Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1859

[p. 387]

Neerlandsch weerbaarheid (,) opgedragen aan mijne landgenooten door den generaal-majoor J.P. Baron de Girard de Mielet van Coehoorn, Adjudant van Zijne Majesteit den Koning in buitengewone dienst, Kommandeur en Ridder van verschillende orders. Te Utrecht, bij Kemink en Zoon, 1859.

‘Ik weet dat deze hier ter nedergestelde woorden velen zullen mishagen en dat de verklaring weinig bijval bij de Kamers der Staten-Generaal zal vinden, dat ik ook bij de meeste vereenvoudigingen, vooral als de organisatie der schutterij daarbij in aanslag wordt gebragt, geene mogelijkheid zie, dan ten koste van ons volksbestaan, een budget van oorlog beneden 12 à 13 millioen zamen te stellen; maar die populariteit is ook geenszins mijn doel; de waarheid op eene heilige overtuiging gegrondvest, de zuivere waarheid alleen is mijne leus geweest’. In deze woorden, welke wij pag. 94 van dit vlugschrift lezen, zijn zeer zeker de goede bedoelingen des schrijvers op te merken, maar daarin komt ook geheel en al het nuttelooze van zijn schrijven uit. Het is toch eene verregaande dwaasheid om met plannen voor den dag te komen, welke men zeker is dat niet verwezenlijkt kunnen worden. Wij hebben hier eene opeenstapeling van illusies; de schrijver is overtuigd dat die niet tot werkelijkheid komen kunnen; die illusies zijn voor een groot deel wel mooi, en toonen dat hij die ze vormt een vaderlandslievend man is, en een goed hart voor den soldaat heeft, maar wat baat het zoo zijne plannen onuitvoerbaar zijn? Vooral het hoofdstuk waarin gehandeld wordt over onze schutterijen, volkswapening of liever landweer, mag in zulk eene mate eene utopie genaamd worden, dat zelfs hij die geheel met onze militaire belangen onbekend is, het moet inzien. Verbeeld u, lezer! Generaal v. coehoorn wenscht, dat men de jongelingen reeds op hun zestiende jaar bij de schutterij zal inlijven, omdat ze dan op dien leeftijd meer lust en tijd hebben om te leeren schieten, exerceren en paardrijden, en meer zich naar de militaire discipline zouden kunnen schikken; dan moeten ze op hun twintigste jaar aardig kunnen schieten; in de vestingen moeten de schutters dan ook in de artillerie-exercitie worden geoefend, en daar waar de artillerie-paarden zijn ook tot het voerwezen

[p. 388]

worden opgeleid; in de kavallerie-garnisoenen moeten er ook eenigen tot kavalleristen worden gevormd, en elders anderen aan de genie worden toegevoegd. Stel u verder voor, dat de schrijver wil, om zijn systema op het platteland van toepassing te maken, dat op ieder dorp of op iedere twee dorpen, de schutterij aan de zorgen zal worden toevertrouwd van gepensioneerde of op reserve gestelde soldaten en korporaals, en over een groot aantal dorpen aan het beheer van een sergeant. Vraag nu maar eens aan den eersten den besten officier, waar een genoegzaam aantal van soldaten en korporaals, geschikt voor de instructie, van daan moet komen, en gij zult het zien dat de man den schouder zal ophalen. Dit alleen tot een voorbeeld, en zoo phantaseert de generaal voort, met ongeloofelijk groote gemoedelijkheid, maar zonder iets mede te deelen dat opmerking verdient.

Zoowel de aard van ons tijdschrift, als het weinig belangrijke dezer brochure, verbiedt ons verder uit te wijden. De schrijver wenscht, dat het ter nedergestelde ook voor den minder ingewijde duidelijk zal zijn uiteengezet; wij gelooven, dat alleen het nuttelooze en onuitvoerbare van zijne pogingen voor ieder duidelijk zullen zijn; hij hoopt dat men hem de harde woorden zal vergeven, welke hij in het belang der zaak gemeend heeft te moeten bezigen, wij verzekeren dat hij wegens zijne goede bedoeling aanspraak heeft op die vergiffenis.

Maar hij stelle zich tevreden met dien roem van iets goeds te hebben gewild, en ten dien einde zelfs voor het onmogelijke te hebben geijverd.