Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1860

Jhr. Mr. De la Bassecour Caan. De wet op het lager onderwijs. Te 's Gravenhage, bij Gebroeders Belinfante, 1859.

Aan verklaringen en aanteekingen op de wet op het lager onderwijs ontbreekt het niet. Reeds verschillende schrijvers hebben de belangrijkste fragmenten der gewisselde stukken met veel bekwaamheid tot een practisch werkje weten zamen te voegen en vooral het geschrift van den heer diephuis getuigt van echt wetenschappelijke behandeling en helder inzigt in de geheele economie van de wet. Nogtans hebben wij de aanteekeningen van den bovengenoemden schrijver met genoegen doorloopen en aarzelen niet zijn werk onder de belangrijkste verklaringen, die nog tot dusverre geleverd zijn, te rangschikken. Wat den schrijver gunstig onderscheidt van zijne voorgangers, waaronder wij de bloote compilateurs niet willen verstaan hebben, die slechts azen op de aanneming eener wet om die dan in flarden in het licht te geven, even achteloos opgerakeld als met overijling neêrgesteld, - het is de buitengewone zorg, die de schrijver aan zijn werk heeft besteed en waarvan men op iedere bladzijde de sporen aantreft. De kundige schrijver, die zich door zijne handleiding tot de kennis van het administratief regt in Nederland te regt veel naam verworven heeft, behandelt echter niet alleen de wet zelve met de meeste naauwkeurigheid en stiptheid, staat niet

[p. 163]

enkel stil bij de vele vraagpunten, waartoe de beraadslagingen hebben aanleiding gegeven, welke hij met getrouwheid mededeelt, maar ontwikkelt ook de gronden, die tot het aannemen der onderscheidene bepalingen en het verwerpen der verschillende amendementen heeft geleid, en legt ook op vele plaatsen zijn gevoelen bloot. Maar, waarop wij vooral de aandacht behooren te vestigen, en wat zijn werk meer dan practisch, ook wetenschappelijk maakt, zijn de vele aanhalingen der buitenlandsche geleerden vooral in Belgie en Frankrijk, waarnaar de schrijver voor dengenen, die meer licht verlangt over den toestand van het onderwijs in het buitenland, bij ieder onderwerp verwijst. De Belgische wet, waarvan de kennis vooral daarom van gewigt is, omdat zij bij het ontwerpen der Nederlandsche grootendeels is gevolgd, wordt inzonderheid, waar zij van de onze verschilt door den schrijver aangehaald, die ook een ijverig gebruik heeft gemaakt van de belangrijke commentariën, die daarover in het licht zijn verschenen. Of nu zijn werk op volledigheid mag aanspraak maken, zouden wij echter betwijfelen, daar van vele landen slechts in de noten ter loops is melding gemaakt. Maar vergeten wij niet, de schrijver heeft geene vergelijking willen leveren van de verschillende stelsels, waarop in Europa het onderwijs is gegrond. Hij heeft slechts zijne aanteekingen willen uitgeven in de hoop aan zijne lezers behalve eene opheldering van de wet uit de wet en de tallooze missives, waarin de heer meijlink eene aanvulling, waar wij slechts eene verklaring der wet willen zien, nog iets nieuws, nog iets nuttigs te verschaffen, en dat doel, waarin hij uitnemend is geslaagd, doet ons wenschen dat zijn werk in veler handen kome, welke goede ontvangst het om meer dan eene reden verdient.