Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1858

[p. 121]

Handboek voor de Bijenteelt, door W.J.E. Hekmeijer, Veearts der eerste Klasse. Te Zwolle, bij de Erven J.J. Tijl. 1857. In 12mo. 152 bl. f 1-:

Het belang der teelt van de zoo nuttige bijen, die ons honig en was bezorgen, en de overweging, dat bij eene goede behandeling de opbrengst daarvan in ons vaderland meer dan verdubbeld kan worden, hebben den Schrijver doen besluiten, om over dezen tak van nijverheid een handboek te schrijven, ten einde zijne landgenooten in te lichten omtrent de aanmerkelijke verbeteringen, welke daarin in de laatste jaren aangebragt zijn. Hij heeft daarbij het gewijzigde stelsel van dzirzon ten grondslag gelegd, als, volgens zijn oordeel, het beste tot nu toe.

Uitgaande van de zeer juiste onderstelling, dat zonder kennis van de natuurlijke huishouding der bijen een goed gelukken der bijenteelt niet wel mogelijk is, behandelt de Schrijver, in de eerste afdeeling van zijn werkje, de bijen in de vrije natuur. Hij geeft hier eene natuurkundige beschrijving der bijen, met vermelding van vele anatomische en physiologische bijzonderheden, waarna wij vernemen, hoe reeds Egyptenaren, Grieken en Romeinen aan die dieren hunne aandacht gewijd hebben, en hoe vooral onze landgenoot swammerdam de kennis daarvan heeft uitgebreid. - Daar de bijen, als gezellige dieren, niet alleen, maar in koloniën wonen, zoo wordt teregt deze natuurlijke leefwijze, wier kennis voor den bijenhouder van zooveel belang is, afzonderlijk beschreven, onder vermelding van den aard der producten, welke de bij oplevert.

In de tweede afdeeling worden de vereischten voor de bijenteelt besproken. Die vereischten zijn van verschillenden aard en liggen gedeeltelijk bij den bijenhouder, gedeeltelijk in de werktuigen, waarmede hij zijn bedrijf moet uitoefenen. Ten opzigte van het gedrag van den bijenhouder worden nu vele nuttige wenken gegeven, maar vooral met betrekking tot de werktuigen treedt de Schrijver in eene uitvoerige beschouwing. Hier kan degene, welke zich op de bijenteelt wil toeleggen, een aanzienlijken voorraad van opmerkingen vinden. Het zij hier genoeg te vermelden, dat afzonderlijk besproken worden: de bijenstal of schuur, in al zijne onderdeelen en

[p. 122]

standplaats; het metalen sluitplaatje; de onderscheiden soorten van korven, verdeeld in eenvoudige en zamengestelde of magazijnkorven, van welke laatste er weder drie hoofdsoorten zijn, die in vele ondersoorten verdeeld worden; de korven ter bereiking van bijzondere bedoelingen; de kleedingstukken voor den bijenhouder; de rookwerktuigen en rookmiddelen; de werktuigen bij de behandeling van zwermen; de noodige werktuigen bij de behandeling der bijen; en de werktuigen bij het inzamelen en scheiden van honig en was.

Eindelijk in de derde afdeeling worden de bijen als huisdieren of de eigenlijke bijenteelt behandeld. Het streven moet hierbij zijn, om de behandeling dier dieren zoodanig in te rigten, dat wij ze niet meer van de natuur doen afwijken, dan ons welgeplaatst eigenbelang vordert, zoodat wij te gelijk hun welzijn en ons voordeel betrachten. Hierbij komt in de eerste plaats in aanmerking de aanleg van een bijenstal, waarbij men zich moet toeleggen òf op de zwermteelt, òf op eene meerdere opbrengst van honig en was, en het tegengaan der zwermen. Ten opzigte van het laatste worden hier de voor- en nadeelen van onderscheiden soorten van korven behandeld. In het tweede hoofdstuk dezer afdeeling spreekt de Schrijver nog afzonderlijk over de zwermen, die naar hunnen oorsprong in natuurlijke, kunst- en noodzwermen worden onderscheiden. Vervolgens worden in even zoo vele hoofdstukken nog verschillende zaken behandeld, die tot de behandeling der bijen behooren, of daarmede in naauw verband staan. Zij zijn de volgende: het voederen; het reizen met de bijen; eenige bijzondere korven en werktuigen; de overgang van gewone tot magazijnkorven, en het vergrooten of onderzetten der laatstgenoemde (een onderwerp, dat welligt in de tweede afdeeling beter op zijne plaats was); het verzamelen van honig en was, en het opzetten der korven tegen den winter; de voordeelen, die de bijenteelt oplevert; de rampen, door welke de bijen kunnen worden getroffen; hetgeen de bijenhouder in elke maand des jaars heeft te verrigten; eindelijk, iets omtrent onze wetgeving met betrekking tot de bijenteelt.

De lezer der Vaderl. Letteroefeningen ziet uit deze aankondiging, welk een tal van zaken in dit boekje besproken worden. Wij wenschen daarom dit geschrift in handen van vele ervaren bijenhouders, opdat deze de gegeven

[p. 123]

wenken en raadgevingen aan hunne ondervinding toetsen, en den uitslag daarvan bekend maken. Van zulk eene zamenwerking mag voor onze kennis der bijenteelt veel goeds verwacht worden, want het is maar al te waar, dat bij vele bijenhouders nog het ongelukkige stelsel van geheimhouding bestaat, zoodat zij de ervaring, waarmede zij een ander tot nut konden zijn, als een geheim voor zich zelven bewaren, in het geloof van hierdoor meer voordeel te behalen. Zij bedenken niet, dat zij tegen hunne ondervinding die van alle andere bijenhouders kunnen inruilen, waardoor waarschijnlijk hun voordeel nog veel grooter zal zijn dan thans.