Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1861

Oefeningen en Vraagstukken(,) ten gebruike bij het Theoretisch Onderwijs in de Beginselen der Rekenkunde; door J. Steijnis Gz., Leeraar in de Wis- en Natuurkunde (,) te Schiedam. 1ste Stukje. Bewerking met geheele en gebrokene getallen. (Te) Schiedam, (bij) P.J. van Dijk, 1859. In kl. 8vo., 72 blz.
Antwoorden op de Vraagstukken van het eerste stukje, enz. Formaat als boven, 32 blz.

Dit boekje is geschreven met het doel, om eene verzameling van oefeningen en vraagstukken te geven, bestemd om den leerlingen gelegenheid te verschaffen tot het in toepassing brengen van het vroeger geleerde. De schrijver heeft zich daarbij tevens voorgesteld, het theoretisch onderwijs in het rekenen in breede trekken te herhalen, opdat de onderwijzers, die op hunne scholen gebruik maken van zijn in 1850 uitgegeven werkje, getiteld: ‘Theoretische Beschouwing van de Beginselen der Rekenkunde,’ zouden kunnen nagaan, of hunne discipels het aldaar behandelde in hunnen geest hebben opgenomen.

Wij zijn het met den heer Steijnis eens, dat het eigenlijk systematisch onderwijs in de theorie der rekenkunst eerst dan beginnen mag, wanneer de leerlingen door het overige onderwijs voldoende ontwikkeld zijn, om eene grondige mathematische redenering te volgen. Wij hechten dan ook onze onverdeelde goedkeuring aan zijne methode, gelijk zij uit het geleverde blijkt, - te meer, omdat wij de treurige ervaring

[p. 479]

hebben opgedaan, dat louter napraten en slaafsch geheugenwerk als de doodsteek van alle wetenschap kan beschouwd worden. Vooral met betrekking tot het onderwijs in de rekenkunst is, in ons oog, de theorie zonder praktijk niets waard, en de praktijk zonder theorie niet veel meer; bij degelijk onderrigt moeten beiden onafscheidelijk gepaard gaan.

Dit eerste stukje bevat theoretische vragen (de schrijver noemt ze Oefeningen) en praktische vraagstukken over de bewerkingen met geheele en gebrokene getallen. Hij behandelt er achtereenvolgens: de getallen en cijfers; de optelling, vermenigvuldiging, aftrekking en deeling met geheele getallen; de vier hoofdregels, ten opzigte van elkander; het gebruik van stelkunstig schrift, met toepassing op de vier hoofdregels; de deelbaarheid der getallen; het vinden van den grootsten gemeenen deeler van twee of meer getallen; het vinden van het kleinste gemeene veelvoud van eenige getallen, de breuken, hare verdeeling, eigenschappen en herleiding; de optelling, vermenigvuldiging, aftrekking en deeling der breuken; de vier hoofdregels met gewone breuken; de tiendeelige breuken en hare eigenschappen; de herleiding van gewone tot tiendeelige breuken; het herleiden van tiendeelige breuken tot gewonen (gewone?); de optelling en aftrekking met tiendeelige breuken; de vermenigvuldiging met tiendeelige breuken; de deeling met tiendeelige breuken; de vier hoofdregels met tiendeelige breuken, en besluit dit gedeelte van zijnen arbeid met oefeningen en vraagstukken over het metriek (metrieke?) stelsel van maten, gewigten en munten, waarna hij nog ruim eene bladzijde wijdt aan de bewerkingen met sommige oude maten, gewigten en munten, alsmede de herleiding daarvan tot nieuwen (nieuwe?), en omgekeerd. - Dit allerlaatste gedeelte van het boekje is, zoo als men ziet, wat schraal uitgevallen.

Begon het den auteur een weinig te vervelen, of was hij misschien door den uitgever aan een zeker, voor de uitgave voordeelig uitkomend getal vellen druks (in dit geval, juist 4½, en voor de antwoorden 2) gebonden?

Wij hebben het werkje van den heer Steijnis met veel genoegen doorgelezen, en er eene menigte doeltreffende vraagstukken in gevonden, zoodat wij het gerustelijk durven

[p. 480]

aanbevelen. Over het algemeen genomen, zijn die opgaven wel geschikt, om het verstand der kinderen te scherpen en hun oordeel te versterken. Als nu de onderwijzer, onder wiens leiding aan de vraagstukken wordt gewerkt, maar zorgt, zoo veel in zijn vermogen is, dat de leerlingen bij de oplossingen behoorlijk rekenschap weten te geven van het hoe en waarom der bewerkingen, zoo hebben wij reden te verwachten, dat het boekje niet zonder gunstige resultaten zal worden gebruikt.

De antwoorden op de vraagstukken, in dit eerste stukje voorkomende, worden aan het einde van het werkje medegedeeld; wij laten echter bescheidenlijk in het midden, of dit een gebrek of eene deugd is. - Wij zien inmiddels verlangend naar het tweede stukje uit, dat, naar wij hopen, bij eventuëel onderzoek, ons even goed zal bevallen, als het gedeelte, dat wij thans in beschouwing hebben genomen.

Z., 1861.

L.A.H.