Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1859

Geldersche Volks-Almanak voor 1859. XXV^ste Jaargang. Arnhem. I.A. Nijhoff en Zoon. In 12mo. 22 en 240 bl., met 3 gelithogr. plaatjes. f : - 75; in carton f : - 90; verg. op sneê in koker. f 1-50.

Den achtingswaardigen en geachten uitgever-redacteur, die met vasten tred zijn weg vervolgt, en aan al zijne uitgaven zijn eigen stempel van oud-vaderlandsche degelijkheid inprent, - zij geluk gewenscht met het kwart jubilaeum, dat zijn pleegkind thans is ingetreden. Hij heeft regt het zoo te noemen, want waar anderen er slechts op uit zijn, om van hunne uitgaven te leven, kan men van hem zeggen, dat hij er voor leeft. Zoo is het hem dan ook gelukt een Almanak te geven, die jaar in jaar uit steeds aan zich zelf getrouw, volkomen aan de bestemming beantwoordt, zooals hij die in de Voorrede aangeeft. De Gelderschman bekleedt eene niet te minachten plaats onder zijne broederen en collega's, en - dit heeft hij niet aan zijn uiterlijk, maar aan zijn inhoud te danken, iets wat niet gemakkelijk is in deze wereld, die liefst zich vergaapt aan den schijn.

De voornaamste stukjes sluiten zich aan eenige herinnering uit de Geldersche en dus Vaderlandsche geschiedenis aan. Het eerste, het Wilhelmus te Eede, van den Redacteur, is onvermengd historisch; hij is zich bewust, dat zijne hand niet los genoeg is voor de romantische inkleeding, en waar hij, om zijner lezeren wil, toch eenigzins daarnaar streeft, mogen wij hem niet ten kwade duiden, dat dit hem minder goed afgaat. Onvermengd historisch is ook het kleine stukje van van molhuizen, en toch hier op zijne plaats. Onder de historische

[p. 138]

novelletjes munt uit dat van j.h. jonckers, Werp uw brood uit op het water. Dat is met tact en gevoel geschreven. Onder de niet historische stukjes zijn er wier waarde in niet veel anders dan in het boersche dialect bestaat, als Dom holden; zelfs Van binnen en van buuten, van j.j. cremer, is mager, hoewel wij hem anders gaarne de eere geven, die hem zoo regtmatig toekomt. De Voorlezing van g. de w. zal, om het vers, voor de liefhebbers van grapjes wel aardig zijn. Dubbel hard, van a. de visser, is een duidelijk sprekend acte-stuk ten voordeele der Idioten-opvoeding.

Het hoogst staat van deze rubriek bij mij aangeschreven Ons Spieker, van wansleven. Dat is gezonde menschenkennis, in aangenamen vorm voorgedragen. Ook de bijdrage van den ouden Heer smits, Van Arnhem naar Zutphen, waarin hij zijn bezoek naar Mettray beschrijft, is aardig en niet onbelangrijk tevens.

Nog zijn er eenige versjes in dezen Almanak, zelfs eene soort van anticritiek in dichtmaat van lammers - geene gelukkige idée! Maar zij zijn, naar der Almanakkenversjes aard, niet slecht genoeg, om er veel tegen te zeggen, niet schitterend genoeg, om er veel vàn te zeggen.

't Is wel eens vervelend, om alle jaren die vele Almanakken aan te kondigen, maar dezen wil ik het nog wel 25 jaren doen.