Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1862

Onze kinderen in den hemel. Troostwoorden voor treurende ouders, verzameld door J.J.L. ten Kate, predikant te Amsterdam. (Te) Leeuwarden, (bij) G.T.N. Suringar, 1860. Prijs ƒ 1,80.

Treffend is de omstandigheid, ons door den verzamelaar en den uitgever van dezen schoonen bundel in hun voorberigt medegedeeld. Terwijl zij reeds bezig waren met uitvoering aan het plan tot zamenstelling te geven, werden den eerste twee zijner kinderen als van den rand des grafs teruggeschonken, en werd den tweede, een veelbelovende zoon, op achtienjarigen leeftijd ontomen. De lezer ontvangt hier dus eene gave ter vertroosting, van mannen, die weten wat daartoe noodig is.

Met groote ingenomenheid beveelt Ref. deze voortreffelijke verzameling aan, vooral aan allen, wier ouderhart op pijnlijke proef is gesteld, wien God geliefde kinderen ontnam. Is reeds de medegedeelde omstandigheid, en zijn de namen van ten Kate en Suringar bij eene uitgave als deze waarborgen van veel goeds, - naar Referents meening beantwoordt de verzameling aan de grootste en beste verwachting. Men zal hier een rijkdom van troostwoorden vinden, in prosa en in poësie, verzameld op een zeer uitgebreid veld, - de uitheemsche lettervruchten overgebragt in onze taal, door een man wiens meesterschap door allen erkend wordt - een rijkdom van troostwoorden, welke nagenoeg allen als uit het hart tot het hart spreken. Om den lezer eenig denkbeeld te geven van den inhoud des bundels, schrijft Ref. van de inhoudsopgave de namen af der auteurs, die door den verzamelaar op schatting zijn gesteld.

De prosaschrijvers zijn deze: Henry Robbins, John Abbot, Hopkins, Jean Paul, Jeremias Gotthelf, H.C. Andersen, Leigh Hunt, Erskine, W.H. Suringar, John Angel James, Ed. Young, Matthias Claudius, Doddridge, Borger, Henry Rogers, v.d. Palm, Dr. J.M. Mason, Dr. Watts, J.J.L.

[p. 9]

ten Kate, Dr. F. Theremin, Prof. J.J. Engel, Fried. Ehrenberg, Fénélon, William Trail, R.C. Trench, Carolina Perthes geb. Claudius, H. Hooker, John Newton, Friedrich Perthes, Sam. Irenaeus Prime, Abm. des Amorio v.d. Hoeven Jr., William Temple, Prof. J.P. Lange, Flavel, Abm. des Amorie v.d. Hoeven, Hannah More, J.F. Blaauw, Dr. A. Tholück.

En de dichters deze: Thomas Moore, W.B.O. Peabody, Theodor. Storm, Shakspere, H. Beecher Stowe, Tennyson, Leopold Schefer, Vondel, L.H. Sigourney, J.J.L. ten Kate, J.L. Nierstrasz. Jr., H. Tollens Cz., Emily C. Huntingdon, Welby, Longfellow, Victor Hugo, Fanny Fern, Alaric A. Watts, Antonides van der Goes, Dirk Smits, H. Kz. Poot, H.C. Andersen, William B. Bradbury, C. Herloszohn, D. Hardy, Albert Knapp, Simon Bornmeister, S. Ingen, Thomas Ward, Rhijnvis Feith, Fanny Fales, Bilderdijk, Felicia Hemans, William Story, Ed. Young, Vrouwe K.W. Bilderdijk, J.B. Wellekens, Alford, Southey, Steele, A. von Hulzhoff, Milton, Cats, William Trail, Jean Reboul, Paul Gerhardt, Charles Sprague, Abr. de Haen, H. Robbins, J. van Eichendorff, Abm. des Amorie van der Hoeven, Edmondson, R. Cecil, B.Ph. de Kanter.

Dat eene bloemlezing, verzameld en vertaald door onzen ten Kate, uit zulke auteurs, voortreffelijk wezen moet, - de lezer zal er niet aan twijfelen. Ofschoon alles zich op één terrein beweegt, is toch de verscheidenheid zóó groot, dat niemand die den bundel in handen neemt, over eentoonigheid klagen zal.

Nogmaals, vertrooste deze verzameling menig ouderharte, dat door het verlies van dierbare panden ter neder gedrukt is. Ref. wil zijne aanbeveling aandringen, door den lezer van dit tijdschrift twee proefjes uit den bundel mede te deelen. Het eerste is een allerliefst versje van Tennyson:

‘O waarheid, in tranen geboren,

Bij 't gapende graf van mijn éénigste kind:

'k Heb liever bemind en verloren,

Dan nimmer verloren maar - nimmer bemind!’

Het andere is een fragment uit een brief van rouwbeklag

[p. 10]

door Ds. J.F. Blaauw, aan een rijk gezegenden, thans zwaar beproefden vader gezonden:

Onze toekomst reikt zoo ver!

- - - ‘En met welke woorden zal ik u troosten? Gij zijt niet zonder troost. Ik lees in uw brief: ‘hij (uw ontslapen zoon) gaf ons rijke stof tot oudervreugde en blijde verwachtingen voor de toekomst.’ Maar wij zijn christenen. Onze toekomst beikt zoo ver, zij heeft geene grenzen. Uwe verwachtingen van uw kind worden niet met zijn lijk begraven. Gij bewaart die en verheugt er u in. Uwe zonen die God u behield, zijn uwe glorie op aarde. Maar deze zal het zijn in den hemel. Ook de anderen volgen u daar, gelijk wij hopen; maar hij die nu is heengegaan en is opgenomen onder de kweekelingen van de beste hoogeschool in de wijsheid die naar de godzaligheid is, zal daar misschien de professor zijn. Zwijg dan Gode stil. De Vader heeft het gedaan ‘Dankbaar voor het genotene’ en blijde in het vooruitzigt van wat gij genieten zult, ‘berust gij geloovig in de beschikking van Hem, wiens wijsheid en liefde uwen zeventienjarige riepen tot een leven, waar geen dood meer zijn zal.’