Veelderhande geneuchlijcke dichten, tafelspelen ende refereynen
(1977)–Anoniem Veelderhande geneuchlijcke dichten–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 200]
| |
Hoe schalcke Practiseerders van nauwen list,
Nochtans slaet op haer duymken dicwils die kist,
Van onnooselheyt, t'zy Somer of Winter,
Merct op 't exempel van Wouters zoon Jan Splinter
Hoe dat hy tot Delf eerlijc ende excelent,
Jae seer costelijc heeft ghemaeckt zijn Testament,
Van eenen armen man simpel en onervaren,
Als ghy gehoort hebt in hondert Jaren,
Desen voorseyden Jan soo ick vernam,
Was Rentemeester te Delff, ende te Schiedam,
In twee Suster-huysen, dat is waer,
Aldaer hy eerlijc diende menigh iaer,
Had hy anders ghedient met ontrouwen,
Hy hadde ten eynde meer behouwen,
Maer deur die vrienden heeft hy t'zijne deur ghebracht
Ende voor den ouden man qualijck gewacht,
Hierom als hy begon te vertraghen,
Ende hem aen quamen die oude daghen,
Rust ende ghemack was al sijn begeert,
Maer waer hy quam, hy was onweert,
Wie out is ende arm van goede,
Waer hy coemt men wort hem moede,
Hoe heyliger Klooster, hoe beter ghepresen,
| |
[pagina 201]
| |
Brengt ghy wat ghy sult willecoom wesen,
Maer en hebt ghy niet, als ghy hier hoort,
Elck sal v wijsen totten anderen voort.
Ghelijck als dese twee Kloosters deden,
Hierom was Jan Splinter qualijck te vreden,
Den ghetrouwen dienst van hem te vooren,
Was al vergeten en verloren.
Een wonderlijcke influentie viel hem in
Wie mocht die brenghen in zijnen zin,
Hy docht: ick ben arm, ende out van daghen
Een verdroncken Kalf is goet te waghen,
Ick wil t'Antwerpen trecken sonder misval
Om een coopmanschap te doen t'avontuyr ist al,
Hy reysde daer heen, zijt seecker des
Hy hadde der guldenen vijf oft ses,
Een coffer heeft hy eerst ghecocht
Met drie sloten daer aen ghewrocht,
Voort heeft hy ghecocht, wien dat verwondert
Een deel Leg-penninghen, ontrent seuen hondert,
Hy quam te Schiedam int Clooster te rasten
Soo willecoom als den eersten dach inde Vasten,
Hy die voormaels eerlijck was onthaelt
Heeftmen doe bier gheschoncken half verschaelt,
Elcke Suster sagh hem aen over sijde
| |
[pagina 202]
| |
Men wijsde hem te bedde in corten tijde,
Hy sprack: O Suster luyt, ende Suster Griet
Een groote keerse brenght en laet het niet,
Ick hebbe wat van Antwerpen ghebracht
Dat moet ick over rekenen desen nacht,
Zy brochten een keerse, die was niet kleyn
Ende sloten de camer toe, hy bleef alleyn,
Als doen heeft hy zijn Coffer ontsloten
Ende die penninghen op die Tafel gheschoten,
Hy ging daer legghen tellen, ende sammelen
Alle deese penninghen verklincken, ende verrammelen,
Ses hondert gulden dat is de waerheyt bloot
Maken even juyst hondert pont groot,
Ende noch dertich Rijnsche guldens leg ick daer
Die maken vijf pont groot dat is waer,
Ick en hoorde noyt van sulcker practijcke
Hy sagh door een spleet een suster kijcken,
Die vande penninghen hoorde tgheclancg
Zy liep voor de Mater eer yet lang,
| |
[pagina 203]
| |
Och moeder comt kijcken harde schier,
Hoe veel guldens heeft Jan Splinter hier,
De Mater quam sien door tselue gat,
Alle dese Kroonen, Ryders, ende costelijcke schat
Streec hy haestelijcke in die kiste,
Als of hy nergens of en wiste
Hy dedet licht wt, ende ging slapen met dien,
Hy docht, adieu, ghy en hebt my niet gesien,
s'Morgens woude hy vande susteren scheyden,
Elck sprack: Heer Rentemeester ghy moet beyden,
Men dede hem daer dat beste chier,
Wat hy begeerde Vleesch, Wijn, of bier
Zy baden hem alle iong ende oude,
Seer vriendelijck dat hy daer blijven soude,
Maer want hy te Delff, meest opghevoet // is,
Soo ist voghelken gaern daer't ghebroet // is,
Hy woude nae Delff, hy badt die Mater,
Dat zy die Coffer met die Kater,
Wel woude bewaren, ende bevrijden,
Maer die sleutelen hielt hy by zijnder zyden,
Als die Pater, ende Mater, tot Delff vernamen
Vande Susters die van Schiedam quamen,
| |
[pagina 204]
| |
Dat hy daer sulcken schat hadde ghelaten,
Men dede hem vrientschap bouen maten,
Ende begonsten teghen malcanderen te kijuen,
By wien dat Jan Splinter soude blijuen,
Sy seyden te Delff dat zy de naeste waren,
Want hy hadde daer gewoont meest al zijn iaren
Zijn Coffer worde ghehaelt in corten ty
Te Delff en was niemant liever dan hy,
Hy gaf de Mater dat Coffer in haer bewaer
Men dede hem goet chier menich iaer
Van spijse van dranck, avont en noen,
Van Wambays, Bocxsen, Cousen en schoen,
Zijn bedde wert hem verwarmt alle nacht,
Om den costelijcken schat dien hy daer bracht:
Nu wil ick voort schrijuen zijn Testament
De Testementeurs waren wel sufficent,
Ende schalck ghenoegh van haer practijcke
Om een finantie van een Coninckrijke
Van Godt moetet hem zijn gheloont,
Die den rechten hoonders hoont,
Meester Matthijas Notarius, ende Raet,
| |
[pagina 205]
| |
Testamenteur, ende inden rechten Lecenciaet,
Van Jan Splinter versocht met minnen
Ende noch twee Paters te Delft binnen,
Hy maectense Testamenteurs met hem beyden
Om dese twee Kloosters vriendelijck te scheyden,
Dese twee Kloosters hebben elc een sleutel ontfanghen,
Ende wanneer zijn maenstont was beganghen
Soo souden sy dat gheldt, alst was redelijck
Dese twee Cloosters deelen vredelijck,
Hier na quam de tijt dat de doot
(Diet al verslint kleyn, ende groot)
Jan Splinter haelden van deser aerden,
Hy wert begrauen met grooter waerden,
Vigilie met negen lessen, tofficie daer aen
Met Toorsen, en Keersen wert hy eerlijc ter aerden gedaen:
Als nu de Maenstont was gheleden,
Soo zijnse vergadert te Delft binnen der steden,
Een costelijck maeltijt lieten sy bereyden
De testamenteurs tot malkanderen seyden:
| |
[pagina 206]
| |
Om dit geldt te deelen tot desen daghe
Soo waer ons noodich de Provisoor wt den Haghe,
Eer dat wy ontslooten deese Kiste
Want of wy quamen in eenighe twiste,
Hy soude dat middelen als een Ouerman
Sy beslotent, die Provisoor quam hier by en an,
Hy hoopte zy souden hem den arbeyt loonen,
Met eenen Tabbaert van twintich Kroonen,
Het Coffer werter ghehaelt in corter tye
Ende oock de sleutelen alle drye.
Alsmen nu dat Coffer dede open
Soo waren sy alle in ydeler hopen,
Want sy snackten nae't geldt, ende goet
Ghelijck de visch nae't water doet,
Maer haer vreuchde, wat wildy meer
Is op een cort verandert seer,
Zy saten ghelijck een Bruyt ten offer
Een cruys worde gheslaghen ouer dat Coffer,
In nomine Patris, & Filij, & Spiritus sancti.
Sprack Meester Mathias Notarius voor
Amen antwoorde doe de Provisoor,
| |
[pagina 207]
| |
Zijn hant woude hy steecken daer in
Terstont sprack de Notarius met eenen grammen zin
Handt wt, hoe wel dattet de Provisoor is
Sub pena ex communicationis maioris,
Want de haesticheyt dede hem seer doolen
Hy beval 't die 't hem soude hebben bevolen,
Eenen grooten buydel wert daer ontsloten
Ende die penninghen op die Tafel gheschoten,
Al met eenen bril sagh de Notarius daer
O dat is een schoonen hoop geldts voorwaer,
En de Provisoor hadde oock goet verstant
Hy nam der penninghen drie oft vier in zijn hant,
Ende sprack: dese guldens zijn van goude root
Men coopter wel hondert om drie groot.
Elck seghende hem seluen met een kruys
In Hollandt en was noyt volck alsoo confuys,
Jae die soo vol waren met schalcker list
Sy saten recht oft hen een Merrie hadde bepist,
Sy mochten wel segghen het is een plaghe
Al hadden sy Schapen ghehoet al haer daghe,
Sy behoorden te dencken, zijnde wijs en vroet,
Hoe een arm man soude hebben soo groten goet,
Sy soude malcanderen met eenen Eede dwinghen,
| |
[pagina 208]
| |
Datment nimmermeer uyt en soude bringhen,
Maer die Provisoor de eerbaer Heer,
Sprack, Ic en doe dat nemmermeer,
Het is waerdigh te stellen inde Chronijcke.
Nu mijn Conclusie merct arm ende rijcke,
Alle die Heeren dient ofte Vrouwen,
Ghedenct altijt om die daghen die ouwen,
Soo wie wel penninghen spaert ende vergaert,
Waer hy comt hy is lief en waert,
Al hadde Jan Splinter dit gheluc,
Daer souder wel duysent blijuen inden druck,
Eerder een sulcken avontuyr soude ghebeuren
Hierom siet in tijt toe, oft ghy sult treuren.
Den armen man soeckt list,
Daer den rijcken niet op en gist.
Finis.
|
|