Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1862

[p. 117]

De gronden vóór en tegen het getrokken geschut, oordeelkundig onderzocht voor offcieren van alle wapens, door een Duitsch artillerie-officier, vertaald door A.G. Kempers, kapitein der artillerie. Te Rotterdam, bij H. Nijgh, 1861.

De heer Kempers, bevoeg oordeelkundige op het terrein der artillerie-wetenschap, heeft deze ‘gronden’ uit het Hoogduitsch vertaald met het blijkbaar doel, dezelve onder de aandacht der hooge regering te brengen.

Zeer zeker zoude een minister van oorlog óf blijken van onbekwaamheid geven, óf eene onverantwoordelijkheid op zich laden, bijaldien hij niet alle middelen te baat nam tot verbetering van zaken, behoorende tot zijn departement, althans niet trachtte op dezelfde hoogte te blijven, vooral met betrekking op het invoeren van door proeven gestaafde, doelmatige nieuwigheden, met andere legers...doch ook dit steven naar volaking heeft deszelfs grenzen.

Is de invoering van nieuw uitgevonden zaken proefhoudend en in alle deelen geëvenredigd aan de geldelijke krachten, dan mag men deze der natie in rekening brengen; doch gewaagd zal het altijd zijn voor ons, om gelijken tred te willen houden - betreffende het proef nemen - met andere mogendheden, dei welligt zoo goed een gulden kunnen uitgeven, als wij slechts vijftig centen.

Drie groote mogendheden, Frankrijk. Engeland, Pruissen, nemen thans proeven met het zoogenaamd getrokken kanon, en wat zal het resultaat zijn?...De Duitsche artillerie-officier geeft het zoo half en half te kennen, wanneer hij zegt op bl. 148: ‘Laten we 't bekennen: de begeerte naar getrokken geschut is een manie geworden; haar te betrijden is verdienste. Er zijn maar al te veel geloovigen; het kan volstrekt geen kwaad het aantal twijfelaars te vermeerderen.’ (Ja! maar niet ten koste eener schatkist, die eerder schraal dan welvarend kan genoemd worden.)

‘De voordeelen van het getrokken geschut op te sporen, kan men reeds in vredestijd; het gansche gewigt der nadeelen echter ondervindt men eerst in een grooten, langdurigen oorlog.’ En op bl. 149 zegt hij: ‘Wij gelooven niet, dat liet gladde geschut ooit geheel zal verdrongen worden. De goede eigenschappen die het bezit, zijn minder schitterend

[p. 118]

dan die van het getrokkon. Het is te vergelijken bij een licht, dat niet verblindt en toch krachtig is. Het kan maar tijdelijk als door wolken verduisterd worden. Zijn glans komt weêr te voorschijn. Men doe zijn voordeel met de kracht van het getrokken geschut; maar men doe het met bedachtzaamheid.’ (Spaarzaamheid!) ‘Het oude materiël heeft iets geestelijks. Het bezit eene geschiedenis. Men weet, hoe ver men het kan vertrouwen. Het nieuwe steunt alles op berekening of hoop (!)....hoop die soms niet van wenschen te onderscheiden is. Wat wij eenmaal bezitten, is ons bekend; wat de toekomst ons brengen zal, kan schoon zijn, maar wij weten het niet.’

‘Om der wille van ons zelven zij men dus matig, ginds in de vreeze, hier in het vertrouwen!’ Een gulden les voorwaar, en daarvoor alleen zouden wij den heer Kempers onzen warmen dank verschuldigd zijn.

‘Boven den ingang van een ouden, instand gebleven Griekschen tempel te Delphi,’ zegt de Hoogduitsche artillerie-officier zeer naif, staat ‘overdrijf niets.’

De resultaten der proefnemingen bij het getrokken geschut zijn zóó uiteenloopend, dat, terwijl men (volgens de Algemeine Militär-Zeitung van 16 November 1861, no. 46) in Oostenrijk 30 batterijen met getrokken geschut heeft uitgerust, proefsgewijze voor een jaar, en het aldaar geenszins betwijfeld wordt, dat in den loop van het volgend jaar de geheele veldartillerie op die wijze zal bewapend worden, in Pruissen op nieuw proefnemingen bevolen zijn, naardien ‘de stukken (geschut) buiten evenredigheid meer sprongen dan andere, zoodat de bedieningsmanschap aan het voortdurend evaar bloot stond, om door hun eigen geschut te worden ter neêrgeveld,’ deze ‘voor het overige zoo volmaakte kanonnen’ moesten aan nieuwe proeven worden onderworpen.

Deze vertaling zij dus welkonm, niet zoo zeer aan ‘de officiern van alle wapenen,’ als wel aan de bevoegde authoriteiten, van wie de bevelen tot proefnemingen uitgaan, en deze authoriteiten herlezen dan toch vooral het volgende: (bl. 124) ‘De Oostenrijksche artillerie vorerde in den oorlog van 1859 alleen gladde vuurmonden. Het geschut, waarmede de vijandelijke artillerie tegen haar optrad, bestond soms voor een gedeelte, soms geheel uit getrokken vuurmonden.

[p. 119]

Als de verwachting, die men er toen reeds van had opgevat, maar ten halve vervuld was geworden, dan hadden de Oostenrijkers van al de gladde vuurmonden, die zij de vermetelheid hadden aan de hooggeprezene artillerie des vijands tegen over te stellen, geen enkel bruikbaar stuk over den Mincio teruggebragt. En zou van die vuurmonden geen enkel rad, geene enkele as gespaard zijn gebleven.’

In hoe verre nu als raadzaam moge geacht worden, met eene invoering als de onderhavige, te wachten tot men de meer zekere overtuiging bekomen hebben van het welslagen, en alzoo énorme gelden kunnen wordne bespaard, die men anders aan vruchtelooze proeven besteed,...in hoe verre, zeggen we, dit raadzaam zij, moeten wij overlaten aan de beoordeeling van bevoegde beoordeelaars; daar echter deze ‘gronden’ oordeel kundig zijn onderzocht, mogen wij gerust nog eens terugkomen op de gezegden van dien oordeelkundigen: ‘om der wille van zich zelven zij men matig’ en ‘overdrijve niets.’

Wij bevelen zalzoo de vertaling der ‘gronden’ gaarne aan, wenschende dezelve in veler handen, vooral in die van hen, welke eenig gewigt kunnen leggen in de schaal van den vooruitgang, gepaard met bezadigdheid.

Vertalingen als deze vinden ten onzent steeds een goed onthaal.

x².