Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1859

De Protestant. Een Tafereel uit de tijden van Koningin Maria van Engeland. Door Miss Debray. Tweede druk. Naar het Engelsch met inleiding en aanmerkingen van den vertaler. Te Leeuwarden, bij G.T.N. Suringar. 1859. In gr. 8vo. 4, XV en 439 bl. f 2-80.

't Verwonderde Ref. zeer op den titel van dezen roman de woorden ‘Tweede druk’ te lezen. Is dat niet een onheilspellend begin eener aankondiging, lezer? 't Zal toch anders afloopen dan gij denkt, en het raadvermogen dat de meeste lezers bezitten, in geval zij het begin van een verhaal of ook wel eener recensie onder de oogen hebben, zal ditmaal falen. Ref's verwondering kwam alleen daaruit voort, dat hij nooit van den eersten druk van dit werk gehoord had; romans welke een tweeden druk beleven kent men toch meestal ten minste bij naam. Misschien is het wel zoo lang geleden sedert de eerste druk verscheen, dat Ref., die een aantal jaren minder dan stokoud is, er zich onmogelijk iets van kan herrinneren. Dit vermoeden wordt bevestigd door de aanmerkingen (?) van den vertaler; de citaten toch welke daarin gevonden worden zijn allen genomen uit geschriften, die niet later dateren dan 1831; voeg daarbij het zeer ouderwetsche en lang niet mooije lettertje, waarmede die noten gedrukt zijn, en als gij dan raadt dat ge eene zoogenaamde titeluitgave voor u hebt, zijt ge misschien zoo ver niet van de waarheid af. Mais brisons la-dessus; de roman verdient wel eene tweede

[p. 382]

uitgave; het is een levendig tafereel dat voor u opgehangen wordt van dien tijd van schrik en vervolging, dien Engeland doorleven moest onder het bestuur der dweepzieke maria tudor. Soms zult ge onder het lezen wel eens uitroepen ‘het is om te ijzen en te beven’ en aandoeningen ondervinden, alsof ge lazaro de Veehoeder had zien vertoonen; misschien zult ge u ook van tijd tot tijd ietwat verbazen over den zeer toevalligen loop der zaken; zekerlijk zult ge u er over verheugen dat alles zoo goed afloopt en alle booze menschen op één na gestraft, en alle goeden na een ontzettend lijden beloond worden. Maar ge zult met dat al door het verhaal geboeid worden tot het einde toe, en al is 't misschien een weinig overdreven, eene juiste historische voorstelling aantreffen van het rampzalige van den tijd, waarin het zich beweegt. En weet ge, wat ge nog vinden zult, dat u de titel van het boek misschien niet zou doen verwachten? Er wordt ook een Roomsche in geteekend, die waarlijk een braaf man is, in gemoede Roomsch maar geen Jesuiet; en die vindt men niet dikwijls in echt (!) protestantsche romans.

De vertaler is een knap man; ge behoeft zijne inleiding slechts te lezen om dit op te merken; wees hem met Ref. regt dankbaar voor zijne meestal zeer belangrijke noten. - Koop dezen Protestant gerust; er worden u wel eens slechter aangeboden.