Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1862

De Navolging van Christus, door Thomas à Kempis. Een huisboek, voor Protestantsche Christenen bewerkt en met overdenkingen en gebeden vermeerderd. Volks-uitgave. (Te) Wildervank, bij F. van Halteren, 1861. In kl. 8vo. 280 bladz. Prijs ƒ 1,25. 25 Exemplaren ƒ 25.-

‘In allo omstandigheden heeft het boek van den vromen Thomas reeds eeuwen lang troost en licht geschonken aan zoo menige christelijke ziel. In bijna alle talen is het overgezet, en in de Europesche landen werd het reeds duizende malen herdrukt, behalve de bijbel is geen christelijk geschrift zoo algemeen verspreid als dit, en geen boek heeft zoo zijne waarde behouden in den loop der jaren en bij de veranderingen der rigting van 's menschen geest.’ Zoo lezen wij in de voorrede en in 't algemeen kunnen wij met dien lof instemmen. Gaarne erkennen wij de hooge waarde van het innig vrome boek des eerbiedwaardigen Augustijners. Maar is nu met die erkentenis deze nieuwe uitgave ook voldoende geregtvaardigd? Het werk heeft ontwijfelbaar veel nut gedaan, velen vertroost en gesticht; maar is het daarom nog altijd geschikt om ook in onze dagen der gemeente tot stichting te dienen? Wij gelooven het niet. Het boek was voortreffelijk in zijn tijd, is zeer merkwaardig als een voortbrengsel van dien tijd, en verdient daarom bekend te blijven; maar natuurlijk ademt het ook den geest van dien tijd, die lang vervlogen is. Andere tijden hebben andere behoeften. Wij zouden ten minste de voorkeur geven aan hetgeen de

[p. 343]

beste hedendaagsche schrijvers leveren tot stichting hunner tijdgenooten boven de vruchten, hoe uitmuntend ook, van de 14de of 15de eeuw.

Maar het boek is ook niet onveranderd uitgegeven, de titel maakt het immers reeds bekend, het is ‘voor Protestantsche christenen bewerkt.’ Ja, wij hebben hier eene gecastigeerde editie. Is het vreemd dat die aanduiding ons denken deed aan de uitgave der klassieken in usum Delphini? Men heeft het aanstootelijke weggenomen, het harde verzacht, het scherpe afgeslepen; zoo heeft men eene Navolging verkregen, passende voor onzen tijd, dat wil zeggen: eene verminkte of ten minste besnoeide Navolging. Waarom heeft de bewerker zich dan niet liever de moeite gegeven van een oorspronkelijk werk zamen te stellen, bijv. in den trant van Thomas' boek, of eene bloemlezing daaruit bij een te brengen? Nu is het een amalgama, iets van Thomas en iets van zijn uitgever, iets uit de 14de en iets uit de 19de eeuw. Hoe kan dat een goed geheel vormen? Als letterkundig product achten wij de Imitatio Christi hoog, maar deze verbasterde uitgave kunnen wij niet aanbevelen.