Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1858

[p. 136]

De arme Dichter, door Frans de Potter. Romantisch Verhaal. Te Gent, ter Drukkerij van J.S. van Doosselaere. 1856. In kl. 8vo. 132 bl.

Dit boekske, door ‘de Antwerpsche Rederijkkamer de Olijftak, met algemeene stemmen bekroond’, brengt door zijn inhoud Ref. in de verpligting, om te verklaren, dat hij met de Antwerpsche jury van beoordeeling in opinie meent te moeten verschillen. Had hij de eer gehad een deel uit te maken van de commissie aan wie de uitspraak in deze was toevertrouwd, dan had, wat overigens ingezonden werd, al zeer mager moeten wezen, ware door hem niet spoedig aan menig ander boven den Heer de potter de palm der victorie toegekend, en waar dit geschrift onder de overigen het chef d'oeuvre moest blijken, daar had hij toch nimmer tot de bekrooning geadviseerd.

Ref. was immer zeer ingenomen met de dusgenaamde ‘Vlaamsche beweging’. Zij heeft in allen deele zijne sympathie, en daarom is hij gaarne toegevend, waar 't geldt den arbeid van hen, die zich aan de moeijelijke taak wijden, de Vlaanderen eene oorspronkelijke letterkunde te waarborgen. Hij zou niet gaarne een afkeurend oordeel uitspreken, zoo hij maar in eenig opzigt zich de gelegenheid om te prijzen zag aangeboden. Hij heeft geduld met de oorspronkelijke auteurs onzer Zuidelijke naburen, omdat hij hun pogen toejuicht, en 't weet, dat het meerendeel hunner, wie 't niet gegund werd eene wetenschappelijke noch letterkundige opvoeding te ontvangen, van groote vóórliefde voor hunne schoone taak bewijs geven. Want immers ‘'t pogen reeds is schoon in 't worstelperk der eer’

Wat echter minder dan middelmatig is, wat in niets bewijs geeft van talent, 't dient onderworpen te worden aan 't snoeimes der kritiek, ook in 't belang van den Auteur, die, veelligt door 't denkbeeld aan zijne vroegere bekrooning verlokt, zijne krachten en zijn tijd eener taak zou blijven wijden, die waarachtig, door de hulp van half of kwart talenten, nimmer zal worden bevorderd.

De Auteur geeft in deze bladzijden eene vertelling uit de Kempen. Natuurlijk bezit het dorp waar de handeling voorvalt, een kasteel, 't eigendom van een trotschen en rijken Baron,

[p. 137]

den vader van eene beeldschoone en sentimentele dochter. Ludwig - zoo is de naam van den held - is de zoon van den overleden dorpsschoolmeester, een braven knaap, die na den dood zijns vaders zijne moeder onderhoudt van wat hij als notarisklerk verdient, en bovendien het voorregt heeft van ‘dichter’ te wezen. Deze notarisklerk-dichter, komt eindelijk in aanraking met den Baron, die, zoowel administratieve als dichterlijke verdiensten op prijs stellende, hem den toegang tot zijn kasteel verleent. Dit is de introductie van de liefdesgeschiedenis tusschen den dichter en de dochter van een Baron. Maar 't freuletje is rijk en de poëet arm. Gij begrijpt wat volgt. Papa komt achter 't geheim, maar is zoo bedaard mogelijk, terwijl hij alle verdere minnarijen coupeert door mathilde zoo spoedig mogelijk met een zijner bloedverwanten te verloven, iets dat door eene edele zelfopoffering van den armen dichter en de kinderlijke gehoorzaamheid zijner liefste nog al wel vlot. Nu verlaat ludwig het dorp, om zich te Gent geheel aan de poëzij te wijden. Hier beschrijft de Auteur eenige zijner ontmoetingen met boekverkoopers en critici, die in België weinig barmhartiger dan in Holland blijken te wezen. Maar 't vogeltje kon niet zingen, als in de nabijheid van 't nest, waaraan hij ontvlood. Alles loopt te zamen, om den dichter naar zijn dorp terug te voeren. Hij nadert die plek dan ook weder, toevallig juist op mathilde's trouwdag, door eenen sympathetischen zamenloop van omstandigheden ook haren en zijn sterfdag. De beschrijving der beide grafzerken van ludwig en mathilde besluit de geschiedenis van den armen dichter.

V'là de novelle. De intrigue komt den lezer als Ref. zeker vrij alledaagsch voor; een mixtuur van gewone huismiddeltjes ter dienste van de krukkenden op bellettrisch gebied. De behandeling van 't geheel is zoo waterig en sentimenteel mogelijk. Wij beklagen den Auteur, die veelligt, door den wansmaak der Antwerpsche jury, zich gedrongen zal gevoelen als architect te willen arbeiden aan 't gebouw der Vlaamsche letterkunde, waar hij, volgens Ref.'s meening, voor de taak van den opperman nog niet berekend is.

Zúlke bekrooningen doen de zaak, ter welker bevordering men het eermetaal uitreikt, evenveel kwaad, als hem wie men daarmede vereert.

[p. 138]

De uitgave is bevallig genoeg, dan dat wij niet wenschen zouden dat het dusgenaamde conscience-formaat, ook ten onzent voor novellen en kleine romans meer werd gebezigd.

o.
l-e.