Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1858

De opvoeding en verzorging van het Kind en de opleiding en vorming van het Meisje, van Julia Pfannenschmidt - Burow. Naar het Hoogduitsch door J.W.R.G. Met eene Voorrede van den WelEerwaarden Heer M.E. van der Meulen, Nederduitsch Hervormd Leeraar te Terheyden. Te Breda, bij A.J.M. Bekkers. 1857. In kl. 8vo. 10, VI en 203 bl. f 1-90.

De verstandelijke en zedelijke ontwikkeling van het aankomende geslacht beslist omtrent het lot der toekomst; daarom mogen opvoeding en onderwijs op groote belangstelling en behartiging aanspraak maken. Beide zijn onmisbare hulpmiddelen, om den mensch te doen worden, wat hij zijn moet, en beide moeten door hen, aan wie ze voornamelijk zijn toevertrouwd, wèl gekend, behoorlijk toegepast en, doorgaans reeds van de vroegste jeugd af, in praktijk gebragt worden. De wijze, waarop dit geschieden moet, blijft nog steeds een vraagstuk, voor meer dan ééne beantwoording vatbaar, dewijl zij een onderwerp betreft, dat eene veelzijdige beschouwing toelaat. Ook aan de vrouwen komt daarover een oordeel toe, vooral wáár het de verzorging, opvoeding en vorming van jonge kinderen en jeugdige meisjes geldt. Daarom nam steller dezes bovenstaand werkje, dat zich door eene nette uitvoering aanbeveelt, met belangstelling in handen, doch is verpligt naar waarheid te getuigen, dat het hem, bij nadere kennismaking, in meer dan één opzigt zeer is tegengevallen. Zal een zoodanig boekje toch aan het voorgestelde doel beantwoorden, dan moet het zich zoowel door vorm als inhoud aanbevelen. In beiderlei opzigt is de schrijfster te kort geschoten, en haar werk staat bij dat van anderen, vooral bij het keurig boekje van Dr. allebé (De ontwikkeling van het Kind naar ligchaam en geest; eene handleiding voor moeders bij de eerste opvoeding. Amst. 1845) zeer achter. Om te doen zien, hoe de schrijfster zich veelal aan een hoogdravenden, gezochten en overmatig

[p. 185]

beeldrijken stijl heeft schuldig gemaakt, en daardoor het overtuigende mist, dat in eenvoudige, ongezochte en heldere denkbeelden gelegen is, zal het toereikende zijn, enkele op de eerste drie bladzijden voorkomende zinsneden aan te halen: ‘De vrouw, die in haren schoot de heilige moederhoop koestert, gelijkt den bloeijenden vruchtboom.’ - ‘Er is niets heiligers in de natuur en in des menschen leven, dan eene vrouw, die moeder staat te worden.’ - ‘Een hevige schrik kan het kind (nog in den moederschoot) kreupel doen worden of ontzettend misvormen.’ - ‘De natuur klopt met zachte hand aan de harten, die zij haren schoonsten zegen schonk en maant ze om zich dien zegen waardig te betoonen. De zich moeder voelende vrouw moet het gewoel der wereld vermijden; zij moet inkeeren eerst tot haar huis, daarna tot haar hart, om het kind op die beide heilige plaatsen zijn dierbaarsten zetel te bereiden.’ - ‘Het wezen, dat onder het hart sluimert, is eene onsterfelijke ziel, en wanneer de moeder dit volkomen beseft, dan zal zij het kleine menschenplantje, het bekoorlijk diertje, dat men zuigeling noemt (tijdens het onder het hart wordt gedragen?) met de meeste zorg behandelen en in haar schoot tot den hoogsten trap van ligchamelijke volmaaktheid trachten te ontwikkelen.’ - Doch wij mogen niet meer afschrijven, en het aangevoerde zal reeds genoegzaam bewijzen, dat de schrijfster de ware populariteit mist. Met den inhoud van haar werkje is het niet beter gesteld. Men leze b.v. het tiende hoofdstuk, over de kinderziekten. Dáár wordt onder anderen gezegd, dat de geelzucht aan den groeitijd eigen is, dat het roodvonk zich het eerst op den (de) hartkolk en de voetzolen vertoont, en dat eene moeder, bij de voorboden der laatstgenoemde ziekte zich kan voorbereiden op een arrest van zes weken aan het bed van het zieke kind. Wat de verzorging der kinderen betreft, die aan mazelen of roodvonk lijden, geeft de schrijfster het weinig doordachte voorschrift: ‘dit is nu de eigenlijke tijd van sprookjes en vertellingen: de duisternis doemt de kleinen tot werkeloosheid, en de zwakte en koorts ontnemen hun allen lust en kracht tot spelen.’ Evenmin zal men praktische waarde en bruikbaarheid kunnen toekennen aan den raad, om meisjes, die aan zenuwtoevallen lijden, een helder inzigt van haren toestand te geven en ze op hare menschenwaarde opmerkzaam te maken.