Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1863

Mexico.

In de nieuwsbladen, in de algemeene gesprekken, zelfs wat het onderwerp van den dag uitmaakt, is sprake over Mexico.

Het is niet omdat dat land met goud en zilver overstroomd wordt, noch omdat alle steenen daar kostbaar zijn, en rijkdom alle die daar komen te beurt zal vallen, dat wij nu zooveel van Mexico hooren. Drie honderd jaren vroeger was alzoo het

[p. 312]

praatje van de wereld, en het goud en zilver, de aanlokkelijkste van alle magneten, drongen het volk van alle landen van Europa naar het nieuwe ontdekte land.

Het geld is er nu zoo overvloedig niet; de Mexicaansche veiligheid, wordt nu zoo gunstig niet beschouwd; het land dat van nature vulcanisch is, schijnt zijne inborst aan zijne landgenooten medegedeeld te hebben, en staatkundige uitbarstingen zijn zoo algemeen, dat de bepalingen die men heden vaststeld, morgen van weinig of geene dienst meer zijn.

Waar is de regering? Wie is verantwoordelijk? Consuls zijn er beleedigd, banken verdeeld, eigendommen verbeurd verklaard, schulden verworpen, zelfs daden van persoonlijk geweld gepleegd. Wie moet hier nu over berispt worden? Deze vraag is moeijelijk op te lossen.

De onzijdige partijen en de bondgenooten hebben voor meer dan twintig jaren al over het meesterschap gestreden, de eerste de regering verdedigende, de laatste die bestrijdende.

Spanje, Frankrijk en Engeland, wier belangen meer of minder geleden hadden door deze Mexikaansche regeringloosheid, verklaarden dezen staat den oorlog.

Eene militaire magt van de twee eerste landen en eene zeemagt van de laatste ondersteunde deze expeditie, niet om de Mexicanen bevreesd te maken, doch om vergoeding voor beleediging en hoon te vragen.

Deze tusschenkomst ten behoeve van de Britsche onderdanen bragt ten laatste de gewenschte uitwerking voort.

Er was een verdrag aangegaan, waardoor de partij van generaal Doblado, die de bovenhand verkregen had, zich verbonden had, om eene regtvaardige erkenning van de Britsche aanspraak te zullen verkrijgen.

Met Spanje was er eveneens eene dusdanige schikking besloten, waarop de Engelsche en Spaansche magten vertrokken waren.

Doch eene onderhandeling van dien aard werd door den franschen bevelhebber niet als voldoende beschouwd, verscheidene ernstige gevechten tusschen de Fransche en Mexicaansche troepen hadden plaats.

Mexico is een land van veel belang en geschikt om een der gelukkigste landen onder de zon te worden. Het beslaat bijna een derde gedeelte van Europa, zijne oppervlakte is zeer verschillend,

[p. 313]

zijn grond vruchtbaar en zijn delfstoffelijken rijkdom bovenmate groot.

Wat den plantengroei betreft, bestaat er naauwelijks eene plant in het overige gedeelte der wereld, die niet geschikt is daar te worden geteeld, doch de landbouw wordt er verzuimd. Nu verhinderen de wetten wel niet de landen te bebouwen, hetwelk het geval was voor de revolutie, evenwel is er geen voordeel van deze verandering getrokken, en de landen welke ten tijde der Spanjaarden bebouwd waren, leggen nu verwaarloosd.

Indien wij vragen wat hier de oorzaak van is, is het antwoord, dat komt van de oneenigheden tusschen het volk. Dezelfde onachtzaamheid heeft er plaats bij de mijnen van het land; zijne fabrieken, zijnen handel, iedere zaak, ieder voorwerp kwijnt, dewijl de burgeroorlog altijd nabij is, dewijl de ploegijzers en korenzigten, in zwaarden en lansen veranderd zijn.

De Vereenigde Staten van Mexico mogen eenige nuttige lessen aan de Vereenigde Staten van Amerika geven; o dat Amerika dan ook nu nog oogen om te zien en ooren om te hooren hadde.

Niettegenstaande de lange burgeroorlogen en de veranderingen welke Mexico ondervonden heeft, hebben evenwel zijne steden een edel aanzien.

Puebla, bij voorbeeld, hoofdstad van den staat van dien zelfden naam, is eene fraaije, goed gebouwde stad. Zij is gelegen op de helling van eenen heuvel, omtrent 120 mijlen afstands van Vera-Cruz. Zij bevat omtrent zeventig kerken, en dertig of veertig andere geestelijke gebouwen. De hoofdkerk is van binnen zeer prachtig, alhoewel aan den buitenkant niet opmerkelijk versierd, en de kerken van Milaan, Genua en Rome kunnen niet vergeleken worden, met de kostbare versiersels en rijke kleederen van die uit Puebla en andere Mexicaansche steden.

Zeventig mijlen afstands van Puebla is de Mexicaansche hoofdstad gelegen. De stad Mexico staat in het midden van eene vallei, door bergen omringd. Hare bevolking wordt op 150,000 tot 200,000 zielen begroot.

De vallei beslaat omtrent 1,600 vierkante mijlen, en bevat vele meren; het grootste dezer meren heet Tezuno, en beslaat zeven en zeventig vierkante mijlen. De oude stad Mexico, die door Cortez ingenomen was, was op een eiland in het midden van dat meer gebouwd. De hedendaagsche stad beslaat nu hare aangrenzende plaats, doch is twee en eene halve mijl van

[p. 314]

het meer verwijderd. De grond is zeer moerassig, en als wij zeggen, dat het hedendaagsche Mexico uit een moeras voortkomt, doen wij het geen onregt aan. Evenwel is Mexico eene edele stad, in sommige opzigten gelijk aan de fransche steden van Europa. De straten zijn breed en regelmatig, sommige dezer straten zijn volmaakt regt en omtrent twee mijlen lang, goed bestraat en geplaveid, de meeste huizen zijn drie of vier verdiepingen hoog, een fraai gezigt van kostbare steenen aanbiedende, met plat dak en met ijzeren en bronzen balustraden voorzien. De mooiste straat heet de St. Isabella's straat en wordt door de hooge en rijke volksklassen bewoond. Zij bevat het klooster dat haren naam draagt, en dat gesticht is door Donna Catherina de Peralta. Dit gesticht is gesticht voor zes Franciskaners, en van goederhand hebben wij vernomen, dat het thans een landeigendom is en op ruim 70,000 ℔ sterling begroot wordt.

Het klooster van de orde van St. Franciscus is in die zelfde straat gelegen, en heeft ten alle tijden nuttige hulp verleend, wanneer besmettelijke ziekten de stad teisterden.

De kerken en andere geestelijke gebouwen maken de belangrijkste voorwerpen van Mexico uit. De hoofdkerk is een sieraad van Gotische en Italiaansche beeldhouwkunde. Het binnenste gedeelte bevat, als in de meeste Roomsche kerken, eene menigte beelden, schilderijen en kerk-benoodigdheden.

Met inbegrip der hoofdkerk zijn er vijftig of zestig kerken, ook vindt men zeer veel altaren openlijk op de straten. Het paleis van de inquisitie wordt nu voor burgerlijke zaken gebruikt. Het gevangenhuis Accodada, is een zeer groot gebouw, geschikt zoo men zegt, om 1,300 menschen te bevatten; de barakken der soldaten zijn ook zeer uitgestrekt.

Doch daar wij nu bezig zijn de merkwaardige gebouwen van Mexico op te noemen, moeten wij ook niet de uitspanningsplaatsen vergeten, hoewel wij ons zeer goed kunnen verbeelden, dat de Mexicane slechts weinig tijd voor vermaak hebben. Er zijn evenwel verscheidene schouwburgen, als de schouwburg Santa Anna, de Iturbode, de Italiaansche opera; ook muzijkzalen, panorama's, deorama's en andere voorstellingen, bieden hunne verscheidenheid aan diegenen die ledigen tijd en geld genoeg hebben. Voor hen die behagen in de eerste vermakelijkheden scheppen, doch in de laatste geen genoegen smaken, bestaan er algemeene

[p. 315]

wandelwegen, zoo als de Plaza Mayor of Grand Square, eene der schoonste wandelwegen die men ergens gezien heeft; hare oostzijde is door de hoofdkerk omgeven, de noorden kant door het paleis, met fraaije winkels en huizen aan de west- en zuidzijde en een groot standbeeld van Karel IV in het midden geplaatst. Aan het westelijke gedeelte der stad is de Alameda, naar welke de St. Isabella's straat de naaste weg is. De Alameda is versierd met fonteinen en boomen, hetwelk eene aangename wandeling verschaft. Vervolgens is er eene rijlaan, alwaar de paardrijders en die lieden die zich in alle soorten van rijtuigen bevinden, zich vermaken, en een aangenaam schouwspel aan het voetvolk verschaft. Tevens wordt er veel gebruik gemaakt van bij maneschijn in bootjes op de kanalen en meeren te varen.

In betrekking tot Mexico, moeten wij de bedelaars niet vergeten. Zij zwerven overal en voornamelijk in Puebla en de stad Mexico. Zij zijn als al de bedelaars over de geheele wereld, lui, brutaal en onbeschoft en het is te betreuren, dat zulk een rijk land als Mexico het rondzwerven van dien hoop vagebonden toelaat, daar er zooveel middelen bestaan om dit tegen te gaan. Het slechte bestuur en de burgeroorlog brengen al deze zaken voort, en kunnen ook geene betere uitwerking verwachten. Of de Franschen eene betere staatsregeling zullen daarstellen moeten wij nog afwachten.