Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1858

[p. 90]

Van Duitschen bodem. Verhalen van Julie Burow, Adolf Stahr, Elfried von Taura, en anderen. Verzameld door J.J.A. Goeverneur. Eerste Deel. Te Groningen, bij J. Oomkens, J.zoon. 1858. In post 8vo. IV, 286 en 2 bl. f 1-80.

Alweder iets van onzen vriend g., hoewel eene vrucht wel van zijne taalkennis, doch niet van eigen vernuft. Dat vernuft echter, of liever zijn smaak heeft hier de keuze gedaan, welke vreemdelingen hij op onzen bodem zou inleiden. En dat werk is hem wel toebetrouwd; hij weet juist den meest algemeenen smaak van ons publiek te streelen, zonder dien te bederven.

Julie burow (Frau pfannenschmidt) wordt ook in Duitschland vooral der Frauenwelt bijzonder aanbevolen, en het verhaaltje, wat wij hier van haar lezen, regtvaardigt den roep, die van haar uitgaat. Clara von glumer staat ver beneden haar, vooral wat eenvoud betreft. Hare ‘Meeuw van St. Mahé’ verraadt zekere jagt naar het vreemdsoortige. Beide deze dames echter hebben eene nieuwe soort van schoonheid voor hare heldinnen bedacht: zij maken ze eerst foei-leelijk; maar later zoo goed als beeldschoon. Dat is halveeren van de groote kwestie tusschen de mannen en vrouwen van het vak, ‘of de heldin noodzakelijk schoon moet zijn, dan of ze ook leelijk kan wezen.’ Zij gaan in zee met een leelijk kind, maar al voortgaande beviel dit haar zeker niet, en weten zij de trekken van het huwbare meisje in bij uitstek interessante en zelfs schoone om te tooveren.

De overige vier verhaaltjes zijn van mannen, waarvan, zoo ver ik weet, adolf stahr de meest bekende is. Zijne ‘Zwarte Annibale’ is eene Italiaansche rooversgeschiedenis, met de noodige verschrikkelijkheid, maar toch niet zonder smaak voorgedragen. ‘Voornaam en gering’, van k.l., is een lief ideaaltje; ‘De krijgskas’, van (of liever naar) elfried von taura, is wel het minste dezer novelletjes. De naam van friedrich halm, van wien ‘De Schrijver’ afkomstig is, zou ik als nog meer bekend, dan die van stahr hebben opgegeven, als ik maar wist welke fr. halm hier bedoeld wordt. Want ik durf niet aannemen, dat hij de beroemde friedrich halm zou zijn, wiens eigenlijke naam is e.f.j. vrijheer von münch-bellinghausen,

[p. 91]

en van wien mij alleen drama's en poëzij bekend zijn. Is het toch van hem, dan moet het de arbeid van een snipperuurtje geweest zijn.

Dat de Heer goeverneur deze verhaaltjes niet van, maar naar de oorspronkelijke schrijvers bewerkt noemt, doet ons al aanstonds vermoeden, dat hij in het vertalen nog al vrij te werk is gegaan. En wie zal hem in dit genre het regt daartoe ontzeggen? Wij winnen er zelfs meer gelijkmatigheid van vorm en stijl door. Doch wij mogen het hem toch wel verzoeken, dat hij wat meer zorg daaraan bestede? ‘Te hoop loopen’ is een Provincialisme, en ‘onder het verstand brengen’, wat is dat? Om van ‘den heilig’ (voor ‘heilige’) en van ‘geestelijk (voor “geestelijke”) worden, zijn’ te spreken, is een kuur. Doch foutenlijstjes zijn onbehagelijke schoolherinneringen; de Heer g. stileert als iemand, die wel weet, hoe het behoort, doch die zich al te zeer op zijn gemak bevindt. Zijne losheid gaat zoo ver, dat de keurigheid er aan opgeofferd wordt. Zeker aan eenige losheid heeft onze litteratuur, - dikwijls houterig en stijf, als menige Zaanlandsche dame, - wel wat behoefte; maar die losheid zal zooveel te meer ingang vinden, wanneer werkelijke netheid er aan gepaard gaat.

De Uitgever verdient hartelijken dank voor het handelbare formaat, wat vrij wat geschikter is voor zulke boekjes, dan dat klassieke groot octavo, wat in geen menschenzak te wringen is, en topzwaar in de hand wordt. Het geheel is zoo, dat wij ons verheugen ‘Eerste Deel’ op het titelblad te lezen, en dus nog meer van gelijk gehalte verwachten kunnen. En attendant heb ik om dit Deeltje een bandje laten slaan, en zal ik het aan mijne vrouw aanbieden. Dat kan ieder, wie er ook eene heeft, gerust met mij doen.
d-d.