Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1858

[p. 213]

Boekbeschouwing.

Aanwijzing van den weg der Zaligheid volgens het Evangelie. Een Leesboek voor hen, die zich aan de Christelijke Gemeente wenschen te verbinden, of reeds hare leden zijn, door M.A. Amshoff, C.P.L. Rutgers en Dr. E.J. Diest Lorgion, Predikanten te Groningen. Geschiedkundig Gedeelte. Tweede, aanmerkelijk vermeerderde druk. Te Groningen, bij M. Smit. 1857. In gr. 8vo. VI en 319 bl. f 2-:

Ziedaar een uitermate geschikt Handboek voor katechizanten, niet alleen die het leerboekje der Schrijvers, maar ook die b.v., gelijk de onze, dat van bruna of meijer gebruiken. De Heeren Groningers toch hebben ook in hun katechetischen arbeid nog al veel dezelfde hoofdgedachten en gedachtenleiding met elkander gemeen.

Maar ziedaar tevens niet minder een uitmuntend Huisboek voor onze gezinnen, om hen met den voornaamsten inhoud onzer belijdenis bekend te maken of te houden. In onze jeugd plag men zich daartoe bij de huisgodsdienst van vader egeling te bedienen, en niet zonder vrucht; doch nu deze, vooral ten aanzien der religieuse begrippen, verouderd is te achten, ontvangt men hier een waardigen plaatsvervanger. Hij mag als zoodanig aangeprezen worden, zoo om de zuiverheid zijner gehalte, als vooral ook om zijn klaren en aangenamen stijl, tot welks versiering de onveranderde overname van wèl passende en indrukmakende Bijbelgedeelten - misschien van den Wandsbecker Bote afgezien - niet weinig bijdraagt.

Leemten zijn er in alle menschelijk werk; dus ook hier. Wilden we op bijzaken hechten, we zouden o.a. dat opzienbarend ignoreren der andere lezing van judas' zelfmoord, Hand. i, of dat nonchalante voorbijgaan der zoo hoogst belangwekkende Fransche Hervorming met haar Edict van Nantes en hare refugiés, niet kunnen goedkeuren, en eveneens zouden we moeten betuigen niet regt te vatten, waarom de vernietiging van het vonnis tegen jezus, en de bevestiging van zijn op aarde volbragt werk, als twee onderscheidene Goddelijke oog-

[p. 214]

merken van 's Heeren opstanding worden opgegeven. Doch, diergelijke specialia daarlatende, moeten we wat sterker drukken op een paar meer omvattende bedenkingen: 1^o., dat, wanneer men - te regt - moeds genoeg heeft, om, onder meer, de resultaten der kritiek aangaande Jez. xl vv. of den 2^en Brief van petrus onder 't oog der gemeente te brengen, men dan ook niet - zeer inconsequent - te schroomvallig zijn mag, om b.v. van den Hebreeuwschen Mattheus te reppen en aan ons tegenwoordig Mattheus-Euangelie zijn Apostolischen oorsprong te ontzeggen, of wel de niet-Paulinische afkomst van den Brief aan de Hebreën zeker in steê van ‘waarschijnlijk’ te stellen; 2^o. dat bij de waardij, welke de Schrijvers - weder teregt - zoo aan 't O.V. als aan de voorbereiding der Heidenen tot christus toekennen, dit een en ander toch al vrij kort en oppervlakkig wordt afgescheept.

Dan - wij herhalen het - daar de Schrijvers gewis niet voor onfeilbaar willen doorgaan, kan men ook van hunne schriften geene feilloosheid vergen. Nogtans zijn de feilen niet vele, en geene grove; en we vinden dus alle vrijmoedigheid tot de meest mogelijke aanbeveling. Nu blijve dan ook maar het 2^o, leerstellige, Gedeelte niet te lang uit. Want, hetzij iemand zich dit werk tot Hand- of tot Huisboek aanschaffe, in beide gevallen is Deel II onmisbaar. Moge het overigens niet lang verschenen zijn, zonder dat de wakkere Schrijvers zich van nieuws hebben aan te gorden om een derden druk te herzien!

De uitvoering kon, zou zij een werk van dezen aard niet noodeloos verduren, geen groote jagt maken op sierlijkheid; maar zij is zindelijk en naauwkeurig, en mitsdien regt goed.
v.p.