Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1858

[p. 341]

Het Hooger Beroep in Strafzaken. Door Jhr. Mr. J. de Bosch Kemper. Amsterdam. E.S. Witkamp. 1858. In gr. 8vo. 38 bl. f :-40.
Een woord van Mr. W.B. Donker Curtius van Tienhoven, aan Mr. J. de Bosch Kemper, Hoogleeraar te Amsterdam, enz. 's Hage, bij de Gebrs. van Cleef. 1858. In gr. 8vo. 16 bl. f :-15.

Naar aanleiding eener nota van den Heer wintgens, stemmende tegen een hooger beroep in strafzaken, gaf de Heer de bosch kemper een tegenschrift. Dit geschrift behandelt de dikwijls besprokene vraag: of er in strafzaken hooger beroep zal toegelaten zijn. Hoewel er eene zeer belangrijke Dissertatie van den Heer hulshoff over dit onderwerp bestaat, prijzen wij echter de poging van onzen Hoogleeraar, om de meening van den Heer wintgens te bestrijden, en de zeker hoogst gewigtige quaestie onzer regterlijke organisatie te behandelen van het standpunt waarop wij thans geplaatst zijn. Met zorg heeft de Auteur de schrijvers geraadpleegd, en niet gaarne zouden wij bij deze aankondiging hem geheel op dien weg volgen, maar vermelding verdient het zeker, dat in een land als Engeland, waar de Jury geheel inheemsch is, toch vele krachtige stemmen spreken voor het hooger beroep. De vraag kan in dit tijdschrift niet volledig behandeld worden, maar toch mogen we niet verzwijgen, dat in Nederland geen Jury gevonden wordt, en dat het uiterst vreemd klinkt de mogelijkheid van dwaling bij den regter aan te nemen, en hooger beroep vrij te laten, daar, waar het eene geldsom, eene kleine correctionele straf betreft, maar die uit te sluiten bij misdaden, welke b.v. met de doodstraf worden bedreigd. De statistiek door den Heer wintgens aangevoerd, getuigt in zijn nadeel. De helft der vonnissen, van welke appèl is ingesteld, werden vernietigd, ergo van de ter dood veroordeelden, zoude (als men de statistiek alleen raadpleegde) de helft het leven behouden hebben, en nu zal men toch, waar het den dood of het leven geldt, wel niet uitroepen: ‘maar de helft!’

De brochure van den Heer kemper werd door een secretaris voorgelezen aan een grijsaard van 80 jaren, terwijl hij op zijn

[p. 342]

bed lag uitgestrekt, waaraan het podagra hem bond. Die grijsaard, nog zeer helder van hoofd, en jeugdig van hart, vond in het boekje eenige onderwerpen aangeroerd, welke hem zeer ter harte gingen, en voor welke hij altijd met moed en met vrucht dikwijls gestreden had. Hij gelastte den secretaris de pen op te nemen en dicteerde hem van zijne legerstede af een brief, welke aan het hoofd van deze aankondiging mede vermeld is, en waarin in helderen, krachtigen stijl de meeningen des Schrijvers worden weêrgegeven. Deze komen hierop neder. Vooreerst dat er vele praktische bezwaren bestaan tegen het hooger beroep in strafzaken. Wij erkennen dit gaarne, doch gelooven, dat deze, vooral bij eene gewijzigde regterlijke organisatie, al zeer gemakkelijk zouden te overwinnen zijn. Ten anderen is de Schrijver van oordeel, dat die meerdere zachtheid, thans, ook door zijne krachtige hulp in de regtspleging gebragt, het hooger beroep alleen bij staatsmisdrijven noodig maakt, waar de hartstogt dikwijls te verre voert. Ik antwoord: dat dwalen menschelijk is, en dat de mogelijkheid van dwaling veel eerder moet gelden dáár, waar ze een menschenleven, dan daar, waar ze eenige guldens kan kosten. De Auteur spreekt ten slotte over den wensch des Heeren kemper, om aangaande de Jury een onderzoek in te stellen. Hij herinnert, dat, tijdens onze hereeniging met België, dit onderzoek bereids ingesteld was, en hij zelf daarover toen krachtig en uitgebreid gesproken heeft, met dat gevolg, dat vele Belgische afgevaardigden, en alle Noord-Nederlanders - luzac uitgezonderd - tegen de Jury stemden. Wij vergeven den krachtigen grijsaard dit kleine blijk van ijdelheid.

In een Naschrift wordt een woord gerigt aan den Minister van Justitie, hetgeen daarop nederkomt, dat het zeer wenschelijk wordt geacht, dat de Koning de bevoegdheid hebbe om de doodstraf te veranderen in eene gevangenisstraf, langer dan 20 jaren. De Schrijver vermeldt, dat hij als president van den Hoogen Raad slechts ééns tegen de te verleenen gratie adviseerde, en wel die van den bekenden kämper. Dit geschiedde omdat eene gevangenis van 20 jaren een booswicht, die zeer jong is, nog dikwijls in de volle kracht zijns levens in de maatschappij terugvoert, en men dit meestal wenscht te voorkomen. Kon de Koning nu de straf van b.v. 40 jaren

[p. 343]

opleggen, dan ware dit bezwaar geweken, en zou de doodstraf, feitelijk althans, meerendeels zijn afgeschaft. Wij zijn tegen deze meening. Als de wet geene langere gevangenis kent dan 20 jaren, dan kan de Koning geene straf van 40 jaren opleggen, want dan past men op die wijze eene onbekende straf toe, hetgeen de Schrijver zelf erkent, dat onmogelijk kan geschieden.

Overigens is het zeer belangrijk een grijsaard van zooveel kennis en ondervinding te hooren spreken over een zoo gewigtig onderwerp, en het nog op den avond zijns levens te hooren verklaren, dat hij altijd en nog op dit oogenblik de ligtste straffen als de beste beschouwt, mits de politie goed, en de regtspleging snel zij en zeker treffe, wien schuldig is.

Den beminnaar van curiositeiten zij nog medegedeeld, dat de Auteur vermeldt, dat tijdens het gehaspel met de Belgen over de nieuwe wet, elk in het Fransch moest spreken, want dat anders de Belgische afgevaardigden veinsden er niets van te verstaan. De jonstige lezer vergelijke hierbij de congressen. Ook is het zeer aardig te hooren hoe de Auteur eens l'hombre speelde met twee ministers, waarvan de een, die van Justitie, in zijne vroegere betrekking van Procureur-Generaal van den Hove, in den Franschen tijd, den anderen voor landverraad vervolgd had. Gelukkig speelde deze remise af, en kon nu revanche nemen, door vele sans prendre's te winnen!
a.