Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1859

Een Levensdroom. Roman van Julie Bürow. Naar het Hoogduitsch door Hermine. Twee Deelen. Hilversum, P.M. van Cleef, Jzn. 1858. In gr. 8vo. 238 en 205 bl., met gesteendrukten titel en vignet. f 4-60.

Er is een eigenaardig onderscheid tusschen de romans onzer Duitsche en Engelsche naburen. Waar de laatsten meer het werkelijke leven of dagelijksche toestanden schetsen en meerendeels op zoo meesterlijke wijze ontwikkelen, dat wij de waarheid van het voor onzen blik ontrolde tafereel als gevoelen, of voor de imaginaire romanfiguren, wier karakter met het scalpel van het talent ontleed tot in zijne geheimste drijfveêren wordt bespied en weêrgegeven, 't bij ons bekende beeld van levende en wakende wezens in de plaats zouden kunnen stellen, - daar schetsen ons de Duitschers meerendeels romanhelden en heldinnen, die aan het werkelijke leven vreemd zijn, en aan wie alleen het talent van den auteur of de dien ten

[p. 90]

gevolge sterk geprikkelde verbeelding van den lezer een glimp van leven kan meêdeelen, omdat een flaauw vermoeden van de mogelijkheid, dat dezulken als ons geteekend worden zouden bestaan, bij ons oprees. Exceptionele toestanden, sterk geteekende karakters, hartstogtelijke tooneelen, zelden de photographiën van natuurlijke menschen, maar de beelden van engelen of daemons, wie men den menschelijken vorm leende, ziedaar - op weinige gunstige uitzonderingen na, b.v. bij een freytag of hackländer - de eigenaardige bestanddeelen van een Duitschen roman, die in den repel ook niet vrij is te pleiten van overdrijving en zich kenmerkt door dat ‘schwärmerische’ 't welk aan het volkskarakter onzer naburen eigen is.

't Was daarom niet zonder eenige aarzeling, dat Ref. zich tot de lezing van dezen roman van julie bürow neêrzette, te meer daar, eenigen tijd geleden, een buitenlandsch tijdschrift, die dame - te regt of te onregt - als iemand van een excentriek karakter en vreemde levenswijze schetste. Hij ging met ietwat huivering tot de kennismaking met dezen ‘Levensdroom’ over, omdat hij vreemde, dat die als zoo menige droom eene parodie op de werkelijkheid zou opleveren.

Toch bleek 't hem later, dat hij zich ten deze vergist had. Al is de toestand waarin de hoofdpersonen zich geplaatst vinden, allerminst eene alledaagsche, toch is die op verre na niet onmogelijk; wat meer zegt, wij gelooven dat, helaas! menigeen, die eenige ervaring achter zich heeft, wel in staat zou wezen dezulken met name te noemen, wier beeld hij in de figuren van een siegmund van kandern en leonora arnold terugvond.

Deze ‘Levensdroom’ is een tafereel uit het werkelijke leven, door eene begaafde vrouw, op vele plaatsen met meesterhand geschilderd. Aan een sierlijken, afgeronden en bevalligen stijl, paart het eene levendigheid van voorstelling, die niet missen kan aan dit boek een meer dan gewoon goed succes te verzekeren. De karakters zijn flink volgehouden, de kunstig ineengevlochten intrigue boeit van 't begin tot het einde, en waar 't het schetsen van eigenaardige huiselijke tafereelen betreft, bewijst de Schrijfster een zeldzaam talent te bezitten, dat zich evenmin verloochent, waar zij poogt de natuur - vooral die der Pruissische Oostzee-provinciën - op schilderachtige wijze weêr te geven.

[p. 91]

Gaarne gaven wij onzen lezers een vlugtig overzigt van dezen zoo boeijenden roman. Wij zouden echter vreezen op die wijze hun een deel van 't genot dat bij de lezing hen wacht te ontnemen, daar wij dit moeijelijk zonden kunnen doen, zonder de intrigue van 't boek ook ten deele voor hen te ontwikkelen. Nu willen wij alleen mededeelen, dat in deze bladen de geschiedenis van een veel bewogen vrouwenleven, als een gevolg van een huwelijk waaraan liefde ontbrak, verhaald wordt, - een onderwerp, dat rijk genoeg bleek te wezen, om aan een talent als dat van j. bürow, aanleiding te geven tot het schrijven van een der beste romans, die onzes erachtens, in de laatste jaren van Duitschen bodem bij ons werden overgeplant.

Met eene ruime aanbeveling zouden wij gaarne dit korte woord besluiten. Maar als wij 't oog vestigen op de min gelukkige vertaling en het allerslordigst geteekende vignet, mogen wij niet nalaten den Heer Uitgever toe te voegen, dat dit bevallige boek wel eene betere uitvoering verdiend had.

o. Dec. 1858.
l - e.