Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1863

Album der Natuur. Een werk ter verspreiding van Natuurkennis onder beschaafde lezers van allerlei stand. Onder redactie van P. Harting, D. Lubach en W.M. Logeman. Nieuwe reeks 1862. (Te) Groningen, (bij) de Erven C.M. van Bolhuis Hoitsema. Prijs ƒ 3,60.

Even als ten vorigen jare worden wij ook thans weder verzocht, namens de Redactie der Vaderl. Letteroef. verslag te geven van het boven vermeld werk, dat in maandelijksche afleveringen geregeld verschijnt en geacht kan worden een welkome bode te zijn voor dezulken die de kennis en bevordering der wetenschappen waarderen en op prijs stellen. En in trouwe, behalve het Praktisch Volksboek van v. Druten & Bleeker, bestaat er o.i. geen tijdschrift dat zoo wetenschappelijk populair is als het Album en waaraan zoovele van onze vaderlandsche geleerden verbonden zijn. Alles draagt er dan ook toe bij om het een werk te doen zijn dat in onze beschaafde leerkringen circuleert en met genoegen ontvangen wordt. Onder de beste stukken die naar onze meening dezen jaargang versieren, behooren vooral de bijdrage: ‘over de taal en de vergelijkende taalkennis, in verband met de

[p. 151]

natuurlijke geschiedenis van den mensch door J. van der Hoeven; de beenderenholen door T.C. Winkler; de stoutste onderneming van onzen tijd door P. van der Burg. Het deed ons echter leed dat de heer v.d.B. op blz. 242 juist van eene vinnige en bitse aanmerking gebruik moest maken om ons te vertellen dat hij als bronnen de Illustrirte Zeitung en Dingle's Polytechnisches Journal gebezigd heeft. Zoo iets is niet humaan en de Redactie had zulks ook niet moeten plaatsen. Waaraan wij den palm toekennen, is: de studiën over den olifant door A.W.M. van Hasselt dat vooral ook door populariteit uitmunt. Jammer is het dat vele schrijvers geen tact bezitten om bij hetgeen zij schrijven genoeg af te dalen tot het groot publiek, zij veronderstellen doorgaans òf te veel, en in sommige opzigten te weinig kennis van zaken bij hunne lezers; trouwens de keuze van een onderwerp draagt er ook zeer veel toe bij, doch in dat geval raden wij den heeren medearbeiders liever zulke onderwerpen te kiezen die meer algemeen verstaan en begrepen worden. Men zal ons tegenwerpen dat het Album niet voor een zeker soort van lezers bestemd is, maar in 't algemeen voor ieder, zoodat ook zelfs de geleerde zich niet behoeft te schamen, het werk te raadplegen; ofschoon vrede hebbende met dit argument moeten wij dan toch doen opmerken, dat de meeste onderwerpen hem uit andere buitenlandsche tijdschriften niet vreemd zullen zijn ten minste niet behooren te zijn. Daaronder rekenen wij vooral de bijdrage ‘over den vermoedelijken ouderdom van het menschelijk geslacht door Lubach dat men bijna in ieder buitenlandsch natuur-philosophisch tijdschrift, veel uitvoeriger nog, vinden kan. De Victoria regia eveneens en z.v.a.m. Men wane evenwel niet dat wij iets te kort willen doen aan de erkende talenten van zoovele mannen, wier namen een sieraad voor het werk zijn; integendeel wij brengen hun gaarne ook bij deze onze hulde, en zeggen hun dank voor de vruchten hunner studie. Behalve in het wetensch. bijblad is de heer Harting ditmaal vrij karig geweest met zijn arbeid daar hij zich slechts tot een paar kleinigheden bepaald heeft waartoe nog wel een wetenschappelijke bedelbrief behoort, tot ondersteuning der uitgave van het kostbare werk over Oost-Indische visschen dat de heer Dr. P. Bleeker voornemens is in het licht te

[p. 152]

geven en welke pogingen wij dan ook van ganscher harte toejuichen. Bij een volgenden jaargang hoopen wij ruimschoots schadeloos gesteld te worden. Zullen wij nu nog iets tot aanprijzing der uitgave zeggen? Wij achten zulks bijna overbodig ‘goede wijn behoeft geen krans.’ Twee keurige lithographien versieren het werk, zoowel het kleurenspectrum als de bloem van de Victoria Regia; de eerste afkomstig van v. Emrik en Binger te Haarlem de tweede van P.W.v.d. Weijer te Utrecht die niet minder welverdiende roem heeft. Het papier is overigens zeer goed en de druk duidelijk leesbaar; in één woord, het werk is waard overal en in alle kringen te worden aanbevolen, waar men kennis en beschaving op eenigen prijs stelt. De Groningsche uitgevers verdienen alzoo allen lof.

a²+b².