Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1859

Het Praktisch Volksboek. Museum voor Natuur, Kunst en Wetenschap, vooral in hare toepassing op het dagelijksch leven; onder medewerking van vele vaderlandsche Geleerden. Met houtgravuren. Derde jaargang. Te Sneek,, bij van Druten en Bleeker. In 4to. 192 bl. in 384 kolommen. Per jaargang f 2-50.

Ontbreekt het in onzen tijd niet aan mannen, die zich geroepen gevoelen anderen deelgenooten te maken van hunne wetenschappelijke navorschingen, de Sneeksche uitgevers van druten en bleeker geven de doorslaandste blijken, dat zij niet willen achterblijven om door nette en goedkoope uitgaven de verspreiding van die voortbrengselen des geestes bevorderlijk te zijn. - In dit Praktisch Volksboek bieden zij het publiek voor niet meer dan twee gulden vijftig cents een schat van wetenswaardige bijzonderheden aan, waaruit menigeen heel wat kan opzamelen, dat hem in zijn dagelijksch bedrijf van veel belang kan wezen. Verdienen zij daardoor den dank van velen, zoo hopen wij dat een ruim debiet hen moge in staat

[p. 626]

stellen om met onverflaauwden ijver op den ingeslagen weg voort te gaan.

In dezen derden jaargang treft men eene reeks van onderwerpen aan, waarvan wij, om de lijst niet te lang te maken, alleen noemen: de Sterrenhemel, de Bouwgrond, de Zeep, de Roggehalm, het Noorderlicht, de Soda, Licht en warmte in het dagelijksch leven, het bewaren van melk en eijeren, doelmatige voeding der nijveren, dierlijke Vergiften, de weilanden, de stormen, wat is Scheikunde, het Turfgaz, eene kunstmatige ijsbereiding, Handwerk en wetenschap, Woud en water. Rec. heeft de genoemde opstellen over het algemeen met genoegen gelezen en daarbij den practischen zin opgemerkt; en hoewel niet alles voor allen even duidelijk en verstaanbaar zal wezen, zoo kan hij de lezing met alle gerustheid aanbevelen, verzekerd zijnde dat weinigen zich die kleine uitgave voor de aanschaffing zullen beklagen. - Moge die persoonlijke aanschaffing niet zoo algemeen het geval wezen, als Rec. wel zou wenschen, dan hoopt hij in het belang der zaak, dat het eene waardige plaats in de verschillende leesinrigtingen zal innemen.

Alvorens deze aankondiging te eindigen, meent Rec. een paar opmerkingen, die bij hem onder het lezen opkwamen, niet terug te mogen houden.

De eerste betreft de wijze van bewerking. Ook hier openbaart zich weder al te sterk de zucht tot navolging; de meeste opstellen zijn òf vertalingen òf omwerkingen van voortbrengselen uit den vreemde. Dit zou bij dezen of genen oorzaak kunnen zijn, dat hij de uitvoerbaarheid der medegedeelde daadzaken en bijzonderheden in twijfel trok; en zou dit wel zoo te veroordeelen zijn als men bedenkt hoe bij verandering der omstandigheden de uitkomsten geheel anders kunnen zijn, en dat het hiermede eveneens kan gaan als met den Chinees, die in den nieuwen rok een lap in den rug zette, omdat er een zat in den rok, dien men hem tot model had gegeven, en waarvan in het opstel ‘Handwerk en wetenschap’ van dezen jaargang zoo krachtig gebruik wordt gemaakt om nadoen en volgzucht te bestrijden. Wanneer ieder medewerker, wiens naam in de lijst voorkomt, een opstel had geleverd, bewerkt voor, en ingerigt naar de behoeften van ons volk, dan zouden die vele overzettingen niet noodig zijn geweest.

Tot bevordering van de duidelijkheid zouden enkele figuren

[p. 627]

bij de beschrijving van werktuigen enz. zeer wenschelijk zijn geweest; eene goede afbeelding brengt niet zelden veel bij tot regt begrip eener beschrijving, en ofschoon de belofte op den titel zeer rekbaar is, zoo dat het regt om meer te eischen zeer te betwisten zou zijn, twijfelen wij niet of eene aanwijzing zal voor H.H. uitgevers genoegzaam zijn, om in het belang der zaak zich die geldelijke opoffering te getroosten; meer dan eene aflevering bevat geene enkele anderen slechts ééne gravure.
v.d.w.