dat des Bijbels, ja - 't mogt dan meer bedekt en twijfelachtig worden geuit - van de Apostelen en van christus zelven. Het te Genève tegen 't stelsel van gezag reeds in kiem verdedigde regt van het individu in zake van religie, werd hier alzoo tot rijpe vrucht ontwikkeld; zeer tegen den zin der orthodoxe moeder, wier mystieke elementen men echter altijd eenigzins bijbehield, meer wel is waar in den beginne, toen men met onvoorwaardelijke verwerping van 't rationalisme het Christelijk geloof op 't godsdienstig gevoel grondde, dan wel naderhand, toen men, als ter verzoening met dat gesmade rationalisme, gevoel en rede onder den naam van geweten zamenvatte, en alsnu het wedergeboren geweten tot geloofsregter uitriep. Apostelen der nieuwe rigting werden scherer en colani; haar zetel de Hoogeschool van Straatsburg; haar orgaan de Revue de Théologie et de Philosophie Chrétienne. In ons vaderland was reeds vóór haar de handschoen aan 't oude autoriteitsgeloof toegeworpen door de Groninger School, die nogtans uit schroomvalligheid halverwege steken bleef, en gelijktijdig mèt haar trad scholten met doortastender beginselen en degelijker wapenen tegen datzelfde autoriteitsgeloof in 't strijdperk: deze stond aan hare verstands- gene aan hare gemoedsrigting nader; doch den meesten weêrklank vond zij nieuwelings bij Dr. pierson, over wiens schriften, al hebben ze het meer besliste empirisme van opzoomer tot grondslag, evenwel tevens dat uit een sterk geprononceerd zonde- en verlossingsbesef ontsproten
mystische waas verspreid ligt, 't welk ons zoo aan de gehééle Fransche theologie als met name ook aan de Straatsburgers herinnert, aan wie hunne geslagenste tegenstanders, willen zij onpartijdig zijn, ten minste wel het karakter van f.h. jacobi zullen moeten laten: ‘Heiden met het verstand, met het hart Christen.’
De Vertaler der voor ons liggende Brieven wenschte, dat de Straatsburger Godgeleerdheid haar licht niet enkel voor onze vaderlandsche theologen - wier behoefte daaraan, blijkens het boven gezegde, ook inderdaad niet zoo heel dringend kan geacht worden - schijnen liet, maar dat ook onze ‘beschaafde Gemeenteleden’ van de daardoor aangebragte helderheid niet verstoken mogten blijven. Daar nu de ‘Lettres intimes’ van goy de denkbeelden der Straatsburgers in populairen vorm wedergaven, haastte hij zich dezen in een Neêrduitsch kleed
Auteursrechtvrij