Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1858

Gezondheids-Commissiën. Door Mr. W de Sitter. Te Groningen, bij H.R. Roelfsema. 1857. In gr. 8vo. VIII en 73 bl. f :-80.

‘Epidemieen gleichen grossen Warnungstafeln, an denen der Staatsmann von grossem Stil lesen kann -’ dat er schadelijke invloeden op het volk gewerkt hebben. Zóó schreef de beroemde Berlijnsche Hoogleeraar virchow in het jaar 1848, onder den gelijktijdigen indruk van de politieke epidemie toen ter tijd in Europa, waarbij hij zelf in Berlijn betrokken was, en van eene vreeselijk verwoestende typhus-epidemie in Opper-Silezië. Wie beseft niet de waarheid van die uitspraak? zou men wenschen te vragen, maar veilig kan men zich het antwoord geven: weinigen, zeer weinigen, want hoe velen zouden er zijn, ook onder hen die tot het bestuur op hoogeren of lageren trap geroepen zijn, die zich maar eenigermate hebben laten inlichten over de beginselen en de eischen der gezondheidsleer? De plaats van inwoning des Schr.'s zelve mag genoemd worden als eene waar de bestuurders niet veel met de hygiène schijnen op te hebben. Pas was de Cholera in 1855 weder voorbijgegaan; de commissie, die zich in allerijl gevormd had, om zooveel mogelijk preventief te werk te gaan, had met zigtbaar gunstige resultaten gewerkt. De geneeskundigen achtten het oogenblik gunstig om den Raad te verzoeken eene gezondheids-commissie te benoemen, belast met de zorg om zooveel mogelijk voor de gezondheid der inwoners te waken, en bekleed met het noodige gezag, om zich naar behooren van die taak te kwijten - de slag pas gevoeld, was reeds weder vergeten, en de geneesheeren, die alleen in het belang hunner medeburgers nu ten tweedenmale met dien voorslag te berde gekomen waren, zagen hun voorslag weder verworpen.

[p. 289]

Wat de Schr. van de bovengenoemde brochure bedoelt, is, daarop aan te dringen dat van regeringswege gezorgd worde voor eene goede toepassing van die regelen, welke de gezondheidsleer ons bewijst, dat niet straffeloos kunnen worden veronachtzaamd. Hij gaat de werking na, die men van bepaalde gezondheids-commissiën zou kunnen verwachten, de gunstige werking, die men in andere landen daarvan ziet, maar rekent die in het tegenwoordige wetsontwerp te regt niet genoeg verzekerd. Eindelijk gaat de Schr. na of de bedoelde zorg van regeringswege werkelijk is, wat zij, ‘in antwoord op de bekende circulaire van den Minister simons, door vele gemeenteraden genoemd werd onnoodig (dat is onnoodig in het algemeen), onwettig, overbodig (dat is overbodig, omdat er bereids in de behoefte zoude zijn voorzien), of het waar is, dat dat doel niet kan worden bereikt, dan met groote geldelijke opofferingen en met verkorting van de individuële vrijheid der ingezetenen.’

Onafhankelijk nu van het lot dat aan het bedoelde wetsontwerp te wachten staat en welks leemten de Schr. in betrekking tot zijn onderwerp aanwijst, met het middel om daarin te voorzien, achten we deze brochure der lezing en behartiging overwaardig. Over het geheel zijn daarin de denkbeelden uitgedrukt, welke de Groningsche geneeskundigen bewogen hebben een Adres te dier zake aan de Tweede Kamer te rigten. Mogten die gedachten de belangstelling ondervinden, welke zij zoo zeer verdienen!

z.
s.