Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1862

[p. 228]

Kaart van Palestina (,) naar de beste bronnen ontworpen door S.H. Serné; Lithographie en Kleurendruk van J. Smulders, te 's Hage. Prijs ƒ 4, -.
Memorie (,) behoorende bij de Kaart van Palestina, door S.H. Serné. In post 8vo., 62 blz. Prijs ƒ 0,40.
Beiden bij J.P. van Dijk te Zwolle.

‘Naast Palestina is er geen land aan te wijzen, waarover sedert de vroegste tijden zooveel geschreven is, of waarvan in den meest verschillenden vorm, zooveel kaarten bestaan.’ Dit beweren, 't welk maar al te waar is, wordt door den heer Serné zelf erkend, en toch waagde hij het eene nieuwe kaart te bewerken en eene daarbij behoorende memorie te schrijven. Men mag dus wel aannemen, dat bijzondere redenen daartoe bestonden. De vervaardiger geeft ze zelve op: Het onderzoek der H. Schrift (ook in ruimeren kring) had hem meermalen behoefte doen gevoelen aan eene goede, liefst Nederduitsche en op tamelijk groote schaal ontworpene kaart van de gewijde plek, waar zij hare lezers telkens verplaatst. De bestaande Nederl. kaarten bevredigden hem niet, de Duitsche schoolkaart beviel hem niet, en terwijl de lezing van van der Velde's Reizen in Syrië en Palestina hem op nieuw overtuigde van het vele gebrekkige in de bestaande kaarten, besloot hij, opgewekt door de schoone kaart in Petermann's Geographische Mittheilunyen, er zelf eene te teekenen, die de belangrijkste resultaten der wetenschap meer populair konde maken, en voor bijbellezers, ook voor de eenvoudigen, eene duidelijke aanwijzing van de belangrijkste zaken met verzwijging van veel onnoodigs, zamen te stellen.

Het blijkt hieruit genoegzaam, dat het eene grootsche taak was, die de heer Serné zich voorstelde. Is hij in het verrigten van die taak goed geslaagd? Ziedaar eene vraag, die wij naauwelijks ons zelven ter beantwoording durven doen, en waarop het antwoord met deze recensie toch moet gegeven worden.

Wij kunnen verklaren, dat ons ouderzoek ons heeft geleid, om hulde te doen aan de zorg, die er besteed is om slechts die plaatsen er op te brengen, wier identiteit genoegzaam bewezen is, namelijk van die, welke in den

[p. 229]

bijbel, of bij Josephus, Hieronymus en Eusebius voorkomen. Tijd nog moeite schijnt gespaard, om door vergelijking van de beste bronnen zich daarvan te vergewissen, en ofschoon blijkbaar van der Velde's Reize tot handleiding heeft gestrekt, is deze echter niet slaafsch gevolgd. Enkele plaatsen, die op v.d. Velde's Map als identisch met bijbelsche oorden voorkomen, zijn door S. met een? aangeduid, waarschijnlijk of liever zeker om de gronden die door anderen, zoo als Robinson en Ritter daartegen zijn aangevoerd. Met uitzondering van enkele Arabische dorpen in de groote woestijn, zal men op deze kaart bijna geene plaats aantreffen, waarvan men de meest volledige zekerheid heeft. Behalve de identische of waarschijnlijk identische plaatsen (deze laatste altijd met? aangewezen) zijn op de kaart slechts die Arabische oorden, wadi's, bergen, enz. aangebragt, die in een of ander opzigt merkwaardigheid bezitten en geeft zij dus aan elke goede reis naar het H. Land nieuwe waarde. - Bij plaatsen van gelijkluidende namen is dit ter onderscheiding met dezen of gene tekst aangeduid, die aanwijst, welke plaats de bedoelde is; b.v. Bethlehem, W. van Nazareth (Joz. XIX: 15) Rama, Kana, Gilgal, enz. Bij Bethlehem, ten Z. van Jeruzalem is geen tekst gevoegd, daar het overbekend is, welke plaats bedoeld wordt, enz.

De kaart onderscheidt zich dan ook van anderen door groote duidelijkheid. De meest mogelijke naauwkeurigheid in spelling, teekens, vorm van letters, onderlijnen, enz. is in acht genomen. Bovendien vindt men op de geschiktste punten soms twee en drie dubbele namen, en bij het moeijelijke, dat zich bij de teekening van kaarten opdoet, om vooral in bergachtige streken de namen zooveel mogelijk vrij te plaatsen, is men vrij wel geslaagd, het onduidelijke te vermijden.

De tinten van het profil der berghoogten voldoen veel beter dan de gebruikelijke arseringen. Zoo ook is de teekening der bergen met lithographisch krijt, in plaats van deze te graveren, veel bevalliger voor het oog en geeft dit de kaart een meer schilderachtig aanzien, terwijl het een aanschouwelijk denkbeeld geeft van betrekkelijke hoogte en diepte.

Het zal na het bovenstaande wel onnoodig zijn, de kaart

[p. 230]

aan te prijzen. De memorie is eene gemakkelijke en juiste handleiding bij het gebruik, waardoor de waarde der kaart niet weinig verhoogd wordt.