Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1858

Een nieuw model van oorlogschip.

Bij gelegenheid der proefnemingen door ons Gouvernement vóór eenige jaren gedaan met de zoogenaamde Bourbon-granaten, heb ik een zeer bekwaam officier hooren zeggen: ‘Als het zoo voortgaat met de nieuwe uitvindingen, dan is het weldra-met den oorlog, ten minste met dien ter zee, gedaan.’ Nu hebben die fameuse granaten, tusschen haakjes gezegd, wel een vrij mager resultaat opgeleverd, maar de stelling blijft er in het algemeen niet minder waar om. Als men het hoe langer hoe verder brengt in de kunst van vernielen, als men telkens nieuwe uitvindingen doet, om niet alleen krachtiger, maar wat meer zegt, wisser schoten te doen, - wie ter wereld zal dan eindelijk op het beste linieschip zich willen wagen, dat met één schot reddeloos verloren geschoten kan worden? en welk gouvernement zal er dan rijk genoeg toe zijn, om schepen uit te rusten, terwijl een gelukkige kogel genoeg is, om, ik zeg niet al die menschenlevens, - want die telt men niet, - maar de anderhalve millioen te vernielen, die een goed linieschip met stoomvermogen, zooals thans mode en noodzakelijkheid is, kost eer het in zee is?

Tot nog toe immers hebben alle nieuwe uitvindingen in het vak van artillerie eene eenzijdige rigting genomen. Het gold maar vernielingswerktuigen uit te vinden, à qui mieux mieux, maar om de beschuttingsmiddelen, daaraan geëvenredigd, scheen men niet te denken. Men kan zeggen, dat napoleon III, zeker de hoogst geplaatste beoefenaar der artillerie in Europa, het eerst deze leemte gevoeld heeft, althans aan hem wordt de uitvinding toegeschreven der drijvende batterijen, die in den Russischen oorlog met zoo goed gevolg gedebuteerd hebben. Dit zijn vaartuigen van betrekkelijk weinig diepgang, aan weêrszijden geheel met ijzeren platen bedekt, dik genoeg, om elken kogel er op te doen afkitsen; van boven zijn zij insgelijks met een bomvrij dek of dak voorzien, zonder mast of

[p. 628]

eenig ander mikpunt voor kogels; alleen de schroef onder water brengt het verraderlijke zwarte werktuig, in wiens schoot kanonnetjes en menschen, bijna geheel schotvrij geborgen zijn, digt genoeg bij de vesting waarop het gemunt is. Zij waren dan ook zoo uitmuntend, dat een van de drie, die op Kinburn werden afgezonden, La Dévastation, die vesting voor zijne of hare rekening genomen en ook werkelijk ingerekend heeft.

Thans hoort men dat de Engelschen, die anders van hun keizerlijken nabuur zoo bijzonder niet profiteren, en allerminst van zijne liefhebberij in het marinewezen, - die hen ten minste al dadelijk op groote onkosten van defensie-maatregelen jaagt, - dat de Engelschen in dezen toch hun voordeel willen doen met de uitvinding des schranderen Keizers. Men is er daar thans op uit om een linieschip te maken, waar datzelfde systeem in het groot toegepast zal worden, en dat de offensive en defensive eigenschappen in zoo juiste verhouding zal vereenigen, dat het, - zoo de proef gelukt, - in het vervolg het Normaalschip worden zal. Men hoopt dit doel hierdoor te bereiken, dat men niet alleen den geheelen buitenwand van het schip met ijzeren platen bekleedt, van eenige duimen dikte, waarop de zwaarste kogels moeten afstuiten, maar ook eene soort van bomvrij dak over het dek heen aanbrengt, die het vaartuig ook voor de verticale schoten, voor de van boven komende bommen, beschut. Bij den enormen last, die het schip zoo doende bezwaren zal, is het plan om het niet meer dan ééne laag geschut aan beide zijden te geven; maar die stukken zullen dan ook van het zwaarste kaliber zijn, waarschijnlijk wel volgens het systeem der Columbia-kanonnen, zooals ze bij de marine der Vereenigde Staten gebruikt worden. Bovendien zullen er nog enkele ontzettend groote mortieren aan boord zijn, die voornamelijk voor het werpen van kardoezen bestemd zijn, en dus voornamelijk bij het gevecht in de nabijheid, waar dit schip het meest op ingerigt wordt, dienen moeten. De bemasting van het vaartuig, dat minstens de lengte van een linieschip eerste klasse hebben zal, zal, daar het schip met hulpstoomvermogen voorzien is, betrekkelijk gering wezen, echter genoeg, om aan een aantal scherpschutters, waarmede het bemand is, veilige posities te verschaffen. De voornaamste beweegkracht zal bestaan in de schroef, die door eene machine van 3000 paardekracht, dat is het driedubbele van een gewonen

[p. 629]

driedekker, gedreven zal worden. Dit geweldige voortstuwingsvermogen heeft een bijzonder doel, waarvan men misschien nog gewigtiger resultaten mag verwachten, dan van de werking des geschuts. Het geprojecteerde schip zal namelijk van voren, vlak onder de boegspriet, van eene soort ijzeren spoor, eene snebbe, voorzien zijn, zoodat het, in zijne volle (ontzettend snelle) vaart tegen een ander aanstoomende, dit in éénen stoot in den grond boort. Die geduchte snelheid is dus noodig vooreerst om het vijandige schip zeker te kunnen bereiken, en ten anderen om de kracht van den schok te vermeerderen, die, zooals bekend is, het product is van de zwaarte en de snelheid vereenigd, waarmede een voorwerp hetzij geworpen, hetzij op elke andere wijze voortgestuwd wordt. Men hoopt namelijk door die 3000 paardekrachten eene snelheid van ver boven de 20 knoopen in het uur te bereiken; een knoop is evenveel als eene Eng. mijl van een derde uur, dus dat is de snelheid van een spoorwagen in volle vaart. Of men die bereiken zal is zeer twijfelachtig, maar wat minder is ook genoeg!

De proef van deze uitvinding zal genomen worden met een oud schip van 120 stukken, en als zij bevredigende resultaten oplevert, dan zal het Engelsche Gouvernement haar op uitgebreider schaal in toepassing brengen. Daardoor zal er eene volslagen revolutie komen in de geheele tactiek der marine. Vooreerst zal door deze gepantserde of geharnaste schepen het zeegevecht weder teruggebragt worden tot het gevecht van nabij, van schip tegen schip, terwijl tegenwoordig de groote fregatten, met hun ver dragend geschut, de strekking hebben, om den slag door het gevecht uit de verte te beslissen. Ten andere wordt er een vraagstuk door opgelost, dat tegenwoordig nog steeds hangende was, of namelijk de groote omvang van het oorlogschip verkieselijk is boven het groote getal der schepen. Hiermede is deze kwestie ter gunste van de groote schepen beslist, en de arme kanoneerbooten, die sedert de toepassing van den stoom tot kleine fregatten waren aangegroeid, en eene gewigtige rol in den laatsten tijd begonnen te spelen, worden daardoor weder tot hun ouden werkkring, het ondiepe vaarwater, teruggebragt.

Ik erken mijne onmagt om te beslissen of dit plan steek kan houden. De ondervinding zal het moeten leeren, hoewel ik mij verbeeld, dat het voordeel dezer schepen dan alleen van

[p. 630]

overwegenden invloed zou zijn, als ééne mogendheid het monopolie van deze lieve machines had, - iets dat in onzen tijd slecht gaan zal. Gesteld eens, dat de proef, zoo als men ons verzekert - want ik heb nog maar één berigt hiervan gelezen - werkelijk genomen wordt en voldoende wordt bevonden, wat zal dan het geval zijn? Dat men de oorlogschepen met stoommachines voorziet, krachtig genoeg, om die gevleugelde schildpadden te ontloopen, wat altijd mogelijk is, te meer daar dat harnas het gewigt van het gesnebde schip aanmerkelijk verzwaren en dus zijne vlugheid belemmeren zou. Of men bouwt gelijk gewapende schepen er tegenover, en dan zou het een gebons en gebeuk dier ijzeren gevaarten tegen elkander geven, als van twee jonge bokken, die, gelijk men weet, wel eens liefhebberij hebben, om hunne sterke hersenpannen met onbegrijpelijke Schonungslosigkeit tegen elkaàr te stooten.

Doch men ziet, er is niets nieuws onder de zon: die gesnebde schepen zouden ons weder terug brengen tot het systeem van vroegere tijden, reeds bekend in de zalige tijden, waarvan homerus zong en virgilius dichtte. De rostratae naves zullen dus weder gezien worden in onze zeeën, gemoderniseerd door de vaardige vingeren der nieuwere industrie, - en als er dan dichters zouden opstaan, zoo verheven boven die oude barden, als onze machinerie het boven de toenmalige was, wat zullen wij dan poëtische beschrijvingen van de toekomende zeegevechten hebben!
d-d.