewijzen dat zij onze taal spreken; ja, hij drong er op aan, dat de Academie hem, te gelegener tijde, die verplichtingen zou herinneren. Welnu, niettegenstaande deze belofte is opnieuw een Vlaamschonkundige Waal aangesteld om den heer Tilborghs in de orgelklas op te volgen. Een exaam heeft niet plaats gehad. Het schijnt dat men, sedert de inrichting van het Koninklijk Vlaamsch Conservatorium te Antwerpen, de Gentsche muziekschool zoekt heelemaal te verfranschen. Dit mag immers niet! Ik ben zoo vrij, bij het Bureel der Academie aan te dringen om den heer Baron van der Brugghen, Minister van Landbouw

[p. 102]

en Schoone Kunsten, te herinneren dat een Waal, die onze taal niet spreekt, niet behoorlijk les kan geven aan de leerlingen der Gentsche Muziekschool, meest bezocht door kinderen uit het volk en uit de kleine burgerij. De candidaten voor de plaats van leeraar aan dit gesticht zouden behooren een even ernstig exaam af te leggen, wat de kennis betreft der Vlaamsche taal, als zij gehouden zijn bewijs te leveren dat zij op muzikaal gebied de vereischte kennissen bezitten. Wanneer ik zeg: ernstig exaam, dan bedoel ik: een schriftelijk, want een mondeling onderzoek, met korte vragen, als welke, in meer dan éen geval, gesteld geweest zijn aan candidaten voor eenen in Vlaanderen open leeraarspost, worden weleens met slechts éen of een paar woorden beantwoord, zoodat men er niets mede weet. Ik herhaal: een ernstig exaam, volgens een door de Regeering vastgesteld program, en vóor personen, die bevoegdheid hebben zulk exaam af te nemen. In alle geval behoorde men dit exaam derwijze in te richten dat de candidaat een bewijs kunne afleveren dat hij degelijk met Franschonkundige leerlingen omgaan en een nuttig onderwijs geven kan.

De heer Mac Leod treedt heelemaal de opmerkingen bij van den heer de Ceuleneer; hij stelt voor, dat de Academie den heer Minister vragen zou dat men de candidaten, die zich aanbieden als leeraar aan de Gentsche Muziekschool, een mondeling en schriftelijk exaam zou doen afleggen gelijk gevorderd

[p. 103]

wordt van hen, die het ambt van leeraar aan de Gentsche hoogeschool verzoeken. De voorwaarden van dergelijk exaam worden voorop afgekondigd door het Staatsblad. Zulk onderzoek is, althans het mondelinge, bovendien openbaar.

Door den heer Segers wordt medegedeeld dat de Vlaamsche candidaat, de heer d'Hulst, die reeds gedurende 21 jaren aan de Gentsche muziekschool, als repetitor, uitstekende diensten heeft bewezen, een knap kunstenaar is en door den aftredenden professor, den heer Tilborghs, zeker een der meestbevoegde mannen om in dit geval een woord te laten hooren, den heer Minister warm was aanbevolen.

De heer Prayon-van Zuylen vat de gedachten, uitgedrukt door de vorige sprekers, samen. Uit hetgeen is gezegd, blijkt:

Men verlangt dat de Koninkl. Vlaamsche Academie vragen zou, dat er een einde kome aan de strekking, welke men in zekere bestuurskringen waarneemt om de Gentsche Muziekschool te verfranschen;

dat er eene wet of eene kracht van wet hebbende verordening dient gemaakt om het aanwerven van alleszins bekwame leeraren in de openbare onderwijsgestichten van Vlaanderen te bevorderen;

dat, om dit doel te bereiken, een exaam behoort te worden ingericht, gelijk door den heer Mac Leod is aangeduid.

[p. 104]

Jhr. de Pauw drukt op de noodzakelijkheid om eene wet te maken, zoo die niet bestaat, welke alle leeraars in het Vlaamsche land verplicht, de volkstaal te kennen.

Na nog eenige opmerkingen, door andere leden in het midden gebracht, draagt de vergadering het Bureel den last op, den heer Minister van Landbouw en Schoone Kunsten schriftelijk de verlangens der Academie mede te deelen.

Te 4 1/4 uur wordt de zitting geheven.