Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1860

Het vergift der visschen.

De vergiften der plantenwereld heeft men veel naauwkeuriger bestudeerd, dan die der dierenwereld. Van de laatsten kent men hoofdzakelijk, behalve derzelver namen, alleen de werkingen, en ook deze nog niet eens met zekerheid.

Als er van strychnine sprake is, dat vreeselijke plantengift, hetwelk in de criminele processen van den jongsten tijd herhaaldelijk eene rol gespeeld en zoowel mannen van het vak als leeken bezig gehouden heeft: dan kan de daarmede bekende van alles berigt geven, wat men maar tot kennis van een natuurligchaam verlangen kan. Men ondervrage hem intusschen naar het worstgift, naar het vergift der kaas. Deze beiden kunnen onder zekere omstandigheden van hun bederf eene vergiftige werking hebben. Maar in welken graad van oplossing, van ontbinding worden zij vergiftig? Ziedaar eene vraag, waarop de tegenwoordige natuurwetenschap het antwoord moet schuldig blijven. Van schorpioenen en vergiftige slangen weten wij, dat hun steek of beet eigenaardig boos is, maar geen scheikundige heeft nog het vergift der genoemde dieren als bijzondere stof daargesteld. Een russisch geneesheer heeft in den jongsten tijd zijne ervaringen openbaar gemaakt, welke hij voor een zestal jaren in Astrakan gelegenheid had op te doen, aangaande het bestaan van vergiftige visschen. Na het gebruik van steurvleesch waren daar ter plaatse niet alleen gevallen van ziekte, maar zelfs van dood voorgekomen. Vroeger was men van meening, dat alleen het bedorven vleesch der visschen schadelijk was voor de gezondheid; maar later is bewezen, dat zulk vleesch zonder eenig nadeel kan genuttigd worden; uit de perzische waterpoelen worden bedorven visschen in den handel gebragt, welke, doordien zij uiterst goedkoop zijn, door de Tschuwaschen en Wotjacken gekocht en gegeten worden. Aan den anderen kant zijn weder vergiftigingen voorgekomen in gevallen, dat het genuttigde vleesch klaarblijkelijk versch was. Ook heeft men aan het inzouten der visschen de oorzaak van vergiftiging toegeschreven, nadat eenige gevallen daarvan door sardellen wa-

[p. 235]

ren bekend geworden. Deze zijn echter met ongezouten vleesch van visschen even goed voorgekomen als met gezouten, ja van de ingezouten visschen in een vat was altijd slechts het eene of andere individu vergiftig, terwijl de anderen onschadelijk waren. De in Astrakan gemaakte waarneming is dus in alle opzigten van belang, dat na het gebruik van ruw steurvleesch verschijnselen van vergiftiging zich voordeden, terwijl personen, die het vleesch van een en denzelfden visch, maar gekookt gegeten hadden, daarvan verschoond bleven. Op gelijke wijze is het gelegen met het vleesch van dolle honden, dat ruw genuttigd vergiftig, en gekookt niet het minst nadeelig is. Zulks beweert men althans. De hier bedoelde geneesheer te Astrakan meent nu uit de analogie het besluit te mogen opmaken, dat de visschen aan eene, met de hondsdolheid geheel overeenkomende ziekte onderworpen en dat van daar de vergiftige visschen niet anders dan dol geworden zijn. Dit vermoeden kan men intusschen gemakkelijk nederschrijven en den lezers als waarheid ten beste geven, maar over de natuur van het vergift der visschen wordt daardoor even weinig licht geworpen, als tot nu toe het geval was.