Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1862

[p. 458]

De krijgsgevangene. Romantische schets. (Vrij gevolgd naar het Hoogduitsch. Kampen, bij K. van Hulst, 1862. In gr. 8vo., 45 blz. Prijs ƒ 0.50.

De stortvloed van vertalingen is met de hier aangekondigde romantische schets vermeerderd. Verre van naar het leven te zijn geschetst, hetwelk zeer goed met eene romantische schakering in overeenstemming had gebragt kunnen zijn, wordt hier een zouteloos, hoogst overdreven verhaaltje geleverd, 't welk bij het toeslaan van het boek, even zoo spoedig uit de herinnering is gevlogen. - Het verhaal behelst de lotgevallen van eenen luitenant, die zijne liefde voor een adelijk meisje niet mag beloond zien, vóór hij zich in den oorlog een' hoogeren rang en....een eereteeken heeft verworven. Daar breekt eenslags de oorlog uit....hij is overal de voorste, schiet, sabelt, breekt dóór, tot eindelijk een hoofdwond hem bewust'loos doet neêrzijgen. Hij is krijgsgevangen!!...; als zoodanig wordt hij geëscorteerd....Afstand doende van al het wereldsche, 't welk thans voor hem niet de minste waarde meer heeft, ontsnapt hij aan zijne geleiders, ‘slingert zich’ over de leuning eener brug in de ‘woeste’ golven eener ‘wilde rivier.’ Tot tweemalen wordt hij door de golven omhoog gebragt en begroet door een twaalftal buksschoten (dus 24); hij wordt vervolgens weder onder het water bedolven, dat eene roode tint verkrijgt, doch te gissen overlaat of dat uit de hoofdwonde of wel uit nieuwe wonden is gevloeid. Door den stroom aan den oever ‘geworpen,’ wordt zijn ligchaam door twee meisjes gevonden en door haar naar hare woning gedragen; daar ligt de held der geschiedenis dagen in denzelfden, bewusteloozen toestand, tot hij, eindelijk, zich kan oprigten en zijne redster, Emma, vriendelijk lagchende kan aanzien. Daar ontvlamt zijn hart in hevige liefde voor zijne weldoenster, die dag en nacht hem hare liefderijke zorgen wijdt....Zij beantwoordt deze liefde met wederliefde, en korten tijd daarna worden zij door het huwelijk verbonden, juist op den dag dat (let wel) de adelijke dame (zijne eerste geliefde) van verdriet sterft, en...een uit den strijd wedergekeerde verminkte soldaat, in zijn kamer een kind zit te wiegen, die....nog ant-

[p. 459]

woorden wil, maar door zijne vrouw omvat wordt en den mond gesloten met kussen.(!!)

Deze romantische schets is onnadenkend ter neder geschreven en mist ten eenemale duidelijkheid; immers van af bl. 25, alwaar wij Emma de zege zien behalen op de adelijke jonkvrouwe, tot op bl. 36 worden bespiegelingen gewijd aan en tafereelen geschetst van teruggekomenen uit den strijd en van hen, die te vergeefs de uitgetrokkenen zoeken. Deze afdwaling is op zulk een gering aantal bladz. - 45 - nog al belangrijk te noemen; de geschiedenis van den held des verhaals wordt dan ook daarna in allerijl ten einde gebragt.

De krijgsgevangenen worden - bl. 1 - geëscorteerd, ongewapend, en toch ‘blikken ze verachtend om zich heen, gereed om met verbonden arm naar het zwaard te grijpen,’ ('t welk er niet is) ‘om zich door te slaan, en aldus de vrijheid te bevechten’ (!). Zij trachten dus ‘teleurstelling en wrevel in onmagtige verbittering maar door knarsetanden lucht te geven.’

Op bl. 5 vinden wij dat het te zeer in strijd is met den trots van het adelijk meisje, ‘om de bruid te worden van eenen eenvoudigen luitenant....’ Is deze eenvoudigheid bedoeld op den rang of de persoon?

Op bl. 7 breekt eindelijk de gewenschte dag aan, ‘waarop hij (de luitenant) de gelegenheid zal vinden, om op eene waardige wijze te voldoen aan de voorwaarden, welke hem door zijne aangebedene zijn gesteld;....Het teeken tot den aanval wordt gegeven. Onstuimig’ (dus niet met beleid) ‘en de eerste van allen rukt hij tegen den vijand op,’ (is hier sprake van eenig veldheer of opperbevelhebber?) ‘en door zijn voorbeeld aangevuurd volgen hem zijne soldaten.’ Edoch, weinige oogenblikken daarna ‘bevindt hij zich.....afgesneden, omsingeld, gewond, gevangen.’

Wij vonden tevens enkele zinstorende- en drukfouten.

Als boekwerk kan het volstrekt niet op aanbeveling aanspraak maken, daartoe is het verhaaltje te smal; ware de stijl bloemrijk, de lectuur door sierlijke uitdrukkingen veraangenaamd, dan ware deze romantische schets voor de opname in eenig tijdschrift aan te prijzen geweest; thans leggen we het onvoldaan ter zijne.

x².