Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1858

De Wereld in 't klein. Door A.H. van der Hoeve. Twee Deelen. Tweede druk. Met 2 platen. Te Amsterdam, bij J.H. Gebhard en Comp. 1857. f 2-80.

De zaak van ‘Evangelische Waarheid en Christelijk Leven’ had de geachte Schrijver op het oog, toen hij het voornemen opvatte, om ‘De Wereld in 't klein’ voor ons lezend publiek te schetsen. Dat voornemen heeft hij ten uitvoer gebragt in twee 12mo Deeltjes van 450 bladzijden zamen; keurig net, eenvoudig en toch smaakvol zien zij er uit, en hebben elk een niet onaardig vignet tegenover den titel. De inhoud is een onopgesmukt verhaal, romantisch durven we het bijna niet noemen, - een verhaal, zooals wij het van den begaafden en gemoedelijken Auteur kunnen verwachten, regt praktisch, vol waarheid en leven, zonder een ijdele zucht te verraden, om de verbeelding der lezers en lezeressen te prikkelen. Het tooneel is Heidendaal, een dorpje in Gelderland, en de hoofdpersonen, die daarop sprekende en handelende worden ingevoerd, zijn de leden der familie rijkhold. Ik zou den loop van het verhaal u kunnen mededeelen, en den lezer der Vaderl. Letteroefeningen een kijkje verleenen in de kleine wereld, door van der hoeve geteekend. Maar ik ben zeker, dat mijne schets, in vergelijking van het oorspronkelijke, zoo dor en schraal zou wezen, dat zij welligt weinigen opwekken zou, om zelf zich van de juistheid mijner berigten te overtuigen. En daartoe, dat velen zelf ‘De Wereld in 't klein’ leeren kennen, daartoe wensch ik toch dat deze aankondiging van het boekske moge medewerken. Ge vindt hier den Christen u voorgesteld, niet alleen zooals hij zijn moet, maar ook zooals hij zijn kan, den Christen, geene bijzondere partij toegedaan, en

[p. 143]

daarom boven alle partijen staande; den gezonden Christen, gezond van hoofd en hart, vrij van die treurige ziekte-verschijnselen, welke zich bij vele Christenen in naam openbaren, en waardoor het Christendom zelf bij velen in discrediet geraakt. Dien gezonden Christen kunt ge nu waarnemen in de verschillende omstandigheden des levens, in verkeer met onderscheiden menschen; ge ziet hem in de maatschappij zich bewegen, gij hoort hem over kerkelijke aangelegenheden redeneren, ge slaat hem gade in den meer verborgen huiselijken kring.

Waarlijk, een boek als dit, is een werk, dat onnoemelijk veel nut kan stichten en indrukken achterlaten in menig hart, waaruit de schoonste vruchten ontkiemen. Zoo moet men het Christendom zien, als het hier is geschetst, niet als een dor geraamte van eenige leerstellingen, die wel den grondslag uitmaken van het gebouw, maar daarom nog het gebouw zelf niet zijn; zoo moet men het Christendom zien, om het lief te krijgen, om het te vereeren, om - wat nog meer zegt - het met gebogen knie als de schoonste gave des Hemels uit de hand van den Zoon des Vaders aan te nemen.

Wij zijn den Predikant van Keppel dankbaar voor zijnen arbeid, en verblijden ons met hem, dat de verschijning van den tweeden druk toont, hoe uitnemend hij de behoeften en wenschen van het publiek heeft begrepen. Aan Christelijke leesgezelschappen en Christelijke huisgezinnen bevelen wij de ‘Wereld in 't klein’ met volle vrijmoedigheid aan. Daarbij koesteren wij den stillen wensch, dat ook den een of ander, die tot nog toe niet van harte met het Christendom was ingenomen, maar die toch een open zin voor de waarheid heeft, dit boekje in handen kome. Wij twijfelen niet, of het zal hem goed doen; het zal hem nader brengen tot dien Heer, die ze allen, ook door middelen als deze, wil tot zich trekken.

-r-