Aesthetica of schoonheidskunde, in losse hoofdtrekken naar uit- en inheemsche bronnen, voor Nederlanders geschetst door Dr. J. van Vloten, Hoogleeraar te Deventer. (Te) Deventer, (bij) A. ter Gunne. Eerste aflevering, 120 pag. 12mo. Prijs 90 cts. per afl. Compleet in 4 afl.
De hoogleeraar van Vloten, die onze letterkunde reeds met zoo menig goed werk verrijkt heeft, is begonnen een nieuwen arbeid te leveren, ditmaal niet op het gebied van geschiedenis, of dat der dichtkunst, maar meer over kunst en kunstzin. Hij werd daartoe gedreven door de overtuiging dat in het algemeen gevoel voor kunst en kunstzin weinig ontwikkeld is, terwijl kunstbesef en kunstgenot, hoe langer zoo meer, een zedelijke behoefte van onweerstaanbaren aandrang moeten worden voor ieder Nederlander, die op den naam van beschaafd mensch aanspraak maken wil.
Geleid door de Briefe an eine Jungfrau über die Hauptgegenstände der Aesthetik, wil hij de schoonheidskunde schetsen, doch aangezien de landaard en de gebruiken van zijn werk verschillen met het Hoogduitsche boek, zal hij zich niet laten binden, maar ook andere bronnen bezigen voor zijn geschrift. ‘Mijn Nederlandsch geschrift’ zegt hij, ‘moest, bij alle wenschelijke beknoptheid, tevens toch wat bondiger en iets minder oppervlakkig en zoetsappig zijn, dan de Duitsche schrijver het zijne, met het oog op zijne kunstlievende “Jungfrau” gemaakt had.’
In deze eerste aflevering, die nog met drie zal vervolgd worden, schrijft hij over I. 's Men chen geestvermogen, Aesthetica of schoonheidskunde, Natuurgevoel en natuurschoon; II over Natuur- en landschappelijk schoon, werking der kleuren; over III. Kunstschoon, verbeelding, schoonheid en zedekunde, vrijheid, invloed en werking der kunst, spel, ernst en schets; verheven en bevalligheid; over IV en V. Indeeling der kunsten, Bouwkunst, terwijl de volgende hoofdstukken de beeldhouw-, schilder-, toonen dichtkunst en welsprekendheid zullen behandelen.
Als het werk compleet is, komen wij er op terug, doch durven nu reeds gerust de inteekening aanraden, ook om de nette uitvoering, die door de hier en daar aangebragte houtgravuren nog verhoogd wordt.