Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1863

[p. 41]

Boekbeschouwing.

Nacht en morgen. Verhalen uit de geschiedenis der Evangelische zending onder de Heidenen, door F.M. Looman. Uitgegeven te Zwolle, bij J.P. van Dijk, 1860.

Gaarne erkent referent en vraagt hij opentlijk verschooning, dat hij wat laat - hij wil nogtans hopen niet al te laat - komt met de aankondiging van dit werk, hetwelk hem door de redactie der Vaderlandsche Letteroefeningen, reeds geruimen tijd geleden, ter beoordeeling toegezonden werd. Omstandigheden van hem onafhankelijk, maar waardoor hij, als het ware, in een zee van bezigheden werd gedompeld, die hoegenaamd geen uitstel gedoogden, maakten, dat hij, onder meer anderen, ook dezen arbeid maanden lang moest laten liggen. Zulks spijt hem te meer, omdat hij veel goeds heeft te zeggen van het boek, waarmede de heer Looman, die op dat gebied reeds meer geleverd heeft, dat de aandacht waardig is, onze zendelingslectuur verrijkte. Zoowel wat den inhoud als de zamenstelling daarvan betreft, heeft hij er met groot genoegen kennis mede gemaakt, en hij twijfelt geenszins of onder degenen, die het met hem doorbladerden, zullen er niet weinigen gevonden worden, die hem dit van heeler harte navertellen willen. Voor de zoodanigen echter is er geene aanbeveling meer van noode. Trouwens zij weten wat zij hebben en den schrijver daar voor zijn verpligt. Voor anderen evenwel, die tot heden toe geene kennis maakten met de eenvoudige en leerzame verhalen, welke hij ons uit de geschiedenis der Evangelische zending onder de Heidenen doet hooren, sta het volgende geschreven.

Het geheele werk is in vier afdeelingen gesplitst. De eerste heeft tot opschrift: de duisternis van het heidendom, en handelt, onder meer belangrijke zaken, over de Hindoe-goden, de afgodendienst in China, de aanbidding van den grooten geest onder de Indianen, de fetischdienst der Heidenen, de goden der Australiërs, de Etoedienst in de Zuidzee, de Godsgerigten onder de Negers, de kindermoord op de Gezelschapseilanden, de menscheneters op Sumatra, de onmenschelijkheid van het kastenwezen, enz. De tweede voert den titel: Het zuchten naar verlossing. In deze afdeeling komen benevens andere wetenswaardige mededeelingen voor: de boetedoeningen

[p. 42]

der Hindoes, de overlevering der Bullomnegers, de verwachtingen onder de Karenen, enz. In de derde, welke ‘het aannemen der zaligheid’ vermeldt, vindt men, om ook hier het voornaamste aan te stippen, eene wonderbare leiding, een heiligdom der Karenen, de landing van Williams op Toetoeïla, den bedelaar van Rarotonga, een blinde die leert zien, een Chineeschen Tollenaar, enz. De vierde afdeeling beschrijft ‘de wandel in het licht.’ Gij leest er aandoenlijke verhalen in, waarvan referent er almede met name noemen kon, indien de keus uit den ruimen voorraad - deze afdeeling toch is zoo groot als de drie anderen te zamen - hem niet te moeijelijk viel. Ten slotte ontvangt de lezer als toegift, eenige cijfers ter overweging, waaruit hem blijken kan, dat er onder negen honderd drie en vijftig millioenen niet Christenen nog slechts vijf duizend en veertig evangelieboden werkzaam zijn. Het is al te weinig inderdaad! Maar, zegt de heer Looman in zijn voorberigt, meer dan ooit ontwaakt onder ons de zendingsijver. Oud en jong begint zich met de taak der Evangelieverbreiding op aarde bezig te houden. Het aantal zendings-vereenigingen neemt allerwege toe. Zendings-vergaderingen en bidstonden vermeerderen. Reeds telt men meer dan dertig kinder-genootschappen in ons dierbaar vaderland, en de kinderen en jongelieden haken naar de bijeenkomsten, die met hen gehouden worden, waarin hun mededeelingen, tot het gebied der zending behoorende, worden gegeven. Vaak zijn de leiders dier vergaderingen verlegen om uit eenen ruimen voorraad van verhalen eene keuze te doen. Hier bieden wij hun zulk een voorraad en wel in eene goed opvolgende orde aan, gelijk de titels der vier afdeelingen bij een blik op den inhoud, den lezer dadelijk doen zien. Waarom het aantal verhalen in de vierde afdeeling alleen grooter genomen is, dan dat der drie vorige afdeelingen zamen, is ligtelijk te bevroeden. Stof genoeg, althans biedt zij aan om hen, die nog altijd meenen, dat de zending een wat al te onvruchtbare arbeid is, van het tegendeel te overtuigen. De vermenigvuldigde christelijke scholen verlangen ook naar verhalen, die den zendingsgeest aanwakkeren, den honger naar Gods woord onder de heidenen en hunne begeerte naar verzadiging, alsmede de kracht der goddelijke genade in de harten van alle volken, voor wie het evangelie

[p. 43]

bestemd is, aanschouwelijk voor te stellen. Daarom werd het niet ongepast geoordeeld, dit werkje ook in twee deeltjes voor schoolgebruik in te rigten.

Zal onze arbeid welkom zijn? - vraagt de heer Looman. - Referent hoopt het met hem. Zal zijn schrijven vrucht dragen en den zendingsijver bevorderen? Hij vertrouwt van ja, en referent doet dat ook, mits het ter hand genomen en gelezen worde. Op dat dit geschiede, beveelt hij het ernstig aan, en wel in de eerste plaats aan allen, die ooren hebben om te hooren naar Hem, die daar zegt: ‘Gaat dan henen, in de geheele wereld, predikt het Evangelie aan alle creaturen!

Christianus.