Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1862

H.J. Kohlbrügge, theol. doctor en predikant te Elberfeld. Betrachting over het eerste kapittel van het evangelium van Mattheus, met eene voorrede en aanteekeningen vermeerderd door J.J. Gobius du Sart, predikant te Bleskensgraaf en Hofwegen. Te Utrecht, bij J.H.H. Kemmer, 1860. Prijs ƒ 1,40.

Weest zoo goed, mijne lezers en lezeressen, en verplaatst uwe aandacht eenige oogenblikken in de Heeren-straat te Utrecht. Indien professor Visscher nog leefde zou hij u vertellen, dat die straat zoo genoemd wordt naar de Heeren, die daar vroeger een klooster of zoo iets hadden; dus niet naar de Heeren, welke er tegenwoordig wonen. De geleerde man - ik betreur het in alle opregtheid met velen, die zijne zoo geestige als inderdaad nuttige collegën gaarne bezochten, - is echter dood, en hij kan ons alzoo niets meer va de Heeren verhalen, die aan deze straat hunnen naam gegeven hebben. ‘Het is jammer!’ hoor ik u klagen, doch als gij de zaak wel beschouwt, hebben wij met die geschiedenis op het oogenblik eigenlijk ook niets te maken.

Zooveel te beter; maar wat moeten wij dan in de Heeren-straat doen?

Zien en hooren!

Wel waarnaar?

Naar dien groenboer, die daar langzaam voortgaat met zijnen wagen. Onder dien wagen loopt een hond om zijn arbeid te verligen....

Met uw verlof; den boer en den wagen zien wij wel, maar den hond zien wij niet.

Dat komt van de planken, die naast, vóór en achter dat dier getimmerd zijn. Men zegt zulks is voorzigtigheidsbalve gedaan voor de paarden, welke anders op hol zouden rakan. Deze laatsten toch kunnen niet verdragen, dat ezels en honden hun werk verrigten en zoodoende eenigzins met hen gelijk wordne gesteld. Zoodra zij het merken gaan zij door, d.w.z. dan zijn zij niet meer te houden. In dit opzigt hebben zij

[p. 103]

veel overeenkomst met de zich noemande uitverkorenen in onze kerk, die het u zeer kwalijk nemen wanneer gij zegt, dat andere menschen, die zij, als de Phariseër den Tollenaar, niet achten, ook wel zalig kunnen worden. Hoe het zij, dat gij den hond ziet, is geen noodzakelijk vereischte. Alleen is het van belang dat de boer en de wagen uwe aandacht niet ontsnappen. Geeft bovendien ook acht op zijn geroep, ik bedoel, het geschreeuw van den boer.

Nu ja, hij roept: Kool, kool, allemaal kool! Kool, kool, en anders niet!

Goed! en ziet gij nu ook de keukenmeid, die daar met baren witten boezelaar uit een der deuren schiet, als wil zij ons te kennen geven, dat er tegenwoordig ook dames wonen in deze Heeren-straat?

Daar behoeft zij ons om de waarheid te zeggen niet van te overtuigen.

Ik verlang ook slechts dat gij zult luisteren naar het gesprek, hetwelk zij aanknoopt met den boer.

Is dat zoo belangrijk?

Laat ons hooren!

Keukenmeid. Verkoop ue kool?

Groenboer. Toe je dienst, Grietje! Kool, kool, allemaal kool; kool, kool, en anders niet!

Keukenmeid. Zoo, en welke soorten hebt gij alzoo?

Groenboer. Witte kool, roode kool, savoije kool, bloem-kool, boeren kool; kool, kool, allemaal kool; kool, kool en anders niet!

Keukenmeid. Malle vent, met je kool, kool en anders niet. Ik geloof warempel dat je den gek met me scheert; jij met jou allemaal kool, denk je misschien de meid heeft geen oogen in haar hoofd? Er liggen immers meer boeken dan koolen op je wagen?

Groenboer. Boeken Grietje? Wat blief je? Ik heb kool, kool, allemaal kool; kool, kool en anders niet!

Keukenmeid. Maar kijk dan hier! (terwijl zij dit zegt duwt zij hem haastig iets van zijnen wagen onder den neus, dat ook wij voor een boek aan zouden zien) is dit dan geen boek?

Groenboer. Abuis Grietje, want dit is Kohlbrugsche kool; kool, kool allemaal kool; kool, kool en anders niet.

Keukenmeid. He! en wat is dat voor eene soort?

[p. 104]

Groenboer. Een heel fijn soort Grietje, maar dat tegenwoordig weer zoo wat uit den smaak geraakt. Hier in de buurt anders woont een heerschap, dat er nog dol veel van houdt. Zijn naam Kolt of Koolt ook wel zoo wat.

Keukenmeid. O, dat is zeker die mijnheer, die laatst aan dien Rotterdamschen dominé, die hier zoo mooi heeft gepreekt - och hoe heet hij ook weêr? - gevraagd heeft of tegenwoordig alle menschen naar den hemel gaan.

Groenboer. Dat is best mogelijk Grietje, want hij zegt altijd: zij komen er niet die deze kool niet lusten.

Keukenmeid. En is ze duur?

Groenboer. Ze kost ƒ 1,40 het stuk, maar er zitten 165 bladeren aan. Ge kunt er dus wel zes maal over doen. Dan krijg je er ook nog een receptje bij, waarin Ds. Gobius du Sart u leert hoe gij ze stooven moet, en dat wel op den koop toe.

Keukenmeid. Dat is me toch te veel. Neen, geef mij maar gaauw wat Savoije kool. Die komt goedkooper uit, en ga met je Kohlbrugsche kool maar stillekes naar dien heer op den hoek.

Groenboer. Maar dan komt hij alleen maar in den hemel.

Keukenmeid. Waarschijnlijk is die gedachte wel zeer pleizierig voor hem. Ik evenwel gun hem de pret en houd mij aan het woord van Hem, die sprak: deze, namelijk de man, die zich zelven vernederde, ging uit den tempel geregtvaardigd naar zijn huis meer dan die, welke zich zelven verhoogde, en den anderen niet achtte. Al het overige is maar kool, kool, allemaal kool; kool, kool en anders niet!

Die meid had geen ongelijk.

Ik geloof het ook niet mijne lezers en lezeressen. Zijn er echter die er anders over denken, dan wensch ik alleen, dat zij zich niet ten berste smullen.

Sapienti Sat!