Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1862

Wie heeft de waarheid? Een vredewoord in den strijd dezer dagen, door C.P. Tiele, predikant bij de Remonstranten te Rotterdam. (Te) Rotterdam, (bij) P.C. Hoog, 1861. In post 8vo. 24 bladz. Prijs ƒ 0,30.

Met groot welgevallen hebben wij deze preek van den eerw. Tiele gelezen. Ja waarlijk, dat is een vredewoord, ernstig, bescheiden, eenvoudig en zeer belangrijk. Uitgaande van Paulus' woord: ‘nu ken ik ten deele, maar alsdan zal ik kennen, gelijk ook ik gekend ben,’ 1 Korinth. XIII: 12b, dringt de prediker er bij zijne hoorders op aan, dat zij, welke rigting op godsdienstig gebied ook volgende, toch steeds de bewustheid levendig en helder zullen bewaren in zich, die de apostel dus uitsprak, van niet meer dan een deel der waarheid te hebben leeren kennen; dat zij dit hun bekend geworden deel op hoogen prijs stellen, maar juist daarom ijverig voortgaan in het streven naar vermeerdering van die kennis; maar ook dat zij door deze bewustheid zich hoeden voor eigenwaan, voor verachting en veroordeeling

[p. 344]

van andersdenkenden. Mogt de schoone toespraak in veler handen komen en allerwege behartigd worden! Het zij ons vergund een paar regels aan te halen, om onze ingenomenheid met deze preek te verklaren: ‘Och waarom is het ons toch zoo moeijelijk, de waarheid in liefde te zoeken? Waarom schelden wij - we mogen dan het oude of het nieuwe voorstaan - waarom schelden wij broeders, die anders denken dan wij, òf voor bekrompenen, huichelaars, farizeën, òf voor sadducëen, ligtzinnigen, ongeloovigen? Farizëen zijt gij zelf, gij die anderen minacht en meent zelven in het bezit der waarheid te wezen; farizëen zijt gij zelf, en of ge ook alle menschelijke meeningen en stelsels verwierpt, vrijzinnig, waarachtig liberaal zijt gij niet. - - - - - Gij noemt het dwaling, louter dwaling wat anderen leeren, maar een dwaling, die op geen enkelen grondslag steunt, kan niet bestaan; en zijn de gevoelens van anderen uit waarheid en dwaling zaâmgeweven, de uwe zeker ook. Zij zijn niet onfeilbaar, maar gij evenmin. Laat ons dan eerbied hebben voor elke ongeveinsde, innige, levende overtuiging, gelijk wij eerbied vorderen voor de onze, en trachten wij van allen, ook van onze bestrijders te leeren.’ Hoe gaarne zouden wij meer afschrijven, maar de ons toegestane ruimte gedoogt het niet. Mogt onze aankondiging velen opwekken om zich dit vredewoord aan te schaffen en het ernstig te overdenken.

R.

V.