Vaderlandsch museum voor Nederduitsche letterkunde, oudheid en geschiedenis. Deel 1

Dierensage.

Dat niet alleen de fabel van Reinaert de Vos, maer ook de middeneeuwsche dierensage, in 't algemeen, in ons vaderland en wel waerschijnlyk in Vlaenderen, te huis behoort, is door de geleerden Grimm, Gervinus en Jonckbloet aengetoond. By al de bewyzen, door die schryvers aengehaeld, kan men nog voegen dat by ons, veel meer dan elders, ten allen tyde, onder het volk sprookjens aen den Reinaert, of, aen de dierenwereld ontleend, in omloop waren. Talryke dezer zijn tot heden toe blyven voort-

[p. 252]

leven. Reeds vroeger heb ik dergelijk een sprookjen in de Nederduitsche Letteroefeningen⁽¹⁾ medegedeeld, en Willems nam het daeruit op in zijn Belgisch Museum⁽²⁾. Sedert vond ik er twee andere by eenen onzer geestrijkste schryvers der zeventiende eeuw, den brusselschen boekverkooper Jan De Grieck. Ik schrijf ze hier woordelyk over:

I.
‘Den Vos vraeghde eens aen den Muylesel wat hy voor eenen was? Hy antwoorde dat hy was een schepsel Godts: dat weet ick wel sonder vraeghen, schoot den Vos daer weder op; want wy sijn altemael Godts creaturen: maer van wat gheslacht, en partyen zyt ghy? Hy schaemde zich te segghen dat sijnen vader eenen Ezel was, maer indachtigh dat syn moeder in het Hof gheveulent en gheworpen was, seyd' hy: ick ben cousyn van het sadelpeert van Sijne Majesteyt.’
Den Wysen Gheck, door J.D.G. Brus. 1672, in-12^o bl. 55.

II.
‘Den Wolf om sijn dieveryen tot de galghe veroordeelt, was verbeden, op sulck bespreeck, dat hy soude hangen d'eerste keer als hy noch vleesch soud' stelen: zynde dan in 't veldt, siet hy een schaep op de kandt van de riviere weyen: het backhuys begost hem te waeteren, maer de galghe dede hem den lust vergaen: edoch ghelijck d'occasie den dief maeckt, soo grypt hy 't by den hals, ende sleypende dat door de riviere, seyd' hy: kom Caubeliauken.
Dierghelycks gheschiet alle daeghen, wy weten ongheorloofde saecken soo te doopen, en eenen anderen naem te gheven, en wy gaen daer mede deur sonder daer beenderen in te vinden.’
Den Wysen Gheck, bl. 59.

(1) Gent, 1834, bl. 166.

(2) Deel II, bl. 426.