Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1863

Werken en sterven van honger,
door Makuba.

Wat staat ge daar en peinst? Vindt gij het een raadsel, dat de glasruiten der manufactuurwinkels meer dan honderd gulden kosten, - dat de chef der firma met zijn eigen equipagie door de stad rolt, - dat groote dames pronken met fijn borduurwerk, wat door andere handen werd gemaakt en wat ze als van aar zelven doen bewonderen? - Kom mee, peinzende heer of

[p. 70]

dame! Verlaat die woelige straten. Volg me naar een achterbuurt of een Singel. Gluur hier eens door een glasruit, dat geen acht stuivers kost.

‘Dat 's een meisje!’ Ja, mevrouw, met bloedelooze lippen, uitgebleekte wangen, doffe oogen, benaauwde ademhaling, een kandidaat voor de tering, een slavin, - eenzaam en verlaten, veracht en vertreden, - een slavin van de naald, schier armer dan de armsten der groote stad.

‘Maar zulk volk zie ik nooit, ontmoet ik nooit!’ Onwaar, rijke mevrouw! onwaar. Een enkele maal ziet ge haar op uw vloermat staan, als ze het borduurwerk t'huis brengt, waaraan ze haar oogen bedierf; of mevrouw, als ze eenige malen moet terugkomen om haar zuur verdiend, nog niet betaald loon - het bloedgeld.

‘Maar ik zie die wezens nooit in haar armoê!’ Regt waar, mevrouw! o, dat het eens anders wierde! Ik wou, dat gij haar die te trotsch is om te bedelen en nog te vroom om zich te verslingeren, - ik wou dat gij haar eens zaagt - met een broodkorst en een kom water voor zich, ten einde niet van honger te sterven. Dat kan ze koopen, mevrouw, van uw loon, als er de huur en licht en een paar turven af is.

‘Ik zie zulk volk nooit!’ Neen, dat 's waar, mevrouw. Als gij door de stad rijdt zijn zelfs uw paarden te fatsoenlijk om de straatsteenen aan te raken van de buurten, waarin deze slavinnen wonen. Daar, waar gij wandelt, verschijnt de ongelukkige heldin van den naald niet. Zij durft zich daar niet vertoonen met haar hoed, die jaren geleden in de mode was, met een kleurloozen en gescheurden shawl, met een japon gekocht van een jood, met oogen waaruit honger en kommer gluren, gij en de uwen zoudt haar uit den weg gaan, daarom doet zij het u! Ach, ze wil uw hoed, uw japon, uw bloementooi niet bewonderen, want zij en haar arme zusters bezorgden u die; en als ze dat alles ziet, dan komt de vraag op haar zenuwachtig bevenden lip: ‘Waarom laat God een zoo groot verschil toch toe?’ O, groote, rijke mevrouw! ik mag niet vragen: ‘Waarom? waarom?’ maar ik moet u toch zeggen: ‘Ze is ook een kind van God! ook een dochter van Eva, ook een christin! en toch...’

Neen, neen, gij ziet haar nooit, waar ze zich schier naakt en in al haar armoê zou te aanschouwen geven, om het eenig

[p. 71]

kleedje - dat ze bezit - nog te sparen, voor het thuis brengen van haar slecht en laat betaald werk!

Maar...ik wil, dat ge haar zien zult! Ik wil u naar de buurt slepen, waar ze haar ellendig leven rekt. Ik moet het u doen zien, - mijn hart gebied het mij, mijn gevoel wil haar pleitbezorger zijn! - hoe ze des zomers schier stikken op haar vlieringkamertjes of er des winters bibberend zitten te naaijen - aan uw balkleed. O, als men in de feestzaal al uw versierselen bewondert, denk er dan eens aan, hoe in het kamerken waar nooit een waskaars werd ontstoken, nooit een glas orsade werd gebruikt, nooit een vleijend woord werd gefluisterd, op dat kleed tranen vloeiden geschreid door eene - die hard werkt en toch bijna van honger sterven moet.

o, God dank! als de ongelukkige nog tranen heeft, want deze kan ook nog bidden! Er zijn er, helaas! zoovelen die nooit meer bidden, geen tranen meer hebben. Waarom? omdat ze God maken als de menschen, die haar zoo meêdoogenloos en zoo hard behandelen.

Wreede, wreede vrouwen! Het is een leugen als uw minnaar of echtgenoot fluistert: dat uw kleed u zoo goed staat; op elken naad daarvan lees ik een zonde bedreven door u jegens een onschuldige zuster!

Ik geef u in den schouwburg geen blik vol bewondering, schoone dame! want mijn oog smelt in tranen, omdat mijn verbeelding me voert uit de loge naar de hut waarin zij langzaam wegsterft, die u zoo tooide! Ik weet - er moeten standen zijn, maar is God, de Hoogste en de Grootste, liefdeloos en onregtvaardig jegens een arme dochter van Hem? Maar....ja....Daar is een God, arme, verlatene! tot wien uwe klagten opstijgen, en Hij zal haar niet onschuldig houden, die u laten werken om van honger te sterven. Hij ziet hoe de gouden voet der gierigheid u op den hals wordt gezet. Straks gaan de deuren open die hemel en hel verborgen houden voor de aarde. Zoete gedachte, arme zuster! Al schudt geen zachte hand uw laatste peluw zacht, de engel wacht u, om u in zijn armen over te dragen naar den vader die u wacht, naar den oudsten Broeder die u zal loonen! Vreeselijke gedachte, rijke zuster! Al schudt een koninginnen hand uw kussen, toch blijft het hard, want gij gevoelt het - gij hebt uw loon weg en hiernamaals mag zelfs de armste zuster u geen drup water reiken, om uw brandenden dorst te lesschen.