Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1859

Vervolg van Mr. Johan van de Water's Groot Plakkaatboek 's Lands van Utrecht, van den vroegsten tijd af tot het jaar 1805, door Mr. C.W. Moorrees, Ridder der Orde van den Nederlandschen Leeuw, Kommandeur der Orde van de Eikenkroon, Griffier der Staten van Utrecht en Dr. P.J. Vermeulen, Bibliothecaris der Hoogeschool, Archivaris der Provincie te Utrecht. Te Utrecht, bij Kemink en Zoon. 1857. Deel I. Aflev. 1-4. f 1-95 per Aflev.

Welke beteekenis de Plakkaat- en Charterboeken hebben voor de beoefening onzer Geschiedenis, zal wel aan niemand

[p. 368]

onbekend zijn; zij behooren tot de onmisbaarste fundamenten, waarop het gebouw der historie rusten moet, zonder welke men moeijelijk tot een juist inzigt in den toestand des lands in verschillende tijdperken komen kan. Het belang van de uitgave dezer verzamelingen van oorkonden hebben ook onze voorvaderen in de verschillende gewesten van ons vaderland ingezien, en onder bescherming der verschillende besturen werden met prijzenswaardigen ijver van de bewerkers, van de meeste gewesten en ook van enkele steden, de verschillende Placcaten, Handvesten, Keuren en Ordonnantiën verzameld en uitgegeven. Het Groot Placcaet-Boek door Mr. cornelis cau uitgegeven en door s. van leeuwen en anderen voortgezet, de bekende werken van van mieris en van loon, het Groot Placcaat- en Charterboek van Vriesland door den Baron thoe schwartzenberg en hohenlansberg uitgegeven, mogen met j. van de water's Groot Plakkaatboek 's Lands van Utrecht en eenige anderen ten bewijze strekken, in welke mate men hier te lande zich eene zaak aangetrokken heeft, welke zoo ten volle belangstelling verdient.

Van het laatstgenoemde werk, dat van johan van de water, was een Vervolg zeer noodig geworden; honderd-dertig jaren zijn voorbijgegaan, sedert het Groot Placaatboek 's Lands van Utrecht bij jacob van poolsum werd uitgegeven, en meer dan genoeg is er opeengestapeld om de drie folianten van den eersten bewerker met nog een drietal te vermeerderen. Het plan om een vervolg te leveren op deze verzameling was reeds meermalen gemaakt; aan mannen vol ijver en lust tot zulk een uitgebreiden en dikwijls niet zeer aangenamen arbeid ontbrak het niet, maar het kostbare der uitgave was een groot struikelblok voor eene onderneming van dezen aard.

In onzen tijd hebben de Staten der Provincie Utrecht de schouders onder de onderneming gezet. Toen een tweetal mannen, zoowel door hunne erkende bekwaamheden, als door hunne respectieve betrekkingen, uiterst geschikt om het groote werk te volvoeren, hunne krachten daaraan wilden wijden; toen een uitgever gevonden was, waardig om zulk eene classieke uitgave te bezorgen, hebben de Staten door hunne krachtdadige ondersteuning uitgewerkt, dat de prijs van dit Vervolg op zeven en eene halve cent per blad, en dus de helft minder dan gewoonlijk te staan komt.

[p. 369]

Beoordeelen kunnen wij den arbeid der H.H. moorrees en vermeulen niet; wij kunnen alleen vermelden dat het Vervolg op uitgebreide schaal is aangelegd; dat de bewerkers meer zullen doen dan op den titel welken wij afschreven, vermeld wordt, en tot 1810 het werk zullen voortzetten; dat dezelfde wijze van bewerking aangenomen is in het Vervolg als welke van de water volgde; dat de H.H. kemink en zoon zoo door druk als papier getoond hebben te begrijpen, dat dit werk langer dienst zal moeten doen dan de meeste andere boeken.

Aanbeveling tot aankoop vooral aan besturen van publieke bibliotheken zal wel overbodig zijn, maar een opregten wensch tot moed en volharding aan de bewerkers mogen wij niet achterhouden.